Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onde monga onto ɔlɔlɔ ayotokimanyiya dia monga la nshi yayaye y’amɛna?

Onde monga onto ɔlɔlɔ ayotokimanyiya dia monga la nshi yayaye y’amɛna?

Aya ntambe efula yele, anto efula fɔnyaka dia monga onto ɔlɔlɔ koka nkimanyiya onto dia monga la nshi yayaye y’amɛna. Ɛnyɛlɔ, anto efula wa lo Orient nɛmiyaka kɛnɛ kakate Confucius laki ombeyi wa filozofi ndo ombetsha (551-479 N.T.D.) ɔnɛ: “Kɛnɛ kahayalange vɔ kosalɛ, tosalɛke anto akina.” *

KƐNƐ KETAWƆ ANTO EFULA

Anto efula tetemalaka mbetawɔ dia monga la lɔkɛwɔ la dimɛna mbele dui di’ohomba dia monga la nshi yayaye y’amɛna. Vɔ salaka la wolo dia monga la dilɛmiɛlɔ, monga la waonga w’amɛna, mbeya dihole diele lawɔ lo tshunda ndo ntetemala monga la nkum’otema ka dimɛna. Linh womoto ɔmɔtshi l’oma la Vietnam mbutaka ɔnɛ: “Dimi loketawɔka dia naka dimi monga la losembwe ndo mbutaka mɛtɛ, kete layokondja ɛtshɔkɔ.”

Amɔtshi tshutshuyamaka oma lo waetawɔ awɔ w’ɔtɛmwɛlɔ dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. Pami kɛmɔtshi kelɛwɔ Hsu-Yun, ladjasɛ la Taïwan mbutaka ɔnɛ: “Wakambetsha ɔnɛ naka onto salaka awui w’amɛna, kete nde ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔkɔngɔ wa nyɔi kande koko naka nde nsala awui wa kɔlɔ, kete nde ayosowa.”

ETOMBELO AKƆNA WELE L’AWUI ASƆ?

Ekɔ mɛtɛ dia etena kasalɛso anto akina ɔlɔlɔ sho kondjaka wahɔ efula. Koko, anto efula wasala l’otema ɔtɔi dia salɛ anto akina ɔlɔlɔ, mɛnaka diaha mbala tshɛ mbele nsala dui sɔ mbakonyaka lo kɛnɛ kalongamɛwɔ. Womoto ɔmɔtshi lelɛwɔ Shiu Ping ladjasɛ la Hong Kong mbutaka ɔnɛ: “Lakeke oma lo kɛnɛ kakakomɛ diaha mbala tshɛ mbatshɔkwama wanɛ wasala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. Lakasalaka la wolo dia kotshɛ nkumbo kami kɛnɛ kakiwɔ l’ohomba ndo nsala ɔlɔlɔ. Koko diwala diami diakafukutana ndo omɛmi akatotshike dimi l’ɔnami la pami.”

Anto efula wambɛna diaha mbala tshɛ mbatosalaka ɔtɛmwɛlɔ di’anto monga ɔlɔlɔ. Etsuko womoto ɔmɔtshi ladjasɛ la Japon mbutaka ɔnɛ: “Lakonge ose ɔtɛmwɛlɔ ɔmɔtshi ndo lakatatɛ nkongɛ elimu w’ɛlɔngɔlɔngɔ. Lakanyange lo mɛna di’anto amɔtshi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wakasalaka awui wa mindo, wakalɔshanaka dikambo dia lowandji ndo wakakambaka lo yoho ya kɔlɔ la falanga ya l’ɔtɛmwɛlɔ.”

“Lakasalaka la wolo dia kotshɛ nkumbo kami kɛnɛ kakiwɔ l’ohomba ndo nsala ɔlɔlɔ. Koko diwala diami diakafukutana ndo omɛmi akatotshike dimi l’ɔnami la pami.”​—SHIU PING, HONG KONG

Anto amɔtshi wayasha efula l’ɔtɛmwɛlɔ ndo wasala la wolo dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ, ndjonyangaka etena kaasalɛ anto akina awui wa kɔlɔ. Ngasɔ mbakayaoke Van womoto ɔmɔtshi lala Vietnam. Nde mbutaka ate: “Lushi tshɛ dimi sombaka elowa, alɛmbɔlɛmbɔ ndo diangɔ dia ndɛ ko dimi dilambolaka watshɛmi wakavu, lele l’elongamelo ɔnɛ layokondja ɛtshɔkɔ lo nshi yayaye. Oyadi awui tshɛ w’ɛlɔlɔ wakamasalaka ndo mbekelo ya l’ɔtɛmwɛlɔ yakamayelaka l’edja k’ɛnɔnyi efula, omɛmi akandama la hemɔ ka wolo. Oma laasɔ, ɔnami la womoto akavu etena kakandɔtɔka kalasa lo wodja okina.”

Naka aha monga tsho onto ɔlɔlɔ mbakoka mbisha onto nshi yayaye y’amɛna, ko ɛngɔ kakɔna? Dia nkadimola dimbola sɔ, tekɔ l’ohomba w’ɛlɔmbwɛlɔ k’oshika, mbuta ate kiɔkɔ yakoka tosha ekadimwelo lo ambola aso ndo monga la nshi yayaye y’amɛna. Lende akokaso ntana ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ?

^ od. 2 Dia mbeya awui akina efula waketsha Confucius, enda tshapita 7, odingɔ wa 31-35 wa dibuku L’humanité à la recherche de Dieu, diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo diɔ tanemaka l’Ɛtɛrnɛtɛ lo www.pr418.com.