1. Wo wô’ôtan aya éyoñe wo simesane na Yéhôva a nye’e wo?

JEAN a nga tili na “Zambe a ne nye’an.” (1 Jean 4:8) Mejô mete ma bo na bi simesane nten ajô wua ya Kalate Zambe: Zambe a ne Anjeñe ya ényiñ a ne fe Anjeñe ya nye’an. Ôwé, Yéhôva a nye’e bia. Nye’ane wé wo bôône bia nleme si, wo soo bia abui mevak, a wo bo na bi wô’ôtane na bi ne bôt.

2. Bela’ane Matthieu 22:37-40 na ô liti bia metiñe mebaé ma dañ; Amu jé e ne bo ayaé na bi tôñ atiñe baa?

² Ngaa Yéhôva ase a bili ve na a liti nye’an amu nde atiñe Zambe da jô nalé. (Lañe’e Matthieu 22:37-40.) Éyoñe môt a nga kôme yeme Yéhôva, e nji dañe bo ayaé na a tôñ atiñ ôsu. Bia yeme na Yéhôva a ne zôsôô ne tiññ, a wô’ô bia mintaé, a too fe mbamba nlem. Ve e ne bo ayaé na bi tôñ atiñe baa. Amu jé? Amu bobejañe be be’e metyi ya abé. Be ne jô nge ke bo jam e ne bo bia nlem mintaé. Yéhôva a mbe a yeme’e de, jôm ete nje a nga belane bôte béziñe na be tili melebe me ne volô bia mfa’a ôte. Jean a ne môte wua ya été.​—1 Jean 3:11, 12.

3. Jé Jean a nga jô a lat a nye’an?

³ Jean a nga ngôné ajô nye’an bekalate a nga tili. Bia koene éfia “nye’an” nge ke “nye’e” kalate Jean adañe bekalate belale bese Matthieu, Marc a Luc be nga tili. Jean a mbe a bili bebé mimbu ntet éyoñ a  nga tili kalate Jean a bekalate bé belale bevok. Bekalate bete bese ba liti na bia yiane bo mam mese a nye’an. (1 Jean 4:10, 11) Ve e nga sili émien abui éyoñ asu na a kôme wô’ô jam ete.

4. Ye Jean a nga liti bôte bevo’o nye’an éyoñ ése?

⁴ Éyoñ a mbe ésoé, é nga sili na Jean a yé’é liti bôte nye’an. Môs éziñ, Yésus ba beyé’é bé be nga tii minlame ya Samarie na ba ke Jérusalem. Ve bôte ya nlam éziñe ya Samarie be nga nyoñe be abé. Nde Jean a nga bo aya? A nga sili Yésus nge a ne loene nduan é so’o yôp, é mane zu di’i bôte bete bese. (Luc 9:52-56) É nga beta fe kui éyoñ éfe na Jean a bo te liti minlômane mivo’o nye’an. A ne ve ane ba monyañe wé Jacques be nga tindi nyia wop na a ke yene Yésus a sili nye nge a ne bo na be bi beta bito Éjôé Zambe. Éyoñe minlômane mivo’o mi nga wô’ô jam ete, mii ve zu kañ! (Mt. 20:20, 21, 24) Ve akusa bo mame mete mese, Yésus a nji ngbwe’e Jean, ve a nga ke ôsu a nye’e nye.​—Jean 21:7.

5. Jé bia zu yen ayé’é di?

⁵ Ayé’é di, bia zu kobô ajô Jean. Bia zu fe yene melebe méziñ a nga ve a lat a nye’an. Mam mete mé volô bia na bi yem avale bi ne liti bobejañe nye’an. Bii yene fe aval avé minlô ya menda me bôt mi ne liti nye’an.

6. Aval avé Yéhôva a nga liti na a nye’e bia?

⁶ Bi ne taté simesane na bia nye’e môt amu bia wô’ô nye mvaé, nge ke amu bia se’e nye. Ve nya ajôô a ne na, nya nye’an a yené a mimboan. (Fombô’ô fe Jacques 2:17, 26.) Bia yeme na Yéhôva a nye’e bia. (1 Jean 4:19) A belane mbamba bifia Bible asu na a kôme liti bia de. (Bs. 25:10; Bero. 8:38, 39) Ve sa ke jam ete étam nde da liti na Yéhôva a nye’e bia; bia yeme fe na a nye’e bia amu mam a bo asu dangan. Jean a nga jô na: “Vôme nyôna nye’ane Zambe ô nga yené be bia na, Zambe a nga lôm atyi’i Mone dé ... si nyô, nde bia ye nyiñ amu nye.” (1 Jean 4:9) Yéhôva a nga kôme kañese na édiñe Mone jé é zu wu asu dangan. (Jean 3:16) Ye bi ne ñhe beta sôane na Yéhôva a nye’e bia?

7. Aval avé Yésus a nga liti na a nye’e bia?

 ⁷ Yésus fe a nga kate beyé’é bé na a nye’e be. (Jean 13:1; 15:15) Mam a nga jô a bo ma kôme liti na a nye’e beyé’é bé bese. Émien a nga kôme jô na: “Nye’an bôt ba nye’e ô nji dañ ajô di na, môt a ve ényiñe jé amu bemvôé bé.” (Jean 15:13) Wo yiane ñhe bo aya éyoñe wo simesan abim avé Yéhôva ba Yésus ba nye’e wo?

8. 1 Jean 3:18 a tindi bia na bi bo jé?

⁸ Bia liti na bia nye’e Yéhôva ba Yésus éyoñe bia bo be mewôk. (Jean 14:15; 1 Jean 5:3) Yésus ki a nga jô na bi nye’esan. (Jean 13:34, 35) Nye’an ôte ô nji yiane bo ve minkobô ya anyu, bia yiane fe liti wô a mimboan. (Lañe’e 1 Jean 3:18.) Nde mam mevé bi ne ñhe kôme bo asu na bi liti na bia nye’e bobejañ?

9. Nye’an ô nga tindi Jean na a bo jé?

⁹ Jean a mbe ve tyi’i na a ke ôsu a yobe kos a kuane je ba ésaa wé. Ve a nga tobe na a zu volô bôte na be yeme benya mejôô a lat a Yéhôva ba Yésus. A nga bo ésaé éte akekui awu. Ntyi’an ôte ô nga soo nye abui minjuk; be nga tibili nye amu a mbe a kañete’ ajô Zambe; be lôme fe nye minkôm memane ya ntete mimbu ôsu, valé a nto nnôm. (Mam. 3:1; 4:1-3; 5:18; Nli. 1:9) To’o nda mimbô’ été, Jean a nga ke ôsu a liti na a wô’ô bôte bevo’o mintaé. Éyoñ a mbe minkôm Patmos, a nga tili mekônda méziñe kalate asu na a kate be mam me mbe na ma boban ana’ana. (Nli. 1:1) Kalate ate nnye be nga su’ulane loene na Nlitan. Éko éziñ a ne éyoñ a nga kôlô minkôm mite nje a nga tili kalate Jean; a nga tili fe bekalate befe belal asu na a ve bobenyañ a bekale bé ngule nyul. Aval avé ô ne vu Jean?

10. Aval avé ô ne liti na wo nye’e bôte bevok?

¹⁰ Mintyi’ane miôé mmie mi ne liti na wo nye’e bôte bevok nge momo. Satan a yi na ô belan éyoñe jôé a ngule jôé ése na wo jeñe moné a minkôñ mbia émo nyi. Ve bekañete mbamba foé ya si se ba belan éyoñe jap a ngule jap ése na be volô bôte na be yeme Yéhôva. Abui ya été e ne ne bekpwa’a mefan.

11. Jé Bekristene béziñe ba bo asu na be liti na ba nye’e Yéhôva a bobejañ?

¹¹ Bekristene béziñe ba yiane saé abui asu na be toñe menda me bôte map. Ve akusa bo nalé, ba biban asu na be su’u ékôane Yéhôva. Abui ya été da su’u bobejañe ba tôbane bibubua, bevo’o ba su’u bisaé melôñe ya Éjôé. Ane ô vaa nalé, môt ase ya be bia a ne bo mimvean asu na a su’u ésaé nkañete ja bobane si se. Bia bo mam mete mese amu bia nye’e Yéhôva a bôte bevok. Bia liti fe na bia nye’e bobejañ éyoñe bia tabe bisulane sondô ase a ve mbamba biyalan. To’o bi ne nte’ane biyoñe biziñ, bia ve ngule na bi bo te jemban ésulan éziñ. Ja’a jam éziñe da tya’a bia nlem, bia bibane na bi ve to’o ve éyalane jia. A nde fe na, to’o biabebiene bi bili minjuk, bia jeñe na bi ve bobejañe ngule nyul ôsusua na ésulane ja kaa, nge ke memane.  (Beh. 10:24, 25) Bia ve Yéhôva akiba amu mbamba nda bôt a nga ve bia!

12. Jé éfe ja liti na Jean a mbe a nye’e bobenyañe bé?

¹² Jean a nji su’u ve na a se’e bobenyañe bé, a mbe a va’a fe be melep éyoñe nalé a mbe a sili’i. Bekalate a nga tili, a taté se’e be amu mbunane wop a mbamba ésaé ba bo. Ve a ve fe be benya melebe a lat a nsem. (1 Jean 1:8–2:1, 13, 14) Bia fe bia yiane se’e bobejañ asu mbamba ésaé ba bo. Ve nge bia yene mojañ nge ke sita a taté’é mbia fulu éziñ, nye’an wo yiane tindi bia na bi ke yene nye a ve nye melep évôvoé été. E ne été na jam ete e nji bo tyi’ibi, ve Bible a liti na nya mvôé a ve monyañe melep éyoñe nalé a sili.​—Min. 27:17.

13. Jam avé bi nji yiane bo?

¹³ Nye’ane wo yiane fe tindi bia na bi bo te bo mam méziñ. Nge mojañ éziñ a jô bia jam da taé bia nlem, bi nji yiane ji’a wô’ô ôlun. Tame yene jam e nga boban éyoñe Yésus a mbe si va. A nga jô beyé’é bé na nge ba kômbô bi ényiñe ya melu mese, ba yiane di minsône mié a nyu metyi mé. (Jean 6:53-57) Ane abui ya été e nga lume nye mvus amu mejô mete me nga tya’a be nlem. Ve bôte béziñ ane Jean be nga ke ôsu a kabetane nye. E ne été na be’efe be nji wô’ô atinane ya mejô me Yésus, éko éziñ be mbe mbe fe fe’e ne vema. Ve be nji ji’a tyi’i Yésus ajô a simesane na a jô bijôjô. Mbôle be mbe be too nye ndi, be mbe be yeme’e na mam mese a jô me ne benya mejôô. (Jean 6:60, 66-69) Nga ô lôô na bi nji yiane ji’a wô’ ôlun éyoñe mvôé jangan ja jô bia jam bi nji tu’a wôk? Éyoñe bi tele aval été éte, bia yiane ve mvôé jangan fane ya kôme timine bia jôm a te kômbô jô.​—Min. 18:13; Ec. 7:9.

14. Amu jé bi nji yiane feme bobejañ?

¹⁴ Jean a nga jô fe na bi nji yiane feme bobenyañe bangan. Satan nnye a bo ésaé be ba bese ba bene tôñe melebe mete. (1 Jean 2:11; 3:15) Jam ete e nga kui Bekristene béziñe ya memane ya ntete mimbu ôsu. Susu’a  jame Satan a mbe a bo’o éyoñ éte a mbe ve na, a soo ziñe zañe bebo bisaé be Yéhôva. Éyoñe Jean a tili’i bekalate bé, Satan a mbe a kuiya na a nyiñili mbia be bôte béziñ akônda été. Diotrèphe a mbe a wua ya été; a mbe a té mengam akônda. (3 Jean 9, 10) A mbe a biasé’é minlômane ya tin ékôan. A mbe fe a jeñe’e na a telé ba bese ba mvamane bôt a vini feñ. Angôndô ya ébiasé môt! Satan a ngenan a jeñe’ a ngul ése na a soo jo’ojo’o zañe bebo bisaé be Yéhôva. Te bia ve’ele bili ôlam ôte!

15. Jé nlô ya nda bôt ô nji yiane vuan?

¹⁵ Nlô ya nda bôt wo liti na wo nye’e bibu’a ya nda bôte jé éyoñe wo jeñe na ô jalé miñyiane miabe ya minsôn. (1 Tim. 5:8) Ve a nji yiane vuane na, jam da dañe mfi é ne na a volô bibu’a ya nda bôte jé na bi bi ngul élat a Yéhôva. (Mt. 5:3) Tame yene mbamba éve’ela Yésus a nga liti mfa’a ôte. Kalate Jean a liti na, to’o éyoñe Yésus a mbe a ju’u élé mintaé, a nga ke ôsu a simesane nda bôte jé. Jean ba Marie be mbe valé môs ôte. Akusa bo a mbe a te’eya a mintaé, Yésus a nga jô Jean na a li’i a ba’ale nyia wé. (Jean 19:26, 27) E ne été na bobenyañe be Yésus be mbe ve ke ôsu a nyoñe ngab a nyia wop mfa’a ya minsôn. Ve da yené ve ane teke wua ya été a nga kañese bo ñyé’é wé éyoñ éte. Nde Yésus a mbe a yi môt a mbe ngule ya ba’ale nyia wé, a volô nye na a ke ôsu a bi ngul élat a Yéhôva.

16. Mimbe’e mivé Jean a mbe a bili?

¹⁶ Jean a mbe a bili abui mimbe’e. Mbôl a mbe nlôman, a mbe a yiane’e bo ayôñ ésaé nkañete. Éko éziñ a mbe fe nlu’an, nde é mbe é sili’i na a biban asu na a toñe nda bôte jé mfa’a ya minsôn a mfa’a ya nsisim. (1 Bec. 9:5) Aval avé nlô ya nda bôt ô ne vu mbamba éve’ela wé?

17. Amu jé é ne mfi na nlô ya nda bôt ô toñe nda bôte jé mfa’a ya nsisim?

¹⁷ Nlô ya nda bôt ô ne bi angôndô ya abui mimbe’e. A yiane liti mbamba  éve’ela nda bisaé jé, a bo’o ésaé jé mvo’é, a ba’ale’e fe mbamba ntaban asu na a ve jôé Yéhôva duma. (Beép. 6:5, 6; Tite 2:9, 10) A ne fe bo na a bili abui mimbe’e akônda, ane wu ya ve bobejañe ngule nyul a liti mbamba éve’ela ésaé nkañete. A yiane fe wulu ayé’é ya nda bôt a ayé’é bone bé sondô ase. Teke bisô na avale nnôm ete a aval ésaa ete e ne ébotan asu nda bôte jé.​—Beép. 5:28, 29; 6:4.

18. Jam avé Jean a mbe a kôme’e yem?

¹⁸ Jean a nga nyiñ ayap, a tôbane fe abui mam ényiñe jé. A nga tôbane minju’u mi mbe ve te’e mbunane wé. Ve a nga ke ôsu a tôñe metiñe me Yésus, ane di ya nye’e bobenyañ a bekale bé nya nsisim. Jam ete e nga bo na Jean a kôme yeme na Yéhôva ba Yésus ba nye’e nye, a na bé ke ôsu a ve nye ngule ya dañe minju’u mié. (Jean 14:15-17; 15:10; 1 Jean 4:16) Teke jam éziñe Satan a mbe ve bo asu na a kamane Jean na a ke ôsu a nye’e bobenyañ a bekale bé ya nsisim.

19. 1 Jean 4:7 a jô bia na bi bo jé, a amu jé?

¹⁹ Ane Jean, bia fe bia nyiñ émo Satan, vôme bôte ba siñan. (1 Jean 3:1, 10) Satan a yi fo’o na bi feme bobejañ; ve a ye ke kui na a bo de nge biabebien bi teke nye ve fan. Ngo’o nge môt ase ya be bia a nyoñe tyi’ane ya ke ôsu a nye’e nyô mbok, sa ke ve nye’ane ya biyaé bia anyu, ve nye’ane wo yené fe a mimboan. Nge bi bo de, wônaa bii kôme bu’uban ényiñ a bebo bisaé be Yéhôva bevok!​—Lañe’e 1 Jean 4:7.