1. Dì belí Méné Dévìd, mókà bíb ní e sìgà bẹ̀ì é láá bĩiná ẽ́?

À ÓLÒ tàn dénè bẹ̀ì ge ié dĩ̀ìnè ló bùlà nè fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló dùm. Náa íe nen e tã̀àgã̀ ólò ẹẹlẹ̀ẹ nyíe. Náa kal ló béè vó, è ólò tení bá tã̀àgã̀ sìgà tṍó. Níà nú ea náa vaá sìgà gbò gyóòlo Jìhóvà é láá bĩiná íb bíb e Méné Dévìd beè bĩiná Jìhóvàẹ kọọ̀: “Dọ̀ọ̀mà mó tṍó ní em é kilsĩ́ gè ié tã̀àgã̀ bùlà nè bììla nyíe buù dee é?”—Ps. 13:2.

2. Éé ní eé nó mm̀ nakà togó belí é?

² Náa kal ló béè kọọ̀ è ólò ié tã̀àgã̀ bùlà sìgà tṍó, à íe gbò nú eé láá naa kọbé née bọọgẹ̀ ié tã̀àgã̀ bùlà. Mm̀ nakà togó belí, èé kol béè sìgà gbò nú ea é láá naa kọ é ié tã̀àgã̀ bùlà. Tṍóá, è gbóó baatẽ́ ọ̀ọ̀lẹ̀ kà nú eé láá naa ea é náa kọ é kilsĩ́ gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó e gé téní bá tã̀àgã̀.

3. Gbò éé ní ea é láá tãagẽ́i bùlà ẹ, vaá é kọọ̀ èé láá lẹ̀ẹ̀là bel ló?

³ Gã́bug nu é láá naa kọ é ié tã̀àgã̀ bùlà. Vaá née é láá kpega deè sìgà nuí kọ á gá naaá. Dì belí nu dòòmà bá, née gé láá lẹ̀ẹ̀là bel ló bé e gyã́á, kọ̀là ló, nè tọ gè tõó m é sí kpègè náa buù gbáá; àbèè ge lẹ̀ẹ̀là bel ló gã́bug tṍó e gbò e ólò gbá siá tóm àbèè tọọ̀ kpá é láá gbĩ́ gè kẹlẹ́i nvee mm̀ dùm ge kpọ́ kyáá bel àbèè ge kuná gã̀. Vaá née é láá kùb kọọ̀ gbò nen á gá siná pọ́lọ́ gbẹá kiẽ́e e ólò tõo. È ólò kpee sĩ́ ló gbò tã̀àgã̀í boo béè kọọ̀ è di mm̀ bàlà boó e bé  e gbò nen bugi togó naa náa dẹẹ̀a boo nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí. Sétàn ea dú ńbàlì nakà bàlà booí nyímá kọọ̀ sìgà gbò é sọtọ́ deè kọọ̀ “tã̀àgà bàlà booí” á oomàè va lọl ló gè fã̀ Jìhóvà. (Máát. 13:22; 1 Jọ́ọ̀n 5:19) Ńgá kọ́ vó e tã̀àgã̀ ḿḿ-má mm̀ bàlà booí!

4. Éé ní eé láá naa be è bọọgẹ̀ ié tã̀àgã̀ bùlà ea kil ló bẹẹ gbò tã̀àgã̀ ẽ?

⁴ Èé láá bọọgẹ̀ tãagẽ bẹẹ bùlà ea kil ló gbò tã̀àgã̀ ea náa kọ é gá láá bugi togó boo dõòna kà nu. Dì belí nu dòòmà bá, èé láá íe tã̀àgã̀ bùlà kọ née íè kpègè ge ẹ̀bmà nú ea kil ló bẹẹ gbò bíi àbèè kọọ̀ née é láá siná ól tóm àbèè kọ bàé kpói lọl ló tóm beè kpá lóí zọ. Èé láá ié nágé tã̀àgã̀ bùlà kọọ̀ née é láá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Bàrì beè ẹ̀bmà élaí sĩ́. Pọ́ì ńkem̀ tṍó àla, Sétàn é náa kọọ̀ gbò e ẹlẹ ólò lẹ̀ẹ̀là bel ló á bé uú boo gbò níí Bàrì, vó é láá naa kọ é ié tã̀àgã̀ bùlà ea kil ló nu gè naa tṍóá. Èé gbóó láá bĩiná kọọ̀: ‘É kọ à íe lọ̀ ea di ló gè ié tã̀àgã̀ bùlà ea kil ló gbò nú ea dì belí vó?’

5. Éé ní e Jíízọ̀s géè kọ̀ tṍó ea kọ́ọ̀: “Ó gá tãagei bọọ bùlà” ẹ?

⁵ È nyímà kọọ̀ Jíízọ̀s beè kọ́ nè pá a gbò nyòòne nvée kọọ̀: “Ó gá tãagei bọọ bùlà.” (Máát. 6:25) É kọọ̀ Jíízọ̀s géè kọọ̀ é gá ié tọ́ọ̀ kà tã̀àgã̀ bùlà? Níì vó nì! Kẽ̀èa boo kọọ̀ sìgà gbò gyóòlo Jìhóvà e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo tṍó ea kil nvéeá beè ié nágé tã̀àgã̀ bùlà, sõò Jìhóvà náa beè kìn va. * (1 Kíǹg 19:4; Ps. 6:3) Jíízọ̀s géè nvèèi nyíé gbàà. Náa gbĩ́ kọọ̀ é ié tã̀àgã̀ bùlà ea kil ló gbò nú e gbĩ́ì ge ié, naa ní e bè née é láá tú gè fã̀ Jìhóvà naamá túá kà mm̀ dùm. Beè vó, éé ní eé náa tṍó e íè tã̀àgã̀ bùlà ẹ?—Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀ “ Bé Eo É Náa Naa.”

6. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Fílipaì 4:6, 7, éé ní ea é láá naa kọ é ié dĩ̀ìnè ló bùlà ẹ?

⁶ (1) Olòó tã̀àgã ló Bàrì. Gbò níí Kráìst e bà gé téní bá tã̀àgã̀ é láá ié dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó e bà tãàgã ló Jìhóvà kọ á nveenìè bá neè va. (1 Pít. 5:7) Jìhóvà é láá aalá gbò o tã̀àgã ló tení dú ló ge nè ni “fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló Bàrì, e gbò nen náa é láá dãá.” (Bugi Fílipaì 4:6, 7.) Jìhóvà ólò nèi dĩ̀ìnè ló bùlà tení dú ló a nyómá káí.—Gàl. 5:22.

7. Éé ní ea bọ́ló kọ é sẹ̀ẹ̀a bùlà tṍó e gé tãàgã ló Bàrì e?

⁷ Tṍó eo gé tãàgã ló Jìhóvà, kọ́ dénè bé e nu tọ́a ní ló naa nèe. Kọ́ nú ea dú tã̀àgã̀, vaá ò baatẽ́ bé ea tọ́a ní ló naa nèe. Be à dú nú eo é láá naa, bànie kọ á naa kọ ó nyimá nú ea bọ́ló gè naa nè kói gè naamá. Be o tã̀àgã̀ dú ní e náa íe tọ́ọ̀ nú eo é láá naá ló, bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neè ni kọ ó gá bọọgẹ̀ ièè tã̀àgã̀ bùlà naa ní ea é ọọvẹ́ ni ló. Tṍó eo kọ́ọ̀ kà lèlà nú ea dú bíi mm̀ o tã̀àgã ló, àé láá naa kọ ó vàlẹ̀ bá mòn bé e Jìhóvà áálá naa. Beè ààla náa dú tẽ̀ènè tṍóá, ó gá òòà aa ló gè olòó tã̀àgã ló Bàrì. Jìhóvà gbĩ́ kọ ó kọ́ kà lèlà nú ea dú bíi vaá ò kilsĩ́ gè olòó bàn.—Lúùk 11:8-10.

8. Éé ní eé nveè nàgé mm̀ bẹẹ tã̀àgã ló Bàrì e?

⁸ Tṍó eo gé kọ́ dénè o tã̀àgã̀ nè Bàrì mm̀ tã̀àgã ló, ó gá aa ló gè olòó õáe zaa. À dú lé gè olòó kẽ̀èa boo bé e Bàrì ni tã́ànèi dee bá naa, bã̀àna tṍó e di kèbá agẹ bá tã̀àgã̀. Éé ní eo é náa be nóo nyímà sĩ́deè ge kọọmá bé e nu tọ́a ní ló naa nè Jìhóvà ẹ. Kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà é áálá o  tã̀àgã ló kọbèè áá nú eo láà kọ̀ dú gè kọọ̀: ‘Sóo sóo nvèè bá nèm!’—2 Kró. 18:31; Róm̀ 8:26.

9. Éé ní eé náa tṍó e pọ̀ sííi é?

⁹ (2) Dẹ̀ẹ̀a boo nyìmànù ea aa bá Jìhóvà, níì ńlóò nyìmànù nì. Pọ̀ beè sii pá Júdà e ba beè di mm̀ deè neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Àìzáíà kọọ̀ pá Àsìríà é náànìè uulìè va boo. Pá Júdà náa beè gbĩ́ kọọ̀ pá Àsìríà á beè va èl bá, vó beè naa kọ bàá bàn nvèè bá lọl bá pá Íjèpt. (Àìz. 30:1, 2) Jìhóvà beè ãané va kọọ̀ ge dẹlẹ nyíé boo pá Íjèpt é náa kọ bàá ié kyọ̀à sĩ́. (Àìz. 30:7, 12, 13) Tení dú ló Àìzáíà, Jìhóvà beè kọ́ nè gbòa bé e bàé náa láá ié kàà kpènà. A beè kọọ̀: “Bọọ kói é dẹẹ̀a boo gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà nè ge dẹlẹ nyíé boo” Jìhóvà.—Àìz. 30:15b.

10. Kèbá mókà gbò dìtõ̀ò ní eé láá zogè kọ è dẹlẹ̀ẹ̀ nyíé boo Jìhóvà ẹ?

¹⁰ Mósĩ́ deè ní eé láá zogè kọ è dẹlẹ̀ẹ̀ nyíé boo Jìhóvà ẹ? Bugi togó boo sìgà nu dòòmà bá. Òó láá mòn tóm e bàé kpẽ́ gã́bug kpègè ló nè ni ea é bĩ́íná kọ ó tú gã́bug tṍó siimá vaá naa kọ ó gá láá iéná gã́bug tṍó gè nèèmà fã̀ Jìhóvà. Àbèè kọọ̀ nen eo ólò zọ̀ siá tóm é láá zogè kọ à íèè ni lèèma m, sõò ẹ̀ẹ̀ níì neǹ vígà ea beè diia múú nì. Àbèè ò doomà dẽe ló kọọ̀ nen ea dú bọọ tọ eo vulè à kọ́ nè ni kọọ̀: “Ẹ̀b gbàà ge tú nda àbèè o Bàrì.” Kèbá buù kà gbò dìtõ̀òí, be à gá náa à tàvàlà ní ló ge nè béèlàfùl, Jìhóvà é né ni tùle eo íè bíi ló. (Máát. 6:33; 10:37; 1 Kọ́r. 7:39) Bíb ea di kẽ dú vóí: É kọ òó dẹlẹ gé nyíé boo Jìhóvà vaá gbàn tṍ ló a tùle?

11. Mókà gbò nòòtẽ́ ea di mm̀ Kpá Káí ní eé láá nò kọbé è íé dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó e kpeè sĩ́ ló nàà uú boo é?

¹¹ (3) Nó nu lọl ló gbò lé nè pọ́lọ́ nu dòòmà bá. Kpá Káí fáálá gã́bug nòòtẽ́ ea kil ló bélè ea di ló gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà nè ge dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà. Boo tṍó eo gé nó nú ea kil ló gbò nòòtẽ́í, bugi togó boo nú ea beè nvèè bá nè gbò gyóòlo Bàrì kọ bàá láá ié dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó e bà náa uú vá boo. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó e gbò e bà ólò di pọ̀b tọ bèèlaà pá Júù beè nè log gbò tóm e Jíízọ̀s beè lẹ̀ẹ̀là kọ bàá gá kọ ná kpẹ̀a, pọ̀ náa beè sií va. Tãa vó, ba beè tú agẹ ló kọọmá kọọ̀: “Beele é íè ge gban tṍ ló Bàrì èlmà nen.” (Tóm 5:29) Bã̀àna tṍó e ba ni boḿ va lọ̀l, pọ̀ náa beè sii gbò tómá. Ló éé? Boo béè kọọ̀ ba beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà diè vá ló. Nyíée beè ẹẹ vá ló. Vó beè naa kọ bàá kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a. (Tóm 5:40-42) Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, Stívìn náa beè nvèè tã̀àgã̀ tṍó e bà géè gbĩ́ gè fẹ́ẹ, tãa vó, a beè kilsĩ́ gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà naa ní e sĩ́e beè nyagí “belí sĩ́ nyómá tóm Bàrì.” (Tóm 6:12-15) Ló éé? Boo béè kọọ̀ a beè àgala boo kọọ̀ Jìhóvà ténmàè ẽ.

12. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 1 Pítà 3:14 nè 4:14, éé ní ea é láá naa kọọ̀ nyíéi á ẹẹ tṍó e bà bíìgèi ló é?

¹² Gbò tóm e Jíízọ̀s beè lẹ̀ẹ̀là beè ié kà agẹ bá nú ea zógè kọọ̀ Jìhóvà dì vá ló. A beè nè va kpóó gè siimá gi tóm dũ̀ùnè. (Tóm 5:12-16; 6:8) Deè nieí, Jìhóvà náa ne kpóó beele kọ é láá siimá tóm dũ̀ùnè. Sõò tení dú ló Kpá Káí, Jìhóvà kọ́ nèi kọọ̀, nyíéi á ẹẹ boo béè kọọ̀ nyíè ẹlẹ ẹ́ẹí ló vaá a nyómá káí dìí ló tṍó e bà bíìgèi ló boo béè ge naa lé nu. (Bugi 1 Pítà 3:14; 4:14.) Vóà naa, náa bọ́ló kọ é íe tã̀àgã̀ bùlà ea kil ló nú eé náa be bà bíìgèi ló dì deè sĩ́, tãa vó, à bọ́ló kọ é naa nú e bẹẹ kpóó sim tùlà mm̀ ge siè kpóó ló bẹẹ dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é nveè bá nèi vaá dùùlài. Dì belí gbò e bà ólò nyoone  nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá, èé dẹlẹ nyíé boo zìgànù Jíízọ̀s ea kọ́ọ̀: “Nda é néi íb gbò mon bel nyìma e tọ́ọ̀ kà pá bọọ gbò ọ́b náa é láá eláí sĩ́, à bè ge aalái bel gã́.” Jíízọ̀s beè zìgà nèi kọọ̀: “Bọọ ge ĩ̀ìmà é náa kọ ó kumai bọọ dùm.” (Lúùk 21:12-19) Vaá á gá tá ní nyíe kọọ̀ Jìhóvà ólò kẽ̀èa boo kọ̀láá kà nú ea kil ló pá a gyóòlo e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo e ba beè ù. Àé kẽeé va lọl kemà ú boo béè kọọ̀ bà náa táẹ́ nyíe.

13. Mósĩ́ deè ní eé láá ié bélè lọl ló gè nó nú ea kil ló nú ea beè naaá ló gbò e bà náa beè ié dĩ̀ìnè ló bùlà vaá dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà ẹ?

¹³ Èé láá nó nu lọl ló nú ea beè naaá ló gbò e bà náa beè ié dĩ̀ìnè ló bùlà vaá dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà. Ge nó nú ea kil ló gbò pọ́lọ́ nu dòòmà báí é láá nvèè bá nèi kọ é gá ié ná íb lọ̀ e baala beè iéá. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó e Ésà géè bẹ̀l Júdà vaá gã́bug gbò bé à dù gé naa uúé boo, a beè dọ̀ bẹ̀là Jìhóvà vaá Jìhóvà beè tãanìe dee bá naa ní ea bé èl bá. (2 Kró. 14:9-12) Tṍó e tṍó téní, Méné Baasha ea géè bẹ̀l Ízràẹ̀l beè faalá ńkem̀ gbò bé gé beemá Ésà. Sõò na tómí, Ésà náa beè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà kọ á duulàẹ̀ẹ belí bé ea beè naa tṍó ea kil nvéeá, tãa vó, a beè kpẽ́ kpègè nè pá Sìríà kọ bàá nveenìè bá neèe. (2 Kró. 16:1-3) Tṍó e kpá lóe palàge zọ̀ naa ní ea é gé ù, náa beè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà kọ á nveenìè bá neèe.—2 Kró. 16:12.

14. Éé ní eé láá nó lọl ló lọ̀ e Ésà beè ié é?

¹⁴ Lọl dààmà togó, Ésà beè dọ̀ bẹ̀là Jìhóvà tṍó e tã̀àgã̀ bã́é ló. Sõò tṍó e tṍó téní, náa beè gbĩ ná nvèè bá lọl bá Bàrì. Tãa vó, a beè gbĩ́ gè kpoogè dee ló tã̀àgã̀a boo a lóó. Túá ból, ge kọọ̀ Ésà beè bàn pá Sìríà kọ bàá gé naa uú boo dó Ízràẹ̀l é láá belí kọ níà lèlà nu gè naaé. Sõò fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló náa beè di Júdà mm̀ begè dẽè tṍó. Tení dú ló ene kà neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì, Jìhóvà beè kọ́ nèe kọọ̀: “Boo béè kọọ̀ ò dẹẹ̀a boo méné pá Sìríà vaá nóo dẹẹ̀a boo Jìhóvà ea dú o Bàrì, méné pá Sìría a téélá àà ní bá àà.” (2 Kró. 16:7) À bọ́ló kọ é ié ọ̀ẹ̀ dẽe ea kil ló gè bugi togó kọọ̀ èé láá naa tã̀àgã̀ lọa ló boo bẹẹ lóó e bè née é gbĩ́ nvèè bá lọl bá Jìhóvà. Bã̀àna tṍó ea bĩ́íná kọ é nè béèlàfùl mm̀ gbala-gbala, à bọ́ló kọ é ié dĩ̀ìnè ló bùlà vaá dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà, mè àé nveè bá nèi kọ é nè kà lé béèlàfùl.

15. Éé ní eé láá naa tṍó e gé bugi Kpá Káí é?

¹⁵ (4) Kẽ̀èa boo gbò dọ̀ Kpá Káí. Tṍó eo monì gbò dọ̀ Kpá Káí ea zógè bé ea bọ́ló gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà nè ge dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà naa, pììgà ge olòó kẽ̀èa boo. Kọbé ò láá olòó kẽ̀èa boo, òó láá bugi tẹlẹ bàlà kẽ àbèè ò émí dẽè kpá vaá olòó bugi tení boo. Jìhóvà beè kọ́ nè Jóshùà kọ á olòó bugi kpá Logá vaá olòó bugi togó boo kọbé à lábví láb e nyìmànù di m. Gbò nú ea beè bugi beè naa kọ pọ̀ á gá siíe, vaá nvèè bá nèe kọ á ié agẹ ló gè tulè gbò níí Bàrì. (Jós. 1:8, 9) Gã́bug ketõ̀ò ea di mm̀ Kpá Káí é láá nvèè bá nè ni kọ ó ié dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó eo kpeè sĩ́ ló nú ea é láá naa kọ ó ié tã̀àgã̀ bùlà àbèè síìà pọ̀.—Ps. 27:1-3; Pró. 3:25, 26.

16. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò tú pá vígà nvèèmà bá nèi kọ é kilsĩ́ gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà vaá dẹlẹ̀ẹ̀ẹ nyíé boo é?

¹⁶ (5) Gbaaá ló gbò níí Bàrì. Jìhóvà ólò tú pá vígà nvèèmà bá nèi kọ é kilsĩ́ gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà vaá dẹlẹ̀ẹ̀ẹ nyíé boo. Gbẹá nònù, è ólò ié bélè lọl ló gbò lòbèl, bíb e gbò nen áálá, nè loa sọ́l ea aa gã́ pá vígà  ea ólò sièi kpóó ló. (Híb. 10:24, 25) Tṍó e kọ́ọ̀ bé e nu tọ́aí ló naa nè gbò kóò e dẹlẹ̀ nyíé boo mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, àé palàge sièi kpóó ló. “Lé moǹ bel” ea aa gã́ kóò é láá nvèè bá naa kọ é gá bọọgẹ̀ ié tã̀àgã̀ bùlà.—Pró. 12:25.

17. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Híbrù 6:19, mósĩ́ deè ní e bẹẹ ból dẽe sĩ́ ea kil ló Boǹ Ménéá é láá naa kọ é íe dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó e kpeè sĩ́ ló tàvàlà dìtõ̀ò ẽ?

¹⁷ (6) Kilsĩ́ gè agẹlẹ ló o ból dẽe sĩ́. Bẹẹ ból dẽe sĩ́ ea kil ló Boǹ Ménéá dì belí “nu e a síi bẹẹ dùm ĩge kẽ” vaá naa kọ é ié àgẹ ló kèbá tàvàlà dìtõ̀ò àbèè tṍó e íè tã̀àgã̀ bùlà. (Bugi Híbrù 6:19.) Bugi togó boo nú e Jìhóvà zigà nèi dì deè sĩ́ tṍó e tọ́ọ̀ kà tã̀àgã̀ bùlà náa é di nà. (Àìz. 65:17) Dòòmà dẽe ló kọ ò diè mm̀ ãa bàlà boò fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló kiẽ́e e tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́ nu náa é nááá ná. (Máí. 4:4) Òó agẹlẹ nagé ló o ból dẽe sĩ́ tṍó eo kọ́ọ̀ nú ea kil ló nè dõòna gbò. Naa nú eo kpóó sim tùlà mm̀ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a nè ge naa kọ gbò nen á nyoone nvéè Kráìst. À dú bíi kọ ó naanii vó “kọ bé nu e o gé bolii dẽe sĩ́ nááá.”—Híb. 6:11.

18. Éé ní ea é nááá dì deè sĩ́é, vaá éé ní eé láá naa kilma ló é?

¹⁸ Boo béè kọọ̀ e íná tṍó e kùbmà é gé bã ló bàlà booí, èé kpee sĩ́ ló gã́bug nu ànà-ànà ea é láá naa kọ é ié tã̀àgã̀ bùlà. Bẹẹ togó bel gbáá 2021, é láá nvèè bá nèi kọ é ié dĩ̀ìnè ló bùlà kèbá gbò tã̀àgã̀í tení dú ló gè dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà, tãa vó e dẹlẹ̀ nyíé boo bẹẹ bá. Boo béè vó, naanii mè é zógè tení dú ló bẹẹ láb kọ è dẹlẹ̀ nyíé boo zìgànù Jìhóvà ea kọ́ọ̀: Bọọ kói é dẹẹ̀a boo gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà nè ge dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà.—Àìz. 30:15.