Skip to content

Skip to table of contents

Mazritu lama kenyengetiwiki a zribyeni lama liki: “A ku zruketeliwi Hagaf n’wana wa Hagav ha Yahweh Sabaot.”

Xana A Wu Swi Tiva?

Xana A Wu Swi Tiva?

Xana tsralwa dzra kukazri dzra khale dzri swi seketelisa kuyini leswi Bibele dzri swi hlayaka?

A MUZEWU lowu nga a Yerusalema, lowu wu khanelaka hi matiko ya Bibele, wu ni xipetlu xa zribye lexi tsraliwiki kolomu ka lembe dzra 700 ku ya ka 600 a Mahlweni ka Nguva Yezru (M.N.Y.). Zribye ledzro dzri kumiwa a mhakweni ya swilahlu leyi nga kusuhi ni Hebron a Israyele. Tsralwa dzra kone dzri li: “A ku zruketeliwi Hagaf n’wana wa Hagav ha Yahweh Sabaot.” Xana tsralwa ledzri dzri dzri seketelisa kuyini Bibele? Dzri kombisa leswaku a vito dzra Xikwembu Nkulukumba, ku nga Yehovha, ledzri tsraliwiki hi Xiheberu xa khale YHWH, a dzri tiviwa swinene a minkameni ya Bibele dzri tlhela dzri tizrisiwa siku ni siku. Ku hlaya ntiyiso, matsralwa mambeni lawa ma kumekaka a timhakweni ta swilahlu, ma hi yentxa hi twisisa leswaku lava a va ya tlangana ni ku tumbela ka wone hi ntolovelo a va tsrala vito dzra Xikwembu Nkulukumba ka makhumbi.

A va tlhela va tsrala mavito yavu ni mahlayela mambeni ya vito dzra Xikwembu Nkulukumba Dotori Rachel Nabulsi wa Unhiversidade dzra le Geórgia a te: “Ku va vito ledzri liki YHWH dzri phindeteliwile dzri hi dondzrisa ntxhumu wa lisima. Matsralwa lawa ma kombisa lisima dzra vito ledzri liki YHWH a wuton’wini dzra va-Israyele ni va-Yuda. Leswo swa dzri seketela Bibele hikusa a vito dzra Xikwembu Nkulukumba ledzri tsraliwiki hi Xiheberu dzri ku YHWH dzri humelela makhambi ya manyingi ngopfu swinene a Bibeleni. Hi ntolovelo a mavito ya vhanu a ma patsra ni vito dzra Xikwembu Nkulukumba.

Mazritu lama liki “Yahweh Sabaot”, lama tsraliwiki ka zribye, ma tlhamuxela swaku: “Yehovha wa makhandzra.” Swi tikomba na inge ntsena vito dzra Xikwembu Nkulukumba ledzri afaka dzri tolovelekile a minkameni ya Bibele, kambe xiga lezi liki Yehovha wa makhandzra a xi tolovelekile. Leswi swi tlhela swi setekela ku va Bibele dzri tizrisa xiga lexi liki Yehovha wa makhandzra lixi humelelaka 283 wa makhambi ka matsralwa ya Xiheberu, ngopfungopfu ka mabuku ya Ezaya, Yeremiya na Zekariya.