1. ¿Imatam musu iñiqmasinchikqa 1935 watapi apakuq hatun huñunakuypi uyariruspan manaña ruwarqañachu?

CASARASQA iñiqmasinchikkunapam pichqa churi-wawanku karqa. Paykunamanta hukninmi 1926 watapi bautizakurqa 18 watanpi kachkaspan. Payqa bautizakusqanmantapacham llapallan iñiqkuna hina Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypiqa tantata mikuq hinaspa vinota tomaq. 1935 watapi iñiqmasinchik Joseph Rutherford hatun huñunakuypi yachachisqanta uyarisqanmantapacham ichaqa manaña tantataqa mikurqañachu nitaq vinotapas tomarqañachu.

2. ¿Imamantam iñiqmasinchik Rutherford yachachirqa?

² Iñiqmasinchikkunaqa 1935 watakamam piensarqaku Apocalipsis 7:9 nisqanpi ‘achkallay-achka runakunawan’ sutichasqa kaqkunapas hanaq pachaman rinankuta. Chay watapi apakuq hatun huñunakuypim ichaqa iñiqmasinchik Rutherford bibliawan yachachirqa chay ‘achkallay-achka runakunaqa’ kay pachallapi wiñaypaq kawsakunankumanta (Apoc. 7:14). Paykunamantam Jesus kaynata nirqa: “Kachkantaqmi sapaq ovejaykunapas kay kanchamanta mana kaqkuna, chay ovejakunatapas kancha ukumanmi pusamunay, hinaptinmi ecoyta uyarinqaku, hinaspam kanqaku huk kanchallaña chaynataq huk michiqniyuqllaña”,  nispa (Juan 10:16). Chay ‘sapaq ovejakunam’ * Diosman sunqu kaspanku kay allpa pacha sumaq huerta kaptin wiñaypaq kawsakunqaku (Mat. 25:31-33, 46). Chayna kananmanta iñiqmasinchik Rutherfordpa yachachisqanwanmi chaypi kaqkunaqa yacharurqaku paykunamanta achka kay allpa pachallapi kawsakunankuta (Sal. 97:11; Prov. 4:18).

3, 4. 1935 watapi iñiqmasinchik Rutherfordpa nisqanta uyarispankuqa, ¿imatam iñiqmasinchikkuna manaña ruwarqakuchu hinaspa imanasqa?

³ Hatun huñunakuypi kaq yaqa 20.000 runakunatam iñiqmasinchik Rutherford kaynata nirqa: “¿Sayariykuwaqchikchu kay allpa pachallapi wiñaypaq kawsakuyta munaqkuna?”, nispa. Chaynata niptinmi 10.000 masnin iñiqmasinchikkuna sayarirurqaku. Hinaptinmi payñataq nirqa: “Qamkunam kankichik bibliapa nisqan ‘achkallay-achka runakunaqa’”, nispa. Chaynata niruptinmi llapallanku kusikuymanta taqllakurqaku. Chay sayariq iñiqmasinchikkunaqa chayraqmi entienderurqaku mana hanaq pachapaq kasqankuta. Paqarintinmi 840 runamasinchikkuna bautizakurqaku, paykunamanta llapanmi karqaku kay allpa pachapaq.

⁴ Chaymantapacham waranqantin iñiqmasinchikkunaqa Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypiqa manaña tantataqa mikurqakuchu nitaq vinotapas tomarqakuchu. Huk iñiqmasinchikmi kaynata nirqa: “1935 watakamallam tantataqa mikurqani chaynataq vinotapas tomarqani. Ñuqaqa manam hanaq pachapaq akllasqachu kasqani. Anchatam munarqani kay allpanchik sumaq huerta kaptin wiñaypaq kawsakuyta”, nispa (Rom. 8:16, 17; 2 Cor. 1:21, 22). Achka iñiqmasinchikkunapas chaynatam nirqaku. Chaymantapacham kay pachapi kawsakuyta suyaqkunaqa astawan yapakuchkan. Paykunaqa kay pachapiraq kaq hanaq pachapaq kaqkunatam Diosmanta willakuypi yanapachkanku.

5. ¿Jehova Diosqa qipanchanchu pantaspanku tantata mikuq hinaspa vinota mikuq iñiqmasinchikkunata?

⁵ Chay tiempopi hinam kunanpas wakin iñiqmasinchikkuna hanaq pachapaq kasqankuta piensaspanku tantata mikurqaku hinaspa vinota tomarqaku. Chaymantam ichaqa yacharurqaku mana hanaq pachapaq kasqankuta (1 Cor. 11:28). ¿Qipanchanchu Jehova Diosqa paykunata? Manam. Mana allin ruwasqankuta riqsikuspanku Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypi tantata manaña mikuptinkuqa, vinota manaña tomaptinkuqa hinaspa hinalla Diosman sunqu kaptinkuqa Diosmi pampachaykun, hinaptinmi kay allpa pachapi wiñaypaq kawsakuyta atinmanku. Paykunaqa Jehova Diospawan Jesuspa ima ruwasqanmanta agradecekuspankum Jesuspa wañukusqanta sapa wata hinalla yuyarinku.

6. ¿Imata harkanankupaqmi Jesusqa angelkunata kamachin?

⁶ Llumpa-llumpay ñakariy punchaw kayllapiña kasqanraykum Apocalipsis 7 kaqpa  nisqanmanta yachayninchikqa allin kanman. Chaypim willawanchik llumpa-llumpay ñakariy qallaykunanpaq wayrata harkanankupaq atiysapa angelkunata Jesuspa kamachisqanmanta. Chay wayrataqa harkananku llapallan hanaq pachapaq kaqkuna sellowan marcasqa kanankukamam, huk rimaypiqa hanaq pachaman rinankukamam (Apoc. 7:1-4). Diosman sunqu kasqankuraykum hanaq pachaman riqkunaqa Jesuswan kuska kamachimunqaku (Apoc. 20:6). Chay punchaw chayaramuptinqa maynataraq kusikunqa Jehova Diospas, Jesuspas chaynataq angelkunapas.

7. Apocalipsis 7:9, 10 nisqanman hinaqa, ¿pikunatam Juan rikururqa? ¿Imatam paykunaqa ruwachkasqaku? (Qaway qaranpi kaq dibujota).

⁷ Apocalipsis qillqapiqa willawanchiktaqmi Armagedon pasaruptin ‘mana yupay atina achkallay-achka runakunata’ Juanpa rikusqanmantapas (qaway Apocalipsis 7:9, 10). Paykunaqa kasqaku yuraq pachayuqkamam. Chayna pachasqaqa kanku ‘runakunapa mana allin ruwasqankuman mana chapukusqankuraykum’ hinaspa Jehova Diostawan Jesusta kasukusqankuraykum. Paykunam kaynata qayakusqaku: “Salvasqaqa kanchik kamachinapaq tiyanapi tiyaq Diosninchikpa hinaspa malta carneropa yanapawasqanchikwanmi”, nispa. Chaymantapas, sapakamam palmerapa kallmanta hapikuykuspanku kachkasqaku, chaywanmi qawachinku Jesus kamachiqninku kasqanmanta kusikusqankuta (tupachiy Juan 12:12, 13 nisqanwan).

8. Apocalipsis 7:11, 12 nisqanman hinaqa, ¿imaynataq hanaq pachapi kaqkuna tarikunqaku “achkallay-achka runakunata” rikuykuspanku?

⁸ (Qaway Apocalipsis 7:11, 12). Juanqa qillqarqataqmi “achkallay-achka runakunata” rikuykuspanku Jesuspas, yanapaqninkunapas chaynataq angelkunapas ancha kusisqa tarikusqankuta hinaspa Jehova Diosta hatunchasqankuta. Dioswan hanaq pachapi kaqkunaqa maynataraq kusikunqaku llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi ‘achkallay-achka runakuna’ mana wañuruptinkuqa.

9. Apocalipsis 7:13-15 nisqanman hinaqa, ¿imatam ‘achkallay-achka runakuna’ ruwachkanku?

⁹ (Qaway Apocalipsis 7:13-15). Juanqa qillqarqataqmi chay achkallay-achka runakunaqa hatun pachankuta malta carneropa yawarninwan taqsaspa yuraqyachisqankumantapas. Chaywanqa nichkan huchankumanta pampachasqa kasqankumantam hinaspa Diospa qayllanpi chuyaña kasqankumantam (Is. 1:18). Paykunaqa kanku bautizasqakunam, Jesuspa wañukusqanmanta agradecekuqkunam hinaspa Jehova Diosta tukuy sunqunkuwan kuyaqkunam (Juan 3:36; 1 Ped. 3:21). Chayraykum paykunamanta Juan qillqarqa ‘Diospa kamachinanpaq tiyananpa ñawpaqninpi kaspanku tuta-punchaw payta servisqankuta’. Chaytaqa ruwanku Diosmanta tukuy sunqunkuwan willakuspankum hinaspa Diospa munayninta imamantapas puntata ruwaspankum (Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20).

10. ¿Imamantam ‘achkallay-achka runakuna’ manapuni iskayrayankuchu? ¿Jehova Diospa ima nisqantaq cumplikunqa?

¹⁰ ‘Achkallay-achka runakunaqa’ manam iskayrayankuchu llumpa-llumpay ñakariy pasaruptinpas Jehova Dios hinalla yanapananmantaqa. Juanmi qillqarqa: “Tiyanapi tiyaq Diosqa paykunatam imamantapas harkaykunqa”, nispa. Chaymantam Jehova Diospa nisqan cumplikunqa. Bibliam nin:  “Diosmi llapa runakunapa wiqinta pichanqa, manañam kanqachu wañuypas, llakikuypas, waqaypas nitaq nanaypas”, nispa (Apoc. 21:3, 4).

11, 12. (1) Apocalipsis 7:16, 17 nisqanman hinaqa, ¿imaynam hamuq tiempopi kanqaku achkallay-achka runakuna? (2) ¿Imamantam kay pachapaq kaqkunaqa anchata agradecekunku? ¿Imaynatam Jehova Diostawan Jesusta hatunchanmanku?

¹¹ (Qaway Apocalipsis 7:16, 17). Kunan tiempoqa achka iñiqmasinchikkunam ñakarichkanku mikuyninku hinaspa qullqinku mana kaptin. Wakiqninkuqa guerrakunapa kasqanpi yachasqankuraykum ñakarinku. Hukkunañataqmi Jehova Diosta yupaychasqankurayku carcelpi kachkanku. Chaywanpas, ancha kusisqam tarikunku hamuq tiempopi hawka hinaspa kusisqa kanankumanta chaynataq Jehova Diosmanta hinalla yachanankumanta yachaspanku. Paykunataqa Diosmi harkaykunqa tukuy mana allinkunata piñakuynin punchawpi chinkachispan. Chaymantapas, Jesusmi paykunataqa pusanqa “kawsakuyta qukuq yakukunapa kasqan pukyukunaman”. Chaywanqa nichkan wiñay kawsayta haypanankupaq yanapananmantam. Chaymantam paykunaqa manaña haykapipas wañunqakuñachu (Juan 11:26).

¹² Kay pachapaq kaqkunaqa Jehova Diostawan Jesustam anchata agradecekunku hamuq tiempopi wiñaypaq kawsakunankumanta. Hanaq pachapaq kaqkunata hinam Diosqa paykunatapas anchata kuyan. Chaynaqa, hanaq pachapaq kaqkunapas chaynataq kay pachapaq kaqkunapas Jehova Diostawan Jesusta hatunchasqankutam qawachinmanku Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypi kaspanku.

13, 14. ¿Imanasqataq llapallanchik rinanchik Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuyman?

¹³ Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypi tantata mikuq hinaspa vinota tomaq iñiqmasinchikkunaqa asllam kanku. Chay huñunakuypi kaqkunamanta yaqa llapallankum kay pachapaq kanchik. Chaynaqa, ¿imanasqataq chay huñunakuymanqa rinchik? Imaynam amistadninchikta kuyasqanchikrayku hinaspa  yanapananchikrayku casarakuyninman rinchik, chaynam Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuymanpas rinchik Jesustawan hanaq pachaman riqkunata kuyasqanchikrayku hinaspa Jesuspa wañukusqanmanta agradecekusqanchikrayku.

¹⁴ Kikin Jesustaqmi wañukusqanta yuyarinapaqqa kamachiwarqanchik. Paymi nirqa: “Hinallayá kayta ruwaychik ñuqata yuyariwaspa”, nispa (1 Cor. 11:23-26). Chayraykum hanaq pachapaq kaqkuna kay allpa pachapi kanankukamaqa hinallaraq Jesuspa wañukusqantaqa yuyarisunchik. Hinaspapas lliw runamasinchikkunatam ninchik kuska yuyarinanchikpaq.

15. ¿Imata ruwaspataq Jehova Diostawan Jesusta hatunchasun Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypi?

¹⁵ Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypiqa takispanchik hinaspa kuska mañakuspanchikmi Jehova Diostawan churin Jesusta hatunchanchik. Chay huñunakuypim uyarisun “Jehova Diostawan Jesustayá agradecekusun ñuqanchikrayku tukuy ima ruwasqankumanta” niq yachachikuyta. Tantatawan vinota qawaspanchikmi yuyarisun Jesuspa cuerponwan hinaspa yawarninwan tupasqanta. Yuyarisuntaqmi wiñaypaq kawsakunanchikpaq churin Jesusta Jehova Dios kay pachaman kachamusqantapas (Mat. 20:28). Diostawan Jesusta kuyaspanchikqa chay huñunakuypim kasunchik.

16. ¿Imapitaq chaynalla kanchik hanaq pachapaq kaqkunawan kay pachapaq kaqkuna?

¹⁶ Hanaq pachapaq utaq kay pachapaq kaptinchikpas Jehova Diosqa chaynallatam kuyawanchik. Chaymi llapanchikpa rantinchikpi wañunanpaq churin Jesusta kachamurqa. Hamuq tiempopi maypi kawsakunallanchikpim manaqa tupanchikchu. Chaywanpas, llapallanchikmi Diosman sunqu kananchik, hinaspapas Jesustam kasukunanchik (Sal. 31:23). Chaymantapas, Jehova Diosqa hanaq pachapaq utaq kay pachapaq kaptinchikpas chaynallatam yanapawanchik.

17. ¿Imatam hanaq pachapaq kaqkunaqa munachkankuña?

¹⁷ Hanaq pachapaq kaqkunaqa manam nacesqankumantachu hanaq pachapaqqa kanku. Jehova Diosmi paykunataqa akllan, chaymi yachanku hanaq pachapaq kasqankuta. Paykunaqa hanaq pachapi kawsakuyninkupim yuyaymananku, Diosta mañakuspankupas chaymantam rimanku.  Kawsariramuptinku cuerponku imayna kanantapuni mana yachaspankupas munachkankuñam Jehova Dioswan, Jesuswan, angelkunawan hinaspa wakin hanaq pachapi kaqkunawan tupaykuyta (Filip. 3:20, 21; 1 Juan 3:2).

18. ¿Imatam munachkanchikña sapaq ovejakunaqa?

¹⁸ Jesuspa nisqan sapaq ovejakunaqa kay allpa pachallapim wiñaypaq kawsakuyta munanchik (Ecl. 3:11). Munachkanchikñam kay allpa pachanchik sumaq huerta kananpaq yanapakuyta, sapakama wasiyuq, huertayuq hinaspa hawka kusisqa ayllunchikwan kawsakuyta (Is. 65:21-23). Anchatañamá munachkanchik Jehova Diospa tukuy ima unanchasqankuna rikuyta hinaspa maytañapas riqsiyta. Chaywanpas, aswan kusisqaqa kasun unanchawaqninchik Diosta sapa punchaw astawan riqsispanchikmi.

19. ¿Imanasqataq ancha allin Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuyman riyqa? ¿Haykapitaq chay huñunakuyqa kanqa?

¹⁹ Hanaq pachapaq kaqkunapas chaynataq kay pachapaq kaqkunapas hamuq tiempopiqa wiñaypaqmi kusisqa kawsakusunchik (Jer. 29:11). Chaymi ancha allin Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuyman riyninchikqa. Chay huñunakuypim Jehova Diostawan Jesusta hatunchasunchik wiñay kawsayta quwananchikrayku. 2021 watapim Jesuspa wañukusqanta yuyarisunchik marzo killapa 27 punchawninpi inti siqaykuyta. Autoridadkunapa harkakusqan llaqtapiña kaspapas chaynataq carcelpiña kaspapas chay punchawtaqa yuyarisunchikmi. Chay punchawta yuyariptinchikqa Jehova Diospas, Jesuspas chaynataq llapallan hanaq pachapi kaqkunapas anchatam kusikunqaku.