1. Ifa usun eú afalafal lón eú mwichelap lón ewe 1935 a achchúngú letipen emén alúwél?

A ENGOL ME WALU ierin emén alúwél lupwen a papatais lón ewe 1926. Seman kewe me inan iir Chón Káé Paipel, ina iten Chón Pwáraatá Jiowa lón ena fansoun. A wor úlúmén néúr át me rúúemén néúr nengngin, ra ámááriiretá pwe repwe angang ngeni Jiowa Kot me áppirú Jesus Kraist. Ei alúwél mi letipwenechar a áni ewe pilawa me únúmi ewe wain iteiten ier atun ewe Fááfen Ach Samol, usun chék met meinisin ekkewe Chón Káé Paipel ra féri lón ena fansoun. Iwe nge, a siwil an ápilúkúlúk fán iten mwachkkan lupwen a rong ewe afalafal mi lamot itelapan “The Great Multitude” (“Ewe Mwich mi Fókkun Chóchó”). J. F. Rutherford a eáni ena afalafal lón ewe 1935 lón eú mwichelap Washington, D.C., U.S.A. Met ra káé lón ena mwichelap?

2. Ifa ewe pwóróus mi enlet Pwiich Rutherford a áweweei lón an we afalafal?

² Lón án Pwiich Rutherford afalafal a áweweei ié kewe repwe chóni ewe “mwich mi fokun chocho” mi mak lón Pwärätä 7:9. Me mwen ena, pwiich kana ra ekieki pwe ena mwich mi fókkun chóchó ina ewe kúmiin aramas repwe feitá láng, nge rese kon tuppwél usun tuppwélún ekkewe mi kepit. Pwiich Rutherford a néúnéú ewe Paipel le áweweei pwe ena mwich mi fókkun chóchó rese kefil pwe repwe manaw lón láng, nge iir néún Kraist kewe ekkóch siip * repwe manawewu  seni ewe “riaföü mi lapalap” me manawffóch wóón fénúfan. (Pwär. 7:14) Jesus a pwonei: “A pwal wor ekoch nei sip resap nonom lon ei lenien sip. Ngang üpwe pwal fokun emweniireto. Repwe aüseling ngeni mweliei. Mürin epwe wor eu chök mwichen sip me eman chon mas.” (Joh. 10:16) Ekkena aramas mi usun chék siip, iir ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa mi tuppwél mi eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch lón Paratis wóón fénúfan. (Mat. 25:31-33, 46) Sipwe ppii ifa usun ena mineféén áwewe usun ena pwóróus mi enlet seni Paipel a siwili manawen chómmóng néún Jiowa kewe aramas, kapachelong ena alúwél Chón Kraist 18 ierin.​—Kölf. 97:11; SalF. 4:18.

3-4. Lón ewe mwichelap lón ewe 1935, met fitengeréú pwiich kewe ra mirititi usun ar ápilúkúlúk, me pwata?

³ A fókkun apwapwa lón ena mwichelap lupwen ewe chón afalafal a ereni ekkewe chón fiti: “Meinisin chókkewe mi eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch wóón fénúfan, ouse mochen oupwe útá?” Emén Chón Kraist mwán mi fiti ena mwichelap a erá pwe a kúna lap seni esopwun chón fiti ra útá. Mwirin Pwiich Rutherford a erá: “Nennengeni! Ewe mwich mi fókkun chóchó!” Mwirin meinisin chón fiti ra mweireir fán pwapwa. Chókkewe mi útá ra mirititi pwe rese kefilitá fán iten manaw lón láng. Ra silei pwe rese kepit ren án Kot we ngún mi fel. Sorotáán ewe mwichelap, 840 minefé Chón Pwáraatá ra papatais, nge lape ngeni chókkana iir chón ekkewe ekkóch siip.

⁴ Mwirin ena afalafal, ewe alúwél sia fós usun me mwan, me pwal fitengeréú pwiich kewe ra úkútiw le áni ewe pilawa me únúmi ewe wain lón ewe Fááfen Ach Samol. Chómmóng ra meefieni meefien emén Chón Kraist mwán mi tipetekison mi erá: “Ewe Áchechchem lón ewe 1935, ina ewe sáingoon atun ai áni ewe pilawa me únúmi ewe wain. Ua mirititi pwe Jiowa ese áeá an we ngún mi fel le ngeniei ewe ápilúkúlúkún manaw lón láng, nge ua eáni ewe ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan me álillis lón fférsefálin ei fénúfan ngeni eú paratis.” (Rom 8:16, 17; 2 Kor. 1:21, 22) Seni ena atun, a chóchchómmóngóló chóchóón ena mwich mi fókkun chóchó me ra akkangangfengen me ekkewe lusun mi kepit.

5. Met meefien Jiowa usun chókkewe mi úkútiw le áni ewe pilawa me únúmi ewe wain?

⁵ Met meefien Jiowa usun chókkewe mi úkútiw le áni ewe pilawa me únúmi ewe wain mwirin ewe 1935? Me ifa usun ika emén Chón Pwáraatá mi papatais lón ei fansoun a lúkú pwe mi fich ngeni an epwe áni ewe pilawa me únúmi ewe wain lón ewe Fááfen Ach Samol nge mwirin a mirititi pwe ese kepit ren ewe ngún mi fel? (1 Kor. 11:28) Ekkóch ra fen áni ewe pilawa me únúmi ewe wain pokiten rese weweiti ar ápilúkúlúk. Nge ika ra enletin mirititi pwe ra mwáálliló, iwe ra úkútiw le áni ewe pilawa me únúmi ewe wain, me sópweló le akkangang ngeni Jiowa fán tuppwél, iwe epwe fókkun álleaniirelóng lein ekkewe ekkóch siip. Inaamwo ika rese áni ewe pilawa me únúmi ewe wain, nge ra chúen fiffiti ewe Áchechchem pokiten ra fókkun kilisou ren met Jiowa me Jesus ra fen féri fán iter.

6. Met Jesus a allúkú ngeni ekkewe chónláng ar repwe féri?

⁶ Pokiten ewe riáfféú mi lapalap a chék kkanoto, sipwe péchékkúletá ika sipwe pwóróus  usun met Pwärätä sópwun 7 a pwal apasa usun ekkewe Chón Kraist mi kepit me ewe mwich mi fókkun chóchó lein ekkewe ekkóch siip. Jesus a allúkú ngeni ekkewe chónláng pwe repwe sópweló le amwéchú ekkewe rúáánú ásepwálin kata. Resap mwo epichaaló ekkena ásepwál wóón fénúfan tori án meinisin ekkewe Chón Kraist mi kepit repwe pwaau, weween pwe Jiowa a fen apwúngaló pwe ra tuppwél. (Pwär. 7:1-4) Feiéchún án pwiin Kraist kewe mi kepit tuppwél, ina ar eti i le nemenem lón láng lón ewe wis king me souasor. (Pwär. 20:6) Jiowa, Jesus me ekkewe chónláng repwe fókkun pwapwa lupwen ra kúna án ekkewe 144,000 mi kepit angei feiéchúr lón láng.

7. Me ren Pwärätä 7:9, 10, ié kewe Johannes a kúner lón kúnaian we me met ra féri? (Ppii ewe sasing wóón péén.)

⁷ Mwirin án Johannes pwóróus usun ekkena 144,000 king me souasor, a pwal kúna och mettóch mi amwarar, ina eú “mwich mi fokun chocho” mi manawewu seni ewe Armaketon. Ena kúmi a fókkun chóchó seni ewe áeúin kúmi me ese lea. (Álleani Pwärätä 7:9, 10.) “Ra üföüf üf mi pwechepwech,” weween pwe ra túmúnú pwisin iir ar ‘resap limengau’ ren án Satan ei ótót me ra amwéchú ar tuppwél ngeni Kot me Kraist. (Jas. 1:27) Ra kékké fán léúwommóng pwe ra kúna manaw ren met Jiowa me Jesus, ewe Lamen Kot ra fen féri. Ra pwal amwéchú lepéúr ekkewe paan núú mi pwári pwe ra pwapwa le etiwa Jesus pwe néún Jiowa King mi kefilitá.​—Apépé ngeni Johannes 12:12, 13.

8. Met Pwärätä 7:11, 12 a apasa usun án Jiowa we famili lón láng?

⁸ Álleani Pwärätä 7:11, 12. Met a fis lupwen chókkewe lón láng ra kúna ewe mwich mi fókkun chóchó? Johannes a kúna pwe meinisin chón lón án Jiowa we famili lón láng ra pwapwa me ra mwareiti Kot lupwen ra kúna chón ewe mwich mi fókkun chóchó. Án Jiowa na famili lón láng repwe pwapwa le kúna pwénúetáán kúnaien Johannes na lupwen ewe mwich mi fókkun chóchó ra manawewu seni ewe riáfféú mi lapalap.

9. Me ren Pwärätä 7:13-15, met chón ewe mwich mi fókkun chóchó ra féfféri iei?

⁹ Álleani Pwärätä 7:13-15. Johannes a makkeei pwe ena mwich mi fókkun chóchó ra “limeti üfer o apwecher lon chaan ewe Lam.” A wewe ngeni pwe ra eáni eú mwelien letip mi limeliméch, me Jiowa a pwapwa rer. (Ais. 1:18) Iir Chón Kraist mi fen fangóló manawer me papatais, mi anganga ar lúkú mi péchékkúl lón án Jesus asor me ra ririéch ngeni Jiowa. (Joh. 3:36; 1 Pet. 3:21) Ina minne, a fich ngeniir ar repwe útá mwen án Kot we leenien motun king me “ra angang ngeni lerän me lepwin” wóón fénúfan. Pwal mwo nge iei, ra tinikken le féri lapen ewe angang le afalafala ewe Mwú me álisi aramas le wiliti néún Jesus chón káé, pokiten án Kot Mwú ina met a kon aúchea me rer.​—Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. Met ewe mwich mi fókkun chóchó ra fókkun lúkú, me ifa ewe pwon repwe kúna pwénútáán?

¹⁰ Ewe mwich mi fókkun chóchó mi manawewu seni ewe riáfféú mi lapalap ra fókkun lúkú pwe Kot epwe sópweló le túttúmúnúúr pokiten ewe Paipel a erá pwe “ewe mi mot won ewe lenien motun king epwe nonom rer o tütümwünüür.” Ewe pwon ekkewe ekkóch siip ra fen áneánei pwénútáán, epwe unusen pwénútá, ewe mi apasa: “[Kot] epwe talüpwasei chönün mas seni won meser meinisin. Esap chüen wor mäla ika letipeta ika kechü ika cheuch.”​—Pwär. 21:3, 4.

11-12. (a) Me ren Pwärätä 7:16, 17, ikkefa ekkewe feiéch ewe mwich mi fókkun chóchó repwe angei? (b) Met ekkewe ekkóch siip ra tongeni féri atun ewe Áchechchem, me pwata?

 ¹¹ Álleani Pwärätä 7:16, 17. Lón ei fansoun, ekkóch néún Jiowa kewe aramas ra riáfféú ren echik pokiten nafangawen moni le kámé ener are pokiten maun lón leenier. Ekkóch ra kalapus pokiten ar lúkú. Iwe nge, chón ewe mwich mi fókkun chóchó ra pwapwa le silei pwe mwirin ar manawewu seni talóón ei ótót mi ngaw, epwe chék wokkor ener mwéngé me kapasen emmwen seni Jiowa. Lupwen a poputá kataan án Satan ei ótót, Kot epwe túmúnú ewe mwich mi fókkun chóchó seni an lingeringer mi usun “och pwichikar” epwe ninatiw wóón mwúún aramas. Mwirin ewe riáfféú mi lapalap, Jesus epwe emmweni chókkana ngeni “ekewe puächen kolukun manau [esemuch].” Ekieki mwo: A fókkun amwarar án ewe mwich mi fókkun chóchó ápilúkúlúk pokiten neman iir resap fókkun máló me lein ekkewe fite fite billion aramas mi fen manaw!​—Joh. 11:26.

¹² Ekkewe ekkóch siip ra eáni ewe ápilúkúlúk mi amwarar me ra kilisou ngeni Jiowa me Jesus ren! Rese kefil le eáni manaw lón láng, nge Jiowa a tongeer usun chék an tongei ekkewe mi kepit. Chón ekkena ruu kúmi ra tongeni mwareiti Kot me Kraist. Ra tongeni féri ena ren ar fiti ewe Fááfen Ach Samol.

13-14. Pwata a lamot án meinisin repwe fiti Áchechchemen án Kraist máló?

¹³ Lón ekkewe ier kukkuto chék, atun ewe Áchechchem, a kan wor ina epwe emén a áni ewe pilawa me únúmi ewe wain me lein ekkewe 1,000 iteiten chón fiti. Ese wor a áni ewe pilawa me ún ewe wain lón lape ngeni ekkewe mwichefel wóón fénúfan. Lape ngeni chón fiti ewe Áchechchem ra eáni ewe ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan. Nge pwata chék ra fiti ewe Fááfen Ach Samol? Ra fiti ren ewe chék popun aramas ra fiti eú án chiechier apwúpwúlú. Ra fiti pokiten ra mochen pwári ar tongei me álisatá ekkewe repwele pwúpwúlú. Pwal ina chék usun, ekkewe ekkóch siip ra fiti ewe Áchechchem pwe ra mochen pwári ar tongei me álisatá Kraist me ekkewe mi kepit. Ra pwal fiti pwe repwe pwári ar  aúcheani án Jesus asor, ewe asor mi atufichi ar repwe manaw tori feilfeiló chék wóón fénúfan.

¹⁴ Pwal eú popun mi lamot án ekkewe ekkóch siip fiti ewe Áchechchem, pwe repwe álleasochisi án Jesus allúk. Lupwen Jesus a poputááni ewe Fááfen Ach Samol fengen me néún kewe aposel mi tuppwél a ereniir: “Oupwe föri pwe oupwe chechemeniei.” (1 Kor. 11:23-26) Ina popun ra sópweló le fiti ewe Fááfen Ach Samol tori án ekkewe mi kepit rese chúen nóm wóón fénúfan. Ren enletin, ekkewe ekkóch siip ra etiwa meinisin le fitiir lón ewe Áchechchem.

15. Ifa usun sipwe mwareiti Kot me Kraist atun ewe Áchechchem?

¹⁵ Lón ewe Áchechchem, a suuk ngenikich ach sipwe mwareiti Kot me Kraist ren kél me iótek. Ewe afalafal epwe katowu lón ei ier, itelapan “Aúcheani Minne Kot me Kraist Ra Féri fán Itom!” Epwe alapaaló ach aúcheani Jiowa me Kraist. Atun ekkewe pilawa me wain ra pass, meinisin chón fiti repwe chemeni met ekkena lios ra liosuetá, weween inisin me chchaan Jesus. Sipwe chemeni pwe Jiowa a mut ngeni Néún we an epwe máló fán ásengesich pwe sipwe tongeni manaw. (Mat. 20:28) Meinisin chókkewe mi tongei Semach we lón láng me Néún we repwe mochen fiti ewe Áchechchem.

16. Ifa usun ekkewe mi kepit me ekkewe ekkóch siip ra léllé?

¹⁶ Lón ekkóch napanap, ekkewe mi kepit me ekkewe ekkóch siip ra chék léllé. Jiowa ese tongei eú kúmi lap seni ewe eú. A aúcheani iir me ruu ekkena kúmi. Ren enletin, Jiowa a mééni ekkewe mi kepit me ekkewe ekkóch siip ren eú chék liwin, ina ren manawen Néún we mi áchengicheng. A chék sókkofesen án ekkena ruu kúmi ápilúkúlúk. Nge a lamot án chón ekkena ruu kúmi repwe amwéchú ar tuppwél ngeni Kot me Kraist. (Kölf. 31:23) Me chemeni pwe Jiowa a fang an ngún mi fel ngeni emén me emén alóngólóng wóón met mi lamot ngeni, ese lifilifil ika i emén mi kepit are ese kepit.

17. Met ekkewe lusun mi kepit ra mwétéresiti?

¹⁷ Ekkewe Chón Kraist mi kepit rese uputiw fengen me ar ápilúkúlúkún manaw lón láng. Kot a fótukalong lón letiper ena ápilúkúlúk. Ra ekieki usun ar ápilúkúlúk, iótek usun, me ra mwétéres le angei feiéchúr lón láng. Rese pwal mwo nge tongeni anchangei epwe ifa usun inisiir lón láng. (Fil. 3:20, 21; 1 Joh. 3:2) Nge ra mwétéresiti ar repwe chuuri Jiowa, Jesus, ekkewe chónláng, me meinisin ekkewe mi kepit. Ra fókkun mochen etiir lón ewe Mwú lón láng.

18. Met ekkewe ekkóch siip ra mwétéresiti?

 ¹⁸ Ekkewe ekkóch siip ra mwétéresiti ar repwe manaw wóón fénúfan tori feilfeiló. Ina mochenin aramas meinisin. (SalAf. 3:11) Ra ésúkúsúkú ewe rán lupwen repwe álillis lón kewililóón unusen fénúfan ngeni eú paratis. Rese tongeni witiwiti ewe rán lupwen repwe aúetá pwisin imwer, ffér ar atake, me pwapwaiti inisiir mi unusen péchékkúl fengen me chón ar famili. (Ais. 65:21-23) Ra anchangei ar sáifetál ngeni chómmóng fénú wóón fénúfan me katol ekkewe chuuk, lemal, me mataw, me káé férien Jiowa kewe meinisin. Lap seni meinisin, ra fókkun pwapwa le silei pwe ar riri ngeni Jiowa epwe péppéchékúleló.

19. Met a suuk ngeni emén me emén kich ach sipwe féri atun ewe Áchechchem, me ineet epwe fis lón ei ier?

¹⁹ Jiowa a fang ngeni emén me emén néún chón angang mi fang manawan ngeni eú ápilúkúlúk mi amwarar lón mwachkkan. (Jer. 29:11) Áchechchemen án Kraist máló, ina eú fansoun mi kkóló aúchean fán iten emén me emén kich le mwareiti Kot me Kraist ren met ra fen féri fán itach pwe sipwe tongeni pwapwaiti manaw esemuch. Ewe Áchechchem ina ewe mwich mi lamot lap seni meinisin fán iten ekkewe Chón Kraist mi enlet. Epwe fis mwirin tuputiwen ewe akkar lón Ammól, March 27, 2021. Lón ei ier chómmóng ra nóm lón ekkewe fénú ikewe ese pinepin ar repwe fiti ei mwich mi lamot. Nge ekkóch repwe fiti inaamwo ika aramas ra ú ngeniir. Ekkóch repwe féri ewe Áchechchem lón kalapus. Amwo ekkewe mwichefel meinisin, ekkewe kúmi, me emén me emén repwe pwapwaiti ewe Áchechchem atun Jiowa, Jesus, ekkewe chónláng, me ekkewe mi kepit mi fen manawsefál ra nennetiw woor!