1. ¿Kasa eeka süpüla namüin waneinnua wawalayuu maʼaka naaʼin chi aluwataaikai David?

WACHEKA achikit jimatüin waaʼin jee nnojoluin shapaain waaʼin. Eepejeʼe sülatüle wamüin kasa mojusü shapaaka atuma waaʼin. Eeshii na wawalayuu makana anüiki maʼaka naaʼin chi aluwataaikai David, anuu nünüiki nümüin Jeʼwaa: «¿Joujeetche maʼin sülataka toulia tü shapawaakalü aaʼin? ¿Joujeetche sülataka toulia tü mojuukalü aaʼin soʼukaiwai?» (Sal. 13:2).

2. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

² Mayaainjeʼe nnojoluin süpüla wasünneʼerüin woulia tü shapawaakalü aaʼin, eesü waneirua kasa eeka süpüla waaʼinrüin soʼunnaa shapaain waaʼin. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain waneirua kasa shapaaka atuma waaʼin otta wekirajaajeerü anain aipiruasü kasa akaalinjeenaka waya süpüla nnojoluin shapaain maʼin waaʼin soʼunnaa weʼrüin müliaa.

3. ¿Kasa shapaaka atuma waaʼin otta kepisüche shia wamaʼana?

³ Wainma tü kasa shapaakalü atuma waaʼin otta mepika wamaʼana. Kojutusü maʼin tü eküütkat, tü kuluutkat otta akumajiraa miichi. Shapaasia waaʼin süpüleeruaanüle waaʼin shiiʼiree waaʼinreein kasa yarüttüsü jee kasa mojusü nutuma wanee wayuu aʼyataajiraakai wamaa jee niale wanee wayuu koleejiajiraakai wamaa. Nnojotsü süpüla wajaʼttirüin tü mojulawaa eekat eere kepiain waya. Shia joutka maʼin tia maaʼulu, wainma na wayuu nnojoliikana aaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat. Nütüjaa aaʼu Satanaa, chi aluwataakai saaʼu tü mmakat, nnojoleenain  naʼyataain nümüin Jeʼwaa wainma wayuu «sükajee shapaain naaʼin saaʼu tü katüinjatkat atuma noʼu» (Mar. 4:19; 1 Juan 5:19). Müsüjeseʼe jouluin maʼin kasa mojusü maaʼulu shapaaka atuma saaʼin wayuu.

4. ¿Jameerü waaʼin sutuma tü alatakat wamüin?

⁴ Eesüjaʼa shapaale maʼin waaʼin palitchonle tü nneerü wakanajakat süpüla wayaʼlajüin tü choʼujaakat wamüin, nnojoliin waʼyataain sutuma ayuulin waya jee sutuma wojutunuin suulia waʼyataain. Eesüjaʼa shapaale waaʼin sutuma süpüleeruaanüin waaʼin shiiʼiree nnojoliin woonooin sümaa nünüiki Maleiwa otta sutuma jülüjain waaʼin kaseerüin waaʼinrüin nashutapa saaʼu nupueulose Maleiwa na nümaajanakana Satanaa. Eesüjaʼa müle wanüiki mayaa: «¿Mojusüche shapaale taaʼin sutuma tia?».

5. ¿Jamaluʼulu nünüiki Jesuu wanaa sümaa nümüin: «Nnojo jüshapataain aaʼin»?

⁵ Anuu nünüiki Jesuu namüin na nikirajüinkana: «Nnojo jüshapataain aaʼin» (Mat. 6:25). ¿Maluʼutche nünüiki Jesuu nnojoluinjatüin süshapataain waaʼin sutuma wanee kasa? Nnojo. Jamüshiijaʼa na anoujashii namaiwajanakana, ashapataasü naaʼin sutuma wanee kasa. Nnojotpejeʼe mojuin nakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa sutuma tia (1 Rey. 19:4; Sal. 6:3). * Tü nüküjeekalü achiki Jesuu, shia nnojoliinjanain wooʼulaain suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa sutuma süshapataain waaʼin sünainjee wanee kasa. ¿Kasa waaʼinrajatka soʼunnaa shapaain waaʼin? (Paashajeʼera tü pütchi kanüliakat « Tü paaʼinrajatkat»).

6. ¿Kasa nnojoleetka shapaain maʼin atuma waaʼin saashin Filipos 4:6, 7?

⁶ (1) Puʼuraaja waneepia nümüin Jeʼwaa. Jamaameerü paaʼin puʼuraajüle waneepia nümüin Jeʼwaa soʼunnaa sülatüin kasa mojusü pümüin (1 Ped. 5:7). Anuu tü aapüneetkat wamüin nutuma Maleiwa saashin tü Wiwüliakat: «Aapüneerü wane anaa jümüin nütüma. Isasü wachiki wayaawatüin saaʼu tia anaa naapakat wamüin, saaʼu wayuuin neʼe waya» (paashajeʼera Filipos 4:6, 7). Naapeechi wamüin Jeʼwaa chi naaʼinkai süpüla nnojoluin shapaain maʼin waaʼin (Gal. 5:22).

7. ¿Kasa eeka süpüla waaʼinrüin woʼuraajapa nümüin Maleiwa?

⁷ Puʼuraajapa nümüin Jeʼwaa, püküja süpüshuaʼa tü suluʼukat paaʼin. Püküja nümüin tü alatakat pümüin otta jamüin paaʼin sutuma. Kepire tia, puchunta kekiiwaa nümüin süpüla sunoutaainjatüin jee katchin paaʼin süpüla paaʼinrajatüin tia. Mepire tü alatakat pümüin, puchunta nümüin Jeʼwaa kaalinwaa, süpüla nnojoluin shapaain maʼin paaʼin sutuma. Waküjale nümüin Jeʼwaa tü alatakat wamüin, wayaawateerü aaʼu mapa nusoutuin shiʼipajee wanüiki. Nnojo piyüülajaain nnojorüle nusoutamaatüin pümüin, shia nüchekaka achiki puʼuraajüin nümüin waneepia (Luc. 11:8-10).

8. ¿Kasa maa waküjainjatka nümüin Jeʼwaa woʼuraajapa nümüin?

⁸ Puʼuraajapa nümüin Jeʼwaa süpüla püküjain tü alatakat pümüin, jülüja paaʼin süpüshuaʼa tü kasa anasü eekat pümaʼana mayaainjeʼe sülatüin kasa mojusü pümüin, paapa analuʼutkat nümüin saaʼu tia. Eejeerü kaʼi kapüleejeetka oʼu pümüin püküjain nümüin tü suluʼukat paaʼin, soteepejeʼe paaʼin nusouteechin Jeʼwaa pümüin shiʼipajee pünüiki, jaʼitashi müin neʼe pia mayaa: «Pükaalinja maa taya» (2 Crón. 18:31; Roma 8:26).

9. ¿Jarai chi anakai süpüla wachuntuin amüin kaalinwaa?

⁹ (2) Piʼitaa maʼin paaʼin nünain Jeʼwaa suulia piʼitaain paaʼin pünainjiraa. Jamüsüjaʼa sümaiwa paala mmotshii maʼin na chajanakana  Judá, mmotshii naya seema nashutünüin aaʼu natuma na asiriokana jee nachepchiain naya, nachuntakalaka kaalinwaa namüin na chajanakana Egipto (Is. 30:1, 2). Nüküjain Jeʼwaa namüin mojeerüin nakuwaʼipa sünainjee naaʼinrüin tia (Is. 30:7, 12, 13). Nüküjain Jeʼwaa sümüin nupueulose nükajee Isaías jaralin chi anakai süpüla nachuntuin amüin kaalinwaa, anuu nünüiki Isaías: «Jüchechereerü jaaʼin müleka nnojorüle shapaain maʼin jaaʼin otta jiʼitaale jaaʼin» nünain Jeʼwaa (Is. 30:15₂).

10. ¿Joujainjatü weʼitaain waaʼin nünain Jeʼwaa?

¹⁰ Weʼitaainjatü waaʼin nünain Jeʼwaa soʼunnaa sülatüin wamüin waneirua kasa. Jülüjataa paaʼin saapünüle pümüin wanee aʼyatawaa walaaka maʼin, nnojoleetpejeʼe apütaain kaʼi püpüla jee süpüla piʼyataain nümüin Maleiwa, pümüraajünüle nutuma wanee wayuu aʼyataajiraakai pümaa nnojoikai woutiisain. Jee nüküjale pümüin wanee püpüshi nnojoleechin kasajachin pia nümüin sünainjee punoujain. Kapüleesü maʼin tia sülatüle wamüin, nüküjeetpejeʼe wamüin Jeʼwaa tü waaʼinrajatkat soʼunnaa tia (Mat. 6:33, TNM; 10:37; 1 Cor. 7:39). ¿Weʼitaajeetche waaʼin nünain Jeʼwaa jee waaʼinreetche tü nümakat?

11. ¿Jaralii na anoujashii wekirajaainjanakana achiki süpüla nnojoluin shapaain maʼin waaʼin soʼunnaa müliain waaʼin atumawaa?

¹¹ (3) Pütüja sünainjee tü naaʼinrapuʼukat waneinnua wayuu. Aküjünüsü suluʼu tü Wiwüliakat süchiki nakuwaʼipa na wayuu namaiwajanakana, na aaʼinrakana kasa anasü jee na aaʼinrakana kasa mojusü. Wekirajaapa süchiki nakuwaʼipa na aaʼinrakana kasa anasü, jülüja waaʼin tü naaʼinrakat süpüla nnojoluinjatüin shapaain maʼin naaʼin otta süpüla neʼitaainjatüin naaʼin nünain Jeʼwaa soʼunnaa süpüleeruaanüin naaʼin. Jülüjataa paaʼin tü naaʼinrakat na aluwataaushikana soʼu süpülajünüin noulia tü aküjaakat pütchi, anuu nanüiki sümaa yalayalain naaʼin: «Alanaʼaleesüjaʼa sünain niainjachin woonooin amaa anüikü Maleiwakai suulialeʼeya sünüikü wayuu» (Aluw. 5:29). Jaʼitakajaʼa wanaa sümaa naʼyaajünüin, ayatüshiʼiya nnojoliin mmoluin naya süka natüjaain saaʼu eein Jeʼwaa namaa jee anain tü nakuwaʼipakat noʼuluʼu. Makalaka ayatüin naya sünain aküjaa süchiki tü pütchi anasükat (Aluw. 5:40-42). Akaataajaʼa Esteban wanaa sümaa nuʼutunajachin aaʼin, nnojotsü shapaain naaʼin, jayasü saaʼu nuʼupünaa müin «aka nuʼupünaa wane aapiee nümaʼanajeejachi Maleiwakai» (Aluw. 6:12-15). ¿Jamüsüche nnojotka shapaain maʼin naaʼin? Süka nütüjaain saaʼu anain nukuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa.

12. Saashin 1 Pedro 3:14 otta 4:14, ¿jamüsü talateetka waaʼin mayaainjeʼe müliain waya atumawaa?

¹² Natüjaa aaʼu na aluwataaushikana eejachin Jeʼwaa namaa süka naainjain kasa pülasü nutuma (Aluw. 5:12-16; 6:8). Mayaainjeʼe nnojoluin waaʼinrüin kasa pülasü maaʼulu, nüküjain wamüin Jeʼwaa sükajee tü Wiwüliakat aneerüin wakuwaʼipa noʼuluʼu jee naapeechin chi naaʼinkai wamüin müliale waya sünainjee waaʼinrüin tü nümakat (paashajeʼera 1 Pedro 3:14; 4:14). Nnojo jülüjain waaʼin jameerüin wakuwaʼipa mapeena müliapa waya atumawaa, shia jülüja waaʼin tü waaʼinrajatkat süpüla weʼitaain waaʼin sünain nükaalinjeenain waya Jeʼwaa jee nuʼtteʼereenain waya. Maʼaka naaʼin na aluwataaushikana soteesü waaʼin tü nümakat Jesuu, tü makat: «Kekiijeena jia tatüma je taapeerü jümüin tü pütchi jüsouktüinjatkat aka namüin na jiʼipolokana. Je iseerü nachiki naʼülüjaain jümaa, süka pansaajeerüin maʼi tü jüsouktiakat neʼipajee». Anuu sooʼomüin tü nümakat Jesuu wamüin: «Müleka jüchecherüle jaaʼin suʼunnaa tü müliaa jiʼrakat, ayateena jia oʼtteʼennüin tatüma» (Luc. 21:12-19). Nnojo motuin waaʼin nüsoʼireʼereerüin Jeʼwaa naaʼin wanee wayuu waneepiakai nümaa.

13. ¿Jamüsü anaka süpüla wekirajaain süchiki nakuwaʼipa na ashapataakana aaʼin sümaa nnojoluin neʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa?

 ¹³ Eesia tü kasa anasü watüjeetkat sünainjee nakuwaʼipa na ashapataakana aaʼin jee na nnojoliikana eʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa. Wekirajaale süchiki nakuwaʼipa, nnojoleerü waaʼinrüin tü naaʼinrakat. Jamüshijaʼa Asá, chi aluwataakai saaʼu Judá, niʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa nuʼttaiwaʼaya sünain aluwatawaa. Soʼu nütkaain namaa wainma nüʼünüü, akanajüshi nia nutuma Jeʼwaa (2 Crón. 14:9-12). Mapa, atkaashi nia namaa nusurulaatse chi aluwataaikai Baasá, chi chejeʼewaikai Israel. Palitchon na surulaat nütkaakana amaa, ¿kasa naaʼinraka soʼu tia? Nnojotsü niʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa maʼaka naaʼinrüin shia paala, nuwalaajüin na asiriokana süpüla nakaalinjain nia (2 Crón. 16:1-3). Wanaa sümaa ayuulin maʼin nia jee sülüʼülaain nükalia süpüla outaa, nnojoishi nia achuntuin kaalinwaa nümüin Jeʼwaa (2 Crón. 16:12).

14. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü kasa mojusü naaʼinrakat Asá?

¹⁴ Nuʼttaiwaʼaya Asá sünain aluwatawaa, achuntushi nia kaalinwaa nümüin Jeʼwaa soʼu sülatüin kasa mojusü nümüin. Shiasaʼa mapa, nnojoishi nia achuntuin kaalinwaa nümüin Jeʼwaa, shia naaʼinraka tü anakat saaʼin nümüin. Müsü anakai saaʼin nümüin nuchuntuin kaalinwaa namüin na asiriokana süpüla nashutüin saaʼu Israel, nnojotpejeʼe anakuwaʼipalüin tia. Anuu nünüiki Jeʼwaa nümüin nükajee wanee nünüikimaajachi: «Sünainjee piʼitaain paaʼin nünain chi aluwataakai saaʼu Siria jee nnojoluin piʼitaain paaʼin nünain Jeʼwaa, chi Pümaleiwasekai, iseena puulia nusurulaatse chi aluwataakai saaʼu Siria» (2 Crón. 16:7). Jülüjeesü waaʼin tü wakuwaʼipakat suulia waaʼinrüin tü anakat saaʼin wamüin jee suulia motuin waaʼin tü nünüikikat Jeʼwaa. Eejeerü kaʼi choʼujaajeetka oʼu wamüin waneekamaatüin wanee kasa waaʼinrajatka. Aneetpejeʼe tü kasa waneekakat nnojorüle süshapataain waaʼin jee weʼitaale waaʼin nünain Jeʼwaa.

15. ¿Kasa eeka süpüla waaʼinrüin waashajeʼerapa tü Wiwüliakat?

¹⁵ (4) Pütüja süpüleerua waneirua wetsiikulo. Paashajeʼerapa wanee wetsiikulo akaalinjeechika pia süpüla nnojoluin shapaain maʼin paaʼin jee süpüla piʼitaain paaʼin nünain Jeʼwaa, pikirajaa sünain süpüla pütüjain süpüleerua. Eesüjaʼa süpüla paashajeʼerüin shia sümaa emetuluin pünüiki, püshajüin shia sünain karaloʼuta jee pikirajaʼawalin sünain. Süpüla kekiinjachin maʼin Josué sünain aaʼinraa waneirua kasa, nüküjain Jeʼwaa nümüin naashajeʼerüinjatüin tü pütchi nuluwataakalü anain nia jee nüsakireʼerüinjatüin naaʼin sünain soʼukai jee saʼwai. Sükaalinjeechi nia tia süpüla nnojolin mmoluin nia soʼunnaa sülatüin kasa mojusü nümüin (Jos. 1:8, 9). Watta saalii tü kasa eekat süpüla watüjain suluʼujee tü Wiwüliakat akaalinjeenaka waya süpüla nnojoluin shapaain maʼin waaʼin soʼunnaa weʼrüin müliaa (Sal. 27:1-3; Prov. 3:25, 26).

16. ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa nakajee na wawalayuukana süpüla nnojoluin shapaain maʼin waaʼin jee süpüla weʼitaain waaʼin nünain?

¹⁶ (5) Namaa pia na wawalayuukana. Nükaalinjain waya Jeʼwaa nakajee na wawalayuukana süpüla nnojoluin shapaain maʼin waaʼin jee süpüla weʼitaain waaʼin nünain. Atüjashii waya sünainjee tü ekirajünakalü anain sünain tü outkajawaakat, tü namakat na wawalayuukana wanaa sümaa nasoutuin shiʼipajee tü asakinnakalü anain jee tü namakat wanaa sümaa yootuin naya wamaa (Heb. 10:24, 25). Atütülaajeerü waaʼin waküjale nümüin wanee wawala eekai waʼaleewain süchiki tü alatakat wamüin. Sutuma tü pütchi anasü nüküjakat wamüin, aneerü waaʼin jee nnojoleerü shapaain maʼin waaʼin (Prov. 12:25).

17. Saashin Hebreokana 6:19, ¿jamüsü sajapuluʼujeetka waaʼin tü kasa waʼatapajakat nutuma Jeʼwaa?

 ¹⁷ (6) Jülüja maʼin paaʼin tü paʼatapajakat nutuma Jeʼwaa. Tü paʼatapajakat nutuma Jeʼwaa müsü aka saaʼin «tü kachueera ajapuluʼujiakat anua», sajapuluʼujeerü waaʼin soʼunnaa tü kasa mojusü alatakat wamüin jee soʼunnaa shapaain waaʼin (paashajeʼera Hebreokana 6:19). Jülüja paaʼin tü nümakat Jeʼwaa pümüin: nnojoleerüin jülüjain paaʼin kasa mojusü mapeena (Is. 65:17). Maa chakai paaʼin suluʼu tü mma jeketkat eere jimatüin saaʼin wayuu jee nnojoluin sülatüin kasa mojusü (Miq. 4:4). Wanee kasa jülüjeetka atuma waaʼin tü kasa waʼatapajakat nutuma Jeʼwaa, shia waküjale süchiki namüin na waneinnua. Püchajaa sukuwaʼipa süpüla püküjain pütchi jee pikirajüin wayuu. Paaʼinrüle tia, naapeerü chi Maleiwakai pümüin soʼuweena wanee kaʼi süpüshuaʼa tü kasa anasü paʼatapajakat (Heb. 6:11).

18. ¿Kasa alateetka mapeena otta kasa akaalinjeenaka waya süpüla wachecherüin waaʼin soʼunnaa?

¹⁸ Soʼunnaa sülüʼülaain maʼin süpüla sajaʼttüin tü kasakat süpüshuaʼa, wainmeerü kasa mojusü alatakat wamüin jee wainmeerü maʼin tü kasa shapaajeetkat maʼin atuma waaʼin. Tü pütchi süpülajatkat tü juyakat 2021, süküjain wamüin nnojoleerüin shapaain maʼin waaʼin soʼunnaa weʼrüin müliaa weʼitaale waaʼin nünain Jeʼwaa, nnojotsü shiainjatüin sünain tü anakat saaʼin wamüin. Soʼunnaa juyakat tüü, weʼitaa waaʼin sünain tü nümakat Jeʼwaa wamüin tü makat mayaa: «Jüchechereerü jaaʼin müleka nnojorüle shapaain maʼin jaaʼin otta jiʼitaale jaaʼin tanain» (Is. 30:15).