Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Atani ñajunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱a̱nʼ

Atani ñajunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱a̱nʼ

XÚ KÁʼNII ekumaaʼ índo̱ naxnáa mbá carta mígiaʼ náa naʼthán rí nandoo kaʼyaaʼ ga̱jma̱a̱ naxná tsiakii rá. Xúʼko̱ ninindxu̱u̱ carta dí niʼnirámáʼ Pablo náa inuu Timoteo, carta rúʼko̱ nindxu̱u̱ dí na̱ʼkha̱ náa Biblia dí xúgi̱ najmaʼnuuʼ xóo Raga̱jma̱ Carta dí nikhánáá Timoteo. Mbáa índo̱ Timoteo nigruigú carta rígi̱, ikhaa nindoo maʼgá náa nda̱wa̱a̱ tsáa gáʼni xkájkiu̱u̱n mu maguxnuu ga̱jma̱a̱ mbaʼyoo ndiéjunʼ nindoo maʼthúu̱n mígiu̱u̱. Mbáa Timoteo niraximínáʼ: “Xú káʼnii lá xtáa Pablo rá. Lá gíʼdoo mbáa consejo dí mambáyu’ mani májánʼ ñajúnʼ rí nikhánuʼ ráʼ. Lá mambáyu’ carta rígi̱ mu mataraʼa itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ mambáñún eʼwíinʼ ráʼ.” Náa carta rígi̱ nixtiʼña̱a̱ graxe̱ ndrígóo ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ. Guʼyáá tikhu consejo dí nuxkamalú ikhí.

“NAʼNGO̱’ MÁ NA̱JKHÁ RARAʼNUU XÚGÍʼ”

Índo̱ Timoteo nigíʼdu̱u̱ niguxnuu carta rígi̱, ndiʼyoo dí nandoo kaʼyoo Pablo. Numuu rí nindoo kaʼyoo wéñuʼ niʼthúu̱n “ada̱ bi̱ nandoo ka̱yo̱o̱” (2 Tim. 1:2). Maski má Timoteo gíʼdoo mbáa xóo 30 tsiguuʼ índo̱ nigruigú carta rígi̱, mijngii tsiguʼ 65 tsiguʼ nda̱wa̱á, ga̱jma̱a̱ mba̱yu̱u̱ʼ má eʼni dí kayá edxu̱u̱ náa congregación. Numuu dí itháan maʼni guwáʼ tsiguʼ rí nixtáa rañajunʼ ga̱jma̱a̱ Pablo ikha jngó mbaʼa wéñuʼ rí nijmañuu.

Timoteo nixnúu wéñuʼ tsiakii índo̱ ndiʼyoo rí Pablo xtáa raʼngo̱o̱ náa tsáʼkhá. Kraʼaa náa guʼwá e̱jua̱nʼ náa Roma ga̱jma̱a̱ itháan má muxiyáa (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8). Timoteo ndiʼyoo rí Pablo támiñuu, numuu dí niʼnirámáʼ: “Naʼngo̱’ má na̱jkhá raraʼnúu xúgíʼ” (2 Tim. 2:8-13). Ga̱jma̱a̱ numuu dí Pablo niʼngo̱o̱, rúʼko̱ nixnúu wéñuʼ tsiakii Timoteo, ma̱ngaa ma̱ndoo mambáyulú mangáanʼ dí mbiʼi xúgi̱.

“ATANI ÑAJUNʼ DÍ NIKHÁNAAʼ XÓO EʼNI RIʼYU̱U̱ MBÁ AGUʼ”

Pablo ni’ni mbaʼyoo Timoteo dí ñajunʼ rí naʼni gíʼdoo numuu. Ikhaa nindoo rí Timoteo maʼni itháan ñajuunʼ Dios xó má “riʼyúu mbá aguʼ” (2 Tim. 1:6). Pablo nijmuu ajngáa griega khárisma mu maʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rí “nikhánáá”. Ajngáa rígi̱, náa griega nandoo gaʼthúun mbá dí nundrígú xúʼkhíin ga̱jma̱a̱ dí asndu rakáʼyulú. Timoteo nigruigú índo̱ nixtiyaaʼ mu mayambáá náa congregación (1 Tim. 4:14).

Ndiéjunʼ rí ndiyóoʼ maʼni Timoteo ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ dí nikhánáá rá. Índo̱ niguxnuu ajngáa “natha̱a̱nʼ dí maxkajxi̱i̱ má xúʼko̱ a̱jkia̱a̱nʼ xó mbá aguʼ”, mbáa ikhaa nindxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbá aguʼ rí na̱jkha̱ rajuiyuuʼ mañu mañúú nguáná naguanúu i̱ndó xambúʼ ga̱jma̱a̱ ndayóoʼ rí mataskamáa mu maʼni̱i̱ riʼyu̱u̱ mbu̱júu̱ ga̱jma̱a̱ maʼni mijkha. Xó má naʼthí náa mbá diccionario, náa ajngáa griega dí niʼthí Pablo (anazōpyréō) nandoo gaʼthúun “mataskamáa mbu̱júu̱”. Xó muʼthá, xtáa raʼthúu̱n Timoteo dí mañajunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ gagi. Rí asndu xóo xtáa raʼthúu̱n: “Atani ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱a̱nʼ ñajunʼ dí nikhánaaʼ”. Xúʼko̱ má gáʼyóoʼ muʼni mangáanʼ dí mbiʼi xúgi̱, muʼnimíjna muʼni ñajuunʼ Dios ga̱jma̱a̱ gagi.

“ATIÉXI̱ NGA̱JUA̱A̱ RÍGI̱ RÍ GÍʼDOO NUMUU”

Timoteo niguxnuu má xúʼko̱ carta dí Pablo nixnúu, ikhí nixkamaa dí mambáyúu maʼtáraʼa. Pablo niʼnirámáʼ: “Atiéxi̱ nga̱jua̱a̱ rígi̱ rí gíʼdoo numuu rí nixnangáwaaʼ ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu, dí rígá náa ikháanʼlu” (2 Tim. 1:14). Xú káʼni nindxu̱u̱ dí gíʼdoo numuu dí nikhánáá Timoteo rá. Náa versículo dí nákha ginii Pablo niʼthí “ajngáa rí májánʼ”, xó muʼthá dí gajkhun na̱ʼkha̱ náa Biblia (2 Tim. 1:13). Numuu rí Timoteo ninindxu̱u̱ mbáa bi̱ niʼtáráʼa, ikha jngó ndiyóoʼ dí maʼsngáa dí gajkhun náa awúu̱n congregación ga̱jma̱a̱ kaníí (2 Tim. 4:1-5). Ma̱ngaa nigíiʼ mu mayéʼga edxu̱u̱ mu mañewu̱u̱n mugiu̱u̱ Dios (1 Ped. 5:2). Xú káʼnii gándoo gáñewu̱u̱n dí gíʼdoo numuu rí nikhánáá, mu maʼsngáa dí gajkhun xá. Ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Jeobá ma̱ngaa Ajngá rawuunʼ ma̱ndoo maʼni rígi̱ (2 Tim. 3:14-17).

Ikháanʼlu mangáanʼ nikhánulú mbá ñajunʼ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu, rí muʼsngúún xa̱bu̱ dí gajkhun (Mat. 28:19, 20). Nditháan xámbumulú dí rígi̱ gíʼdoo wéñuʼ numuu. Ikha jngó ndayóoʼ muʼtájkáan nángi eʼni ma̱ngaa muʼnigajmaa Ajngá rawuunʼ Dios tsejtsí mbiʼi (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16). Mbáa ikháán nindxa̱a̱ʼ bi̱ kayá edxu̱u̱ náa congregación o bi̱ naʼni káxi̱ ñajuunʼ Dios. Rígi̱ gíʼdoo wéñuʼ numuu ga̱jma̱a̱ ikhaa mambáyaʼ mu ma̱nindxa̱a̱ʼ mbáa xa̱bu̱ guabaaʼ ma̱ngaa rí makumaaʼ xtáyá Dios. Ikha jngó mu ma̱ndoo muñewa̱a̱n ndayóoʼ mbuʼyáá dí gíʼdoo numuu ga̱jma̱a̱ mumbáyumijná náa Jeobá mu ikhaa mambáyulú.

“ARAXNÁNGAUN XA̱BU̱ BI̱ NI̱NDXU̱ÚN JMBIIN”

Ñajunʼ rí nigiʼdoo Timoteo, ndiyóoʼ rí maʼsngúún eʼwíinʼ ikha jngó Pablo niʼthúu̱n: “Rí nitadxawíín ga̱jma̱a̱ numuʼ [...], araxnágawun xa̱bu̱ bi̱ ni̱ndxu̱ún jmbiin mu xúʼko̱ magumaratiin májánʼ mu musngúún eʼwíinʼ” (2 Tim. 2:2). Pablo niʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n Timoteo dí xúgíʼ dí ikhaa nijmañuu ndayóoʼ dí maʼsngúún eʼwíinʼ. Rí mbiʼi xúgi̱ gíʼdoo wéñuʼ numuu rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ muni tsiakimijna muni xúʼko̱ náa congregación. Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ bi̱ naʼni májánʼ ñajunʼ tsíyexi ngajo̱o̱ xúgíʼ dí ikhaa najmañuu xóo maguma mbá ñajuunʼ, rí phú naʼni naʼsngúún eʼwíinʼ mu mangiin muni ñajunʼ. Tsémiñún rí eʼwíinʼ majmii muni itháan májánʼ ki xóo ikhaa. Ikha jngó naʼsngúún xúgíʼ xó maguma ñajunʼ. Numuu rí nandoo dí bi̱ naʼsngúún muni májánʼ ñajunʼ ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱ún cristianos bi̱ nakru̱ʼu̱u̱n. Ikha jngó “xa̱bu̱ jmbiin” bugi̱ maguánu muni itháan ñajunʼ náa congregación.

Phú gajkhun dí Timoteo nimajkuu wéñuʼ carta dí nixnúu Pablo. Ma̱ndoo mundxaʼwamíjná índo̱ natanga̱a̱ naguxnuu mbaʼa nuthu consejo dí gíʼdoo wéñuʼ numuu dí nixnúu mígiu̱u̱ ga̱jma̱a̱ dí nandxa̱ʼwáminaʼ xóo gagíʼ maʼnimbánuu.

Ikháanʼlu ma̱ngaa nandulú muʼgíʼ muʼnimbánii consejo rígi̱. Xú káʼni rá. Nuʼnimíjna̱ dí maxkajxi̱i̱ a̱jkiu̱lú dí mu’ni ñajunʼ xó má e’ni riʼyuu mbá aguʼ, mu muñewa̱a̱n rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí muʼsngúún eʼwíinʼ dí najmañulúʼ, mu xúʼko̱ guʼnimbánii rí Pablo niʼthúu̱n Timoteo muʼnimbánii kajxi ñajunʼ ndrígúlú (2 Tim. 4:5).