1. Uzye ilyasi lino umulumendo wivwile pa citungu lyalenzile acite wuli?

Kwalinji ulupwa lumwi ulwa wasambi we Baibolo wano pe yo-o impindi wiza wamanyikwa ukuti Inte zya kwe Yehova, walinji na wana awonsi watatu na wanaci wawili. Wa-a awakwasi wasambilizizye awana wawo ukuwombela Yehova nu kukolanya Yesu. Umwana wawo wenga umonsi wabatizizwe mu 1926 lyo ali ni myaka 18. Ndi vino calinji ku wasambi we Baibolo awacisinka na wenye we-e umulumendo pa nsizi ya kubatizwa wizile atalika ukulya umukate nu kumwa waini. Lelo mu 1935 isuwilo lya kwe we-e umulumendo lizile alipiluka. Mwe wo-o umwaka kwalinji ukulongana kwa citungu kuno kwawezile mu Washington, D.C., U.S.A swinya umwanawitu e Joseph. F. Rutherford walanzile ilyasi ilicindame nkaninye lino lyatinji “Iwumba Ikulu.” Avyani vino awasambi we Baibolo wasambilizile pe ko-o ukulongana?

2. Acisinka ci icicindame cino umwanawitu Rutherford walondolozile mwi lyasi lyakwe?

² Umwanawitu Rutherford walondolozile muno mwasula Ukuwumbulika 7:9 lino likalanda pi “wumba ikulu.” Ukufuma na kali awasambi we Baibolo wamanyile ukuti wano waliya kwi yulu awina Klistu wano wawa ni suwilo ilitici ukucila lino awapakwe wawa nalyo. Umwanawitu e Rutherford pa kulondolola ukuti wano wawa mwi wumba ikulu asa wina Klistu wano waliya kwi yulu lelo wawa mwi wumba lya ng’onzi zinji *  wano walipusuka pa “wucuzi wukulu” nu kwinjila mu nsi mpya. (Ukuwu. 7:14) E Yesu walayile ukuti: “Kuli ning’onzi zinjinye zino azyane zino zisi mucipimpo conyeco, nazyonye inde nkazisende zize zivwe izwi lyane ziwe uwufyo wonga ziwe zyonsi apali ponga.” (Yoha. 10:16) Zyo-o “ing’onzi zinji” Ante zya kwe Yehova wonsinye wano wawa ni suwilo lya kwikala mu nsi. (Mat. 25:31-33, 46) Lekani tulole vino ukwivwicisya amawaliko kwapiluzile uwumi wa wina Klistu awavule ukuwikako na wenye umulumendo uwa myaka 18 wino tulanzilepo.​—Amalu. 97:11; Imilu. 4:18.

3-4. Avyani vino awavule wizile awamanya pa kulongana kwa citungu mu 1935? Swinya cani calenzile ukuti wamanye wo-o?

³ Ko-o ukulongana kwazifile nkaninye. Walile pano e kalanda walanda ukuti: “Wonsinye wano wawa ni suwilo lya kwikala mu nsi wimilileko,” awavule wimilile. Umwanawitu wumwi wino wazanilwe kwe ko-o ukulongana walanzile ukuti pa wantu ku ma 20,000 wano wazanilwe kwe ko-o ukulongana awantu ukucila pe 10, 000 wizile awimilila. Pano wimilila umwanawitu Rutherford wizile alanda ukuti “Mulole iwumba ikulu!” Pa nsizi ya kwe ya-a amazwi awantu wano walinji mwi wumba wizile awapongomoka na mwazwi amakulu. Co-o calenzile wano wimilile wamanye ukuti e Yehova atawasozile nanti ukuwapaka nu muzimu wutele ukuti wize waye kwi yulu. Uwanda wuno wakonsilepo pe ko-o ukulongana, awantu 840 wizile awabatizwa nu kuwa Inte zya kwe Yehova. Awavule pe wa-a walinji awa mu ng’onzi zinji.

⁴ Pa nsizi ye lyo-o ilyasi imintapendwa ya wantu ukuwikako na wenye umulumendo wino tulanzilepo kali, walesile ukulya Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu. Awavule wacisile ndi vino umwanawitu wumwi wacisile wino walanzile ukuti: “Mu 1935 awuli mwaka wa kulecelezya wuno nalile Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu. Nizile injiluka ukuti e Yehova atansola nu muzimu wakwe ukuti njize inje kwi yulu, lelo nawa ni suwilo lya kwikala monye mu nsi nu kulenga insi ukuwa paradaise.” (Roma. 8:16, 17; 2 Kor. 1:21, 22) Ukufuma pe yoyo impindi iwumba ilikulu lyatwalilila ukukulilako swinya wakawombela ponga na wapakwe awasyalepo. *

5. Uzye e Yehova akalola wuli wano wakaleka ukulya Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu?

⁵ Uzye e Yehova walolanga wuli wano walesile ukulya Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu pa nsizi ya mwaka wa 1935? Nga pe yo-o impindi e Yehova akalola wuli wano wakaleka ukulya Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu pa nsizi ya kumanya ukuti watapakwa? (1 Kor. 11:28) Wamwi wakatalika ukulya Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu pamwi pa mulandu wa kwelenganya ukuti wapakwa. Lelo nga wiluka ukuti cino wacitanga aciluwo, waleka nu kulya swinya watwalilila ukuwombela Yehova ni cisinka aliwapocelela nu kuwawika mwi wumba lya ng’onzi zinji. Wa-a wano wawa mwi wumba lya ng’onzi zinji nanti aca kuti wasilyako umukate nu kumwa waini wakatwalilila ukulanjizya ukusalifya pe vino e Yehova ne Yesu wawacitila.

6. Uzye e Yesu wanenile awangeli ukukanacita cani?

⁶ Cicindime nkaninye ukulanda pa Ukuwumbulika icipandwa 7 cino cikalanda pa  wina Klistu awapakwe na pa ng’onzi zinji. Amuno uwucuzi wukulu wupalamizile nkaninye. Co-o icipandwa cikalanda ukuti e Yesu wanenile awangeli ukukanatayila imiza 4 iya wononi ukwiza mu nsi mpaka awina Klistu wonsinye awapakwe wafwatikwe icifwati ica kulanjizya ukuti awacisinka. (Ukuwu. 7:1-4) Nga watwalilila ukuwa ni cisinka wakapocelela icilambu ca kuwa izyamfumu swinya wasimapepo ponga ne Klistu kwi yulu. (Ukuwu. 20:6) Wonsinye wano wawa kwi yulu walitemwa nkaninye pano wa 144,000 walipocelela icilambu cawo kwi yulu.

7. Ukulingana nu Ukuwumbulika 7:9, 10, awaweni wano Yohani waweni mu cilolwa swinya wacitanga cani? (Lolani icikope pa nkupo.)

⁷ Pa nsizi ya kulanda pa 144,000 izyamfumu swinya wasimapepo, e Yohani walola icintu cinji iciyiwele, “iwumba ikulu” lyapusuka pa Armagedoni. Iwumba lino walola mu kulecelezya lyakula nkaninye ukucila pa 144,000, swinya wapotwa nu kuwapenda. (Wazyani Ukuwumbulika 7:9, 10.) Wazwite “amalaya amatiswe,” ukulanjizya ukuti watayikombezizye mu nsi ya kwe Satana swinya watwalilizile awacisinka kwe Yehova na kwe Klistu. (Jemu. 1:27) Wakupunda mu kupongomoka ukuti cino calenga ukuti wapusuke amulandu na vino e Yehova ne Yesu umwana wa ng’onzi uwa kwe Leza wawacitila. Swinya wonsinye walemile insamba zya tuncindu mu makasa yawo ku kulanjilila ukuti wazumila wino Yehova wasonta e Yesu ukuwa Imfumu.​—Linganyaniko Yohani 12:12, 13.

8. Uzye Iwaliko lya Ukuwumbulika 7:11, 12 likatunena ukuti awa kwi yulu waliyivwa wuli nga wiza walola iwumba ikulu lyapusuka?

⁸ Wazyani Ukuwumbulika 7:11, 12. Uzye awa kwi yulu wayivwile wuli pano waweni iwumba ikulu? E Yohani waweni wonsinye kwi yulu wali ni nsansa swinya wakulumbanya Yehova pa kulola iwumba ikulu. Ulupwa lonsinye ulwa kwe Yehova kwi yulu lukalondesya nkaninye ukwizalola kuno co-o icilolwa cilificiliswa pano iwumba ikulu lilipusuka pa wucuzi wukulu.

9. Ukulingana nu Ukuwumbulika 7:13-15, avyani vino awa mwi wumba likulu wakacita mwe ya-a amanda?

⁹ Wazyani Ukuwumbulika 7:13-15. E Yohani walanda ukuti awa mwi wumba likulu “wacapa amalaya yawo mu wazi wa mwana wa ng’onzi.” Co-o cikusula ukuti wawa ne kampingu umusanguluke swinya e Yehova wawakunda. (Ayize. 1:18) Wa-a awina Klistu awabatizwe wano wasuwila mu nzuwi ya kwe Yesu, swinya wawa na wuciwuza wuzima ne Yehova. (Yoha. 3:36; 1 Pet. 3:21) Awuli mulandu wuno Yehova wawazumilizya ukwimilila pa nkolelo yakwe nu kumuwombela umusanya nu wusiku mo-o mu nsi. Pe yo-o impindi wakawombesya nkaninye ukuwizya pa Wufumu nu kupanga awasambi, amuno wacindamika nkaninye Uwufumu wa kwe Leza.​—Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. Uzye avyani vino awa mwi wumba ikulu wasivwilika, swinya awulayo ci wuno walilolako pano wukuficiliswa?

¹⁰ Wano wawa mwi wumba likulu wasuwila ukuti nga wiza wapusuka pa wucuzi wukulu e Leza alitwalilila ukuwasakamala. Amuno ‘wino wikala pa cilimba ca Wufumu alivungulula itenti pe woliwo.’ Uwulayo wuno awa mu ng’onzi zinji wakalindilila uwa kuti e Leza wandi awapyele aminsozi yonsi mu minso yawo kutaliwa imfwa swinya, amalanda yataliwapo nanti akulila nanti awulumilanye.”​—Ukuwu. 21:3, 4.

11-12. (a) Ukulingana ni waliko lya Ukuwumbulika 7:16, 17, avizima ci vino awa mwi wumba likulu waliyitopwa? (b) Avyani vino awa mu ng’onzi zinji wazipizile ukucita pa wanda wa cizusyo, swinya amulandu ci?

¹¹ Wazyani Ukuwumbulika 7:16, 17. Awantu  wa kwe Yehova wamwi wakuyimba ku nzala pa mulandu wa kukanawa ni ndalama zya kukalilamo ivya kulya nanti pa mulandu wa kwikala mu nsi muno mwawa izya nkondo. Ne wanji nawo wawanyepa mu vifungo pa mulandu we vino wazumilamo. Nanti ciwe wo-o, awa mwi wumba ikulu wawa ni nsansa, amuno wamanya ukuti pano insi ya kwe Satana iliwakononwa e Yehova alitwalilila ukuwasakamala mwe vyonsinye vino wakalonda. Pano e Yehova aliwakonona insi ya kwe Satana alicinjilila iwumba ikulu ku “cilungula” ca wukali wakwe cino alileta pa nko. Pa nsizi ya wucuzi wukulu e Yesu alitungulula iwumba ikulu ku “minzi ya wumi” akuli kuti aliwavwa ukuwa nu wumi wa muyayaya. Teyelenganyani isuwilo ukuzipa lino iwumba ilikulu lyakwata, imintapendwa ya kwe wano walizyulupuka watalitela wafwe naswinya!​—Yoha. 11:26.

¹² Awa mu ng’onzi zinji wakasalifya nkaninye pi suwilo lino wawapa. Nanti aca kuti wawa ni suwilo lya kwikala kwi yulu e Yehova wawakunda nkaninye wulyanye vino wakunda awapakwe. Awapakwe na wa mu ng’onzi zinjinye wangalumbanya e Yehova ne Klistu. Ni nzila yonga yino wangacitilamo wo-o akuzanwa ku Cakulya ca Manguzi ice Tatakulu.

13-14. Amulandu ci wuno awapakwe na wa mu ng’onzi zinji wazipizile ukuzanilwa ku Cizusyo ca mfwa ya kwe Klistu?

¹³ Pe yo-o impindi nga kukonkavye, wano wakalya nu kumwa waini pa cizusyo awatici nkaninye. Amuno nga pali awantu 1,000 wenga vye awino akalya. Co-o cikusula ukuti amawungwe amavule mutawa wano wakalya. Fwandi awavule wano wakazanwa ku Cakulya ca Manguzi ice Tatakulu wawa ni suwilo lya kwikala mu nsi. Nomba lyo amulandu ci wuno wakazanilwa ku Cakulya ca Manguzi ice Tatakulu? Amuno wakalonda ukulanjizya ukuti wakunda Yesu na wapakwe swinya wakalonda ukuwatunjilila, wulyanye vino wano wakazanwa ku winga wakalonda ukulanjizya ukuti wakunda e siwinga ne nawinga swinya wakulonda ukuwatunjilila . Cinji cino cikalenga awa mu ng’onzi zinji ukuzanwa ku cizusyo, akulanjizya ukusalifya pa nzuwi ya kwe Yesu yino yalenga ukuti wawe ni suwilo lya kwikala umuyayaya mu nsi.

 ¹⁴ Umulandu wunji wuno awa mu ng’onzi zinji wakazanilwa ku cizusyo wakalonda ukwivwila isundo lya kwe Yesu. Pa wanda wuno Yesu watalisile ukuzevya Icakulya ca Manguzi ice Tatakulu na watumwa wakwe awacisinka, wawanenile ukuti: “Muwacita wonye wo-o kukucinjizucizya.” (1 Kor. 11:23-26) Awuli mulandu wuno wakalondela ukutwalilila ukuzevya imfwa ya kwe Yesu ukuficila pano awapakwe wonsinye waliya kwi yulu. Swinya awa mu ng’onzi zinji wakakwitako na wanji pa kuti wize wizucizizye ponga imfwa ya kwe Yesu.

15. Uzye tungalumbanya wuli e Leza ne Klistu pa Cizusyo?

¹⁵ Pa cizusyo tukawa nu longo lwa kulumbanya Leza ne Klistu ukupitila mu kwimbila nu kupepela ponga. Ilyasi lya cizusyo ilye wo-o umwaka lili nu mutwe wa kuti: “Mwasalifya pe Vino e Leza ne Klistu Wamicitila.” Lyo-o ilyasi lililenga twasalifya nkaninye pe vino e Yehova ne Yesu watucitila. Pano umukate ne waini viliwapitamo tuliwa nu longo lwa kwelenganya pe vino vikakwimililako, akuli kuti umuwili wa kwe Yesu nga nu wazi wakwe. Swinya tuliwakwelenganya pa lukundo luno Yehova walanjizizye pa kutuma umwana wakwe pa kuti twize tuwe nu wumi. (Mat. 20:28) Wonsinye wano wakunda Umukwasi witu uwa kwi yulu nu mwana wakwe walizanwako ku Cizusyo.

16. Uzye amuvyani muno awapakwe watapusana ni ng’onzi zinji?

¹⁶ Awina Klistu wa mu ng’onzi zinji watapusana na wapakwe wawa acili conganye. E Yehova atakunda wamwi ukucila awawuye, wonsinye wacindama kwe weliwe. Twamanya co-o icisinka pa mulandu wa kuti wawomvizye uwumi wa mwana wakwe uwuliwonganye ukukalilamo awapakwe nga ni ng’onzi zinji. Cino cikawapusanya vye amasuwilo yano wakwata. Swinya wonsinye wazipizile ukutwalilila ukuwa awacisinka kwe Leza na kwe Klistu. (Amalu. 31:23) Mwakwizuka ukuti e Yehova akapa wonsinye umuzimu wakwe uwutele ukulingana na wuno wukulondekwa, asa mulandu awapakwe nanti awa mu ng’onzi zinji.

17. Avyani vino awina Klistu awapakwe wano wali mu nsi wakwenecela ku nkolelo?

¹⁷ Awina Klistu awapakwe wasikwatwa ni suwilo lya kwi yulu. E Leza awino akawapa lyo-o isuwilo. Wakakwelenganya nkaninye pi suwilo lino wakwata, wakapepelapo swinya wakalondesya ukwiza pocelela icilambu cino wawalaya. Lelo watamanya vino imiwili yawo iliwa nga waya kwi yulu. (Flpi. 3:20, 21; 1 Yoh. 3:2) Nanti ciwe wo-o wasuwila ukuti waliya wakalole e Yehova, e Yesu, awangeli na wina Klistu wano waya kali kwi yulu. Swinya  wakalucila nkaninye ukwizawa ponga nawo mu Wufumu wa mwi yulu.

18. Avyani vino awa mu ng’onzi zinji wakakwenecela ku nkolelo?

¹⁸ Awa mu ng’onzi zinji wawa ni suwilo lya kwikala monye mo-o mu nsi, wulyanye vino awantu wonsi wakalonda. (Ekawi. 3:11) Wakalucila nkaninye pano waliyizenjela amang’anda, ukulima ivyalo, ukupapa awana, uwumi wuzima nu kulenga insi yonsinye ukuwa paradaise. (Ayize. 65:21-23) Waliwa nu longo lwa kuya ukuli konsinye kuno wakulonda ukuya mu nsi, ukutamba imyamba, imiti, wasumbi nga nu kusambilila pe vyonsinye vino Yehova welewula. Ni cicindamisye cino cikalenga ukuti wawa ni nsansa akumanya ukuti wuciwuza wawo ne Yehova wuliwoma nkaninye.

19. Alongo ci luno tukawa nalo pa wanda wa kwizucizya imfwa ya kwe Yesu? Swinya Icizusyo wo-o umwaka ciliwako wanda ci?

¹⁹ E Yehova wapa awawomvi wakwe wonsinye isuwilo ilizima ilya ku nkolelo. (Jere. 29:11) Ukwizucizya imfwa ya kwe Klistu kukalenga swensinye ukuwa nu longo lwa kulumbanya Leza ne Klistu pe vino wacita pa kuti twize tuwe nu wumi wa muyayaya. Icizusyo ca mfwa ya kwe Yesu akuli kulongana ukucindame nkaninye ku wina Klistu wonsinye awacisinka. Wo-o umwaka ko-o ukulongana kuliwako pe Ciwelusi pa 27 March, 2021 pano ilanzi linjila. Wamwi walizanwako asa mulandu nu kuwakanya. Ne wanji walilonganila mu vifungo. E Yehova, e Yesu, awangeli na wapakwe wano wali kwi yulu wakulondesya ukwizalola pano awantu waliwakwizucizya imfwa ya kwe Yesu. Acino tukuti mwize muyitopwe icizusyo, asa mulandu na kuno mulilonganila nampo nga amu ng’anda ya Wufumu, pi wumba nanti mwenga!