ANDŨ

Ũrĩa Bibilia yugaga: Ngai ‘ndombire thĩ hatarĩ gĩtũmi, ĩndĩ aamĩũmbire nĩguo ĩtũũragwo.’ —ISAIA 45:18.

THĨ ĨNO TŨIKARAGA

Ũrĩa Bibilia yugaga: “Rũciaro rũmwe rũthiraga, gũgoka rũciaro rũngĩ, no thĩ ĩtũũraga tene na tene.” —KOHELETHU 1:4.

ŨGUO NĨ KUUGA ATĨA? Kũringana na Bibilia, gũtirĩ hĩndĩ thĩ ĩkaanangwo na gũtirĩ hĩndĩ ĩgaatiga gũtũũrũo. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, thĩ ĩgaathira na njĩra ĩrĩkũ?

TA WĨCIRIE: Bibilia ĩringithanagia gũthira gwa thĩ ĩno na ũrĩa gwathiire matukũ-inĩ ma Nuhu. Matukũ-inĩ macio, thĩ yaiyũire “ũhinya [kana ngũĩ].” (Kĩambĩrĩria 6:13) O na kũrĩ ũguo, Nuhu aarĩ mũthingu. Kwoguo nĩ aahonokirie Nuhu na famĩlĩ yake no akĩananga andũ arĩa maarĩ aganu kũgerera mũiyũro. Bibilia ĩkĩaria ũhoro wĩgiĩ ũrĩa gwekĩkire hĩndĩ ĩyo yugaga ũũ: “Thĩ ya kahinda kau nĩ yaanangirũo rĩrĩa yahumbĩrirũo nĩ mũiyũro wa maĩ.” (2 Petero 3:6) Kũu kwarĩ gũthira gwa thĩ ĩrĩa yarĩ kuo hĩndĩ ĩyo. No hihi nĩ kĩĩ kĩaniinirũo? Ti thĩ yaniinirũo, no nĩ andũ oru arĩa maarĩ thĩinĩ wayo. Kwoguo rĩrĩa Bibilia ĩkwaria ũhoro wĩgiĩ gũthira gwa thĩ, ndĩkoragwo ĩkĩaria ũhoro wa thĩ ĩno tũikaraga. Handũ ha ũguo, ĩkoragwo ĩkĩaria ũhoro wĩgiĩ kũniinwo kwa andũ oru thĩinĩ wa thĩ o hamwe na maũndũ marĩa mathondekete.

MATHĨNA NA WAGANU

Ũrĩa Bibilia yugaga: “No kahinda kanini gatigaru, na andũ arĩa aganu matigaakorũo kuo rĩngĩ; ũkaarora kũrĩa maakoragwo, na matigaakorũo kuo. No andũ arĩa ahooreri nĩ makaagaya thĩ, na nĩ magaakena mũno nĩ ũndũ wa kũingĩhĩrũo nĩ thayũ.” —THABURI 37:10, 11.

ŨGUO NĨ KUUGA ATĨA? Mũiyũro wa hĩndĩ ya Nuhu ndweheririe waganu kaimana. Thutha wa Mũiyũro, andũ aganu no maathiire na mbere gũthumbũra andũ thĩinĩ wa thĩ. No ihinda rĩtarĩ kũraihu, Ngai nĩ ekweheria waganu wothe. Mwandĩki wa thaburi aaugire atĩ, “andũ arĩa aganu matigaakorũo kuo rĩngĩ.” Ngai akaaniina waganu akĩhũthĩra Ũthamaki wake, ũrĩa nĩ thirikari ya igũrũ ĩrĩa ĩgaatha andũ arĩa athingu gũkũ thĩ.

TA WĨCIRIE: Hihi andũ arĩa marathana thĩinĩ wa thĩ ihinda-inĩ rĩrĩ nĩ makaanyita mbaru Ũthamaki wa Ngai? Bibilia yonanagia atĩ matigeeka ũguo. Nĩ makaaregana na Ũthamaki wa Ngai. (Thaburi 2:2) Maumĩrĩra magaakorũo marĩ marĩkũ? Ũthamaki wa Ngai nĩguo ũgaathana ithenya rĩa thirikari cia andũ, na “noguo wiki ũgaatũũra wĩhandĩte tene na tene.” (Danieli 2:44) No nĩ kĩĩ gĩgaatũma wathani wa andũ ũniinwo?

Ũrĩa Bibilia yugaga: “Mũndũ tiwe wagĩrĩirũo o na gũtongoria ikinya rĩake.”—JEREMIA 10:23.

ŨGUO NĨ KUUGA ATĨA? Andũ matiombĩtwo meyathage. Matingĩhota gwatha andũ arĩa angĩ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire o na kana kũniina mathĩna mao.

TA WĨCIRIE: Ibuku rĩĩtagwo Britannica Academic riugĩte atĩ thirikari cia andũ itingĩhota “kũniina mathĩna ma andũ ta ũthĩni, ngʼaragu, mĩrimũ, icanjama cia ndũire, na mbaara na ngũĩ cia mĩthemba ĩngĩ.” Ibuku rĩu rĩcokete rĩkoiga ũũ: “Andũ amwe . . . metĩkĩtie atĩ thĩ yothe ĩngĩkorũo ĩgĩathwo nĩ thirikari ĩmwe mathĩna ma andũ no mahote kũniinwo kaimana.” No o na thirikari ciothe cia andũ ingĩkorũo irĩ kĩndũ kĩmwe, thĩ ĩngĩkorũo o rungu rwa andũ matarĩ akinyanĩru, o acio maremetwo kũniina mathĩna macio marĩrĩrio hau igũrũ. Ũthamaki wa Ngai noguo tu thirikari ĩrĩa ĩngĩhota kũniina mathĩna mothe ma andũ kaimana.

Kwoguo kũringana na Bibilia, andũ ega matibatiĩ gwĩtigĩra mũthia wa thĩ, tondũ ũcio nĩ mũthia wa maũndũ moru marĩa marĩ thĩinĩ wa thĩ. Handũ ha ũguo, ũcio nĩ ũndũ mwega twagĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra tondũ thĩ njerũ ya Ngai nĩyo ĩgaacoka ithenya rĩa thĩ ĩno njũru.

Maũndũ macio mothe mageekĩka rĩ? Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ kĩheanĩte macokio ma Bibilia ma kĩũria kĩu.