1. N’nga nyo munovivwa a-vi namwasa wa udhivela wa Nlungu?

“NLUNGU ngudhivelo.” (1 Juwau 4:8) Vyolemba vyo-orucha vweya vyalembile rumiwi Juwau vinonithuucha imbarimbari yofuneya: Nlungu ngutimwati la ingumi thitho timwati la udhivela. Yohova nonidhiveliwana! Mwasa wa udhivela una liye i-yo ninovivwa kala ovuneleya, aimwerumweru thitho okwakwanela.

2. Movwelana na lemba la Mateu 22:37-40, n’nga malamulo menli ofuneye baavi? N’nga mwasiwa ngwan’ni vinokala vyorucha a-rela lamulo lanambili?

² Wamakristau kala audhivela kai yosakula mbwenye tilamulo. (Muleri Mateu 22:37-40.) Vinokala i-yo nimwidhiwanga pama Yohova vinokala vyo-orucha vwela lamulo loroma. Pyaimbarimbari ira Yohova golongomana liye unonimbala uli wetene vaiyo thitho unoniirela vyongo mwapama. Mbwanye vwela lamulo lanambili unooda kala wurucha wa i-yo. Mwasiwa ngwan’ni? Mwasiwa ngoi abali naatu owandamanana bo-olongomana venango aliwa anooda niirela vyongo mo-okala mwaudhivela. Yohova ato-idhiwa ira ninodha gumanangana vyevi. Gumwasiwa liye atovudhelela e-nango ira talembe Bibilya ira taonde niva-a malagi-o oonga mwemo munaoni-edhe i-yo udhivela. M’mbo-i mwa anamalemba e-nala ali Juwau.—1 Ju. 3:11, 12.

3. N’nga Juwau ufunji-idhe ni va mwasa waudhivela?

³ Mambuku a Bibilyani alembile Juwau anoonga ira makristau tanofwanela kala audhivela. Va vyaonga liye vamwasa wa ingumi ya Yesu, Juwau ato-indi-edha basa mandhu oonga ira “udhivela” okumela mu verbo oi “dhivelo” mokwaranyi-a mabuku  enangoalembile liye ndulimo. Juwau ana vyawa 100 vyalemba liye bukulee lanararu. Mabuku enala anonifunji-a vyothene vinaire i-yo ira nitonyi-edhe udhivela. (1 Ju. 4:10, 11) Mbwenye vatodimbela ira Juwau aode funjedha vyevi.

4. N’nga Juwau hora dhotene anooni-a udhivela waatu enango?

⁴ Juwau angali zombwe kai ira vyothene aira vyaudhivela. Mofwanafwani-a, fendo inango liye atom’velela Yesu dhowa malaleela kumela wu Galileya dhowa Samariya. Mbwenye atu enango a isa yau Samariya katam’mwachele pama Yesu vambo-i naafwee ana liye. N’nga chini yairile Juwau? Liye atomfuka Yesu akala angaodile thiti-a mulo dhulu ira aaka-e atu othene enao. (Luka 9:52-56) Vahora inango thitho Juwau kaoni-idhe udhivela waarumiwi afwee vinaoneya ira liye na balee Tiago tatoomvepa m’miwa ira amvepe Yesu aava-e limburo lavadhulu Muumwene wa Nlungu. Arumiwi e-nago tangavwide vyevyo tatonyanyuwa! (Mat. 20:20, 21, 24) Mbwenye Yesu kaa-idhe dhiveliwana Juwau namwasa wa vyododoma vyaira liye.—Juwau 21:7.

5. N’nga ninofuna nifunjedhen’ni yofunjedha yei?

⁵ Yofunjedha yei ninodha funjedha ifwanafwani-o ya Juwau na vyogo vinago vyalembile liye vyoonga udhivela. Evyo vinodha nifunji-a mwemo munaoni-edhe i-yo udhivela waabali-u na arongoli-u. Thitho ninodha funjedha funeya wa miru yambanjani moda munaoni-edhe aliwa ira anodhiveliwana mabanjiwa.

6. N’nga Yohova uirilen’ni vooni-a ira unonidhiveliwana?

⁶ Hora dhinango ninothuulela ira udhivela ninooni-edha dhela mu vyoonga. Mbwenye udhivela waimbarimbari thitho unooni-edhiwa dhela mu vyoira. (Onani Tiyago 2:17, 26.) Mofwanafwani-edha Yohova unonidhiveliwana. (1 Ju. 4:19) Liye unoniwadela vya udhivelee dhela mwamadhu apama a Bibilyani. (Sal. 25:10; Aroma 8:38, 39) Mbwenye i-nonilimbi-a ira Nlungu unonidhiveliwanaa kai vinoonga liyeve mbwenye thitho dhela mwa vyogo viniirele liye. Juwau atolemba ira: “Nlungu utonithonyi-edha udhivelae voi atoruma mwiilambo Mwanae obaliwa yekha ira nidhafwanye ingumi dhela mwa liye.” (1 Ju. 4:9) Yohova utorumeli-a mwanee odhiveliwiwa aoone nyarwa thitho fiyedha ukwa mwasa wa vyodawavi-u. (Juwau 3:16) Ee-no ninooda sikimiza ira Yohova unonidhiveliwana.

7. N’nga Yesu uoni-idhe a-vi ira unonidhiveliwana?

⁷ Yesu atoasikimizeli-edha anama-arelee ira unoadhiveliwana. (Juwau 13:1; 15:15) Liye atooni-a udhivelee waanama-arelee thangani-avo  iyo akala mwavyogo vyaogile liyeve mbwenye na virile liye. Yesu aogile ira: “Kalivo una udhivela kwaranya wenuwo, uvelele ingumiyee mwasa wa axamwalee.” (Juwau 15:13) N’nga thuulela viniirele Yohova na Yesu unanilimbi-e ira niiren’ni?

8. Movwelana na lemba la 1 Juwau 3:18, n’nga ninofwanela iran’ni?

⁸ I-yo ninooni-a ira ninodhiveliwana Yohova vambo-i na Yesu vowavwela. (Juwau 14:15; 1 Ju. 5:3) Thitho Yesu utoniva-a malamulo oira nidhiveliwengana unango na fwee. (Juwau 13:34, 35) Ninofwanela oni-a udhivela wa abali na arongoli-u a-kala vavyongo vinoonga i-yove mbwenye thitho vinoira i-yo. (Muleri 1 Juwau 3:18) N’nga pyivyongo viivi vinaire i-yo vooni-a ira ninowadhiveliwana aliwa?

9. N’nga udhivela wammwiri-idhe Juwau ira airen’ni?

⁹ Juwau angaodile kala na babee volaba basa lomeza somba na banja lee ira takaena kobiri. Mbwenye malo moirana vyevyo liye athosakula velela ingumi yee yothene vokami-a atu enango funjedha imbarimbari yoonga vya Yohova na Yesu. Ingumi yasakunle Juwau kayali yokweya. Vovivelela vabasa lolaleela liye ano-ara-ariwa thitho thami-iwa dhowa mwiilambo inango mo-ofuna. Fendo yogomi-edha yagumanena liye vyorucha vyevyi ali duzi na komoni wa yawa ya zana loroma angamadhi ulula. (Mayir. 3:1; 4:1-3; 5:18; Apok. 1:9) Angalive ira ali perezo Juwau atooni-a udhivela waatu enango. Mofwanafwani-a angali isuwa ya patimo liye atolemba buku la apokalipse nolitumiza mipingoni ira taode idhiwa vyongo vyafuna “ireya mo-odembuwa.” (Apok. 1:1) Moi-eno vinooneya ira angakumi-iwile perezo Juwau atolemba buku loonga vyaingumi na urumiwi wa Yesu. Liye thitho atolemba makarta mararu ira aode alimbi-a abalee na arongolee. N’nga ninasazi-edhe avi rumiwi Juwau vovilimbi-edha laba basa angalive ira ninogumanana vyorucha?

10. N’nga nyo munaoni-edhe a-vi ira munowadhiveliwana atu?

¹⁰ Moda unosakula mutu vaingumiyee ira vyongo unooni-a ira unodhiveliwana atu venango kabe. Ilambo ya Satana inofuna ira i-yo nivithuulelenga okene thitho nimalelenga hora na nguru dhi-u dhothene ira niode ganyali kobiri ira nikale ovweya. Malo moirana evyo makristau availambo yothene anomalela horiwa volaleela milanyu yapama na kami-a atu enango ira takale axamwali a Yohova. Enango anofiedhela kala anamalaleya nofunji-a hora dhothene.

11. N’nga makristau ororomeleya anooni-a a-vi udhivela wa Yohova vambo-i na abali?

¹¹ Makristau anjinji anofwanela laba dambo lothene ira taode vikami-a okene thitho kami-a mabanjiwa. Vingalive e-no abali-u ororomeleyala anoira vilivyothene vinooda aliwa ira taode kami-a gulu la Nlungu. Mofwanafwani-a enango mwaliwa anokami-a basa lokami-a atu ogweliwa masoka avilengo enango anolaba basa la vyomangamanga thitho enango anoira vyovelela vokami-a basa ya vailambo yothene. Masumana othene ninooda oni-a udhivela wa abali-u vofwanyeya vamigumanoni nokaana vikundu vyavamigumanoni. Angalive ira hora dhinango ninakalecha ochenyela i-yo ninodhowave migumanoni. Masiki nikale manyadho inowakula vamigumanoni masiki nikaena vyorucha vi-u hora dhothene ninolimbi-ana unango nafwee na-anarome thitho naweruwa vamigumanoni. (Aeb. 10:24,25) I-yo niliosimba vinjinji vavyongo vyothene vinoniirela abali na arongoli-u!

12. Mbamakalelo aavi Juwau aoni-idhe liye voadhiveliwana abalee?

 ¹² Juwau atooni-a ira unowadhiveliwana abali na arongolee vowasimba thitho noava-a malangi-o. Mofwanafwani-a vamakartee Juwau atowasimba abali mwasa wairoromelwiwa namabasiwa apama. Thitho liye atowava-a malangi-o mo-oawavirela kundu. (1 Ju. 1:8–2:1, 13, 14) Molandana navyevyi i-yo thitho ninofwanela simba abali-u naarongola vavyongo vyapama vinoira aliwa mbwenye akala m’mbo-i mwaliwa utoroma makalelo otakala venango ilemelelo yotakala ninooda m’moni-a ira ninodhiveliwana vom’mongana mwaudhivela vaviirile liyevyo ira aode vivwela. Mbwenye vanofuneela limba rima ira niode m’va-a fwi-u malangi-o, Bibilya linoonga ira axamwali aimbambiri anosumululana unango na fwee amona fwee avandhuwanga vandhila yo-ofwanela.—Sang. 27:17.

13. N’nga kaninofwanela iranan’ni?

¹³ Hora dhinango ninooni-a ira ninodhiveliwana abali-u na arongola vavyongo vya-anaira i-yo. Mofwanafwani-a i-yo kaninofwanela kala ombaranya nyanyuwa vavyongo vinoonga afwi-u. Thuulelani vyaireile komoni waingumi ya Yesu angali vailambo yavathi vano. Liye atoonga ira mutu aganyali ingumi yo-omala anama-arelee tanofwanela udya manungwee na umwa sangiree. (Juwau 6: 53-57) Anama-arelee tatokuzeya namadhu aongile Yeswala thitho anjinji tatom-iya. Bwenye axamwalee aimbarimbari gumani-avo Juwau katairilena vyevyo. Aliwa talive ororomeleya wa Yesu thitho nokala ovwelana na liye. Aliwa katavwechechile vyaongile Yesu vile namwasa wenuo aliwa tatokala odabwa navyaongile liyevyo. Aliwa katathuulele mombaranya ira Yesu aongile vyongo vyo-ofwanelela thitho katakalile osukwala. Malo moira e-no aliwa tatororomela Yesu neri-a tatoidhiwa ira liye hora dhothene unoonga imbarimbari. (Juwau 6:60, 66-69) I-yo thitho kaninofwanela kala ombaranya sukwala vavyongo vinoonga afwi-u! Akala vatoireya yongo ira kanivwechechile pama ninofwanela ava-a pata ira taode onga.—Sang. 18:13; Namal. 7:9.

14. Mwasiwa ngwan’ni kaninofwanela idanana abali-u na arongoli-u?

¹⁴ Juwau thitho utoniwenjeli-a ira kaniidanengana abali-u. Akala kanino-arela malangi-o enala ninom-iedha Satana ira aode ni-indi-edha basa. (1 Ju. 2:11, 3:15) Piyevyo vyaireile waatu enango komoni wa yawa yoroma, Satana atoira vyothene ira aode mwadhani-a  thitho dhi-avo idana vari vaatu a Nlungu. Vahora yalemba Juwau makartee, atu enango aana makalelo a Satana tatothanganeela na pingo. M’mbo-i mwaliwa ali, Diotirefe wenuo adhi-idhe gawaneya vari vapingo. (3 Ju. 9, 10) Liye kaalemeza andimuwa avapingoni thitho thangani-avo anamaing’anela isa enao taimelela gulu lotonga vahora yeniyo. Liye thitho atofiedha tamangi-a pingoni atu ali alendo thangani-avo atu akonda liye aadhiveliwana. Liye ali oviulukuli-a vinjinji! Malamboano Satana unave vilimbi-edha ira mwemo munaodele liye ira aode idani-a atu a Nlungu. Kaninofwanela rumeli-a ira idana unimwadhani-e na abali-u na arongoli-u.

15. N’nga miru ya banja inofwanela thuulelan’ni?

¹⁵ Ikundu imbo-i yofuneya yamuru wa banja yofuna oni-edha ira unodhiveliwana banjalee kusamalila vyorambulela vyaututuni. (1 Timo. 5:8) Mbwenye liye unofwanela thuulela ira vyongo vyaututuni kavinaode kwakwaneli-edha vyorambulela viwa vyauzimu vya banjanimwiwa. (Mat. 5:3) Muone ifwanafwani-o ya-iidhe Yesu wa miru ya mabanja. Buku la Juwau linoonga ira Yesu anga-adhi vang’ono funa wukwa vaimirini yoonelavo nyarwa liye atodhowanave libala banjalee. Juwau ali angaimele vakundu duzi na Mariya m’mee Yesu hora ya piwa Yesu. Masiki ira anovwa wupa o-ovilela, Yesu atovepa Juwau ira asamalile Mariya. (Juwau 19:26, 27) Abalee vambo-i na arongolee a Yesu tangaodile samalila vyorambulela vyaututuni vya Mariya mbwenye vinooneya ira aliwa katali anama-arela a Yesu. Ngumwasiwa Yesu afuna ira mutu oi aodenga msamalela Mariya muvyongo vyauzimu thitho vyatutuni.

16. N’nga Juwau ana vizo vyatundu oi a-vi?

¹⁶ Juwau atokaana vizo vilukulu vyofuna samalela. Ninga namafunjedha, liye anofwanela kala namasogolela vabasa lolaleela. Vyevyo vingalive e-no vinooneya ira liye ali mutu othela. Ee-no liye anofwanela samalela vyorambulelela vyatutuni vyabanjalee thitho mo-ofooki-a vyorambulela vyauzimu. (1 Akor. 9:5) N’nga miru ya mabanja inofunjedhavon’ni vaifwafwani-o ya Juwau?

17. Mwasiwa ngwan’ni muru wamabanja unofwanela samalela vyorambulela vya banjalee?

¹⁷ Muru wamabanja venango unooda kaana vizo vinjinji ira aode visamalela. Mofwanafwani-a liye unofwanela kala namalaba wapama  ira vyoira vyeevyo viva-e titimi-o Yohova. (Aef. 6:5, 6; Titu 2:9, 10) Thitho liye unooda kaana vizo pingoni ninga samalela mabila, abali nosogolela basa lolaleela. Vahora imbo-ive yeniyo pyofuneya thitho ira liye aodenga leri Bibilya vambo-i na i-yanee thangani-avo thitho a-ima. Chiizo yee thitho samalela ingumi yaututuni na vyongo vyothuulela thangani-avo uzimu wa banjalee. Othene banjani anooda kala osimba vinjinji na mwasa wa vyevyo.—Aef. 5:28, 29; 6:4.

18. N’nga Juwau asikimizile iran’ni?

¹⁸ Juwau atokaana ingumi yolapela thitho yaimwerumweru. Liye atogumanana vyorucha vyoi vingaodile fooki-a iroromeloee. Mbwenye liye hora iliyothene atoira mwemo mwaodela liye ira aode vwela malamulo a Yesu, ninga dhiveliwana abali na arongola. Ngumwasiwa Juwau atosikimiza ira Yohova na Yesu anomdhiveliwana. Thitho ira tangaodile mva-a nguru doi aode vilela vanyarwa ili yothene yafuna liye gumanana. (Juwau 14:15-17; 15:10; 1 Ju. 4:16) Kavali yaode ira Satana vambo-i naatu ailambwila yafuna m’mwiri-a Juwau ira a-iyachi adhiveliwana abali na arongola thitho oni-a udhivela va vyoonga na vyoira vyee.

19. N’nga lemba la 1 Ju. 4:7 linonilimbi-a iranan’ni, n’nga mwasiwa ngwan’ni?

¹⁹ Eni ninga Juwau i-yo ninokala muilambo yoi unoitonga ngu Satana yoi kavali unooni-a udhivela unango na fwee wenuo a-an’na udhivela na uliwathene. (1 Ju. 3:1, 10) Chiimbarimbari ira liye unokala waimwerumweru akala i-yo nino-iyachi dhiveliwana abali-u naarongoli-u, mbwenye liye unovioda vyevyo akala ira i-yovano nitomrumeli-a. Ngumwasiwa munofwanela sakula dhiveliwana abali naarongoli-u thitho oni-a udhivela waaliwa dhela mu vyoonga na vyoira vi-u. Mwaira e-no munokala aimwerumweru voira ikundu ya banja la Yohova thitho ingumi inyu inokala yova-a imwerumweru vinjinji.—Muleri 1 Juwau 4:7.