1. Nze Davidi wa Ntinu, akaka muna yeto nkia kiuvu beyuvulanga?

YETO awonso tuzolele kala ye zingu kiavuvama. Ke mosi ko mu yeto ozolanga tokana yovo telama moyo. Kansi, ezak’e ntangwa tutokananga kwayingi. Kiaki i kuma e selo yankaka ya Yave bayuvulwila e kiuvu nze kina Davidi wa Ntinu kayuvula kwa Yave: “Yamu nkia kolo itelamwa moyo, ye ntantu muna ntim’ame konso lumbu?”—Nku. 13:2.

2. Nkia mambu tuvovela mu longi diadi?

² Diankenda vo ke tulendi venga ntokani zawonso ko, kansi vena ye mambu tulenda vanga kimana twalembi tokananga kwayingi. Mu longi diadi, entete tuvovela mambu mekutufilanga mu tokana. I bosi, tuvovela mambu sambanu tulenda vanga kimana twakwamanana kala twavuvama vava tunuananga ye mambu mampasi.

3. Nkia mambu mekututokanesanga? Nga tulenda kakidila e mambu mama?

³ Vena ye mambu mayingi mekututokanesanga. Ke tulendi vanga diambu ko muna kakidila e mambu mama. Kasikil’owu, konso mvu ke tulendanga kakidila e ntalu a madia ko, mvuatu ye nzo tufutilanga. Ke tulendanga mpe kakidila akweto a salu ko ngatu akundi eto a sikola mu kututonta mu lembi kala akwa ziku yovo mu tá e zumba. Ke tulendi mpe kakidila wantu ko mu lembi vanga mambu mansoki muna zunga kieto. Tunuananga ye mpasi zazi kadi tuzingilanga mu nza ina vo  wantu ayingi ke belemvokelanga nkanikinu mia Bibila ko. Kuna diak’e sambu, Satana, una vo i nzambi a nza yayi ozeye wo vo ankaka beyambula vo “o ntelamw’a moyo wa tandu kiaki” wabakakidila mu lembi sadila Yave. (Mat. 13:22; 1 Yoa. 5:19) Muna kuma kiaki, ke diasivi ko kwa yeto mu mona e nza izele ye mambu mefilanga o wantu mu tokana kwayingi.

4. Adieyi dilenda vangama avo tutokane kwayingi mu kuma kia mpasi zeto?

⁴ Avo tutokane kwayingi mu kuma kia mpasi zeto, tulenda lwaka mu tezo kia lembi yindula diaka mambu mankaka. Kasikil’owu, tulenda tokana kwayingi vo ke tukala ye nzimbu zafwana ko muna lungisa e nsatu zeto yovo tubakama e kimbevo kilenda kutukakidila mu sala yovo kilenda kutufila mu katulwa mu salu. Tulenda mpe tokana kana vo tusikila ye kwikizi avo tutontelo mu kolamena e nsiku mia Nzambi. Ke kolo ko, Satana osadila o wantu andi mu nuanisa o nkangu a Nzambi. Muna kuma kiaki, tulenda tokana mu kuma kia dina tuvanga vava bekutunuanisa. Ozevo, nanga tulenda kukiyuvula: ‘Nga diambi mu tokanena e mambu mama?’

5. Adieyi Yesu kazola vova vava kavovesa alandi andi vo: “Nuyambula tokana kwayingi”?

⁵ Tala dina Yesu kavovesa kwa alandi andi: “Nuyambula tokana kwayingi.” (Mat. 6:25) Nga Yesu edi kazola vova vo ke tulendi tokana ko? Ve. Sungamena dio vo kuna nz’ankulu akaka muna selo yakwikizi ya Yave batokananga mpe, kansi Yave wakwamanana kubayangalela. * (1 Nti. 19:4; Nku. 6:3) Kieleka, Yesu lufiaulwisu katuvana. Kazola ko vo twatokananga kwayingi mu kuma kia mambu ma zingu yamu tezo kia yambula sia e salu kia Yave va fulu kiantete. Ozevo, adieyi tulenda vanga vava tutokananga kwayingi?—Tala e babu “ Una Olenda wo Vangila.”

6. Mun’owu wa Filipi 4:6, 7, nki kilenda kutuvuvika vava tutokananga?

⁶ (1) Sambanga ntangwa zawonso. Vava tutokananga tulenda lomba lusadisu kwa Yave muna sambu. (1 Pet. 5:7) Olenda kutusadisa muna kutuvana “o luvuvamu lwa Nzambi luna luviokele umbakuzi wawonso [wa wantu].” (Tanga Filipi 4:6, 7.) Yave okutuvana o luvuvamu lwalu muna nzil’a mwand’andi avelela.—Ngal. 5:22.

7. Nkia mambu tufwete sungamenanga vava tusambanga kwa Nzambi?

⁷ Vava osambanga kwa Yave, umvovesanga mawonso mekutokanesanga. Yikanga e mambu masikididi. Unzayisanga e diambu onuananga diau yo kunsasila una omonanga mu kuma kia diambu diadi. Avo diambu diadi dilenda singikwa, lomba e ngangu kwa Yave muna zaya dina ovanga yo nkuma ukusadisa mu vanga dio. Avo kavena ye dina olenda vanga ko muna singika e diambu, samba kwa Yave kimana kasadisa walembi tokana kwayingi. Vava oyikanga mambu masikididi muna sambu yaku, ediadi dikusadisa mu toma bakula e mvutu za Yave. Avo kubakidi e mvutu za sambu yaku ko vana vau, kuyoyi ko. Kadi o Yave kazolele kaka ko vo wayikanga mambu masikididi muna sambu, kansi ozolele mpe vo wakwamanana samba.—Luka 11:8-10.

8. Nkia diambu mpe tufwete yikanga muna sambu yeto?

⁸ Vava ozayisanga e ntokani zaku kwa Yave muna sambu, siang’e ngolo za vutulanga mpe matondo. Muna kuma kiaki, diambote wayindulanga e nsambu otambulanga, kana  nkutu vava onuananga ye mambu mayingi mampasi. Kansi, adieyi olenda vanga avo kuzeye ko dina ovova muna zayisa e ntokani zaku kwa Yave? Sungamena dio vo, Yave ovana e mvutu za sambu yaku, kana nkutu ovovele kaka vo: ‘E Yave unsadisa, do.’—2 Tus. 18:31; Roma 8:26.

9. Adieyi tulenda vanga vava tumonanga o wonga?

⁹ (2) Bundang’e vuvu muna ngangu za Yave, ke mu ngangu za ngeye kibeni ko. Muna lumbu ya Yesaya wa ngunza, o nkangu a Yuda bamona wonga mu kuma kia Asuri. Wau vo nkangu a Yuda ke bazola kala mu wisa kia Asuri ko, balomba lusadisu kwa esi Engipito. (Yes. 30:1, 2) Yave wabalukisa vo e nzengo zau za lomba lusadisu kwa esi Engipito, mfwilu zikubatwasila. (Yes. 30:7, 12, 13) Yave wasadila Yesaya muna vovesa o nkangu una badi vuila o nkuma yo katula o wonga. Wavova vo: “Avo nukala nuavuvama yo bunda e vuvu [muna Yave], nuvua o nkuma.”—Yes. 30:15b.

10. Mu nkia mambu tulenda songela vo tubundanga e vuvu muna Yave?

¹⁰ Aweyi tulenda songela vo tubundang’e vuvu muna Yave? Muna bong’e nona: Yindula vo oveno e salu kifutanga nzimbu zayingi, kansi divava vo wasalanga kwayingi yamu ola ina vo ke ya salu ko yo lembi kala ye ntangwa yafwana muna kuyivana muna salu kia Yave. Yovo, mosi muna akwaku a salu oyantikidi kusonga e nzol’a kimakangu, kansi ke Mbangi a Yave ko. Yovo, yindula vo mosi muna yitu yaku otoma zolanga uvovese vo: “Sola kana vo mono ozolele yovo Nzambi aku.” Muna mambu mama mawonso, divava vo wabak’e nzengo. Kansi, muna konso nzengo obaka, Yave okuvana luludiku ovuidi o mfunu. (Mat. 6:33; 10:37; 1 Kor. 7:39) Owau e kiuvu i kiaki: ‘Nga obund’e vuvu muna luludiku lwalu lwa Yave yo sadila lo?’

11. Nkia tusansu tulenda longoka kimana twakala twavuvama vava tubangikwanga?

¹¹ (3) Longokanga diambu muna wantu basonga mbandu ambote ye mbandu ambi. Muna Bibila mwasonama tusansu twayingi tusonganga o mfunu wa kala wavuvama yo bund’e vuvu muna Yave. Ekolo olongokanga e tusansu twatu, yindulanga dina diasadisa selo ya Nzambi mu kwamanana kala bavuvama vava babangikwanga. Kasikil’owu, vava Mbazi a Nkanu Anene a Ayuda yasima antumwa bayambula samuna e nsangu zambote, ke bamona wonga ko. Bavova kuna unkabu wawonso vo: “Tufwete lemvokela Nzambi nze mfumu ke mu wantu ko.” (Mav. 5:29) Kana nkutu vava bawandwa, antumwa ke bamona wonga ko. Ekuma? E kuma kadi bazaya wo vo Yave wakala kuna sambu diau yo yangalela e nzengo zau. Muna kuma kiaki, bakwamanana samuna e nsangu zambote. (Mav. 5:40-42) Diau adimosi mpe, vava wantu bazola vonda Setefano, wakwamanana kala wavuvama, o wantu bamona vo e ndose andi yakala “nze ndose a mbasi.” (Mav. 6:12-15) Ekuma? E kuma kadi wakala ye ziku vo dienga dia Yave kakala diau.

12. Landila e sono kia 1 Petelo 3:14 ye 4:14, ekuma tufwete yangalelanga vava tubangikwanga?

¹² Antumwa bakala kikilu ye ziku vo Yave wakala yau. Yave wabavana o nkuma wa vanga masivi. (Mav. 5:12-16; 6:8) Dialudi vo, o unu ke tuvanganga masivi ko. Kansi, Yave okutuvovesanga muna Diambu diandi vo, vava tubangikwanga mu kuma kia unsongi, okutuyangalelanga yo kutuvana o mwand’andi. (Tanga 1 Petelo 3:14; 4:14.) Muna kuma kiaki, vana fulu kia tokana kwayingi mu kuma kia mana malenda kutubwila mu lumbu ikwiza, tufwete siang’e ngolo za vanga mana tulenda muna kumika o lukwikilu lweto muna zaya vo Yave okutusadisa  yo kutuvuluza. Nze una bavanga alongoki a Yesu, tulenda bunda e vuvu muna nsilu owu wa Yesu: “Ikunuvana mvovo ye ngangu zina vo atantu eno awonso ke balendi zo telamena ko, ngatu tumba zo.” Yesu watusia mpe o nsilu vo: “Muna luzindalalu lweno i nuvuluzila e mioyo mieno.” (Luka 21:12-19) Kuvilakani dio ko vo, avo selo kiandi kia kwikizi ofwidi, Yave osungamena mawonso, kana nkutu mambu makete-kete mu kuma kiandi. Ediadi difila Yave mu kumfula.

13. Adieyi tulenda longoka muna mbandu ambi ya wantu ana ke bakala bavuvama ko ngatu bunda e vuvu muna Yave?

¹³ Tulenda mpe longoka diambu muna mbandu ambi ya wantu ana ke bakwamanana kala bavuvama ko yo lembi bunda e vuvu muna Yave. O longoka e diambu muna mbandu ambi basonga o wantu awaya, dikutusadisa mu venga o vilwa bavanga. Kasikil’owu, kuna lubantiku lwa luyalu lwandi, o Asa wa Ntinu a Yuda wabunda e vuvu muna Yave vava ulolo wa makesa bayiza nuanisa e nsi andi. Muna kuma kiaki, Yave wansambula yo kunsadisa muna sunda. (2 Tus. 14:9-12) Kuna kwalanda, Basa wa Ntinu wayenda nuanisa mpe Asa ye makesa makete kaka. Kansi muna kolo kiaki, Asa kabunda e vuvu ko muna Yave nze una kavanga muna nkumbu antete. Muna kuma kiaki, walomba lusadisu lwa Asuri yo kubafuta e palata ye wolo. (2 Tus. 16:1-3) Kuna mfoko a zingu kiandi, vava Asa kabakama kimbevo kiangolo, kabunda mpe vuvu muna lusadisu lwa Yave ko.—2 Tus. 16:12.

14. Adieyi tulenda longoka muna vilwa kavanga Asa?

¹⁴ Kuna lubantiku, Asa wavavanga lusadisu lwa Yave vava kanuananga ye mpasi. Kansi kuna kwalanda, wavavanga singika e mambu muna mpil’andi. Kuna lubantiku, nanga e ngindu za vava lusadilu lwa Asuri muna nuanisa Isaele zamonekanga vo zambote. Kansi, e Yuda ke yakala mu luvuvamu ko mu kolo kiandá. Yave wasadila ngunza muna vovesa Asa vo: “Wau vo obundidi e vuvu kwa ntinu a Suria, kubundidi vuvu kwa Yave wa Nzambi aku ko, o makesa ma ntinu a Suria matayidi vana moko maku.” (2 Tus. 16:7) Oyeto mpe tufwete kuyikeba twalembi yindula vo tulenda singika e mambu muna mpil’eto, lembi vava luludiku lwa Yave muna Diambu diandi. Kana nkutu vava divavanga vo twabaka e nzengo mu nzaki, tufwete kala twavuvama yo bunda e vuvu kwa Yave, oyandi okutusadisa mu baka e nzengo zambote.

15. Adieyi tufwete vanga vava tutanganga e Bibila?

¹⁵ (4) Lundanga e sono ya Bibila muna ntu. Ekolo otanganga e Bibila, avo osolwele e sono isonganga o mfunu wa kwamanana kala wavuvama yo bunda e vuvu kwa Yave, vava lunda e sono yayi muna ntu aku. Olenda wo vanga muna tanganga yo tangulula e sono yayi mu nding’a ngolo yovo soneka yo muna papela. Yave wavovesa Yosua vo katanganga o nkand’a Nsiku lumbu yawonso kimana kakala ye ngangu. Mana katanganga muna Nsiku madi kunsadisa mpe mu katula o wonga yo kala yo unkabu wa fila o nkangu a Nzambi. (Yos. 1:8, 9) Diau dimosi mpe, sono yayingi ya Bibila ilenda kutusadisa mu kala twavuvama vava tuwanananga ye mambu malenda kutufila mu tokana kwayingi yovo kala yo wonga.—Nku. 27:1-3; Nga. 3:25, 26.

16. Aweyi Yave kesadilanga ampangi muna nkutakani muna kutusadisa twakala twavuvama yo kumbund’e vuvu?

¹⁶ (5) Kalanga kumosi yo nkangu a Nzambi. Yave osadilanga mpangi zeto muna kutusadisa twakala twavuvama yo kumbund’e vuvu. Muna tukutakanu tweto, nluta miayingi  tutambulanga muna wá malongi, nkomena ye moko ya lukasakeso tukalanga yau ye mpangi zeto. (Ayib. 10:24, 25) Tulenda mpe kasakeswa vava tuzayisanga e ntokani zeto kwa akundi eto muna nkutakani. E “diambu diambote” tuvoveswa kwa nkundi eto dilenda kutusadisa mu kulula e ntokani zeto.—Nga. 12:25.

17. Landila e sono kia Ayibere 6:19, aweyi e vuvu kieto muna Kintinu kikutukumikinanga vava tunuananga ye mambu mampasi?

¹⁷ (6) Kwamanana kumika e vuvu kiaku. E vuvu kieto muna Kintinu kia Nzambi “kina nze mbwa a nzaza a mioyo mieto.” Kikutukumikanga vava tunuananga ye mambu mampasi yovo ntokani. (Tanga Ayibere 6:19.) Muna kuma kiaki, badikanga e nsilu mia Yave mu kuma kia kusentu. Kadi muna kolo kiokio, ke tukala diaka ye mambu mekututokanesa ko. (Yes. 65:17) Ukiyindula muna nz’ampa, ke mukala diaka mambu mambi ko. (Mika 4:4) Olenda mpe kumika e vuvu kiaku muna zayisanga oma ma nz’ampa kwa akaka. Vanga mawonso olenda muna salu kia samuna yo kitula wantu se alongoki. Avo ovangidi wo olenda “kala ye vuvu kiasikila yakuna mbaninu.”—Ayib. 6:11.

18. Nkia mambu malenda kutubwila muna lumbu ikwiza? Adieyi tulenda vanga?

¹⁸ Ekolo e nza yayi ikwendanga ku mfoko, tuwanana ye mambu mayingi mampasi malenda kututokanesa. E sono kieto kia mvu wa 2021 kilenda kutusadisa mu zizidila e mpasi zazi yo kwamanana twavuvama, ke muna ngolo za yeto kibeni ko, kansi muna bund’e vuvu kwa Yave. Muna kuma kiaki, mu mvu wau, yambula twakwamanana songa muna mavangu vo tukwikilanga muna nsilu owu wa Yave: “Avo nukala nuavuvama yo bunda e vuvu, nuvua o nkuma.”—Yes. 30:15.