جاقسى بولساڭ، بولاشاعىڭ جارقىن بولا ما؟
عاسىرلار بويى ادامدار ادامگەرشىلىگى مول، جاقسى ادام بولساڭ، بولاشاعىڭ دا جارقىن بولادى دەپ ويلاپ كەلگەن. مىسالى، شىعىس ەلىنىڭ ويشىلى كونفۋسيي (ب.ز.ب. 551—479-جىلدار) ٴبىر سوزىندە بىلاي دەگەن ەكەن: «وزىڭە تىلەمەگەنىڭدى وزگەگە جاساما».
كوپتىڭ تاڭداۋى
بۇگىندە دە دۇرىس ٴجۇرىپ-تۇرساڭ، كەلەشەگىڭ كەڭ، جارقىن بولادى دەپ ويلايتىندار از ەمەس. سوندىقتان ولار وزگەلەرگە ىزەت پەن قۇرمەت تانىتىپ، ار-ۇياتتارىنا كىر شالدىرماي، قوعامدا ٶز كەتىگىن تاۋىپ، كىرپىشتەي قالانعىسى كەلەدى. ۆەتنامدا تۇراتىن لين دەگەن ايەل بىلاي دەيدى: «ەشكىمنىڭ الا ٴجىبىن اتتاماي، ادال بولسام، سول جاقسىلىعىم وزىمە قايتىپ كەلەدى دەپ ويلاۋشى ەدىم».
ال تاعى بىرەۋلەر جاقسىلىقتى ٴدىننىڭ ىقپالىمەن جاساپ جاتادى. «ٴبىزدىڭ دىندە بىلاي دەپ ۇيرەتەدى: ٴتىرى كەزىندە ادامنىڭ ىستەگەن تىرلىگىنە قاراي ول ولگەن سوڭ يا ماڭگى راقاتتانادى، يا ماڭگى ازاپتالادى»،— دەيدى تايۆاندا تۇراتىن شۋ-يۋن دەگەن ەر كىسى.
ۇمىتتەرى اقتالدى ما؟
جاقسىلىق جاساعان كەم بولمايدى، ونىڭ كوپ يگىلىگىن كورەدى. الايدا رياسىز جاقسىلىقتارىنىڭ قايتارىمىن كورمەي جاتقاندار دا بار. «جاقسىلىعىم مىندەتتى تۇردە قايتادى دەپ ويلاماۋ كەرەك ەكەن. مۇنى ٶز باسىمنان بىلەمىن. وتباسىمنىڭ قامىن جاساۋ ٷشىن ٴبارىن ىستەدىم، باسقالارعا جاقسىلىق ىستەۋدەن دە ايانىپ قالمادىم. ٴبىراق نەكەم ويران بولدى، كۇيەۋىم ۇلىم ەكەۋمىزدى تاستاپ كەتتى»،— دەيدى گونكونگتا تۇراتىن شي پين.
ٴدىن دە ٵردايىم ادامداردى جاقسى جاققا وزگەرتە المايتىنىن كوبىسى ٶز كوزىمەن كورگەن. مىسالى، جاپوندىق ەسۋكو بىلاي دەيدى: «مەن ٴبىر ٴدىني ۇيىمعا كىرىپ، جاستارعا ارنالعان شارالار ۇيىمداستىراتىنمىن. سول دىندەگىلەردىڭ ۇياتسىز ىستەرىن، بيلىككە تالاسقانىن جانە تۇسكەن اقشانى ٶز پايداسىنا جاراتقانىن كورىپ، توبە شاشىم تىك تۇردى».
«وتباسىمنىڭ قامىن جاساۋ ٷشىن ٴبارىن ىستەدىم، باسقالارعا جاقسىلىق ىستەۋدەن دە ايانىپ قالمادىم. ٴبىراق نەكەم ويران بولدى، كۇيەۋىم ۇلىم ەكەۋمىزدى تاستاپ كەتتى» (شي پين، گونكونگ).
دىنگە بەرىلگەن ادامداردىڭ كوبى جاقسىلىق جاساپ، ال ارتىنان جاماندىق كورگەندە، قاتتى كوڭىلدەرى تۇسكەن. ۆەتنامدىق ۆەن دەگەن ايەل بىلاي دەيدى: «مەن كۇندە جەمىس، گۇل، تاماق ساتىپ الىپ، اتا-بابالارىمنىڭ ارۋاعىنا باعىشتاپ ٴجۇردىم. ولار ماعان جار بولىپ، كەلەشەگىمدى جارقىن قىلا ما دەپ ەدىم. ٴبىراق سونشا جىل جاقسىلىق جاساپ، ٴدىني عۇرىپتاردى ورىنداسام دا، جولداسىم قاتتى اۋىرىپ قالدى. ال شەتەلدە وقىپ جۇرگەن 20 جاسار قىزىم قايتىس بولدى».
جاقسى ادامداردىڭ وزدەرى جارقىن بولاشاققا ۇمىتتەنە المايدى ەكەن. وندا كەمەل كەلەشەكتىڭ كەپىلى نەدە؟ بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن الۋ ٷشىن، بىزگە جارقىن بولاشاققا جول كورسەتەتىن سەنىمدى دەرەككوز كەرەك. ونداي دەرەككوز بار ما؟
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
ويانىڭدار!
مورالدىق قۇندىلىقتاردىڭ قۇندىلىعى
مورالدىق قۇندىلىقتاردى ۇستانۋدى ۇيرەنگەن بالانىڭ بولاشاعى بەرىك نەگىزگە قالانادى.
كيەلى كىتاپ. سۇراقتار مەن جاۋاپتار
نەكەلەسپەي بىرگە تۇرۋ جايلى كيەلى كىتاپتا نە ايتىلعان؟
قۇدايدىڭ نۇسقاۋلارى بىزگە باقىتتى وتباسىن قۇرۋدى ۇيرەتەدى. ولارعا قۇلاق اسقان جاندار بۇل نۇسقاۋلاردىڭ تەك پايداسىن كورەدى.
