U TI ZWISA kuyini loku u amukela papilo go tiyisa gi tako hi ka munghana u mu randzako ke? Timote, a mupizani wa Kristu, i rumelwe papilo ga tshamela lego hi mupostoli Pawule, ku nga bhuku gi nga lomu ka Bhibhiliya hi tolovelako ku gi vitana ku i 2 Timote. Handle ko kanakana, a cikhati leci Timote a nga ku gi katla, ive ni manyawunyawu ya ku gi lera, a lavetela wutshamu go rula kasi a zvizwa khwatsi lezvi a munghana wakwe a nga mu tsalela. Kuzvilava Timote i wa ti wutisa ku: ‘Kani o yini a munghana wa mina? Ku ngava lezvaku i ndzi nyikile wusungukati gi to ndzi vhuna ntirweni wa mina? Xana a wusungukati gi nga lomu ka papilo legi, gi ta ndzi vhuna ku chumayela khwatsi ni ku vhuna van’wani?’ Kota lezvi hi to zvi wona, Timote i yi kumile a mihlamulo ya zviwutiso lezvo ni ya zvin’wani zva lisima. Ka ndzima leyi, hi ta veka kupima ka timhaka-tshinya titsongwani ta lisima ti nga ka wusungukati gi nga ka papilo legi.

Zvalezvi Timote a nga lera magezu yo sangula, i no tekela ku zvi zwisisa ku Pawule wa mu randza nguvhu. I no mu vitana hi lirandzo aku “n’wana a randzekako.” (2 Tim. 1:2) A cikhati Timote a nga amukela papilo legi hi 65 Nguveni ya Hina, ko khwatsi i wa hi kwalomo ka 30 wa malembe niku i wa hi dhota ga muKristu go buvha. I wa sina a tirile na Pawule hi 10 wa malembe ni kuhundza a tlhela a gondza zvotala ka yena.

Zvi wonekisa ku Timote i tiyisilwe nguvhu hi ku tiva lezvaku Pawule i wa simama ku tsumbeka a timisela tixanisa. I wa fasilwe hi machini lomu paxweni le Roma, a rindzela ku dawa. (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8) Ka magezu ya Pawule yaku “ndza timisela zvilo zvontlhe”, Timote i zvi wonile khwatsi ku Pawule i wa tiya hlanha! (2 Tim. 2:8-13) A ku fana ni lezvi Timote a nga tiyisiwa hi kutimisela ka Pawule, hinawu ku nga hi tiyisa.

Pawule i kucile Timote lezvaku a wu nyika nguvhu lisima a ntiro lowu a nga nyikilwe hi Nungungulu. I wa lava ku Timote a “hlanganyeta a cinyikiwo ca Nungungulu” leci ci nga hi ka yena. (2 Tim. 1:6) Laha Pawule a ngaku “cinyikiwo”, i tirisile gezu ga ciGreki ga ku khaʹri·sma. A gezu legi khwatsi-khwatsi gi wula nchumu va ku mahelako wuxinji va ku nyika mahala, na u nga tirangi nchumu ne na wu nga ku ringani kambe. Timote i nyikilwe cinyikiwo leco laha a nga hlawuliwa ku tirela bandla hi ndlela yo hlawuleka. — 1 Tim. 4:14.

 Zvini a nga fanele ku maha Timote hi cinyikiwo leco? A cikhati a nga lera gezu “hlanganyeta”, kuzvilava i alakanyile ndzilo wa makhala kutani wa tihunyi lomu makaya, lowu wu tshukako wu womba. A makhala kutani tihunyi leto ti fanele ku hlanganyetiwa ti vhura, kasi a ndzilo wu hisa khwatsi. A disionario go kari gi wula lezvaku a gezu ga ciGreki (a·na·zo·py·reʹo) legi Pawule a nga gi tirisa, gi wula “ku vhuxa, ku buvhetela ndzilo”. Hi ndlela yo fananisa, lezvi Pawule a nga wula zvi wula “ku nyawukela u tlhela u hisekela ntiro wo kari”. Makunu, Pawule i wo kuca Timote aku: ‘Tira hi mbilu yontlhe sawena!’ Handle ko kanakana, wa zvi tiva ku hinawu nyamutlha hi fanele ku maha zvezvo, hi ti tsitsirita hi tira hi mbilu yontlhe.

Laha Timote a nga kari a simama ku lera papilo gi ngata hi ka munghana wakwe wo randzeka, i no kuma magezu man’wani ma nga wa ta mu vhuna ku zvi mu fambela khwatsi ntirweni wakwe. Pawule i tsalile lezvi: “A tshomba leyi u nyikilweko, yi hlayise hi moya wo basa lowu wu tshamako ka hina.” (2 Tim. 1:14) I tshomba muni yaleyo Timote a nga nyikilwe? Laha ka vhesi 13, Pawule i wa wulawulile hi “timhaka ti hanyisako”, ku nga lisine li nga lomu ka Mitsalo. (2 Tim. 1:13) Kota mutiri wa muKristu, Timote i wa hi ni ntiro wa ku chumayela lisine ka vanhu laha va yileko ni ku li kanela bandleni. (2 Tim. 4:1-5) I wa tlhelile a yimisiwa ku tira kota dhota kasi ku risa ntlhambi wa Nungungulu. (1 Ped. 5:2) Makunu, i wa ta hlayisa tshomba leyi a nyikilweko—ku nga lisine a nga fanele ku gondzisa—hi ku tirisa a Mhaka ya Jehovha ni ku tsumba a moya Wakwe.—2 Tim. 3:14-17.

Hinawu inyamutlha, hi nyikilwe lisine leli hi gondzisako van’wani. (Mat. 28:19, 20) Hi nga simama hi li nyika lisima a lisine leli hi ku nga tsiki ku chumayela, ni ku ti toloveta ku randza ku gondza Mhaka ya Nungungulu. (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16) Kuzvilava hi ngava ni ntiro wun’wani, wo kota kuva dhota kutani mutiri wa cikhati contlhe. A ntiro lowo wu fanele ku hi kuca kuva vanhu vo ti koramisa, hi zvi zwisisa ku hi wu maha ntsena hi ku vhuniwa hi Nungungulu. Makunu, hi nga hlayisa kutani ku vhikela a ntiro lowo wa lisima hi nyikilweko, hi ku tsumba Jehovha hi kombela lezvaku a hi vhuna ku wu maha.

A mitiro leyi Timote a nga nyikilwe i wa nga faneli ku yi fukwamela a maha yece—i wa fanele ku gondzisa van’wani. Hi cigelo leco Pawule a nga mu kuca, aku: “A timhaka leti u ti zwileko ka mina, . . . ti gondzise a vavanuna vo tsumbeka kasi vonawu va zvi kota ku gondzisa khwatsi van’wani.” (2 Tim. 2:2) Hi zvezvo futsi, zvontlhe lezvi Timote a nga gondzile, i wa fanele ku gondzisa vamakabye van’wani. Zva lisima ku a madhota wontlhe lomu mabandleni nyamutlha wonawu ma ti karatela ku gondzisa van’wani. A dhota ga gi nene, a gi na matshoho hi wutivi legi gi nga nago, a gi fihli ne a gi feleli ku gondzisa van’wani lezvi gi zvi tivako hi ntiro lowu gi mahako. Kanilezvi, gi gondzisa van’wani futsi kasi vonawu va zvi kota ku wu maha. A gi chavi ku va ta wu tiva khwatsi va pala yena, kutani va ta zvi kota ku wu maha khwatsi a ku hundza yena. Hikwalaho, a gi gondzisi zvilo zva tshinya basi gi va tsika giku: ‘Mu vavanuna mu ta ti wonela.’ Kanilezvi, gi maha zvontlhe gi zvi kotako kasi gi va vhuna kuva ni kupimisisa ni wutlhari kasi va buvha kota maKristu. Lezvo zvi ta maha ku a “vavanuna vo tsumbeka” lava gi va gondzisileko va gi vhuna nguvhu bandla.

Handle ko kanakana, Timote i gi nyikile nguvhu lisima a papilo legi a tsalelweko hi Pawule. Zva olova ku mu wona hi mahlo ya maalakanyo na a gi lera hi kuphindaphinda a wusungukati lego ga lisima a tlhela a ehleketa hi lezvi a nga gi tirisisako zvona mitirweni yakwe.

Hinawu zvi lava ku hi gi tirisa wusungukati lego. Hi nga zvi mahisa kuyini? Hi ku ti karatela ku hlanganyeta cinyikiwo ca hina, hi hlayisa lezvi hi nyikilweko, ni ku gondzisa van’wani lezvi hi zvi tivako. Loku hi maha lezvo, hi ta ‘maha ntiro wa hina hi kumbhelela’ a ku fana ni lezvi Pawule a nga byela Timote.— 2 Tim. 4:5.