1. N’nga mwasa waongiwile va gumano wagawo mu 1935 wamkami-idhe a-vi zombwe mwinango?

ZOMBWE mwinango ana vyawa 18 va hora ya badiziwile liye mu yawa ya 1926. Anamabalee tali anamafunjedha Bibilya a Mboni dha Yohova aidhiweile va hora yeniyo. Tana a-ima araru aalombwana na ambili aa-iyana alela aliwa vowafunji-a mlambela Yohova Nlungu no-arela Yesu Kristu. Ninga mwakalele anamafunjedha Bibilya othenene ahora yeniyo, zombuo thitho anodyecha pau nomwela vinyu yawa iliyothene vaithuuleloni ya Mbwiye. Mbwenye angaone vaingumiyee liye atochinja angavwide mwasa waongiwile wamuru oonga ira: “Mwinji nlukulu.” Mwasula waongiwile mu 1935 na bali J. F. Rutherford va gumano wagawo wu Washington, DC, EUA. N’nga vagumanula vali n’ni?

2. N’nga chiimbarimbari iivi yodhiveliwi-a yeyo yaongiwile va mwasa wa bali Rutherford?

² Mwasa wa bali Rutherford wagogomedhile mwemo mwinji nlukulu venango likamu nlukulu liongiwile va Apokalipse 7:9. Va hora yeniyo mwinjula wathuulelecha ira tigulu lanambili lodhowa dhulu lelo lana iroromelo yoyeva. Bali Rutherford ato-indi-edhela basa Malemba voonga * ira mwinji nlukulu kusakuliwile ira umakalenga ndhulu mbwenye mbamabila enango a Yesu anafuna dhavulumuwa va nyarwa ilukulu nodhakala ilambo yavathi dhowa nodhowa. (Apok. 7:14) Yesu atolanyeedha ira: “Nditokaana mabila enango, a-ali a tanga leli, enao thitho  anofwanela miyo adhana. Aliwa anodhavwa madhwanga, thitho anodha kala gulu limbo-i na namakumbiza m’mbo-i.” (Juwau 10:16.) Mabila enangwala mbaaororomeleya a Yohova enao anodedi-edha dhakaana ingumi yo-omala paradaizo vailambo yavathi. (Mat. 25:31-33, 46) Dhoweni nioneni mwemo moneya wauzimu weu mwachinjele aliwa vingumi vyaatu anjinji a Yohova thangani-avo bali wa vyawa 18.—Sal. 97:11; Sang. 4:18.

3-4. Gumano wa 1935 chini yavwecheche abali, n’nga mwasiwa ngwan’ni?

³ Hora yodhiveliwi-a vagumanula yafiile vevale mulimbo onga mwasa vyaawandenle liye alimbo vuruwana ira: “Atu othene ale anodedi-edhela dhakala vailambo yavathi taimele!” Movwelana na mwemule mwavionele aliwa atu okwaranya 20.000 tali vaguleli tatooimela. E-no bali Rutherford aongile ira: “Onani! Ngumwinji mnjiinji!” Voi e-no atu aimenlao tatokuwa na imwerumweru injinji. Aliwa tatoosimba vinjinji tangazindiele ira katisakuliwile ira tamakalenga na ingumi dhulu. Tatoidhiwiwa ira katizoziwile na zimu wa Nlungu. Va dambo lo-arela lagumanuo atu okwaranya 840 tatobadiziwa thitho anjinji mwaaliwa tali mabila enango.

⁴ Mwasule ungamadhi, zombwe umongile i-yule tangani-avo atu anjinji tato-iya udya pau nomwa vinyu va ithuulelo ya Mbwiye. Bali mwinango modhievi-a atoonga mathuulelo aatu anjinji vaongile liye ira “ithuulelo ya yawa ya 1935 yali hora yomari-edha udya vizidielo mwasiwa ndatozindiela ira Yohova na zimwee ochena kandiva-idhe idedi-edho yodhowa dhulu mbwenye buronimwee ndali na idedi-edho yodhakalana vailambo yavathi ira ndidha labe vambo-i naatu basa losaka-edha paradaizo.” (Aroma 8:16, 17; 2 Akor. 1:21, 22) Romela hora yeniyo mwinji waatu unave wenjedheleya nolaba vambo-i na abali-u ozoziwa. *

5. N’nga Yohova unaaona a-vi atu a-iidhe udya vizindielo?

⁵ Yohova unaaona a-vi atu a-iidhe udya vizidielo vaithuuleloni romela yawa ya 1935? N’nga malamboano mboni obadiziwa a-iyachi udya vizindielo azindiela ira kai ozoziwa? (1 Akor. 11:28) Enango wale tanodya vizindielovi namwasa oi kataidhi idedi-edho yiwa. Mbwenye mwa e-ni aliwa tazindiela modhiyevi-a i-ya udya vyadyaatuvyo no dhowanave kala ororomeleya, Yohova unoa-ela ira tadhakale mabila aikundu yofuna dhakala vailambo yavathi. Angalive ira aliwa katinadyengave vizidielovi anofwanela fwanyeyanga vaiithuulelo yaukwa wa Yesu vofuna lemeza vyevyo Yesu Kristu vyaairele liye voaombola.

6. N’nga Yesu Kristu waava-idhe angelo lamulo loi ta-inde n’ni?

⁶ Munokwivela nyarwa inlukuluvi, tipama thuulelanga lemba la Apokalipse 7 linaonga vya Makristau ozoziwa na mwinji nlukulu wa mabila enango. Vionametho vyevi Yesu unolimbi-a angelo ira taode indedela lipevo lonongana lakomo nai mbwenye aliwa katinofwanela i-yachi lipevolo fiyedha Makristau ozoziwa tangamadhi oniwa kala ofwanelela vamethoni va Yohova. (Apok. 7:1-4) Namwasa ororomeleya wiwa aliwa tanodha wachela ninga yotuva vokala Mamwene na asembe dhulu. (Apok. 20:6) Othene enao ali ikundu ya banja laikundu yadhulu, tali ofunechecha dhaona Makristau ozoziwa anofuna  dhadhowa dhulu okwakwana 144,000 tawachelanga yotuvaiwa.

7. Movwelana na lemba la Apokalipse 7:9, 10, n’nga Juwau aoni ani n’nga aliwa taira n’ni? (Onani iruthiruthi yavakapani.)

⁷ Vo-arela Juwau atoona vyongo vyodabwi-a Mwinji nlukulu waatu avulumuwile va khondo ya Arumagedo. Mo-iyana na Mamwene na anyasembe okwakwana 144.000, mwinjula guunjinji o-ooda lengeseya. (Muleri Apokalipse 7:9, 10.) Mbwenye atu a mwinji nlukulula aliwa “tatowara nguwo dholapa dhochena,” vyevi vinaoni-a ira aliwa tali “o-okaana madamba” ilambo ya Satanila aliwa talive ororomeleya wa Nlugu thitho na wa Yesu Kristu. (Tiy. 1:27) Aliwa tanokuwa mwaimwerumweru namwasa ovulumuchiwa weo Yohova na Yesu Kristu, uli mwana Libila la Nlungu vyaairele aliwa. Va hora yeniyo aliwa anodha i-ndedela vithambi vya michindu vyevi vinooni-a ira aliwa anozindiela naimwerumweru ira Kristu ngu Mwene usakuliwile na Nlungu.—Onani va Juwau 12:12, 13.

8. Movwelana na lemba la Apokalipse 7:11, 12, n’nga banja la dhulu linovivwa a-vi nokalavo wa mwinji nlukulu vailambo yavathi?

⁸ Muleri Apokalipse 7:11, 12. N’nga banja la Yohova nli dhulu linavivwa a-vi? Juwau atoona banja lothene nli dhulu langagumaneile tangali aimwerumweru injinji tamtitimi-anga Yohova voona kalavo mwinji nlukulu vailambo yavathi. Banja ladhulu la Yohova linodha kalave laimwerumweru voona kwakwaneli-edhiwa vionametho vya Juwau vevo mwinji nlukulu udha vulumuwa va nyarwa ilukulu.

9. Movwelana na lemba la Apokalipse 7:13-15, n’nga mwinji nlukulu unairan’ni malamboano?

⁹ Muleri Apokalipse 7:13-15. Juwau atolemba ira mwinji nlukulu, “utofula mageremeziwa noacheni-a na sangiri ya mwana Libila.” Vyevyo vinothapulela ira aliwa tatokaana ithuulela rima yochena thitho makalelo olongomana vamethoni va Yohova. (Esaya 1:18) Aliwa mbamakristau ovipambulela obadiziwa anororomela sembe ya Yesu thitho ali vauxamwali na Yohova. (Juwau 3:36; 1 Pe. 3:21) Ngumwasiwa aliwa anofwanela “mlabela Nlungu basa lochela nathana na ma-iyu” vapandoni wa Umwene wa Nlungu vailambo yavathi kachisini wauzimu. Masiki malaboano aliwa ano-inda mwathindhi basa lolaleela vya Umwene nofunji-a atu ira ta-elenga vyofu vya Umwene wa Nlungu valimburo loroma.—Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. N’nga mwinji nlukulu usikimizile n’ni thitho anodha ona vyolanyedha viivi vinofuna dhakwakwaneli-edhiwa?

¹⁰ Mwinji nlukulu unofuna dhakuma na ingumi va nyarwa inlukulu ngosikimiza ira Nlungu unodha aing’anela va vyofuna viwa vyothene, na mwasa oi liye utolanyedha ira “unodha manga sasee vari viwa.” Vyolanyedha vinodedi-edha mabila enango va hora yolapela vinodha kala vinga kwakwanele ira: “[Nlungu] unodha puputa mi-odi yothene muthoni mwiwa, thitho wukwa khunodha khalaove, venango ula, venango dumbela no bulela.”—Apok. 21:3, 4.

11-12. a) Movwelana na lemba la Apokalipse 7:16, 17, atu a mwinji nlukulu anodha wachela maraeli-o oi a-vi? b) N’nga mabila enango anofwanela iran’ni vaithuulelo n’nga mwasiwa ngwan’ni?

¹¹ Muleri Apokalipse 7:16, 17. Va-eeni atu enango a Yohova anaona nyarwana ndhala, na mwasa orambulela kobiri venango nongeya wa vyongo thitho khondo, enango atomangiwa namwasa wa iroromelo yiwa. Mbwenye amwinji nlukulu tali odhiveliwa idhiwa ira anodha vulumuwa vonongiwa wa makalelo othakalala a vyongo alivwala. Aliwa anodha kala na vyodya vinjinji vyatutuni na vyauzimu. Ilambo yawale ya Satanila inodha nongiwa atu a mwinji nlukulu anodha vulumuwa  voka-a wa raiva la Yohova unofuna liye dhakutulela mitundu yaatu otakala. Nyarwa inlukulu idhamala, Yesu unodha sogolela atu anofuna dhavulumuwa vailambo yavathi ira tadhowe “isimeni ya ma-inje aigumi” [yo-omala]. Karomani thuulela: Chiidedi-edhodi yapama yeyo atu a mwinji nlukulu inadedi-edha aliwa. Vamabiliyau aatu akalileo, aliwa anodha kala osakuleya oi katinodha wesa wukwa!—Juwau 11:26.

¹² Mabila enango anomsimba vinjinji Yohova na Yesu na mwasa oi atokaana idedi-edho yapama yodabwi-a. Pyovweya ira aliwa katisakuliwile na idedi-edho yodhowa makalanga dhulu. Mbwenye vyevyo kavinoairi-a ira takale ofuneya vang’ono Yohova molingani-a na mabila enango. Makristau ozoziwa vambo-i na mabila enango atokaana ngari yomtitimi-a Yohova na Yesu. Ndhila yoirela vyevyo, kufwaneya vaithuuleloni ya wukwa wa Kristu.

13-14. Mwasiwa ngwan’ni atu othene tanofwanela gumaneya vaithuulelo ya wukwa wa Kristu?

¹³ Vyawa vyachineneeva, vaatu okwakwana 1.000 venango unodya vizindielo ngu mutu m’mbo-i. Vyevi vinooni-a ira mipingo minjinji kavali mutu nam’mbo-ene unodya vizindielo vya pau na vinyu. Vyevyo vinooni-a ira atu anjinji anodhowa Ithuuleloni anaidedi-edho yodhakala vailambo yavathi. N’nga mwasiwa ngwani atwala anodhowa va Ithuuleloni ya wukwa wa Yesu Kristu? Unakala mwasa ovweya ninga mutu munadhowelecha liye kazametoni waxamwalee. Atu anodhowa va kazametoni anodhowa na mwasa ofuna oni-a dhivelo no kami-a atu anathelanao, ngumwasiwa mabila enango anoira Ithuulelo namwasa ofuna oni-a udhiveliwa nokami-a Kiristu vambo-i na ozoziwa. Aliwa anofwanyeyavo namwasa ooni-a ira anosimba yoombolana yavelele Yesu yooni-a ira ninodha kaana ngari yokaana ingumi yo-omala vailambo yavathi.

¹⁴ Mwasa mwinango nlukulu unofwanyeelavo mabila enango vaithuuleloni ngoi: ira tavwele lamulo la Yesu. Yesu angaromi-idhe yodya yavakundu na anamafunjedhee ororomeleya, liye atoawandela ira: “Muirenga vyevi vondithuulela miyo.” (1 Akor. 11:23-26) Ngumwasiwa ira, makristau enango ozoziwa vanokalave aliwa naingumi vailambo yavathila, mabila enango tanodhowanave fwanyeyanga vamwambo wa wukwa wa Yesu Kristu. Aliwa  thitho tanodhowanave aitanelanga atu enango ira tafwanyeyenga vaithuuleloni vambo-i na aliwa.

15. N’nga ninasimbe a-vi Nlungu na Yesu vaithuuleloni?

¹⁵ Vaithuulelo nitokaana ngari yosimba Nlungu na Yesu voomba nyumbo thitho na ira lobelo vambo-i. Mwandhila yen’na, ninomva-a titimi-o Nlungu vambo-i na Kristu. Mwasa unofuna dhaongiwa manene ngwamuru oi: “Musimbenga vile viuireleni Nlungu na Kristu!” Mwasula unodha wenjedhela msimbawi-u Yohova na Kristu. Pau na vinyu vyawendi-iwanga, atu othene vagumanula anodha thuulela jinothapulela vizindielovi: tutu na sangiri ya Yesu. Ninodha thuulelanga thitho udhivela unioni-edhe Yohova vomrumeli-a Mwanee nikwela ira anivulumuche vingumi vi-u. (Mat. 20:28) Atu othene anomdhiveliwana Babi-u wadhulu na Mwanee, mo-okaikela ira aliwa katinodha luza Ithuulelo.

16. N’nga makristau ozoziwa na amabila enango tanofwanafwana mudhila iivi?

¹⁶ Makristau ozoziwa na mabila enango tatokaana vyongo vinjinji vyolandana. Othene enala taguliwilena pereso imbo-ive: ingumi ya Mwanee ofuneya. I-yana ulivo vamagurupu menlala koi, enango anodha kala ilambo yavathi enango ilambo yadhulu. Makristau ozoziwa na mabila enango, othene anofwanela kala ororomeleya wa Nlungu na wa Kristu. (Sal. 31:23) Thitho thuulelani ira zimu wa Nlungu uno-inda basa mofwanafwana wa i-yo othenene. Vi vinothapulela ira Yohova unovelela zimwee ochena wa mutu uliwethene movwelana na vyevyo vinofuneela liye.

17. N’nga makristau ozoziwa o-alela tanodedi-edhela n’ni?

¹⁷ Makristau ozoziwa katinobaliwana idedi-edho yodhowa makalanga dhulu. Yohova ngunoava-a idedi-edho yei mirimani mwiwa. Aliwa tanothuulela vya idedi-edho iwa yei. Thitho tanoilobelelecha, nofunechecha dhawachela yotuva yiwa dhulu. Aliwa katinoidhiwa ira anamakaena matutu oi a-vi dhuluo. (Afil. 3:20, 21; 1 Ju. 3:2) Masiki Vingalive ee-no tanodedi-edhela dha gumana na Yohova, Yesu na angelo vambo-i na ozoziwa enango nokaathi mamburoni mwiwa Muumwene wa dhulu.

18. N’nga mabila enango tanodedi-edha n’ni?

¹⁸ Mabila enango tanodedi-edhela dhakaana ingumi vailambo yavathi ningaatu a-kala mizimu. (Namal. 3:11) Tanodedi-edhela dambo linofuna aliwa dhachinja ilambo yothene dhakala paradaizo. Tali ofunechecha ira dambo leli lifiye ira taodenga dhamanga nyumba dhiwa, dhadhala mbeu mamindani mwiwa, nodha lelanga a-imiwa amatutu apama. (Esaya 65:21-23) Aliwa thitho tanodedi-edhela dhawendanga vailambo yavathi ira tadhaonenga  myango, mi-uru na bara, thitho dhafunjedhanga vyongo vinjinji vipanduchidhe Yohova. Kwaranya vyotheneevi, aliwa tanodhiveliwa idhiwa ira sogolou uxamwaliwa na Yohova unodha kala olimba vinjinji dambo na dambo.

19. N’nga Ithuulelo inovelela ngari iivi wa mutu uliwethene wa-iyo, n’nga thitho inodha ireya e-lini manene?

¹⁹ Yohova utova-a namarumiwee uliwethe idedi-edho yavakundu ya sogolou: Yodha kalao dhowa no dhowa. (Jer. 29:11) Thuulela ukwa wa Kristu unovelela ngari wa makristau othene ira taode msimba Nlungu na Yesu namwasa wa vyothene viirile aliwa ira nikaena idedi-edho yei. Kai vyokaikela ira hora ya Ithuulelo nji hora yofuneya vinjinji wamakristau aimbarimbari dhagumaneya vamwambo wen’na. Manene, Ithuulelo ya wukwa wa Kristu inodha ireya dhuwa lidharomanga volowa dambo la sabudu, 27 wa março 2021. Manene atu anjinji tanooda onela mwambo ofuneyula mwaufulu. Atu enango anodhaonela angalive ira tanooni-wa nyarwa no-ara-ariwa. Atu enango anodha onela gumanula tangali perezoni. Kavinobala ira mutu unodha kala tundu wan’ni va hora yeniyo, mbwenye thuulelani ira Yohova na Yesu na ikundu ya banja ladhulu la Nlungu anodha kala tanionanga. Ira gulu lili lothene, mutu uliwethene vaeka thitho na pingo muode ira Ithuuleloi mwapama!