Skip to content

Skip to table of contents

IKPƐYI ƐLĀ Ō KLƆCƐ ƆMƐ 2

Aɔdā Nɛ Alɔ Lɔfu Nwu Ŋma Ɛgiyi “Ɔyíkpó Nɛ̄ Ujísɔ̄si Yíihɔtū Nū Ā”

Aɔdā Nɛ Alɔ Lɔfu Nwu Ŋma Ɛgiyi “Ɔyíkpó Nɛ̄ Ujísɔ̄si Yíihɔtū Nū Ā”

“Ālɔ̄ yíihɔtū tū iyī alɔ, ohígbū ka ihɔtū wɛ ɔdā nōo ŋmá ɛgiyí Ɔwɔicō nɛ̄.”—1 UJƆ́N 4:7.

IJÉ ƆMƐ 105 “Ɔwɔicō Wɛ Ihɔtū”

ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A *

1. Ɛgɛnyá nɛ ihɔtu ku Ɔwɔico gē lɛ abɔ kwu uwɔ ɔtu a?

ƆCOCƐHƆ Ujɔni kahinii: “Ɔwɔicō wɛ ihɔtū.” (1 Ujɔ́n. 4:8) Ɛlā nyā cɛ lɛ alɔ bla ka Ɔwɔico nōo ya ɛjɛɛji odee a klla wɛ ohutu ku ihɔtu a. Ujehofa yihɔtu alɔ nɛhi! Ihɔtu nɛ Ujehofa lɛ lɛ alɔ a gē ya ku alɔ lɛ eeye klla lɛ ogbotu.

2. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Umátiyu 22:37-40 ka a, íne ɛpa nyá fiyɛ duu a, ɔdiya ɛɛ nɛ ó lɔfu lɔnɔ tu alɔ ekoohi ō lɛ íne ɔmpa a tu a?

2 Ācɛ O Yɛce Ukraist i gáā je ɔdāŋ ka é dɔka ō yihɔtu, amāŋ ka é dɔka ō ya ŋ nɛɛ ŋ. Abɔɔ ó wɛ íne a, o piii nōó wɛ a. (Jé Umátiyu 22:37-40.) Ɔdaŋ ku alɔ lɛ Ujehofa jé lɔɔlɔhi, o géē tɔɔtɛ lɛ alɔ fiyɛ ō lɛ íne aflɛyi a tu. Ujehofa jila iyē. Ohigbu ɛnyā, ó lɛ ɛlá wu alɔ klla gbonɛnɛ lɛ alɔ nɛhi. Amāŋ ekoohi, ó gē lɔnɔ tu alɔ ō lɛ íne ɔmpa a tu. Ɔdiya a? Ohigbu ka ɛjɛɛji ayinɛ alɔ ipu ujɔ, nɛ Ubáyíbu hi ku aɔmpa alɔ a i jila iyē ŋ. Ohigbu ɛnyā, ekoohi é gē ya ɛlā mla alɔ ɔwɛ o gbonɛnɛ mla ɔwɛ ku ihɔtu ŋ. Ujehofa jé ka íne nyā lɔfu lɔnɔ tu alɔ ō le tu ekoohi. Ohigbu ɛnyā, ó bi ācɛ ōhī nōo ta Ubáyíbu a le nwu alɔ, ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ alɔ cika ō ya ihɔtu piii, mla ɛgɛ nɛ alɔ géē ya ɔ a. Ujɔni wɛ ipu ācɛ nōo ta Ubáyíbu nyā duu.—1 Ujɔ́n. 3:11, 12.

3. Ɔdi nɛ Ujɔni ka igbalɛwa lɛyikwu ihɔtu a?

3 Ipu ɔkpá nɛ Ujɔni ta a, ó ka igbalɛwa ɔdā nōo ya nɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist cika ō yihɔtu ācɛ ɔhá piii a. Ubáyíbu nɛ Ujɔni ta nōo kɛla lɛyikwu ɔka ku oyeeyi ku Ujisɔsi a, kɛla lɛyikwu ihɔtu igbalɛwa fiyɛ ɔkpá nɛ Umátiyu, Umaki mla Uluku ta a. Ujɔni lɛbɛɛka ihayi ofu ɛhɔ eko nɛ ó ta ɔkpá ku Ujɔni mla ɔkpá ɛta ɔhá nɛ ó ta a. Ɛjɛɛji aɛga ku Ubáyíbu nɛ ó ta nyā, nwu alɔ ku alɔ cika ō ya ɛjɛɛji odee ipu ihɔtu piii. (1 Ujɔ́n. 4:10, 11) Naana a, ó je Ujɔni eko gbɔbu ɛɛ kóō nwu ɛlā nyā.

4. Ó tɔɔtɛ lɛ Ujɔni ō mafu ihɔtu lɛ ācɛ ɔhá ekoohi?

4 Eko nɛ Ujɔni wɛ ɔyipɛ oklobiya a, ó mafu ihɔtu eko doodu ŋ. Ocabɔ, ó lɛ eko éyi nɛ Ujisɔsi mla ayikpo ku nu gā bu Usameriya yɔ i nyɔ gā Ujerusalɛm. Ācɛ ku ipɔlɛ ku Usameriya éyi ta ō miyɛ uwa tu ɔlɛ. Ɔdi nɛ Ujɔni ya a? Ujɔni mla ɔyinɛ nu Ujemisi da Ujisɔsi ka ɔ lɛ ɛga je lɛ aa, ku aa lɛ ɔla hi ŋma ɔkpanco waajɛ kóō kwu ɛjɛɛji Usameriya u yi taajɛ! (Ulúk. 9:52-56) Eko ɔhá kpɔ, Ujɔni i mafu ihɔtu lɛ ayikpo ɔmpa nu ŋ. Anu mla ɔyinɛ nu Ujemisi da ɛ́nɛ́ uwa kóō gbɔɔkɔ lɛ Ujisɔsi, cɛɛ kóō lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga je lɛ uwa ipu Ajɔɔcɛ a. Eko nɛ ayikpo a le jé lɛyikwu ɔdā nɛ Ujɔni mla Ujemisi ya a, é le cɔnu nɛhi! (Umát. 20:20, 21, 24) Naana nɛ Ujɔni ya inyileyi alɛwa nyā a, Ujisɔsi yihɔtu nu kpɔ.—Ujɔ́n. 21:7.

5. Ɔdi nɛ alɔ gáā leyi yɛ ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā a?

5 Ipu oklɔcɛ nyā, alɔ géē leyi yɛ ocabɔ mafu ku Ujɔni mla aɛlā ōhī nɛ ó ta lɛyikwu ihɔtu a. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē nwu ɛgɛ nɛ alɔ géē yɔ i mafu ihɔtu lɛ ayinɛ alɔ a. Alɔ klla géē nwu ɛlā ō cɛgbá ɔhá, ɛgɛ nɛ adā mla ɛ́nɛ́ géē mafu ka é ya ihɔtu apɔlɛ ku uwa a.

ƐGƐ NƐ ALƆ GÉĒ YƆ I MAFU IHƆTU A

Ujehofa mafu ka ó yihɔtu ku alɔ, ŋma lɛ ō tu Ɔyinɔnyilɔ ku nu ɛhɔ kóō gā gekwu ohigbu alɔ (Má ogwotu ɔmɛ 6-7)

6. Ɔdi nɛ Ujehofa ya nōo mafu ka ó yihɔtu alɔ a?

6 Alɔ lɔfu gbɛla ka ō mafu ku alɔ yihɔtu ɔcɛ, alɔ cɛgbá ō yɔ i gbɛla lɛyikwu ɔ klla kɛla olɔhi lɛ ɔ eko doodu. Amāŋ gbɔbu ɛɛ ku alɔ mafu ku alɔ yihɔtu ku ɔcɛ, alɔ cɛgbá ō ya ɛlā mla ɔcɛ ɔɔma ɔwɛ o gbonɛnɛ. (Má Ujɛ́mīsi 2:17, 26.) Ocabɔ, Ujehofa yihɔtu alɔ. (1 Ujɔ́n. 4:19) Ó kē i da alɔ ka ó yihɔtu alɔ, oŋma lɛ ɛlā olɔhi nɛ ó ka ipu Ubáyíbu a. (Aíjē 25:10; Uróm 8:38, 39) Ó wɛ ɛlā nɛ ó ka ipu Ubáyíbu a foofunu ya nɛ alɔ jé ka ó yihɔtu alɔ a ŋ, amāŋ ohigbu ɔdā nɛ ó gē ya a duu. Ujɔni kahinii: “Ɛ̄nyā cābɔ̄ ihɔtū kú Ɔwɔicō lɛ alɔ, ka Ɔwɔicō tū Ɔyínɔ̄nyīlɔ ékpónú kú nū wɛ̄ɛcɛ, cɛ́ɛ́ ká ālɔ̄ lɛ oyēeyī ŋmá ɛgiyí nū.” (1 Ujɔ́n. 4:9) Ujehofa cɛ ku Ɔyinɔnyilɔ ekponu ku nu kóō má owe klla gekwu ohigbu alɔ. (Ujɔ́n. 3:16) Aɔdā nɛ Ujehofa ya nyā cɛ lɛ alɔ jé peee ka ó yihɔtu alɔ nɛhi.

7. Ɔdi nɛ Ujisɔsi ya nōo mafu ka ó yihɔtu alɔ a?

7 Ujisɔsi da ayikpo ku nu ka anuɔ yihɔtu uwa nɛhi. (Ujɔ́n. 13:1; 15:15) Ujisɔsi mafu ihɔtu nyā lɛ uwa mla alɔ, ó wɛ oŋma lɛ ɛlā nɛ ó ka a foofunu ŋ, amāŋ ohigbu ɔdā nɛ ó ya a duu. Ujisɔsi kahinii: “Ɔ́dāŋ́ nɛ̄ ɔ̄cɛ gekwú ohígbū aóklóbīya nū, ɔ́ɔmā mafú ka ó lɛ ihɔtū ɔhá dúú nɛ̄ ó mafú fíyɛ́ ɔdā nɛ̄ ó yá nyā glá gɛ ŋ́.” (Ujɔ́n. 15:13) Ɔdaŋ ku alɔ gbɔɔ ō gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa mla Ujisɔsi ya lɛ alɔ a, ɔdi nɛ ó gē lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ku alɔ ya a?

8. Ɔdi nɛ 1 Ujɔ́ni 3:18 da alɔ ka alɔ ya a?

8 Alɔ gē mafu lɛ Ujehofa mla Ujisɔsi ka alɔ yihɔtu uwa, ŋma lɛ ō lɛ ojilima ce uwa. (Ujɔ́n. 14:15; 1 Ujɔ́n. 5:3) Ujisɔsi kē je íne lɛ alɔ ka alɔ yihɔtu ta iyi alɔ. (Ujɔ́n. 13:34, 35) Alɔ cɛgbá ō da ayinɛ alɔ ku alɔ yihɔtu uwa, amáŋ uce ō ya ku alɔ cika ō mafu ɛnyā duu. (Jé 1 Ujɔ́ni 3:18.) Ɔdi mla ɔdi nɛ alɔ lɔfu ya lɛ uwa, nōo géē mafu ku alɔ yihɔtu uwa a?

YIHƆTU AYINƐ UWƆ NƆNYA MLA AYINƐ UWƆ NƆNYILƆ

9. Ɔdi nɛ ihɔtu cɛ lɛ Ujɔni ya a?

9 O tɔɔtɛ ku Ujɔni kóō yɔ mla adā nu, yɔ i yuklɔ ku ɛbeenyi o kwu ku nu. Amāŋ ikɔkɔ ɔɔma, ó kwu ɛjɛɛji oyeeyi ku nu i taajɛ kóō bi le ta ācɛ abɔ, kéē lɛ ɛlā ɔkwɛyi lɛyikwu Ujehofa mla Ujisɔsi jé. Ɔwɛ nɛ Ujɔni je a i tɔɔtɛ fluflu ŋ. É ya ɔ ŋmo klla tu ɔ agba igbalɛwa ohigbu uklɔ ku ɔna ō ta a, aku amoomɛ a wɛ eko nɛ ó kwu piya ɔnyakwɔcɛ ɛ ma. (Ācot. 3:1; 4:1-3; 5:18; Mafú 1:9) Naana nɛ ó yɔ agba ohigbu ɔna ō ta lɛyikwu Ujisɔsi a, Ujɔni mafu kóō yihɔtu ku ācɛ ɔhá kpɔ. Ocabɔ, eko nɛ ó yɔ agba ipu idɔ ku Upatimɔsi a, nɛ ó ta ɔkpá ku Ɔdā Nēé Mafú Lɛ Ujɔ́ni klla tu ɔ ɛhɔ gē lɛ ɛjɛɛji ujɔ, cɛɛ kéē jé ɔdā “nēe í yá eko kpiií nōo ī wā ā.” (Mafú 1:1) O gboji ŋ, abɔɔ é kwu Ujɔni tɛɛcɛ ŋma agba a, eko ɔɔma nɛ ó bi le ta ɔkpá ku Ujɔni nōo kɛla lɛyikwu Ujisɔsi mla uklɔ ku ɔna ō ta nɛ Ujisɔsi ya a. Ó klla ta ɔkpá ɛta ɔhá cɛɛ kóō ta ayinɛ nɔnya mla ayinɛ nɔnyilɔ ɔtu kwu ɔtu. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu yɛce ocabɔ ku Ujɔni, o lɛ oyeeyi ku alɔ duudu taajɛ lɛ ācɛ ɔhá a?

10. Ɛgɛnyá nɛ a gáā mafu ku a yihɔtu ācɛ ɔhá a?

10 Alɔ lɔfu mafu ka alɔ yihɔtu ācɛ ɔhá, ŋma lɛ ɔdā nɛ alɔ je ō ya ipu oyeeyi ku alɔ a. Ɛlá ō gbo ku ɛcɛ nyā lɔfu ya ku alɔ gbɛla iyi alɔ amāŋ yihɔtu iyi alɔ foofunu, cɛɛ ku alɔ ceyitikwu ya ije tōōtɔ̄ɔ̄ klla lɛ iyē o loofu. Ikɔkɔ ɔɔma, Ācɛ O Yɛce Ukraist ipu oduudu ɛcɛ yɔ i bi eko ku uwa le tɔɔna ku ɔkoolɔhi a klla yɔ i ta ācɛ abɔ kéē tubla Ujehofa ajaajɛ. Ācɛ ōhī kwu iyi uwa i tɛɛcɛ kéē bi ɛjɛɛji oyeeyi ku uwa le yuklɔ ku ɔna ō ta a.

Alɔ gē mafu ku alɔ yihɔtu ayinɛ alɔ mla apɔlɛ ku alɔ ŋma lɛ ɔdā nɛ alɔ gē ya lɛ uwa a (Má ogwotu ɔmɛ 11, 17) *

11. Ɛgɛnyá nɛ ayinɛ alɔ ōhī mafu kéē yihɔtu ku Ujehofa, mla ayinɛ ipu ujɔ a?

11 Ɛyinɛhi ku ayinɛ alɔ gē bi ɛjɛɛji eko ku uwa le yuklɔ, o ya ɛɛ kéē ta iyi uwa mla apɔlɛ ku uwa abɔ. Naana a, ayinɛ alɔ nyā gē ceyitikwu nɛɛnɛhi kéē je otabɔ duuma néē je gla a. Ocabɔ, ōhī ku uwa gē je otabɔ eko nɛ amiya le ya, ōhī gē yuklɔ ku ɔlɛ ō gwo, ɛjɛɛji alɔ kē i bi ije le je otabɔ lɛyikwu uklɔ ku ɔna ō ta ipu oduudu ɛcɛ a. É yɔ i ya ɛnyā ohigbu ihɔtu néē lɛ lɛ Ujehofa mla ācɛ ɔhá a. Ipu alaadi doodu, alɔ gē mafu ku alɔ yihɔtu ku ayinɛ alɔ, ŋma lɛ ō gā ōjila klla gē ceyitikwu lɛ ukpɛ ō ya ipu ōjila a. Ekoohi ɛ̄jɛ̄ gē jɛ alɔ nɛhi, amāŋ alɔ gē ceyitikwu gā ōjila kpɔ. Eko ōhī ufi lɔfu yɔ i ya alɔ, naana alɔ gē ceyitikwu ta ohi. Alɔ klla lɔfu lɛ unwalu ku abɔyi alɔ, amāŋ alɔ gē ta ayinɛ alɔ ɔtu kwu ɔtu gbɔbu ɛɛ ku ōjila kóō gbɔɔ amāŋ eko nóō le ŋmɛyi. (Uhíb. 10:24, 25) Alɔ klla gē gweeye nɛhi ku uklɔ nɛ ayinɛ alɔ gē ceyitikwu ya a!

12. Ɔwɛ ɔhá nyá nɛ Ujɔni mafu kóō yihɔtu ku ayinɛ nu a?

12 Ujɔni mafu ka ó yihɔtu ku ayinɛ nu ŋma lɛ ō ta uwa ahinya ku ɔdā néē ya a foofunu ŋ, amāŋ oŋma lɛ ō nwu uwa ɛlā duu. Ocabɔ, ipu ɔkpá nɛ ó ta fu uwa a, ó ta uwa ahinya ku ɔtu okpoce mla uklɔ olɔhi néē ya a, amāŋ ó klla tu uwa ukɔ́ lɛyikwu ɔdā obɔbi nɛhi néē ya a. (1 Ujɔ́n. 1:8–2:1, 13, 14) Ɛgɔɔma duu, alɔ cɛgbá ō ta ayinɛ alɔ ahinya ku uklɔ olɔhi néē gē ya a. Amāŋ ɔdaŋ ka oduuma ku uwa gbɔɔ ō ya uce obɔbi, alɔ mafu ihɔtu lɛ ɔ ŋma lɛ ō ka ɔdā néē cɛgbá ō po a lɛ uwa. Ó cɛgbá ɔtu ō lɛ gbɔbu ɛɛ ku alɔ tu oklobiya ku alɔ ukɔ́, amāŋ Ubáyíbu mafu ka aɔkpa ɔkwɛyi ɛpa gē nwu iyi uwa ɛlā klla gē tu iyi uwa ukɔ́ a.—Aíit. 27:17.

13. Ɔdi nɛ alɔ i cika ō ya ŋ ma?

13 Ekoohi, alɔ gē mafu ku alɔ yihɔtu ku ayinɛ alɔ, ŋma lɛ aɔdā ōhī nɛ alɔ gē ta ō ya a. Ocabɔ, alɔ i gē cɔnu mla ayinɛ alɔ fiya fiya eko néē lɛ ɔdā ō kwu alɔ iyē ka ŋ. Gbɛla tu ɔdā nōo ya gbɔbu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō kwū a. Ó da ayikpo ku nu ku ɔdaŋ ka é dɔka ō lɛ oyeeyi opiyoo, ka é cika ō lé ɔkpiye ku nu klla gwa oyi ku nu. (Ujɔ́n. 6:53-57) Ɛlā nɛ Ujisɔsi ka nyā i he ayikpo ku nu ōhī ɔtu ŋ, ohigbu ɛnyā ōhī ku uwa ta ka aa yɛce ɔ gɛ ŋ. Amāŋ aɔkpa nu bɛɛka Ujɔni yɔ mla ɔ kpɔ. É jé ɛyi ɛlā nɛ Ujisɔsi ka a piii ŋ, o lɔfu ya uwa eyijii duu. Amāŋ aoklobiya ɔkwɛyi ku Ujisɔsi i gbɛla ka ɔdā nɛ ó ka a, wɛ ɔdā obɔbi klla gbɔɔ ō cɔnu ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, é kpɔtuce ɔ ohigbu kéē jé kóō gē ka ɔkwɛyi. (Ujɔ́n. 6:60, 66-69) Ɛnyā mafu peee ka alɔ i cika ō cɔnu fiya fiya ohigbu ɔdā nɛ aoklobiya alɔ ka a ŋ! Ikɔkɔ ɔɔma, alɔ je ɛga lɛ uwa kéē ka ɔdā néē bi ɔtu a.—Aíit. 18:13; Ɔ̄cok. 7:9.

14. Ɔdiya nɛ alɔ i cika ō wɔtu ayinɛ alɔ gboogboo ŋ ma?

14 Ujɔni klla da alɔ ku alɔ hii wɔtu ku ayinɛ alɔ ŋ. Ɔdāŋ ku alɔ i lɛ ojilima ce ukɔ́ nyā ŋ, Usetan lɔfu bi alɔ yuklɔ. (1 Ujɔ́n. 2:11; 3:15) Ɛnyā ya da ayinɛ alɔ ku eko aflɛyi a duu. Eko ɔɔma Usetan ya ɛjɛɛji ɔfu ku nu, o ya ɛɛ ku Ācɛ Ō Yɛce Ukraist eko ɔɔma kóō gbɔɔ ō wɔtu iyi uwa klla kwu kɔ. Ɛpleeko nɛ Ujɔni ta ɔkpá nyā a, ó lɛ ācɛ ōhī ipu ujɔ nōo mafu uce ō ya obɔbi nyā. Ocabɔ mafu, Udiyotrɛfisi le ceyitikwu yɔ i bi ō kɔ wa ipu ujɔ éyi eko ɔɔma. (3 Ujɔ́n. 9, 10) Ó gē lɛ ojilima ce anykwɔcɛ, nɛ ígwu nōo gē leyikwu ujɔ eko ɔɔma a gē tɛhɔ a fluflu ŋ. O klla gē ceyitikwu kóō lɛ ācɛ ōhī, nōo gē miyɛ uwa tu ɔlɛ a nu ŋma ipu ujɔ. Ɛnyā bɔbi nɛhi! Usetan yɔ i ceyitikwu lɔfulɔfu lɛ a icɛ duu, o ya kóō lɛ ō kɔ bi wa ɔtahɛ ku ācɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā, klla ya kéē ma ō ta iyi uwa abɔ. Alɔ hii wɔtu ayinɛ alɔ klla ma ō ta uwa abɔ gboogboo ŋ.

YIHƆTU APƆLƐ KU UWƆ

Ujisɔsi da Ujɔni kóō leyikwu ɛ́nɛ́ anuɔ, klla gē tu ɔ ɔtu kwu ɔtu kóō yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā. Aotrɛyi ku apɔlɛ icɛ cika ō ceyitikwu ya ɛgbá ku apɔlɛ ku uwa (Má ogwotu ɔmɛ 15-16)

15. Ɔdi nɛ aotrɛyi ku apɔlɛ cika ō bla a?

15 Ɔwɛ éyi nɛ aotrɛyi ku apɔlɛ géē mafu ka é yihɔtu apɔlɛ ku uwa a, wɛ oŋma lɛ ō ya ɛgbá ku uwa. (1 Utím. 5:8) É klla cika ō bla, ka ō ta apɔlɛ ku uwa abɔ lɛ ɛma olɔhi mla Ujehofa cɛgbá fiyɛ duu a. (Umát. 5:3) Gbɛla lɛyikwu ocabɔ olɔhi nɛ Ujisɔsi le taajɛ lɛ aotrɛyi ku apɔlɛ a. Ɔkpá nɛ Ujɔni ta a, mafu ka eko nɛ Ujisɔsi yɔ i kwū ɛyi ɔcí ku owe a, ó yɔ i gbɛla lɛyikwu apɔlɛ ku nu kpɔ. Ujɔni hayi mla ɛ́nɛ́ nu Umeri ɛga nɛ Ujisɔsi playi ɛyi ɔcí ku owe a. Naana nɛ Ujisɔsi yɔ i jɔɔnɔ bɔbibɔbi a, ó da Ujɔni kóō leyikwu ɛ́nɛ́ anuɔ kpɔ. (Ujɔ́n. 19:26, 27) Ujisɔsi lɛ ayinɛ nōo géē je otabɔ lɛ ɛ́nɛ́ nu Umeri, amāŋ ó lɛbɛɛka oduuma ku uwa i gbɔɔ ō yɛce Ujisɔsi eko ɔɔma ɛ ŋ ma. Ohigbu ɛnyā Ujisɔsi dɔka ku ɔcɛ éyi kóō yɔ mla ɛ́nɛ́ nu, nōo géē ta ɔ abɔ klla ta ɔ ɔtu kwu ɔtu kóō yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā gɔbu.

16. Uklɔ nɛhi nyá nɛ Ujɔni lɛ nɛ ó kē ya a?

16 Ujɔni lɛ uklɔ nɛhi nɛ ó cika ō ya. Ó wɛ éyi ku ayikpo ku Ujisɔsi, ohigbu ɛnyā ó cika ō yuklɔ ku ɔna ō ta a lɔfulɔfu. Ujɔni lɛ apɔlɛ, ó cika ō yuklɔ lɔfulɔfu kóō ya ɛgbá ku apɔlɛ ku nu, klla ceyitikwu ya ku ayipɛ ɔlɛ ku nu kóō lɛ ɛma olɔhi mla Ujehofa. (1 Ukɔ́r. 9:5) Ɔdi nɛ aotrɛyi ku apɔlɛ lɔfu nwu ŋma ɛnyā a?

17. Ɔdiya ɛɛ nɛ ó cɛgbá ku aotrɛyi ku apɔlɛ kóō lɛ ɛlá kwu ɛgbá ku apɔlɛ ku uwa lɔɔlɔhi a?

17 Ayinɛ alɔ nɔnyilɔ nōo wɛ otrɛyi ku apɔlɛ gē lɛ uklɔ alɛwa ō ya duu. Ocabɔ, é cɛgbá ō yuklɔ lɔfulɔfu ɛga o yuklɔ ku uwa, o ya ɛɛ kóō bi owoofu gē lɛ Ujehofa. (Āfi. 6:5, 6; Utáy. 2:9, 10) É klla lɛ uklɔ alɛwa ō ya ipu ujɔ duu, bɛɛka ō ta ayinɛ nɔnya mla ayinɛ nɔnyilɔ ɔtu kwu ɔtu, mla ō yɔ i gbɔbu ipu uklɔ ku ɔna ō ta. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, é cɛgbá ō klɔcɛ ku Ubáyíbu tɔha mla ɔnyā uwa mla ayipɛ ɔlɛ uwa duu. Apɔlɛ ku uwa géē gweeye nɛhi, abɔɔ é yɔ i ceyitikwu ya kéē yɔ ɛbɔ klla yɔ i gweeye a.—Āfi. 5:28, 29; 6:4.

“N GÉĒ YƆ̄ Ī YÍIHƆTŪ TŪ AÁ”

18. Ɔdi nɛ Ujɔni jé kpɔcii a?

18 Ujɔni lā oyeeyi nōo likpo, ó klla má ɔdā olɔhi alɛwa ipu oyeeyi ku nu. O kē má ojama alɛwa nōo lɔfu ya ku ɔtu ōkpoce ku nu kóō lɔfu iyē ŋ duu. Naana a, ó ceyitikwu eko doodu lɛyitaajɛ lɛ íne ku Ukraist, nōo ku alɔ yihɔtu ta ayinɛ alɔ eko doodu a. Ohigbu ɛnyā, Ujɔni jé kpɔcii ka Ujehofa mla Ujisɔsi yihɔtu nu, ó klla jé ka é géē lɛ ɔfu tu ɔ iyē kóō lɔtu ojama duuma nɛ ó má a. (Ujɔ́n. 14:15-17; 15:10; 1 Ujɔ́n. 4:16) Usetan mla ɛcɛ ku nu i ci Ujɔni ŋma ō yihɔtu ta ayinɛ nu mla ō ma ɔ fu ipu ɛlā nɛ ó ka mla ɔdā nɛ ó ya a ŋ.

19. Ɔdi nɛ ɔkpá ku 1 Ujɔ́ni 4:7 tu alɔ ɔtu kwu ɔtu ku alɔ ya a, ɔdi kē ya a?

19 Bɛɛka Ujɔni a, alɔ lā ipu ɛcɛ nɛ ɔcɛ́ ku nu nōo wɛ Usetan a i lɛ ihɔtu lɛ ɔcɛ doodu ŋ. (1 Ujɔ́n. 3:1, 10) Naana nɛ ó dɔka ō ci alɔ ŋma ō yihɔtu ayinɛ alɔ a, ó ya ɔ gla ŋ, ayika alɔ lɛ ɛga a je lɛ ɔ foofunu nɛ. Ku alɔ lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō yɔ i yihɔtu ayinɛ alɔ klla ma ɔ fu, ŋma lɛ ɛlā nɛ alɔ gē ka mla ɔda nɛ alɔ gē ya a. Ɔdāŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē lɛ eeye ō wɛ ipu apɔlɛ nɛhi ku Ujehofa, ɛnyā kē i ya ku alɔ lɛ eeye piyoo.—1 Ujɔ́ni 4:7.

IJÉ ƆMƐ 88 Make Me Know Your Ways

^ par. 5 Ɔcocɛhɔ Ujɔni wɛ ɔcɛ nɛ Ubáyíbu hi ka “ɔyíkpó nɛ̄ Ujísɔ̄si yíihɔtū nū ā.” (Ujɔ́n. 21:7) Naana nɛ Ujɔni wɛ ɔyipɛ oklobiya eko nɛ ó yɔ mla Ujisɔsi a, ó géē lɛ auce olɔhi ɛyɛɛyɛyi piii. Igbihaajɛ nɛ ó kwu piya ɔnyakwɔcɛ a, Ujehofa bi Ujɔni le ta aɔkpá alɛwa lɛyikwu ihɔtu. Ikpɛyi ɛlā nyā géē kɛla lɛyikwu aɔdā ōhī nɛ Ujɔni ta, mla ɔdā nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ocabɔ ku nu a.

^ par. 59 ƆDĀ NŌO YƆ I YA IPU IFOTO A: Ɔyinɛ alɔ éyi yɔ i je otabɔ eko nɛ amiya le ya, ó bi ɔdā ō le gwo uwaya ku nu yɔ i je otabɔ ku ije ta ipu uklɔ néē yɔ i ya ipu oduudu ɛcɛ a, klla yɔ i hi ācɛ ɔhá igwú wa ɛ̄gbā ō gba ku apɔlɛ ku nu.