ABANDU

Isi Ibaibolo likuyoba: Kyala ‘akakipelile [ikisu] ukuti kiyeghe fisame itolo ikisita bandu, loli ukuti buyeghe buyo bwakutughalamo abandu.’—YESAYA 45:18.

IKISU

Isi Ibaibolo likuyoba: “Ingulilo sya bandu sikwisa nukuyonga, loli ikisu kyo kili bo mumo kyayilile.”—UNDUMBILILI 1:4.

ISI SIKUSANUSYA: Ukufwana na isi sili mu Baibolo, ikisu kitisa konangika kangi abandu bisakukindilila ukwikalamo. Loli ngimba ukumalika kwa kisu kukusanusya isyafiki?

INONG’ONELA ISI: Ibaibolo likufwanikisya ukwisakumalika kwa kisu iki na isi syabombiwe m’masiku gha Nowa. Pakabalilo kala, ikisu kyosa “kyaliswile nu bwite.” (Ubwandilo 6:13) Loli Nowa ali mundu ngolofu. Yonongwa yake Kyala alimpokile Nowa ni mbumba yake loli abapyutile abandu ababibi numwelesyo. Pakuyoba isi syabombiwe pakabalilo kala, Ibaibolo likuti: “Mmisi ghaghagha mo muno ikisu kya mbukulu kila bo kikupikiliwe na misi, kilinkupyutiwa.” (2 Peteri 3:6) Uku kwali kumalika kwa kisu. Loli ngimba findu fiki ifi fyapyutiwe? Kikali kisu iki kyapyutiwe loli bali bandu ababibi aba nkisu. Yonongwa yake linga Ibaibolo likuyoba isya kumalika kwa kisu, litikuyoba isya kupyutiwa kwa kisu. Loli likuyoba isya kupyutiwa kwa bandu ababibi aba nkisu ni findu ifibibi.

INDAMYO NI FINDU IFIBIBI

Isi Ibaibolo likuyoba: “Pasyele panandi itolo, apa umbibi atisakuyako; napa linga kuketa mbuyo bwake, atisakubonekamo. Loli abalwiyisyo bo bisakukikabagha ikisu, kangi bisakwikyelagha nifinunu ifi fikulefuka itolo.”—SALIMO 37:10, 11.

ISI SIKUSANUSYA: Umwelesyo wa nkabalilo ka Nowa ghukasosisyepo ifindu ifibibi fyosa. Bo umwelesyo ghukindile, abandu ababibi balyandile kangi ukwandisya indamyo. Loli mwalululu, Kyala, ikuya pakumasya ifindu ifibibi. Bo muno ayobile uwamasalimo ukuti: “Umbibi atisakuyako.” Kyala ikuya pakusosyapo ifindu ifibibi ukwendela mu Bunyafyale bwake ili boma ilya kumwanya ili lisakulaghilagha abandu abagholofu pa kisu.

INONG’ONELA ISI: Ngimba abalongosi ba nkisu bisakuhoboka ukupilikila Ubunyafyale bwa Kyala? Ibaibolo likuyoba ukuti batisakuhoboka. Mwabukonyofu, abene bisakususya Ubunyafyale bwa Kyala. (Salimo 2:2) Ngimba ifyakukongapo fyake fisakuya findu fiki? Ubunyafyale bwa Kyala bwisakusosyapo amaboma gha bandu kangi ubwene “bwisakuyangako bwila na bwila.” (Danieli 2:44) Loli nongwa yafiki ubulaghili bwa bandu bukulondiwa ukumalika?

Isi Ibaibolo likuyoba: “Umundu akabaghila ukutalula munjila iyi ikwendamo.”—YEREMIYA 10:23.

ISI SIKUSANUSYA: Abandu bakapeliwe ukuti bilaghileghe bene. Abene batikubalongosya kanunu abandu kangi batikubatula pa ndamyo isi bikwaghana nasyo.

INONG’ONELA ISI: Ibuku lya Britannica Academic likuyoba ukuti amaboma gha bandu ghikutoliwa ukumasya indamyo bo ubulondo, injala, imbungo, ingozi sya kipeliwa, ubwite ni findu ifyankhaza.” Kangi lyakindilile ukuti: “Bamo . . . bikusubila ukuti iboma lya pa kisu lyene lyo libaghile ukusyagha injila isyakumasyila indamyo isi.” Loli nalinga ukuti amaboma gha bandu ghosa ghakolelanagha, loli ikisu kyayagha pakukindilila ukulaghiliwa na bandu abasitabugholofu aba bakabaghila ukumasya indamyo isi siyobiwe pamwanya. Ubunyafyale bwa Kyala lyo boma lyene ili lili namaka aghakumasya indamyo syosa isya nkisu.

Ukufwana na isi Ibaibolo likuyoba, abandu abanunu batikulondiwa ukutila isyakufwana nu kumalika kwa kisu kangi ni findu ifibibi. M’malo mwake, syakuhobosya fiyo panongwa yakuti ikisu ikipya ikya Kyala kisakwingila m’malo mwa kisu ikibibi iki.

Ngimba ifindu fyosa ifi fisakubombiwa ndili? Inkhani iyakukongapo yikulingania amaansala agha mu Baibolo.