¿LA MAKGKATSIYA akxni makglhtinana maktum carta nema malakgachaniyan chatum miʼamigo? Timoteo makglhtinalh maktum carta xla apóstol Pablo. Maktum carta nema na min kBiblia chu la uku lilakgapasaw xlimaktiy tuku tsokgnanika Timoteo. Max Timoteo xʼamputun niku kakakswa xlakata nalikgalhtawakga uma carta chu nakatsi tuku xwaniputun xʼamigo. Max Timoteo xlakpuwan: «¿La tatekgsa Pablo? ¿Kimaxkiputun akgtum tastakyaw xlakata tlakg tlan naktlawa kintaskujut? ¿Uma carta nakimakgtaya xlakata tlakg tlan naklichuwinan Dios chu nakkamakgtaya amakgapitsin?». Uma xlakaskinka carta kgalhtilh umakgolh takgalhskinin chu atanu. Nalichuwinanaw makgapitsi tastakyaw nema min anta chu lu nakinkamakgtayayan.

Akxni Timoteo tsukulh likgalhtawakga uma carta akxilhli pi Pablo xlakaskinka xliʼakxilha. Apóstol Pablo lu xpaxki Timoteo chu wanilh, «kinkgawasa tiku kpaxki» (2 Tim. 1:2). Maski Timoteo xkgalhi liwaka puxamakaw kata akxni makglhtinalh uma carta, max kkata 65, lhuwata tuku xkatsininit xlakata kgolotsin xlitaxtu. Liwaka akgkaw kata la akxtum xtaskujma Pablo chu lhuwa tuku xkatsininit xpalakata.

Xlikana pi Timoteo lu makgpuwantinilh akxni katsilh pi Pablo xtayanima taputsastalanit. Pablo xtanuma kpulachin kRoma chu nialh makgas xʼamaka makgnikan (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8). Timoteo akxilhli pi Pablo ni xpekuan xlakata tsokgnanilh: «Chuntiya ktayanima putum taʼakglhuwit» (2 Tim. 2:8-13). Xlakata Pablo xtayanima tlan matliwakglhi Timoteo chu akinin na tlan nakinkamatliwakglhan.

Pablo makgpuwantinilh Timoteo pi lu xlakaskinka xliʼakxilhli taskujut nema Dios xmaxkinit. Xla wanilh: «Kmalakapastakayan pi tamaskiwin nema maxkin Dios [...] kamalhuwi xtachuna la xmalakgpasi lhkuyat» (2 Tim. 1:6). Unu Pablo maklakaskilh tachuwin xagriego khárisma xlakata nalichuwinan «tamaskiwin». Uma tachuwin xagriego kilhchanima tuku kaj xachunata makglhtinanaw, nema ni kinkalakgchanan chu ni tlajanitaw. Timoteo makglhtinalh uma tamaskiwin akxni laksakka xlakata natlawa akgtum lu xlakaskinka taskujut kcongregación (1 Tim. 4:14).

 ¿La xlimaklakaskinat xwanit Timoteo uma tamaskiwin? Akxni likgalhtawakgalh tachuwin: «Kmalakapastakayan pi [...] kamalhuwi xtachuna la xmalakgpasi lhkuyat», max lakapastakli lhkuyat nema xʼanankgo kchiki, nema tsinu tsinu xlakgmixtilhakgo chu kaj jalanat xlitaxtukgo. Xtalakaskin namalakgpasiparakan xlakata ni xlakgmixli. Chuna la wan maktum diccionario, tachuwin xagriego nema Pablo maklakaskilh (anazōpyréō) wamputun «malakgpasiparakan». Tuku Pablo xwaniputun Timoteo wa pi palha kskujli, xatapaxuwan. Xtachuna la komo xwanilh: «Xliputum minaku kaliskujti tuku lakgayawakanita». La uku, akinin nachuna kilitlawatkan: lu naliskujaw xatapaxuwan naskujnaniyaw Dios.

Timoteo chuntiya likgalhtawakgalh xcarta Pablo chu tekgsli tuku xʼama makgtaya xlakata tlan xkitaxtunilh akxni xlichuwinalh Dios. Pablo tsokgnanilh: «Kuentajkatlawa uma tuku lhuwa xtapalh nema lakgayawakanita xpalakata espíritu santo nema akinin kgalhiyaw» (2 Tim. 1:14). ¿Tuku uma tuku lhuwa xtapalh nema xlakgayawakanit Timoteo? Kxapulana versículo, Pablo lichuwinalh «tachuwin nema makgtayanankgo» uma wamputun xaxlikana nema min kxaSanto Tatsokgni (2 Tim. 1:13). Xlakata Timoteo chatum kskujni Dios xlitaxtu, xtalakaskin xmasiyalh xaxlikana kcongregación chu alakatanu (2 Tim. 4:1-5). Nachuna, kgolotsin xlimaxtukanit xlakata nakapulalin xlakskujnin Dios (1 Ped. 5:2). ¿La tlan xkuentajtlawalh tuku lhuwa xtapalh xlakgayawakanit? Jehová xʼama limakgtaya xʼespíritu santo chu xTachuwin (2 Tim. 3:14-17).

Akinin na kinkalakgayawakanitan tuku lhuwa xtapalh, xaxlikana nema kamasiyaniyaw amakgapitsi latamanin (Mat. 28:19, 20). Nikxni kilipatsankgatkan la xlilakaskinka litaxtu xaxlikana nema masiyayaw. Wa xlakata lu xlakaskinka ankgalhin natlawayaw oración chu nalikgalhtawakgayaw xTachuwin Dios (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16). Max wix kgolotsin litaxtuya kcongregación o skujnaniya Dios putum kilhtamaku. Xlakata kgalhiyaw uma xlakaskina taskujut wa tuku talakaskin nakinkamakgpuwantiniyan ni tlankajwa namakgkatsiyaw chu nalipawanaw Jehová. Wa xlakata, tlan nakuentajtlawayaw uma tuku lhuwa xtapalh kgalhiyaw komo xlakaskinka naliʼakxilhaw chu nalipawanaw pi Jehová nakinkamakgtayayan.

Atanu talakgatay nema xkgalhi Timoteo wa nakamasiyani amakgapitsin. Wa xlakata, Pablo wanilh: «Tuku akit klitachuwinan [...] kakamasiyani lakchixkuwin tiku tlan kalipawankan chu xlakan liwana nakatsinikgo xlakata na nakamasiyanikgo amakgapitsin» (2 Tim. 2:2). Pablo xmalakapastakama Timoteo pi xkalimasiyanit xwanit amakgapitsin tuku xla xkatsininit. La uku lakgkgolotsin na lu xliskujatkan xlakata nachuna natlawakgo kcongregación. Chatum tlan superintendente ni malakgtseka tuku katsini xlakata la tlawakan akgtum taskujut. Wata kamasiyani amakgapitsin xlakata na tlan chuna natlawakgo. Ni pekuan xlakata wi atanu tiku tlakg katsini o tlakg tlan natlawa uma taskujut. Wa xlakata ni kaj tsinu tuku masiya xlakata la tlawakan akgtum taskujut. Lakaskin pi tiku nakamasiyani kakgalhikgolh tlan talakapastakni chu katatliwakglhkgolh xtakanajlakan. Chu chuna umakgolh natalan «tiku tlan kalipawankan» natlawakgo tlan taskujut kcongregación.

Xlikana pi Timoteo lu xtapalh liʼakxilhli carta nema malakgachanilh Pablo. Timoteo max lu makglhuwa likgalhtawakgalh umakgolh xtastakyaw xʼamigo chu xlilakpuwan la tlan xlilatamalh.

Akinin na stalaniputunaw umakgolh tastakyaw. ¿La tlan natlawayaw? Naliskujaw xlakata namalhuwiyaw taskujut nema kinkalakgayawakanitan, kuenta tlawayaw tuku lhuwa xtapalh kgalhiyaw chu nakamasiyaniyaw amakgapitsin tuku katsiniyaw. Komo chuna natlawayaw, chuna la Pablo wanilh Timoteo, tlan namakgantaxtiyaw taskujut nema kinkalakgayawakanitan (2 Tim. 4:5).