Skip to content

Skip to table of contents

Tuku Ho Lotó ki Ho Vāhenga-Ngāué!

Tuku Ho Lotó ki Ho Vāhenga-Ngāué!

‘OKÚ KE ongo‘i fēfē ‘i ha‘o ma‘u ha tohi fakalotomāfana mei ha kaume‘a lelei? Ko e ākonga Kalisitiane ko Tīmoté na‘á ne ma‘u ha tohi pehē mei he ‘apositolo ko Paulá, ko ha tohi ‘oku tau ‘ilo‘i‘aki ko e tohi Tohi Tapu ‘a 2 Tīmote. ‘Oku ‘ikai ha veiveiua na‘e vēkeveke ‘a Tīmote ke ne kumi ha feitu‘u lōngonoa ke ne lau ai ‘a e tohi mei hono kaume‘a ‘ofeiná. Mahalo na‘e fakakaukau ‘a Tīmote: ‘‘Oku fēfē ‘a Paula? ‘Oku ‘i ai ha‘ane fale‘i kiate au ki he anga ‘eku vakai ki hoku vāhenga-ngāué? ‘E lava ke tokoni‘i au ‘e he tohi ko ení ke lavame‘a ‘i he‘eku ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané pea tokoni ki he ni‘ihi kehé?’ Hangē ko ia te tau vakai ki aí, na‘e ma‘u ‘e Tīmote ‘a e tali ki he ngaahi fehu‘i ko ení mo e ngaahi me‘a lahi ‘i he tohi mahu‘inga ko ení. Ka ‘i he taimi ní, tau tokangataha angé ki ha ngaahi poini ‘e ni‘ihi mei he fale‘i ‘aonga ‘oku ma‘u ‘i he tohí ni.

“‘OKU OU HOKOHOKO ATU AI HONO KĀTEKINA ‘A E NGAAHI ME‘A KOTOA PĒ”

‘I he kamata ke lau ‘e Tīmote ‘a e ngaahi lea kamata ‘o e tohí, na‘e lava ke ne ongo‘i he taimi pē ko iá ‘a e vaha‘angatae vāofi na‘á ne ma‘u mo Paulá. ‘Oku fakalotomāfana hono ui ‘e Paula ia “ko ha foha ‘ofeina.” (2 Tīm. 1:2) Neongo na‘e ta‘u 30 tupu nai ‘a Tīmote ‘i he‘ene ma‘u ‘a e tohí ni, ‘i he 65 T.S., na‘e ‘osi hoko ko ha mātu‘a taukei. Kuó ne feohi mo Paula laka hake he ta‘u ‘e hongofulu peá ne ako ‘a e me‘a lahi.

Kuo pau pē na‘e mātu‘aki loto-to‘a ‘a Tīmote ‘i he‘ene ‘ilo‘i na‘e kātekina faitōnunga ‘e Paula ‘a e ngaahi faingata‘á. Ko Paula na‘e sēini‘i ia ‘o tuku pilīsone ‘i Loma, ‘o fehangahangai mo e maté. (2 Tīm. 1:15, 16; 4:6-8) Na‘e lava ke vakai ‘a Tīmote ki he loto-to‘a ‘a e ‘apositoló: “‘Oku ou hokohoko atu ai hono kātekina ‘a e ngaahi me‘a kotoa pē.” (2 Tīm. 2:8-13) Hangē ko Tīmoté, ‘e lava ke tau ma‘u ‘a e mālohi fakaofo mei he kātaki ‘a Paulá.

‘NGĀUE‘AKI ‘A E ME‘A‘OFÁ HANGĒ HA‘O TAFUNAKI HA AFÍ’

Na‘e ekinaki ‘a Paula kia Tīmote ke ne vakai ki hono vāhenga-ngāue mei he ‘Otuá ‘oku mātu‘aki mahu‘inga. Na‘e loto ‘a Paula kia Tīmote ke ne “ngāue‘aki ‘a e me‘a‘ofa ‘a e ‘Otuá” ‘iate iá “‘o hangē [ha‘ane] tafunaki ha afí.” (2 Tīm. 1:6) Na‘e ngāue‘aki ‘e Paula ‘a e fo‘i lea khaʹri·sma ki he “me‘a‘ofa.” ‘Oku ‘uhinga tefito ‘a e fo‘i lea faka-Kalisi ko iá ki ha me‘a‘ofa ma‘ata‘atā mo ta‘etotongi, ko ha me‘a ‘oku foaki ki ha taha na‘e ‘ikai te ne ngāue‘i pea tuha mo ia. Na‘e ma‘u ‘e Tīmote ‘a e me‘a‘ofa ko ení ‘i he taimi na‘e fili ai ke ne fai ha ngāue makehe ‘i he fakataha‘angá.​—1 Tīm. 4:14.

Ko e hā na‘e fiema‘u ke fai ‘e Tīmote ki he me‘a‘ofa ko ení? ‘I he‘ene lau ‘a e kupu‘i lea “faivelenga ‘o hangē ha‘o tafunaki ha afí,” na‘á ne fakakaukauloto nai ki he afi ‘oku tafu ‘i ha ‘api ‘a ia ‘oku holo māmālie ‘o malala uloulo pē. Ko e ngaahi malala ko ení ‘oku fiema‘u ke tafunaki ke lava ‘o ulo lahi ange. ‘Oku pehē ‘i ha tikisinale ko e veape faka-Kalisi (a·na·zo·py·reʹo) na‘e ngāue‘aki ‘e Paulá ‘oku ‘uhinga fakaefakatātā ia ki he “fiefia mo faivelenga ‘i ha ngāue.” Ko ia, na‘e fale‘i ‘a Paula kia Tīmote: ‘Tuku ho lotó ki ho vāhenga-ngāué!’ ‘Oku ngalingali te ke hounga‘ia ‘i he fiema‘u ko ia ke tau fai ‘a e me‘a tatau ‘i he ‘ahó ni​—ke ngāue faivelenga ‘i hotau vāhenga-ngāué.

“MALU‘I ‘A E ME‘A MAHU‘INGA KO ‘ENI”

‘I he hoko atu hono lau ‘e Tīmote ‘a e tohi mei hono kaume‘a ‘ofeiná, na‘á ne a‘u atu ki ha kupu‘i lea ‘e tokoni ke ne lavame‘a ai ‘i he‘ene ngāue fakafaifekaú. Na‘e tohi ‘e Paula: “Malu‘i ‘a e me‘a mahu‘inga ko ‘eni na‘e tuku atú fakafou ‘i he tokoni ‘a e laumālie mā‘oni‘oní ‘a ia ‘okú ne nofo‘ia kitautolú.” (2 Tīm. 1:14) Ko e hā ‘a e me‘a ko iá? Ko e hā na‘e tuku atu kia Tīmoté? ‘I he veesi ki mu‘á, na‘e lave ‘a Paula ki he “ngaahi lea leleí,” ‘a e mo‘oni na‘e ma‘u ‘i he Folofolá. (2 Tīm. 1:13) ‘I he tu‘unga ko ha faifekau Kalisitiane, na‘e pau ke malanga‘i ‘e Tīmote ‘a e mo‘oní ‘i he loto fakataha‘angá pea ki he kakaí. (2 Tīm. 4:1-5) Pehē foki, na‘e fakanofo ‘a Tīmote ko ha mātu‘a ke tauhi ‘a e tākanga ‘a e ‘Otuá. (1 Pita. 5:2) Na‘e lava ke malu‘i ‘e Tīmote ‘ene me‘a mahu‘ingá​—‘a e mo‘oni na‘á ne ako‘i​—‘aki ‘a e falala ki he laumālie mā‘oni‘oni ‘o Sihová mo ‘Ene Folofolá.​—2 Tīm. 3:14-17.

‘I he ‘ahó ni, kuo tuku mai kiate kitautolu foki ‘a e mo‘oni ‘oku tau vahevahe atu ‘i he ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané. (Māt. 28:19, 20) ‘E lava ke tau tauhi ma‘u ‘etau hounga‘ia ‘i he me‘a fakaofo ko ení ‘aki ‘a e kīvoi ‘i he lotú pea fakatupulekina ha tō‘onga ako lelei ‘a e Folofola ‘a e ‘Otuá. (Loma 12:11, 12; 1 Tīm. 4:13, 15, 16) Te tau toe ma‘u nai ha toe vāhenga-ngāue ko ha mātu‘a pe ‘i he ngāue fakafaifekau taimi-kakató. Ko ha me‘a pehē ‘oku totonu ke ne fakatōkilalo‘i kitautolu, ‘o tokoni‘i kitautolu ke falala ki he ‘Otuá. Ko ia ‘e lava ke tau malu‘i, ‘etau me‘a mahu‘ingá ‘aki hono koloa‘aki ia pea falala ki he tokoni ‘a Sihová ke tokanga‘i ia.

“TUKU ATU ‘A E NGAAHI ME‘Á NI KI HA KAU TANGATA FAITŌNUNGA”

Ko e vāhenga-ngāue na‘e ma‘u ‘e Tīmoté na‘e ‘ikai ke ne fua toko taha pē ia. Na‘e kau ki ai mo e ni‘ihi kehe. Ko e ‘uhinga ia na‘e ekinaki ai ‘a Paula kia Tīmote: “Ko e ngaahi me‘a ko ia na‘á ke fanongo ai meiate aú . . . , tuku atu ‘a e ngaahi me‘á ni ki ha kau tangata faitōnunga, ‘a ia te nau hoko leva ai ‘o taau fe‘unga ke ako‘i ‘a e ni‘ihi kehé.” (2 Tīm. 2:2) ‘Io, na‘e pau ke ako ‘a Tīmote mei hono fanga tokoua Kalisitiané pea vahevahe atu mo ‘ene ‘iló. ‘Oku mahu‘inga ki he kau ‘ovasia kotoa ‘i he fakataha‘anga ‘i he ‘aho ní ke feinga ke fai ‘a e me‘a tatau. Ko ha ‘ovasia lelei he‘ikai ke ne fufū ‘ene ‘ilo fekau‘aki mo ha ngāue. ‘I hono kehé, ‘okú ne ako‘i ‘a e ni‘ihi kehé ke nau lava ‘o fai ‘a e ngāué. ‘Oku ‘ikai ke ne ilifia na‘a nau laka ‘iate ia ‘aki ‘enau ‘ilo ‘a e me‘a lahi ange pe fakahāhā ‘a e malava lahi ange. Ko ia, ‘oku ‘ikai ke ako‘i pē ‘e he ‘ovasiá ‘a e ngaahi me‘a tefito ‘i ha ngāue. ‘Okú ne loto ke tokoni‘i ‘a e fa‘ahinga ‘okú ne ako‘í ke fakatupulekina ‘a e fakafuofua lelei mo e ‘ilo‘ilo​—ke tupulaki fakalaumālie. ‘I he founga ko iá, ko e “kau tangata faitōnunga” na‘á ne ako‘í te nau hoko ‘o ‘aonga lahi ange ki he fakataha‘angá.

‘Oku ‘ikai ha veiveiua na‘e koloa‘aki ‘e Tīmote ‘a e tohi fakalotomāfana na‘á ne ma‘u meia Paulá. ‘Oku lava ke tau sioloto atu ki he‘ene toutou sivisivi‘i ‘a e ngaahi fale‘i ‘aongá pea fakalaulauloto ki he founga ‘e lava ke ne ngāue lelei taha ‘aki ia ‘i hono vāhenga-ngāué.

‘Oku tau loto ke ngāue‘aki foki ‘a e fale‘i ko ení. Anga-fēfē? ‘E lava ke tau feinga ke ngāue‘aki ‘etau me‘a‘ofá ‘o hangē ko hano tafunaki ha afí, ke malu‘i ‘etau me‘a mahu‘ingá, pea ke tuku atu ‘etau taukeí mo e ‘iló ki he ni‘ihi kehé. ‘I he founga ko iá, hangē ko e tohi ‘a Paula kia Tīmoté, ‘e lava ke tau “fakahoko kakato ‘a [‘etau] ngāue fakafaifekaú.”​—2 Tīm. 4:5.