JACH ku kiʼimaktal u yóol máak le kéen túuxtaʼaktiʼ junpʼéel carta tuʼux ku líiʼsaʼal u yóol. Jach bey le carta túuxtaʼab tiʼ Timoteo tumen Pablo, u amigooʼ. Le carta túuxtaʼabtiʼaʼ ku kʼaabaʼtik Kaʼapʼéel tiʼ Timoteo yéetel tiaʼan teʼ Bibliaoʼ. Le ka tu kʼameʼ Timoteoeʼ jach taakchaj wal u bin tiʼ junpʼéel lugar tranquilo utiaʼal u xokik. Maʼ xaaneʼ le táan u jeʼekʼabtikoʼ joʼopʼ tak u tuklik: «¿Bix wal yanil Pabloeʼ? ¿Yaan wa ta tʼaan junpʼéel consejo ken u tsʼáaten utiaʼal in beetik maas maʼalob le meyajoʼob kʼubéentaʼantenoʼ? Le baʼax tu tsʼíibtajtenaʼ, ¿yaan wa u yáantken in maas maʼalobkíint in kʼaʼaytaj?». Le baʼaxoʼob u kʼáat u yojéelt Timoteooʼ núukaʼabtiʼ teʼ carta tu kʼamoʼ. Koʼoneʼex ilik jujunpʼéel tiʼ le consejoʼob tsʼaʼabtiʼoʼ yéetel koʼoneʼex ilik bix jeʼel u yáantkoʼoneʼ.

Le ka káaj u xokik Timoteo le cartaoʼ tu tsʼáaj cuenta jach yaabiltaʼan tumen Pablo. Teʼ cartaoʼ Pabloeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Beyech in hijoeʼ» (2 Tim. 1:2). Kex tu añoil 65 ka tu kʼamaj Timoteo le cartaoʼ, teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ maas tiʼ 30 años yaantiʼ yéetel tsʼoʼok u máan tiempo káajak u beetik u ancianoil. Maas tiʼ diez años xan joʼopʼok u meyaj yéetel Pablo yéetel yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok u kaʼansaʼaltiʼ.

Timoteoeʼ kiʼimakchaj wal u yóol le ka tu yojéeltaj bix u chúukpajal u yóol Pablo kex táan u muʼyajeʼ. Pabloeʼ kʼalaʼan kaʼach Roma yéetel jach taʼaytak u kíimsaʼal (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8). Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo: «Táan u chúukpajal in wóol in muʼyajt tuláakal baʼal». Yoʼolal le baʼax tu tsʼíibtaʼ Timoteoeʼ tu tsʼáaj cuenta de ke Pabloeʼ maʼ saajkiʼ (2 Tim. 2:8-13). U yojéeltik bix u chúukpajal u yóol Pabloeʼ le áant utiaʼal u chúukpajal xan u yóol. Toʼoneʼ jeʼel xan u páajtal u chúukpajal k-óol jeʼex letiʼobeʼ.

Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo ka u yil jach koʼoj u tojol le meyaj ku beetkoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo: «Il a maas tʼabik bey junpʼéel kʼáakʼ le baʼax tu síiajtech Diosoʼ» (2 Tim. 1:6). Teʼ tekstoaʼ le ka tu yaʼalaj Pablo «síiajtech[oʼ]» táan kaʼach u meyajnajtiʼ le tʼaan ich griego khárismaoʼ. Le tʼaan jeʼelaʼ u kʼáat u yaʼal yaan baʼax ku siʼibil tiʼ máak kex maʼ u náajaltmiʼ. Le baʼax siʼib tiʼ Timoteooʼ letiʼe nojoch meyaj tsʼaʼab u beet ichil u kaajal Diosoʼ (1 Tim. 4:14).

 ¿Baʼax unaj u beetik kaʼach Timoteo yéetel le baʼax siʼibtiʼoʼ? Le ka aʼalaʼabtiʼ ka u yil u «maas tʼabik bey junpʼéel kʼáakʼ» le baʼax siʼibtiʼ tumen Diosoʼ maʼ xaaneʼ máan tu tuukul le kʼáakʼ ku meyaj teʼ najoʼoboʼ. Le kʼáakʼoʼ jujunpʼíitil u bin u jáabal tak ken pʼáatak chéen táan u butsʼilankil. Utiaʼal u kaʼa tóochʼbaleʼ kʼaʼabéet u nuʼuchul yéetel u piktaʼal, beyoʼ yaan u kʼíintal ichil le najoʼ. Junpʼéel diccionarioeʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaan ich griego anazōpyréō meyajnaj tiʼ Pablooʼ u kʼáat u yaʼal «u kaʼa tʼaʼabal, u kaʼa tsʼaʼabal u muukʼ». Le baʼax tu yóotaj u yaʼal Pablo tiʼ Timoteooʼ letiʼe u tsʼáaik u yóol meyajoʼ. Bey ka u yaʼaltiʼeʼ: «Beet a meyaj yéetel tuláakal a puksiʼikʼal». Teʼ kʼiinoʼobaʼ toʼon xaneʼ unaj k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba.

Timoteoeʼ le ka tu xokaj le cartaoʼ tu tsʼáaj cuenta táan u yaʼalaʼaltiʼ baʼax kun áantik utiaʼal u beetik maʼalob u meyaj. Pabloeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Yéetel u yáantaj le espíritu santo yaan ichiloʼonoʼ kanáant le jach maʼalob baʼal kʼubéentaʼantechoʼ» (2 Tim. 1:14). ¿Baʼax ta tʼaan kʼubéentaʼabtiʼ? Teʼ versículo 13, Pabloeʼ tʼaanaj tiʼ «maʼalob kaʼansajoʼob», lelaʼ letiʼe kaʼansajoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ (2 Tim. 1:13). Timoteoeʼ unaj kaʼach u kaʼansik u jaajil teʼ múuchʼuliloʼ bey xan tiʼ le máakoʼoboʼ (2 Tim. 4:1-5). Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ táan xan u beetik kaʼach u ancianoil teʼ múuchʼuliloʼ (1 Ped. 5:2). ¿Baʼax kun áantik utiaʼal u kaʼansik u jaajil? Letiʼe u espíritu santo Jéeobaoʼ yéetel le baʼax ku yaʼalik u Tʼaan Diosoʼ (2 Tim. 3:14-17).

Tiʼ toʼon xaneʼ tsʼoʼok u kʼubéentaʼal ka k-kaʼans u jaajil tiʼ le máakoʼoboʼ (Mat. 28:19, 20). Maʼ unaj k-tuʼubsik jach koʼoj u tojol le baʼax kʼubéentaʼantoʼonoʼ. Utiaʼal maʼ k-tuʼubsikeʼ kʼaʼabéet k-orar mantatsʼ yéetel k-xokik sáamsamal le Bibliaoʼ (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16). Maʼ xaaneʼ táan a beetik a ancianoil teʼ múuchʼuliloʼ wa táan a beetik uláakʼ meyaj ichil u kaajal Jéeoba. Wa táan a beetik le jatsʼuts meyajoʼobaʼ kʼaʼabéet a weʼesik kabal óolal. Yéetel unaj a kʼáatik u yáantaj Jéeoba utiaʼal a beetik tubeel le meyaj u kʼubéentmajtechoʼ. Wa ka beetkeʼ yaan a weʼesik jach koʼoj u tojol le baʼaxoʼob u siimajtech Jéeobaoʼ.

Uláakʼ baʼax ku beetik Timoteoeʼ letiʼe u yáantik u maasil u kan u beetoʼob uláakʼ meyajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Pabloeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Le baʼaxoʼob ta wuʼuyaj in waʼali[koʼ] [...], kaʼans tiʼ máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼob, beyoʼ letiʼobeʼ yaan u noʼojaʼantaloʼob utiaʼal ka u kaʼansoʼob tiʼ uláakʼ máakoʼob» (2 Tim. 2:2). Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo jach kʼaʼabéet u kaʼansik tiʼ u maasil le baʼaxoʼob tsʼoʼok u kaʼansaʼaltiʼoʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ le ancianoʼoboʼ unaj xan u kaʼanskoʼob tiʼ uláakʼ sukuʼunoʼob le baʼaxoʼob u yojloʼoboʼ. Juntúul maʼalob ancianoeʼ ku kaʼansik tuláakal baʼax u yojel yoʼolal bix u beetaʼal junpʼéel meyaj, beyoʼ le máaxoʼob ku kaanbaloʼoboʼ yaan u beetkoʼob maʼalob le meyajoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ tu yaatal u yóol wa juntúul tiʼ le sukuʼunoʼob tu kaʼansoʼ maas maʼalob u beetik le meyaj ke letiʼoʼ. Ku beetkoʼob beyoʼ tumen u kʼáatoʼob ka yanak u naʼat le máaxoʼob ku kaʼanskoʼoboʼ yéetel ka yiijchajak u tuukuloʼob. Beyoʼ le sukuʼunoʼob ku kaanbaloʼoboʼ nojoch áantaj ken u tsʼáaʼob teʼ múuchʼuliloʼ.

Timoteoeʼ jach líikʼ u yóol úuchik u kʼamik le carta túuxtaʼabtiʼ tumen Pablooʼ. Maʼ xaaneʼ yaʼab u téenel tu xokaj le carta utiaʼal u kʼaʼajsik le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Pablooʼ. Yéetel tuukulnaj xan tiʼ bix jeʼel u beetik le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ.

Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-beetik le baʼax aʼalaʼab tiʼ Timoteooʼ. ¿Bix jeʼel k-beetkeʼ? Letiʼe kéen k-tsʼáa k-óol k-meyajt Jéeobaoʼ, kéen k-il jach koʼoj u tojol le meyajoʼob u kʼubéentmajtoʼonoʼ yéetel le kéen k-kaʼans tiʼ u maasil le baʼaxoʼob k-ojloʼ. Beyoʼ yaan k-beetik tubeel le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ, jeʼex úuchik u yaʼalaʼal tiʼ Timoteo ka u beetoʼ (2 Tim. 4:5).