1. Tera ae e kairiko bwa ko na namakinna, man ana tangira te Atua?

“TE ATUA bon te tangira,” e korea aei te abotoro Ioane. (1Ioa. 4:8) E kauringira te taeka anne taekan te koaua ae kakawaki aei: Te Atua are Nibwan te maiu, boni ngaia naba Nibwan te tangira. E bon tangirira Iehova! E kairira ana tangira anne bwa ti na namakina te mano, te kukurei, ao te raunnano.

2. Ni kaineti ma Mataio 22:37-40, tuua raa aika uoua aika taiani kabanea ni kakawaki, ao e aera bwa e kona ni kangaanga te ongeaba nakon te kauoua n tua?

² Ao ibukia Kristian, a aki rinorino ni kaotiota te tangira. Bon te tua naba irouia. (Wareka Mataio 22:37-40.) Ngkana ti a kinaa raoi Iehova, ti na bae ni kunea bwa e bebete te ongeaba nakon te tua ane te moan anne. E ngae n anne, e boni kororaoi Iehova. E tabeakinira ao e kaotiota te akoi nakoira. Ma e na bae ni kangaanga teutana iroura te ongeaba nakon te tua are te kauoua. Bukin tera? Ibukina bwa a bon aki kororaoi tarira n te onimaki ake ti rangi n ikoikotaki ma ngaiia. N tabetai, a kona n taekin ao ni karaoi baike ti iangoia bwa a aki tatangira iai ao a aki kaotiota naba te mwakuri n akoi. E ataia Iehova bwa ti na aitara ma te kangaanga aei, ngaia are e a kabonganaia aomata tabeman ake a korei bokin te Baibara, bwa a na reireinira bwa e aera ngkai ti riai ni kaotiota te tangira i marenara ao ti na kangaa ni karaoia. Temanna i buakoia taani korei booki akanne bon Ioane.​—1Ioa. 3:11, 12.

3. Tera are e katuruturua Ioane?

³ Ni baike e korei Ioane ao e katuruturua bwa a riai Kristian ni kaotiota te tangira. Ni koauana, n rongorongoni maiun  Iesu, e bati riki ana tai Ioane ni kabongana te taeka ae “tangira” nakoia taani korea te Euangkerio ake teniman. Tao bon tebubua ana ririki ni maiu Ioane ngke e korea ana Euangkerio ao ana reta ake tenua. Baike e korei ake a kairaki koreaia n te taamnei akanne, a kaotaki iai bwa e riai te tangira n irekereke ma bwaai ni kabane ake e karaoi te Kristian. (1Ioa. 4:10, 11) Ngaia are, e kainnanoa te tai ae maan teutana Ioane ibukini karekean reireiana mai iai.

4. E kaotiota n taai nako te tangira Ioane nakoia tabemwaang?

⁴ Ngke te rorobuaka n ataei Ioane, ao e aki kaotiota n taai nako te tangira. N te katoto, e mwananga Iesu ma taan rimwina nako Ierutarem rinanon Tamaria. A rawa aomata n aia kaawa I-Tamaria teuana ni kaotiota te akoi nakoia. Ma tera are e karaoia Ioane? E titirakina Iesu bwa e na kabwakaaki te ai mai karawa ao ni kamaunaaki ni kabane kaain te kaawa arei! (Ruka 9:52-56) N te tai naba teuana ao e kabwaka Ioane ni kaotiota te tangira nakoia raona n abotoro. A kairoroa tinaia, ngaia ma tarina are Iakobo bwa e na tuanga Iesu bwa e na angania nneia natina ae rine irarikina n te Tautaeka n Uea. Ngke a ongo abotoro ake tabeman te bwai are a karaoia Iakobo ao Ioane, a rangi ni maraki nanoia! (Mat. 20:20, 21, 24) Ma e ngae ngke e kabwaka Ioane ni bwaai tabeua, ma Iesu e bon tangiria.​—Ioa. 21:7.

5. Tera ae ti na neneria n te kaongora aei?

⁵ N te kaongora aei, ti na neneri tabeua ana katoto Ioane ao baike e korei ibukin te tangira. Ni karaoan aei, ti na nori iai reireiara bwa tera arora ni kaotiota te tangira nakoia tarira n te onimaki. Ti na reiakina naba te anga ae kakawaki are e kona atun te utu ni kaota tangiraia ana utu.

6. E kangaa Iehova ni kaotiota ana tangira ibukira?

⁶ Ti aki toki n iangoa te tangira bwa te namakin ae tamaroa ae raonaki n taeka n akoi. Ma ngkana e na oti koauan raoi te tangira, e riai n irianaki ma te mwakuri. (Kabotaua ma Iakobo 2:17, 26.) N te katoto, e tangirira Iehova. (1Ioa. 4:19) Ao e kaotiota ana tangira rinanon ana taeka aika kakukurei ake a koreaki n te Baibara. (TaiAre. 25:10; IRom 8:38, 39) E ngae n anne, ti kakoauaa ae e bon tangirira te Atua tiaki ibukina bwa e bon taekinna, ma ibukina naba bwa e boni mwakuria te baere e taekinna. E koreia ni kangai Ioane: “E kaotaki ana tangira te Atua ibukira, n aei: ngkai e kanakomaia Natina ae te rikitemanna te Atua nako buakoia kaain te aonnaba bwa ti aonga ni karekea te maiu rinanona.” (1Ioa. 4:9) E  kariaia Iehova Natina ae tangiria bwa e na karawawataaki ao ni mate ibukira. (Ioa. 3:16) Ti kona ni kakoauaa ae e bon tangirira Iehova?

7. Tera are e karaoia Iesu ni kaota iai tangirara?

⁷ E karaui Iesu nanoia taan rimwina n tuangia ae e bon tangiriia. (Ioa. 13:1; 15:15) E kaota korakoran ana tangira ibukia ao ibukira naba tiaki tii man ana taeka ma n ana mwakuri naba. E taku Iesu: “Akea te tangira iroun te aomata ae korakora riki nakon aei, ae e na anga maiuna ibukia raoraona.” (Ioa. 15:13) Ngkana ti iangoa te baere a a tia ni karaoia ibukira Iehova ao Iesu, tera ngkanne ae ti riai ni karaoia?

8. Tera ae taekinaki n 1 Ioane 3:18 ae ti riai ni karaoia?

⁸ Ti kaotia bwa ti tangira Iehova ao Iesu ngkana ti ongeaba irouia. (Ioa. 14:15; 1Ioa. 5:3) Ao e bon tua Iesu nakoira bwa ti na itangitangiri i marenara. (Ioa. 13:34, 35) Ti na aki tii kaotiota ara tangira nakoia tarira n te onimaki n ara taeka, ma ti na kaotia naba n ara mwakuri. (Wareka 1 Ioane 3:18.) Tera raoi te bwai ae ti na karaoia ni kaotia iai bwa ti tangiriia?

9. E kairaki n te tangira Ioane bwa e na karaoa tera?

⁹ E kona Ioane n tiku irarikin tamana ao ni mwakuri ni kareketianti n te akawa ibukia ana utu. Ma n oneani mwin anne, e kabanea angiini maiuna ni buokiia tabemwaang bwa a na ataa te koaua ibukin Iehova ao Iesu. Maiun Ioane are e rineia e bon aki bebete. E rinanon te bwainikirinaki, ao n raatokin te moan tienture ngke e a kara, e a kanakoaki nakon te aba teuana.(Mwa. 3:1; 4:1-3; 5:18; TeKao. 1:9) Ngke e kabureaki naba ibukin tataekinan Iesu, e kaotia ae e bon iaiangoiia raona ake tabeman. N te katoto, ni menana n te atimwakoro ae Batemoti, e korea te kaotioti are e karekea ao ni kanakoa nakoia ekaretia nako bwa a aonga n ataia ae “a na waetata n roko” bwaai. (TeKao. 1:1) Tao imwini kainaomataana mai Batemoti, e a korea Ioane ana Euangkerio ibukin rongorongoni maiun Iesu ao ana mwakuri ni minita. E korei naba reeta aika tenua ibukini kaungaaia ao kakorakoraaia taari n te onimaki. Ko na kangaa ni kakairi ni maiun Ioane are e anga ngaia iai?

10. Ko na kangaa ni kaotia bwa ko tangiriia aomata?

¹⁰ Ko kona ni kaotia bwa ko tangiriia aomata man arom n rinea te bwai ae ko na karaoia ni maium. E kona ana waaki Tatan aei ni kaririko bwa ko na kabatiaa riki am tai ao korakoram i bon ibukim, ni moanibwaia riki te kareketianti ke ni karekea atongam. Ma n oneani mwin anne, a a tia taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea ni kabutaa te aonnaba, n anga ngaiia n aroia ni kabatiaa riki aia tai n tataekina te rongorongo ae raoiroi, ao ni buokiia aomata bwa a na kaania Iehova. A a tia tabeman naba ni kabwanina aia tai n uarongorongo ao n angareirei.

11. A kangaa ni kaotia taan uarongorongo aika bati aika kakaonimaki bwa a tangira Iehova ao tariia n te onimaki?

¹¹ A bati Kristian aika kakaonimaki ni koaua ake a riai ni mwakuri ni kareketianti ibukini boutokaaia ma aia utu. Ma e ngae n anne, taan uarongorongo aika kakaonimaki aikai, a boni boutokaa naba ana botaki te Atua n aanga ake a konaa. N te katoto, tabeman a kona n ibuobuoki n tain te kabuanibwai, tabeman a ibuobuoki n taabo ni kateitei tabeua, ao a bane n anga aia bwaintangira te mwane ibukini boutokaan te mwakuri ni katobibia te aonnaba. A karaoi baikai ibukina bwa a tangira te Atua ao raoia n aomata. Ni katoa wiki, ti kaotia bwa ti tangiriia tarira n te onimaki ngkana ti kakaaei bobotakin te ekaretia ao n anga ara ibuobuoki iai. E ngae ngke ti na bae  ni kua, ma ti bon roko naba ni bobotaki akanne. E ngae naba ngke iai te maama teutana iroura ma ti bon anga naba ara kaeka. Ao e ngae ngke a bane n iai ara kangaanga, ma ti ikaungaunga ma taari imwain ke imwin te botaki. (Ebera 10:24, 25) Ai kakaitaura ngaira n te mwakuri are a karaoia tarira n te onimaki!

12. Tera riki te anga ae e kaotia Ioane bwa e tangiriia tarina n te onimaki?

¹² E kaota Ioane tangiraia tarina n te onimaki tiaki tii man arona ni kamoamoaia, ma bon arona naba n angania te reirei ni kairiri. N te katoto, e kamoamoaia n ana reta Ioane taari n te onimaki ibukin aia onimaki ao aia mwakuri aika raraoi, ao e angania naba te reirei ni kairiri ni kaineti ma karaoan ae bure. (1Ioa. 1:8–2:1, 13, 14) N aron naba anne, ti riai ni kamoamoaia tarira n te onimaki ni baike a karaoi aika raraoi. Ngkana iai ae e karaoa te anua ke te aroaro ae aki raoiroi, ti kona ni kaota te tangira n tuangnga te bwai ae e riai ni karaoia. E kainnanoa te ninikoria anganakin te rao temanna te reirei ni kairiri, ma e taekinaki n te Baibara bwa a taimiia ke ni kaetiia i marenaia raao ni koaua.​—TaeRab. 27:17.

13. Tera ae ti riai n aki karaoia?

¹³ N tabetai, ti kaota tangiraia tarira n te onimaki n te baere ti aki karaoia. N te katoto, ti aki waekoa n un n te baere a taekinna. Iangoa te bwai are riki n raatokin maiun Iesu i aon te aba. E tuangia taan rimwina bwa ngkana a na karekea te maiu ae aki toki, a riai ni kana irikona ao n nima raraana. (Ioa. 6:53-57) E kakubanako ana taeka anne n te aro are a bati taan rimwina ake a a kitanna, ma tiaki ake raoraona ni koaua, ao Ioane naba. A kakaonimaki ni koaua n tiku irarikina. A aki ota n te baere e taekinna Iesu, ao a bae naba ni mimi iai. E ngae n anne, a aki kaatuua iangoan ana taeka anne raoraona akana kakaonimaki akanne, n iangoia bwa e bure te baere e taekinna ao n un iai. N oneani mwin anne, a bon onimakinna ao a ataia bwa e taekina te koaua. (Ioa. 6:60, 66-69) Ngaia are e kakawaki bwa ti aki riai ni waekoa n un n aia taeka raoraora! Ma ti na angania aia tai bwa a na kabwarabwaraa te bwai ae a nanonna.​—TaeRab. 18:13; TeMin. 7:9.

14. E aera bwa ti aki riai ni kariaia te riribai bwa e na wakaa i nanora?

¹⁴ E kaumakira naba Ioane bwa ti na aki ribaiia tarira n te onimaki. Ngkana ti aki ira nanon te reirei ni kairiri anne, ti a boni kariaia iai kaririara iroun Tatan. (1Ioa. 2:11; 3:15) E a  tia n riki aei nakoia tabeman taari n raatokin te moan tienture C.E. E boni kabanea ana konaa Tatan ni kaungaa te riribai ao kamaenakoaia ana aomata te Atua. N te tai are e korei iai ana reta Ioane, a a tia mwaane ake a nanona nanon Tatan n rinnakoa te ekaretia. N te katoto, e boni kauekei itabarara aika kakaiaki Rioterebe i nanon te ekaretia teuana. (3Ioa. 9, 10) Bon akea ana karinerine nakoia taan tei ake a mwamwananga ibukin te rabwata n tautaeka. E kataia naba ni kaotinakoia man te ekaretia naake a kaotiota te akoi nakoia aomata ake e riribaiia. Ai boni buakakara arona aei! E boni kakorakoraa Tatan ni kataia n taui aroia ana aomata te Atua ao ni karaureia ni boong aikai. Ma ti bia aki kariaia te riribai bwa e na karaureira ma tarira n te onimaki.

15. Tera are e riai n uringnga atun te utu?

¹⁵ Te anga naba ae kakawaki ae e na kaotia iai atun te utu bwa e tangiriia ana utu, boni karekeani kainnanoia n te aro n rabwata. (1Tim. 5:8) Ma e riai n uringnga are e kakawaki riki buokaia ana utu n te aro n taamnei. (Mat. 5:3) Nora ana katoto Iesu ibukia atun utu. Ni kaineti ma ana Euangkerio Ioane, ngke e tine Iesu i aon te kai ni kammaraki ngke e nang mate, e bon iaiangoiia ana utu. E teitei Ioane irarikini Maria are tinan Iesu, n te tabo are e mate iai Iesu. E ngae ngke e korakai ni maraki Iesu, ma e boni mwiokoa naba Ioane bwa e na tabeakina Maria. (Ioa. 19:26, 27) Iai naba tarin ao mwaanen Iesu ake a boni bae n tabeakina kainnanoni Maria n te aro n rabwata, ma e taraa n ae akea i buakoia ae e a tia n riki n te tai anne bwa taan rimwin Iesu. Ngaia are e tangiria Iesu bwa e na iai ae e na tabeakina Maria n te aro n rabwata ao n te aro n taamnei naba.

16. Baikara mwiokoan Ioane ake e karaoi?

¹⁶ A rangi ni bati mwiokoan Ioane. Ngkai temanna naba ngaia te abotoro, e riai n ingainga nakon te mwakuri n uarongorongo. E bae naba n tia ni mare, ngaia are e riai ni kabaeranta te bwai ae e na karaoia ibukini kainnanoia ana utu n te aro n rabwata ao n te aro n taamnei naba. (1Kor. 9:5) Tera reireiaia atun utu ni boong aikai?

17. E aera bwa e kakawaki iroun atun te utu bwa e na tabeakini kainnanoia ana utu n te aro n taamnei?

¹⁷ E kona te tari temanna ae iai ana utu ni bati mwiokoana aika kakawaki. N te katoto, e riai n taningamarau nakon ana mwakuri ni kareketianti  bwa e aonga n neboaki iai Iehova. (IEbe. 6:5, 6; Tit. 2:9, 10) Ao e bae n iai naba mwiokoana n te ekaretia, n aroni kawaraia ao kaungaaia taari ni mwengaia ao uataboan naba te mwakuri n uarongorongo. Ao n taai naba akanne, e kakawaki bwa e riai ni katoatai n reirei n te Baibara ma buuna ao natina. A na rangi ni kakaitau ana utu ibukin ana kakorakora ni kateimatoa marurungin rabwataia, aia iango, ao reitakia ma Iehova.​—IEbe. 5:28, 29; 6:4.

18. Tera are e kakoauaa Ioane?

¹⁸ E rangi n abwabwaki maiun Ioane ao a bati baike e rinanoi aika kakukurei. E aitara ma kangaanga aika kakaokoro ake a kona ni kamamaraa ana onimaki. Ma e aki toki ni karaoa ana kabanea ni konaa n toui mwin ana tua Iesu, ao ni kaotiota naba tangiraia taari n te onimaki. Ao ibukin anne, e kakoauaa Ioane bwa a tangiria Iehova ao Iesu ao a kona n anganna te korakora ni kaaitarai kangaanga nako. (Ioa. 14:15-17; 15:10; 1Ioa. 4:16) E aki kona Tatan ke ana waaki aei ni katoka Ioane mani karekean, kaotiotan, ao mwakurian te tangira.

19. Tera ae ti kaungaaki n 1 Ioane 4:7 bwa ti na karaoia, ao bukin tera?

¹⁹ N aron Ioane, ti maeka n te aonnaba ae e tautaekanna Tatan, ae atuan te waaki ae ngkai are e kairiribai. (1Ioa. 3:1, 10) Ngkai e kataia n tukira bwa ti na aki tangiriia tarira n te onimaki, e bon aki kona n riki anne ma tii ngkana ti kariaia bwa e na taua arora. Ti bia motinnanoia bwa ti na tangiriia tarira n te onimaki, ti na kaota ara tangira anne n ara taeka, ao n ara mwakuri naba. Ngkana ti kaota te tangira anne, e na kona n reke iroura te kimwareirei ni kaainakin ana utu Iehova, ao e na rangi ni kakukurei te maiu iai.​—Wareka 1 Ioane 4:7.