Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ADZESUA ASƐM 2

Dza Yebotum Esũa Efi “Osuanyi A Jesus Dɔɔ No No” Hɔ

Dza Yebotum Esũa Efi “Osuanyi A Jesus Dɔɔ No No” Hɔ

“Hom mma yɛndodɔ hɛnho; na dɔ fir Nyankopɔn.”—1 JOHN 4:7.

NDWOM 105 “Nyankopɔn Nye Dɔ”

DZA YERUBOSUSU HO *

1. Nyankopɔn no dɔ no ma etse nka dɛn?

ƆSOMAFO John kyerɛɛw dɛ: “Nyankopɔn nye dɔ.” (1 John 4:8) Dɛm asɛm tsiabaa yi kaa hɛn nokwasɛm tsitsir bi: Nyankopɔn a ɔnye nkwa Farbaa no, ɔnoara so nye ɔdɔ Farbaa. Jehovah dɔ hɛn! No dɔ no ma yɛtse nka dɛ yɛwɔ bambɔ, enyigye na akomatɔyamu.

2. Dɛ mbrɛ Matthew 22:37-40 kyerɛ no, ahyɛdze akɛse ebien no nye dɛn? Ebɛnadze ntsi na bi a ɔbɛyɛ dzen ama hɛn dɛ yebedzi ahyɛdze a otsĩa ebien no do?

2 Christianfo dze, nnyɛ dɛ yɛpɛ a na yɛda ɔdɔ edzi. Ɔyɛ ahyɛdze. (Kenkan Matthew 22:37-40.) Sɛ yehu Jehovah yie a, bi a ɔbɛyɛ mberɛw ama hɛn dɛ yebedzi ahyɛdze a odzi kan no do. Adze yi Jehovah dzi mũ, ɔdwen hɛnho, na ɔyɛ hɛn brɛbrɛ. Naaso ahyɛdze a otsĩa ebien no dze, bi a ɔbɛyɛ dzen ama hɛn dɛ yebedzi do. Ebɛnadze ntsi a? Osiandɛ, hɛn anyɛnkofo a wɔbɛn hɛn papaapa no, hɛn nuanom Christianfo a wonndzi mũ so ka ho. Ntsi ɔtɔ da a, bi a wɔbɛkã asɛm bi anaa wɔbɛyɛ ndzeyɛɛ bi ma yaatse nka dɛ wɔnndwen hɛnho anaa wɔnndɔ hɛn. Nna Jehovah nyim dɛ yebehyia tsebea a ɔtse dɛm, ntsi ɔdze no sunsum kaa Bible akyerɛwfo no bi ma wɔkyerɛɛw afotu pɔtsee a ɔbɔboa hɛn ma yeehu siantsir a ɔsɛ dɛ yɛda ɔdɔ edzi kyerɛ hɛn ho nye akwan a yebotum afa do ayɛ dɛm. Dɛm akyerɛwfo no mu kor nye John.​—1 John 3:11, 12.

3. Ebɛnadze na John sii do dua?

3 John ne kyerɛwtohɔ a ɔyɛe mu no, osii do dua mpɛn pii dɛ ɔsɛ dɛ Christianfo da ɔdɔ edzi. Nokwasɛm mpo nye dɛ, wɔ Jesus n’asetsena mu nsɛm a John kyerɛwee no mu no, ɔdze nkasafua “ɔdɔ” nye “dɔɔ” dzii dwuma mpɛn pii kyɛɛn Nsɛmpa akyerɛwfo ebiasa no nyinara dze a wɔaka abɔ mu. Aber a John kyerɛɛw Asɛmpa a ne dzin da do nye ne nkrataa ebiasa no, nna oedzi bɛyɛ mfe ɔha. Dɛm nsɛm a sunsum kaa no ma ɔkyerɛwee no ma yehu dɛ, Christiannyi dze ɔsɛ dɛ ɔdɔ na ɔka no ma ɔyɛ biribiara. (1 John 4:10, 11) Naaso, ɔgyee mber ana John rinya dɛm esuadze yi.

4. Aso aber nyinara na John daa ɔdɔ edzi?

4 Aber a John yɛ aberantsɛ no, nna nnyɛ aber nyina na ɔda ɔdɔ edzi. Dɛ nhwɛdo no, ber bi, nna Jesus nye n’esuafo no rutu kwan akɔ Jerusalem na wɔbɛfa Samaria. Aber a wokodur Samaria ekurobaa bi ase no, nyimpa a wɔwɔ hɔ no anngye hɔn ahɔho. John yɛɛ n’adze dɛn? Ɔkãa kyerɛɛ Jesus dɛ ɔmma no kwan ma ɔmfrɛ ogya mfi sor mbɛhyew kurow no mufo nyinara! (Luke 9:52-56) Ber bi so, John annda ɔdɔ edzi annkyerɛ asomafo nkaa no. Ɔbɛyɛ dɛ, ɔnye no nua James kãa kyerɛɛ hɔn maame dɛ onkebisa Jesus hɔ dzibew tsitsir bi mma hɔn wɔ Ahendzi no mu. Ber a asomafo nkaa no tsee dza James na John ayɛ no, hɔn bo fuuw papaapa! (Matt. 20:20, 21, 24) Naaso John ne sintɔ yi nyinara mu no, nna Jesus dɔ no.​—John 21:7.

5. Ebɛnadze na yebosusu ho wɔ adzesua yi mu?

5 Adzesua yi mu no, yebosusu nhwɛdo a John yɛe nye nsɛm bi a ɔkãe faa ɔdɔ ho no ho. Ber a yerususu iyi ho no, yɛbɔhwɛ mbrɛ yebesi ada ɔdɔ edzi akyerɛ hɛn nuanom Christianfo. Yɛbɛsan ehu kwan tsitsir bi a ebusua tsir botum afa do akyerɛ dɛ ɔdɔ n’ebusua.

MBRƐ YEBESI ADA ƆDƆ EDZI

Jehovah kyerɛɛ dɛ ɔdɔ hɛn dze nam ne Ba no a ɔsomaa no baa asaase do bowui maa hɛn no do (Hwɛ nkyekyɛmu 6-7)

6. Ebɛn kwan do na Jehovah ada no edzi dɛ ɔdɔ hɛn?

6 Mpɛn pii no sɛ wɔkã ɔdɔ a, dza ɔba hɛn adwen mu ara nye atsenka a yebenya ama obi anaa nsɛm a ɔka akoma a yɛbɛkã akyerɛ obi. Naaso sɛ yebotum ada ɔdɔ edzi ankasa a, ɔsɛ dɛ yɛdze hɛn ndzeyɛɛ so ka ho. (Fa toto James 2:17, 26 ho.) Dɛ nhwɛdo no, Jehovah dɔ hɛn. (1 John 4:19) Ɔnam nsɛm a ɔka akoma a wɔakyerɛw wɔ Bible mu no do da no edzi dɛ ɔdɔ hɛn. (Ndw. 25:10; Rom. 8:38, 39) Naaso yɛwɔ ahotodo dɛ, nnyɛ nsɛm a Nyankopɔn kã kyerɛ hɛn no nkotsee na ɔma yehu dɛ ɔdɔ hɛn, na mbom ndzɛmba a ɔyɛ ma hɛn no so ma yehu dɛ ɔdɔ hɛn. John kyerɛɛw dɛ: “Iyi mu na Nyankopɔn dɔ yii noho edzi wɔ hɛn ho, dɛ Nyankopɔn somaa ne Ba a ɔwoo no kor baa wiadze, dɛ yendua no do nnya nkwa.” (1 John 4:9) Jehovah maa kwan ma no Dɔba no hun amandze na owui maa hɛn. (John 3:16) Iyi nyina kyerɛ dɛ Jehovah dɔ hɛn papaapa, anaa ɔnntse dɛm?

7. Ebɛnadze na Jesus yɛe dze daa no edzi dɛ ɔdɔ hɛn?

7 Jesus maa n’esuafo no awerɛhyɛmu dɛ ɔdɔ hɔn. (John 13:1; 15:15) Jesus kyerɛɛ mbrɛ osi dɔ n’esuafo no nye hɛn dze nam nsɛm a ɔkãe nye dza ɔyɛe do. Jesus kãa dɛ: “Obi nnyi dɔ a ɔsõ kyɛn yi, dɛ obi dze no nkwa bɔto hɔ ama ne nsɛfo.” (John 15:13) Sɛ yɛdwendwen dza Jehovah na Jesus ayɛ ama hɛn no ho a, ɔsɛ dɛ ɔka hɛn ma yɛyɛ ebɛnadze?

8. Ebɛnadze na 1 John 3:18 kã dɛ yɛnyɛ?

8 Sɛ yɛyɛ setsie ma Jehovah na Jesus a, yɛda no edzi dɛ yɛdɔ hɔn. (John 14:15; 1 John 5:3) Jesus nankasa maa hɛn ahyɛdze dɛ yɛndodɔ hɛnho. (John 13:34, 35) Ɔnnsɛ dɛ yɛdze hɛn ano kã no kɛkɛ dɛ yɛdɔ hɛn nuanom, mbom ɔsɛ dɛ yɛdze hɛn ndzeyɛɛ so kyerɛ dɛ yɛdɔ hɔn. (Kenkan 1 John 3:18.) Ebɛn ndzɛmba paara na yebotum ayɛ dze akyerɛ dɛ yɛdɔ hɔn?

DƆ WO NUANOM

9. Ebɛnadze na ɔdɔ a John wɔ no kaa no ma ɔyɛe?

9 Nkyɛ John botum akɔ do nye ne papa ayɛ edwuma dɛ farnyi na oeenya sika. Naaso ɔdze no nkwa nda a aka no boaa nkorɔfo ma wosũaa Jehovah na Jesus ho nokwasɛm. Asetsena a John pawee no, nna ɔnnda famu. Asɛmpa no a John kãe no ntsi ohyiaa ɔsoɛrtsia. Afei, ber a mfeha a odzi kan reba n’ewiei no, wotwaa no esu; dɛm asɛm yi sii no, nna ɔabɔ akɔkora. (Andw. 3:1; 4:1-3; 5:18; Nyi. 1:9) Osian Jesus noho asɛm a John kãe ntsi, wɔdze no too efiadze; naaso ɔda efiadze mpo no, ɔdaa no edzi dɛ nna ɔdwen afofor ho. Dɛ nhwɛdo no, aber a nna ɔwɔ Patmos supɔw do no, ɔkyerɛɛw nyikyerɛ a onyae no na ɔsomae ma wɔdze kɛmaa asafo ahorow no mbrɛ ɔbɛyɛ a wobohu ‘dza otwar dɛ ɔba ntsɛm.’ (Nyi. 1:1) Obotum aba dɛ aber a woyii no fii Patmos supɔw no do no na ɔkyerɛɛw Asɛmpa a ɔfa Jesus n’asetsena nye no som edwuma ho no. Ɔsanee kyerɛɛw nkrataa ebiasa dze kɛhyɛɛ no nuanom no nkuran na ɔhyɛɛ hɔn dzen. Ibesi dɛn esũasua ahofama su a John daa no edzi wɔ n’asetsena mu no?

10. Yebesi dɛn akyerɛ dɛ yɛdɔ afofor?

10 Ibotum akyerɛ dɛ edɔ afofor dze nam dza edze w’asetsena bɛyɛ no do. Satan no wiadze no pɛ edze wo ber nye w’ahoɔdzen nyina yɛ dza woara pɛ, dɛ ebɛpɛ sika pii anaa ebɛgye dzin. Naaso, Ahendzi asɛmpakafo a wɔda ahofama edzi a wɔwɔ wiadze nyina no dze mber dodow biara a wobenya no kã asɛmpa no na wɔboa afofor ma wɔtwe bɛn Jehovah. Binom mpo tum dze hɔn ber nyina kã asɛmpa no na wɔkyerɛkyerɛ afofor.

Yɛnam ndzɛmba a yɛyɛ ma hɛn nuanom nye hɛn mbusua do da no edzi dɛ yɛdɔ hɔn (Hwɛ nkyekyɛmu 11, 17) *

11. Ebɛn kwan do na adawurbɔfo anokwafo piinara kyerɛ dɛ wɔdɔ Jehovah nye hɔn nuanom?

11 Christianfo anokwafo pii wɔ hɔ a ɔsɛ dɛ wɔdze hɔn mber nyina yɛ honam afamu ndwuma ama woeetum ahwɛ hɔnho nye hɔn mbusua. Ɔno mpo no, adawurbɔfo anokwafo a wɔtse dɛm yi yɛ dza wobotum biara dze boa Nyankopɔn n’ahyehyɛdze no. Dɛ nhwɛdo no, hɔn mu binom boa wɔ atoyerɛnkyɛm ber mu. Afofor so tum kɔboa ma wosisi asafo adan, na obiara so wɔ ho kwan dɛ ofi n’akoma mu yi ntoboa dze boa wiadze nyina som edwuma no. Osian ɔdɔ a wɔwɔ ma Nyankopɔn nye hɔn nyɛnko nyimpa ntsi na wɔyɛ iyinom nyina. Dapɛn biara yɛkɔ asafo nhyiamu na yɛdze hɛnho hyɛ nhyiamu dwumadzi no mu dze kyerɛ dɛ yɛdɔ hɛn nuanom. Ɔwɔ mu dɛ ɔtɔ da a nna yɛaberɛ dze, naaso yɛkɔ nhyiamu a ɔtse dɛm no. Ɔwɔ mu bi a na hɛn yamu hyehye hɛn dɛ yɛbɛma mbuae wɔ asafo nhyiamu ase dze, naaso yɛma mbuae. Afei so, ɔwɔ mu dɛ hɛn mu biara wɔ ne haw dze, naaso ansaana asafo nhyiamu bɛhyɛ ase nye ber a yɛapon no yɛhyehyɛ hɛnho nkuran. (Heb. 10:24, 25) Hwɛ mbrɛ hɛn enyi si sɔ edwuma a hɛn nuanom yi yɛ no!

12. Ebɛnadze fofor na John yɛe dze kyerɛɛ dɛ ɔdɔ no nuanom no?

12 John kamfoo no nuanom no na otuu hɔn fo so dze kyerɛɛ dɛ ɔdɔ hɔn. Dɛ nhwɛdo no, wɔ nkrataa a John kyerɛwee mu no, ɔkamfoo no nuanom no wɔ gyedzi nye ndwuma pa a wɔda no edzi no ho. Naaso, ɔsanee dze afotu a no mu yɛ dzen maa hɔn faa bɔn ho. (1 John 1:8–2:1, 13, 14) Dɛmara na hɛn so, ɔsɛ dɛ yɛkamfo hɛn nuanom wɔ ndzɛmba pa a wɔyɛ no ho. Naaso sɛ yehu dɛ hɛn nua bi reda suban anaa ndzeyɛɛ bi a ɔnnyɛ edzi a, yebotum akyerɛ dɛ yɛdɔ no dze nam afotu a yɛnam enyifir kwan do dze bɛma no no do. Ɔgye akokodur ana eetum dze afotu ama wo nyɛnko bi, naaso Bible no kã dɛ anyɛnkofo pa tutu hɔnho fo.​—Mbɛ. 27:17.

13. Ebɛnadze na ɔsɛ dɛ yekwetsir dɛ yɛbɛyɛ?

13 Ɔtɔfabi a, yɛkyerɛ dɛ yɛdɔ hɛn nuanom dze nam ndzɛmba bi a yekwetsir dɛ yɛbɛyɛ no do. Dɛ nhwɛdo no, sɛ hɛn nuanom kã nsɛm bi a, ɔnnsɛ dɛ hɛn bo fuw ntsɛm. Aka kakra ma Jesus dze n’asaase do asetsena aba ewiei no, hom mma yɛnhwɛ asɛm bi a osii. Ɔkãa kyerɛɛ n’esuafo no dɛ, sɛ wobenya nkwa a, gyedɛ wodzi no honam na wɔnom no bɔgyaa. (John 6:53-57) Nna asɛm no n’ano yɛ dzen araa ma n’esuafo no mu piinara gyaa n’ekyir dzi. Naaso hɔn a wɔyɛ n’anyɛnkofo ankasa a John ka ho no enngyaa n’ekyir dzi. Wofii nokwardzi mu kɔr do takyeer no ho. Asɛm a Jesus kãe no, wɔanntse ase, na obotum aba dɛ ɔyɛɛ hɔn nwanwa. Naaso Jesus n’anyɛnkofo anokwafo yi ennya adwen dɛ ɔakã asɛm a wɔnnkã na hɔn bo emmfuw. Mbom wonyaa no mu ahotodo osiandɛ nna wonyim dɛ dza ɔkãe no yɛ nokwar. (John 6:60, 66-69) Hwɛ hia a ohia dɛ yɛremma hɛn bo mmfuw ntsɛm wɔ nsɛm a hɛn nuanom kã no ho! Mbom, ɔsɛ dɛ yɛma hɔn kwan ma wɔkyerɛkyerɛ siantsir a wɔkãa asɛm no mu.​—Mbɛ. 18:13; Ɔsɛnk. 7:9.

14. Ebɛnadze ntsi na ɔnnsɛ dɛ yɛtan hɛn nuanom?

14 John sanee tuu hɛn fo dɛ ɔnnsɛ dɛ yɛtan hɛn nuanom. Sɛ yɛammfa dɛm afotu no annyɛ edwuma a, yɛbɛma kwan ma Satan dze hɛn ayɛ edwuma. (1 John 2:11; 3:15) Asɛm a ɔtse dɛm too Christianfo binom ber a mfeha a odzi kan H.B. reba n’ewiei no. Satan bɔɔ mbɔdzen dɛ ɔdze ɔtan nye mpaapaamu bɛba Nyankopɔn no nkorɔfo mu. Aber a John kyerɛɛw ne nkrataa no, nna nyimpa binom a wɔda Satan no suban no bi edzi no ewiawia hɔnho aba asafo no mu. Dɛ nhwɛdo no, nna Diotrephes dze mpaapaamu kɛse aba asafo kor bi mu. (3 John 9, 10) Akwankyerɛ kuw no n’ananmusifo a wɔsomaa hɔn baa asafo no mu no, nna ommbu hɔn. Osiandɛ nna ɔmmpɛ dɛm ananmusifo yi asɛm ntsi, enuanom a wɔdaa ahɔhoyɛ edzi kyerɛɛ hɔn no, nna ɔbɔ mbɔdzen dɛ obeyi hɔn efi asafo no mu. Hwɛ enyiammbɔho a ɔtse dɛm! Ndɛ so, Satan robɔ mbɔdzen dɛ ɔbɛyɛ dza obotum biara dɛ ɔdze mpaapaamu bɛba Nyankopɔn no nkorɔfo mu na oeedzi hɔn do konyim. Ɔnnsɛ dɛ yɛma kwan da ma ɔtan dze mpaapaamu ba hɛn ntamu.

DƆ W’EBUSUA

Jesus dze ne maame no honam afamu nye no sunsum afamu ehiadze hyɛɛ John ne nsa. Ɔsɛ dɛ mbusua tsir a wɔwɔ hɔ ndɛ no so dze hɔn mbusua no hɔn ehiadze ma hɔn (Hwɛ nkyekyɛmu 15-16)

15. Ebɛnadze na ɔsɛ dɛ ebusua tsir biara kaa?

15 Adze kor a no ho hia a ebusua tsir bi botum ayɛ dze akyerɛ dɛ ɔdɔ n’ebusua nye dɛ ɔdze hɔn honam afamu ehiadze bɛma hɔn. (1 Tim. 5:8) Naaso ɔsɛ dɛ ɔkaa dɛ, nnyɛ honam afamu ndzɛmba a n’ebusua no benya no na ɔbɛma wɔnye Jehovah enya ebusuabɔ a no mu yɛ dzen. (Matt. 5:3) Susu nhwɛdo pa a Jesus yɛe maa mbusua tsir no ho hwɛ. John Asɛmpa no kã dɛ, aber a Jesus wɔ asɛndua no do a oruwu no, nna ɔda ho ara dwen n’ebusua no ho. Nna John gyina Jesus ne maame Mary ne nkyɛn wɔ beebi a nna woruku Jesus no. Ɔmmfa ho dɛ nna Jesus refa owuyaw mu no, ɔyɛɛ nhyehyɛɛ dɛ John nhwɛ Mary. (John 19:26, 27) Ɔwɔ mu dɛ nna Jesus wɔ enuanom a wobotum dze Mary no honam afamu ehiadze ama no dze, naaso ɔtse dɛ mbrɛ dɛm aber no nna hɔn mu biara mmbɛyɛɛ no suanyi. Dɛm ntsi, Jesus yɛɛ nhyehyɛɛ a ɔbɛma Mary ne nsa aka no honam afamu nye no sunsum afamu ehiadze.

16. Nna ebɛn asodzi a no mu yɛ dur na ɔda John no do?

16 Nna asodzi a no mu yɛ dur da John do. Nna ɔyɛ asomafo no mu kor, ntsi nna odzi enyim wɔ asɛnka edwuma no mu. Obotum so aba dɛ nna ɔawar, sɛ dɛm a, nna ɔsɛ dɛ ɔhwɛ hu dɛ n’ebusua no nsa bɛka hɔn honam afamu nye sunsum afamu ehiadze. (1 Cor. 9:5) Ebɛn esuadze na mbusua tsir a wɔwɔ hɔ ndɛ no botum enya efi mu?

17. Ebɛnadze ntsi na no ho hia dɛ ebusua tsir dze n’ebusua no hɔn sunsum afamu ehiadze ma hɔn?

17 Onua a ɔyɛ ebusua tsir botum enya asodzi a no mu yɛ dur pii. Bi nye dɛ, sɛ ɔwɔ edwuma mu a ɔsɛ dɛ ɔyer noho yɛ edwuma ama ne ndzeyɛɛ no aahyɛ Jehovah enyimnyam. (Eph. 6:5, 6; Titus 2:9, 10) Obotum so aba dɛ ɔwɔ asodzi ahorow wɔ asafo no mu, tse dɛ ɔbɔkɔ mpanyimfo nserahwɛ nye asɛnka edwuma no a obedzi enyim. Ber kor no ara so, no ho hia dɛ ɔnye ne yer na ne mba sũa Bible no daa. Hɔn enyi bɔsɔ mbɔdzen a ɔbɔ dɛ ɔdze hɔn honam afamu, nkãtse afamu nye sunsum afamu ehiadze bɛma hɔn no kɛse.​—Eph. 5:28, 29; 6:4.

‘HOM NTSENA MO DƆ MU’

18. Nna ebɛnadze na John gye dzi?

18 John dzii mfe pii, ntsi onyaa suahu pii wɔ asetsena mu. Ohyiaa nsɛndzendzen ahorow a nkyɛ obotum ama ne gyedzi abrɛ adze. Naaso ɔkɔr do yɛɛ dza obotum biara dɛ obedzi Jesus n’ahyɛdze do. Nna dɛm ahyɛdze no mu bi nye dɛ ɔbɔdɔ no nuanom. Osian iyi ntsi, nna John gye dzi dɛ Jehovah na Jesus dɔ no, na wɔbɛma no ahoɔdzen a obotum dze egyina nsɔhwɛ biara a obehyia no ano. (John 14:15-17; 15:10; 1 John 4:16) Nna biribiara nnyi hɔ a Satan nye no wiadze no yɛ a obotum esiw John kwan dɛ ɔbɔdɔ no nuanom, na ɔdze ne nsɛm na ne ndzeyɛɛ aada no edzi dɛ ɔdɔ hɔn.

19. Ebɛnadze na 1 John 4:7 hyɛ hɛn nkuran dɛ yɛnyɛ, na ebɛnadze ntsi a?

19 Tse dɛ John no, hɛn so yɛtse wiadze a Satan a ɔyɛ wiadze yi nyame a ɔtan ahyɛ no mã no dzi do tum no mu. (1 John 3:1, 10) Ɔmmpɛ dɛ yɛbɔdɔ hɛn nuanom, naaso sɛ yɛamma no kwan a, orunntum nnyɛ adze a ɔtse dɛm. Ntsi ɔmbra dɛ yebesi hɛn bo dɛ yɛbɔdɔ hɛn nuanom, na yɛdze hɛn nsɛm nye hɛn ndzeyɛɛ aakyerɛ dɛ yɛdɔ hɔn. Sɛ yɛyɛ dɛm a, hɛn enyi bɛgye dɛ yɛka Jehovah n’ebusua no ho, na yebenya enyigye ankasa wɔ asetsena mu.​—Kenkan 1 John 4:7.

NDWOM 88 Kyerɛ Me W’akwan

^ nky. 5 Ɔbɛyɛ dɛ ɔsomafo John nye “osuanyi a Jesus dɔɔ no no.” (John 21:7) Ntsi, iyi ma yehu dɛ aber a nna John yɛ aberantsɛ mpo no, obotum aba dɛ nna ɔwɔ su pa ahorow. Ekyir yi, wɔ no nkɔkoraber mu no, Jehovah maa ɔkyerɛɛw nsɛm pii faa ɔdɔ ho. Adzesua yi mu no, yebosusu kyerɛwtohɔ ahorow a John yɛe no mu bi ho. Afei so, yɛbɔhwɛ dza yebotum esũa efi no nhwɛdo no mu.

^ nky. 59 MFONYIN NO HO NKYERƐKYERƐMU: Ebusua tsir bi a onnyi adagyer dze mboa rema wɔ atoyerɛnkyɛm ber mu, oriyi ntoboa dze aboa wiadze nyina som edwuma no, na ɔato nsa afrɛ afofor ma wɔabɛka ɔno na ne yer nye ne mba ho ma wɔreyɛ ebusua som.