Okala Muntu Ambote, nga Disongele vo Zingu Kiambote Okala Kiau?
Tuka kolo, ndonga beyindulanga vo okala muntu ambote i nsabi muna kala ye zingu kiambote kuna sentu. Kasikil’owu, wantuayingi kuna Asia bekwikilanga muna mvovo mia Confucius wandongota ona wazinga muna mvu wa 551-479 V.T.K., vava kavova vo: “Kuvangi kwa akaka ko dina kuzolele vo akaka bavanga.” *
DINA WANTU AYINGI BEVANGANGA
Wantu ayingi bakinu yindula vo ovanga mambu mambote kwa akaka i nsabi zakala ye zingu kiambote. Bevanganga mawonso muna zitisa o wantu, songa fu yambote, vanga e diambu muna wete dia nsi bezingilanga yo kala ye ntona zambote. Nkento mosi una ye nkumbu Linh ozingilanga kuna Vietnã, wavova vo: “Yakwikilanga vo avo nsongele kwa wantu vo i nkwa ziku, zingu kiambote ikala kiau.”
Akaka bekasakeswanga kwa mabundu mau mu vanga mambu mambote. Yakala dimosi una ye nkumbu Hsu-Yun, ozingilanga kuna Taiwan, wavova vo: “Yalongoka vo avo muntu ovangidi mambu mambote, sambulwa kesambulwa vava kefwa, kansi avo mambu mambi kavanga, mpasi zayingi kemweswa.”
OKALA MUNTU AMBOTE, NGA ZINGU KIAMBOTE KIKILU DITWASANGA?
Dialudi vo, vava tuvanganga mambu mambote kwa akaka, yeto kibeni mpe nluta miayingi tutambulanga. Kansi, ndonga muna awana bevanganga mambu mambote kwa akaka, babakula vo nkumbu miayingi wantu akaka ke bekubavanganga mambu mambote ko. Nkento mosi una ye nkumbu Shiu Ping, ozingilanga kuna Hong Kong, wavova vo: “Mu kuma kia dina diambwila, yalongoka vo awana bevanganga mambu mambote kwa akaka, nkumbu miayingi yau kibeni ke bevangwanga mambu mambote ko. Yavanganga mawonso muna toma lunga-lunga esi nzo ame yo kubavanga mambu mambote. Kansi, longo lwame lwa fwa. O nkaz’ame wambembola yo kunsisa yo mwan’eto.”
Ndonga babakwidi vo ke mabundu mawonso ko mekitulanga o wantu se wantu ambote. Nkento mosi una ye nkumbu Etsuko, ozingilanga kuna Japão, wavova vo: “Yakota muna dibundu dimosi yo yantika fila e buka kia aleke. Yakendalala kikilu mu mona vo akaka muna dibundu diame minta zumba bakala, banuaninanga e kimfumu yo yiya e nzimbu za dibundu.”
“Yavanganga mawonso muna toma lunga-lunga esi nzo ame yo kubavanga mambu mambote. Kansi, longo lwame lwa fwa. O nkaz’ame wambembola yo kunsisa yo mwan’eto.”—SHIU PING, HONG KONG
Akaka muna awana bekuyivananga emvimba muna mabundu yo vanga mambu mambote, bekendalalanga vava mambu mambi mekubabwilanga. Tala dina kavova nkento mosi una ye nkumbu Van, ozingilanga kuna Vietnã. Wavova vo: “Lumbu yawonso, yasumbanga e bundu, mvuma ye madia yo kwenda tambika se lukau kwa akulu ame, kadi yakala ye vuvu vo bekunsambula kimana yakala ye zingu kiambote kuna sentu. Kana una vo mu mvu miayingi yavanganga mambu mama, nkaz’ame wabakama kimbevo kiangolo. I bosi, o mwan’ame ankento wafwa muna kileke ekolo katanganga sikola kuna nsi yankaka.”
Nze una tumwene, okala muntu ambote ke diau kaka ko divavuanga muna kala ye zingu kiambote yovo kiasikila. Ozevo, nki kilenda kusadisa mu kala ye zingu kiambote kuna sentu? Tufwete vava nto ya luludiku lwakieleka ina ilenda vana e mvutu za yuvu yeto yo kutusadisa mu kala ye zingu kiambote. Akweyi tulenda sololwela luludiku lwalu?
^ tini. 2 Muna zaya diaka mayingi mu kuma kia malongi ma Confucian, tala nkanda O Homem em Busca de Deus, kapu kia 7, tini kia 31-35, wavaikiswa kwa Mbangi za Yave, una mpe muna nzil’eto ya internete, www.pr418.com.
Nanga Oyangalela Mpe Malongi Mama
EYINGIDILU DIA NKANGU
