Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Dikala muntu muimpe ke diakufikisha ku nsombelu muimpe matuku atshilualua anyi?

Dikala muntu muimpe ke diakufikisha ku nsombelu muimpe matuku atshilualua anyi?

Munkatshi mua bidimu nkama ya bungi, bantu ba bungi mbafike ku dimona ne: kuikala muntu muimpe ke mushindu wa kupeta nsombelu muimpe matuku atshilualua. Tshilejilu, bantu ba mu matunga a mu Azi bavua bitaba tshivua Confucius mulongeshi wa filozofi (551-479 K.Y.) muambe tshia ne: “Tshiudi kuyi musue bakuenzele, kutshienzedi pebe bakuabu to.” *

TSHITU BA BUNGI BENZA

Bantu ba bungi batshidi anu bamba ne: kuenza malu mu mushindu muakanyine ke kudi kupetesha muntu nsombelu muimpe matuku atshilualua. Badi badienzeja bua kuikala kunemeka bakuabu, kuikala bantu badi bamanye malu, bambula bujitu buabu muntu ne muntu, ne bikale ne kondo ka muoyo kimpe. Linh, mamu mukuabu wa mu Vietnam udi wamba ne: “Mvua ngela meji misangu yonso ne: meme ngenza malu ne bululame ne muoyo mujima nembeneshibue.”

Bamue batu benza malu mimpe bualu malongesha a mu bitendelelu biabu ke atu abasaka ku dienza. Muntu mukuabu wa mu Taïwan diende Hsu-Yun udi wamba ne: “Bavua bandongeshe ne: muntu yeye wenza malu mimpe neikale ne disanka panyima pa lufu luende, kadi yeye wenza malu mabi neakenge.”

BIPETA BIDI TSHINYI?

Bushuwa, patudi tuenzela bakuabu malu mimpe tudi tupeta malu a bungi adi asankisha. Kadi ba bungi badi benzela bakuabu malu mimpe ne muoyo mujima mbamone ne: kuenza nanku kakuena anu kubapetesha misangu yonso tshivuabu mua kuikala batekemene to. Mamu mukuabu wa mu Hong Kong diende Shiu Ping udi wamba ne: “Ngakadimuena nkayanyi ne: bantu badi benza malu mimpe kabatu anu babeneshibua bua bualu abu to. Mvua ndienzeja bua kutabalela dîku dianyi ne kuenza malu mimpe. Kadi dibaka dianyi diakafua, bayanyi wakambenga kundekela meme ne muananyi wa balume.”

Bantu ba bungi mbamone ne: bitendelelu kabitu anu bivuijangana bantu bimpe to. Mamu mukuabu wa mu Japon diende Etsuko udi wamba ne: “Ngakabuela mu tshitendelelu tshikuabu bobu kunteka mulombodi wa malu a bansonga. Biakannyingalaja bikole pangakamona muvua bamue bena kuitabuja ne bikadilu bibi, bafuila bumfumu, ne batula makuta a tshitendelelu butulavi.”

“Mvua ndienzeja bua kutabalela dîku dianyi ne kuenza malu mimpe. Kadi dibaka dianyi diakafua, bayanyi wakambenga kundekela meme ne muananyi wa balume.”​—SHIU PING, HONG KONG

Bamue bena kuitabuja ba menemene bavua benza malu mimpe bakadimona bedibue mâyi ku makasa bua muvua malu mabi abenzekela kakuyi mushindu wa kuepuka. Ke muakumvua mamu mukuabu wa mu Vietnam diende Van. Udi wamba ne: “Dituku dionso edi mvua nsumba bimuma, bilongo ne biakudia bua kubilambula bakishi ba kuetu ku tshialtala, mutekemene ne: nempete mabenesha matuku atshilualua. Nansha mumvua muenze malu onso au ne mikiya ayi munkatshi mua bidimu bia bungi, bakakuata bayanyi ne disama dia mubidi uteketa. Pashishe muananyi wa bakaji wakafuila ku babende kuvuaye ulonga.”

Bikalabi ne: dikala muntu muimpe kadiena dipetesha muntu nsombelu muimpe matuku atshilualua, mpindieu tshidi mua kumupeteshaye ntshinyi? Bua kuandamuna lukonko elu, tudi dijinga ne mutulombodi wa kueyemena, mmumue ne: mpokolo wa malu udi mua kuandamuna nkonko yetu ne kutuleja mua kupeta nsombelu muimpe matuku atshilualua. Nkuepi kutudi mua kupetela mulombodi wa buena eu?

^ tshik. 2 Bua kumanya malu avua Confucius mulongeshe, bala mukanda wa L’humanité à la recherche de Dieu, nshapita wa 7 tshikoso 31-35. Mukanda eu mmupatula kudi Bantemu ba Yehowa ne udi mu site wa jw.org.