1. Wendo bwa Mũrungu bũtũmaga ũkaigua atĩa?

MTUME YOHANA aliandika, “Mungu ni upendo.” (1 Yoh. 4:8) Maneno hayo rahisi yanatukumbusha ukweli huu wa msingi: Mungu, aliye Chanzo cha uhai, ndiye pia Chanzo cha upendo. Yehova anatupenda! Upendo wake hutufanya tuhisi tukiwa salama, wenye furaha, na tukiwa tumeridhika.

2. Kũringana na Mathayo 22:37-40, nĩ maathana jarĩkũ jaĩrĩ jamanene, na nĩkĩ bũũmba kwĩthĩrwa bũrĩ ũntũ bũbũũmũ kwathĩkĩra rĩathana rĩa jaĩrĩ?

² Kwa Wakristo, kuonyesha upendo si jambo la hiari. Ni amri tuliyopewa. (Soma Mathayo 22:37-40.) Tunapomjua Yehova vizuri, huenda ikawa rahisi kwetu kutii ile amri ya kwanza. Hiyo ni kwa sababu Yehova ni mkamilifu; anatutendea kwa ufikirio na upole. Lakini huenda ikawa vigumu kwetu kutii amri ya pili. Kwa nini? Kwa sababu ndugu na dada zetu, ambao ni miongoni mwa majirani wetu wa karibu zaidi, si wakamilifu. Nyakati fulani huenda wakasema au kutenda kwa njia inayotufanya tuhisi kwamba hawatujali na hawatupendi. Yehova alijua kwamba tungekabili changamoto hiyo, hivyo, aliwaongoza baadhi ya waandikaji wa Biblia waandike ushauri hususa kuhusu sababu za kuonyeshana upendo, na jinsi ya kufanya hivyo. Mmoja wa waandikaji hao ni Yohana.—1 Yoh. 3:11, 12.

3. Nĩ ũntũ bũrĩkũ Johana ainyĩrĩĩrie?

³ Katika vitabu alivyoandika, Yohana anakazia kwamba ni lazima Wakristo waonyeshe upendo. Isitoshe, katika simulizi lake kuhusu maisha ya Yesu, Yohana anatumia maneno ya Kigiriki yanayotafsiriwa kuwa “upendo” na ‘-penda’ mara nyingi zaidi kuliko wale waandishi wengine watatu wa Injili kwa ujumla. Yohana alikuwa na umri wa miaka 100 hivi alipoandika Injili ya Yohana na barua zake tatu. Vitabu hivyo vilivyoongozwa  na roho ya Mungu vinafunua kwamba mambo yote ambayo Mkristo anafanya ni lazima yachochewe na upendo. (1 Yoh. 4:10, 11) Hata hivyo, ilichukua muda kwa Yohana kujifunza somo hilo.

4. Nĩ rĩonthe Johana oonerie bangĩ wendo?

⁴ Yohana alipokuwa kijana, hakuonyesha upendo nyakati zote. Kwa mfano, pindi moja Yesu na wanafunzi wake walikuwa wakisafiri kwenda Yerusalemu kupitia Samaria. Watu wa kijiji fulani cha Samaria walikataa kuwaonyesha ukarimu. Yohana alitendaje? Alimwomba Yesu ikiwa wangeweza kuagiza moto kutoka mbinguni na kuwaangamiza wakazi wote wa kijiji hicho! (Luka 9:52-56) Pindi nyingine, Yohana alishindwa kuwaonyesha upendo mitume wenzake. Inaonekana kwamba yeye na Yakobo, ndugu yake, walimwomba mama yao azungumze na Yesu ili awape nafasi za pekee kando yake katika Ufalme. Mitume wengine walipojua jambo ambalo Yakobo na Yohana walikuwa wamefanya, walikasirika sana! (Mt. 20:20, 21, 24) Hata hivyo, Yesu alimpenda Yohana licha ya mapungufu hayo yote.—Yoh. 21:7.

5. Nĩmbi tũgacũnkũũna kĩthoomone gĩkĩ?

⁵ Katika makala hii, tutachunguza mfano wa Yohana na baadhi ya mambo aliyoandika kuhusu upendo. Tunapofanya hivyo, tutajifunza jinsi tunavyoweza kuwaonyesha upendo ndugu na dada zetu. Pia, tutajifunza kuhusu njia muhimu ambayo kichwa cha familia anaweza kuonyesha kwamba anaipenda familia yake.

6. Nĩ atĩa Jehova oonanĩtie wendo bwawe kĩrĩtwĩ?

⁶ Mara nyingi tunafikiri kwamba upendo ni hisia inayotoka moyoni inayoonyeshwa kwa maneno ya fadhili. Lakini ili upendo uwe halisi, ni lazima pia uonyeshwe kwa matendo. (Linganisha Yakobo 2:17, 26.) Kwa mfano, Yehova anatupenda. (1 Yoh. 4:19) Na anaonyesha upendo wake kupitia maneno mazuri yaliyoandikwa kwenye Biblia. (Zab. 25:10; Rom. 8:38, 39) Hata hivyo, hatusadiki tu kwamba Mungu anatupenda kwa sababu ya yale anayosema, bali pia kwa sababu ya yale anayotenda. Yohana aliandika hivi: “Hivi ndivyo upendo wa Mungu ulivyofunuliwa kwetu, kwamba Mungu alimtuma Mwana wake mzaliwa-pekee ulimwenguni ili tupate uzima kupitia yeye.” (1 Yoh. 4:9) Yehova aliruhusu mwana wake mpendwa ateseke na kufa kwa ajili yetu. (Yoh. 3:16) Je, tunaweza kuwa na shaka yoyote kwamba kwa kweli Yehova anatupenda?

7. Yesu alifanya nini kuthibitisha upendo wake kwetu?

⁷ Yesu aliwahakikishia wanafunzi wake kwamba alikuwa anawapenda. (Yoh. 13:1; 15:15)  Alithibitisha kina cha upendo wake kwao na kwetu pia kupitia mambo aliyosema na pia mambo aliyotenda. Yesu alisema “hakuna mtu aliye na upendo mkuu kuliko huu, kwamba mtu atoe uhai wake kwa ajili ya rafiki zake.” (Yoh. 15:13) Tunachochewa kufanya nini tunapofikiria kuhusu mambo ambayo Yehova na Yesu wamefanya kwa ajili yetu?

8. Nĩ atĩa Jesũ athithĩrie kwonania wendo bwawe kĩrĩtwĩ?

⁸ Tunaonyesha kwamba tunampenda Yehova na Yesu kwa kuwatii. (Yoh. 14:15; 1 Yoh. 5:3) Na Yesu alituamuru kihususa kwamba tupendane. (Yoh. 13:34, 35) Ni lazima tuonyeshe kwamba tunawapenda ndugu na dada zetu si kwa maneno tu, bali pia tuonyeshe upendo huo kwa matendo. (Soma 1 Yohana 3:18.) Tunaweza kufanya mambo gani hususa ili kuonyesha kwamba tunawapenda?

9. Wendo bwatũmĩre Johana athithia atĩa?

⁹ Yohana angeweza kuamua kubaki na baba yake na kupata pesa kwa kufanya kazi kwenye biashara ya familia ya kuvua. Lakini badala ya kufanya hivyo, alitumia maisha yake yote yaliyobaki kuwasaidia wengine wajifunze ukweli kumhusu Yehova na Yesu. Maisha ambayo Yohana alichagua hayakuwa rahisi. Aliteswa, na karibu na mwishoni mwa karne ya kwanza alipokuwa amezeeka, alipelekwa uhamishoni. (Mdo. 3:1; 4:1-3; 5:18; Ufu. 1:9) Hata alipokuwa amefungwa kwa sababu ya kuhubiri kuhusu Yesu, Yohana alionyesha kwamba alikuwa akiwafikiria wengine. Kwa mfano, alipokuwa kwenye kisiwa cha Patmo, aliandika kitabu cha Ufunuo na kukituma kwa makutaniko ili yajue mambo ‘yaliyopaswa kutukia hivi karibuni.’ (Ufu. 1:1) Kisha, inaelekea baada ya kuachiwa huru kutoka Patmo, Yohana aliandika kitabu chake cha Injili kuhusu maisha na huduma ya Yesu. Pia, aliandika barua tatu ili kuwatia moyo na kuwaimarisha ndugu na dada zake. Unaweza kuigaje maisha ya kujidhabihu ya Yohana?

10. Ũũmba kwonania atĩa nĩwendete antũ?

¹⁰ Unaweza kuonyesha kwamba unawapenda watu kupitia mambo unayochagua kufanya maishani mwako. Ulimwengu wa Shetani ungependa utumie muda na nguvu zako zote kwa ajili yako mwenyewe, ukijaribu kutafuta pesa ili kujitengenezea jina. Badala ya kufanya hivyo, wahubiri wa Ufalme waliojidhabihu ulimwenguni pote wanatumia muda wao mwingi kadiri wawezavyo ili waweze kuhubiri habari njema na kuwasaidia watu wamkaribie Yehova. Baadhi yao hata wanaweza kuhubiri na kufundisha wakiwa watumishi wa wakati wote.

11. Nĩ atĩa atũmĩĩria babaingĩ etĩkĩkua bonanagia nĩbendete ataana na aarĩ ba Baaba?

¹¹ Wakristo wengi washikamanifu wanalazimika kufanya kazi ya kimwili ya wakati wote ili waweze kujitegemeza na kuandalia familia zao. Hata hivyo, wahubiri hao waaminifu hulitegemeza tengenezo la Mungu kwa njia yoyote wanayoweza. Kwa mfano, baadhi wanaweza kutoa msaada wakati wa msiba, wengine wanaweza kufanya kazi kwenye mradi wa ujenzi, na sote tuna fursa ya kutoa michango kwa ajili ya kazi ya ulimwenguni pote. Wanafanya mambo hayo kwa sababu wanampenda Mungu na wanadamu wenzao. Kila juma, tunaonyesha kwamba tunawapenda ndugu na dada zetu kwa kuhudhuria na kushiriki kwenye mikutano ya kutaniko. Ingawa huenda tukawa tumechoka, bado tunahudhuria mikutano hiyo. Ingawa huenda tuna wasiwasi, bado tunatoa maelezo. Na ingawa sote tuna matatizo ya kibinafsi, tunawatia moyo wengine kabla au baada ya mkutano. (Ebr. 10:24, 25)  Tunathamini sana kazi inayofanywa na wahubiri wenzetu!

12. Nĩ na njĩra ĩngĩ ĩrĩkũ Johana onanĩrie wendo bwawe kĩrĩ ataana na aarĩ ba Baaba?

¹² Yohana hakuonyesha kwamba anawapenda ndugu na dada zake kwa kuwapongeza tu, bali pia kwa kuwashauri. Kwa mfano, katika barua zake, Yohana aliwapongeza ndugu na dada zake kwa imani yao na matendo yao mazuri, lakini aliwapa pia shauri la moja kwa moja kuhusu dhambi. (1 Yoh. 1:8–2:1, 13, 14) Vivyo hivyo, tunahitaji kuwapongeza ndugu na dada zetu kwa mambo mazuri wanayofanya. Lakini ikiwa ndugu au dada fulani anasitawisha mtazamo au zoea fulani baya, tunaweza kumwonyesha upendo kwa kumwambia kwa busara jambo analohitaji kusikia. Inahitaji ujasiri ili kumpa rafiki yetu shauri, lakini Biblia inasema kwamba marafiki wa kweli huonyana au kurekebishana.—Met. 27:17.

13. Nĩ ũntũ bũrĩkũ tũbwĩrĩte gũciebanĩria nabu?

¹³ Nyakati nyingine tunaonyesha kwamba tunawapenda ndugu na dada zetu kupitia mambo ambayo hatufanyi. Kwa mfano, hatukwaziki haraka kwa sababu ya mambo wanayosema. Fikiria jambo lililotokea karibu na mwishoni mwa maisha ya Yesu hapa duniani. Aliwaambia wanafunzi wake kwamba ili kupata uzima walihitaji kula mwili wake na kunywa damu yake. (Yoh. 6:53-57) Maneno hayo yalikuwa yenye kushtua sana hivi kwamba wanafunzi wake wengi walimwacha—lakini marafiki zake wa kweli kutia ndani Yohana, hawakumwacha. Waliendelea kushikamana naye. Hawakuelewa kile ambacho Yesu alisema, na inaelekea walishangazwa na maneno yake. Hata hivyo, marafiki washikamanifu wa Yesu hawakufikiri kwamba mambo aliyosema hayakuwa sahihi na kukwazwa nayo. Badala yake walimtumaini, wakijua kwamba alisema kweli. (Yoh. 6:60, 66-69) Ni jambo la muhimu sana kwamba tusikwazike haraka kwa sababu ya mambo ambayo rafiki zetu watasema! Badala yake, tunawapa fursa watueleze walichomaanisha.—Met. 18:13; Mhu. 7:9.

14. Nĩkĩ tontũ tũtĩbwĩrĩte kũreka ũthũ bũkũra nkorone yetũ?

¹⁴ Pia, Yohana alituhimiza tusiwachukie ndugu au dada zetu. Ikiwa hatutatii shauri hilo, Shetani anaweza kutushawishi. (1 Yoh. 2:11; 3:15) Hilo liliwapata baadhi ya watu mwishoni mwa karne ya kwanza W.K. Shetani alikuwa akifanya yote ambayo angeweza ili kuchochea chuki na kuwagawa watu wa  Mungu. Kufikia wakati ambapo Yohana alikuwa akiandika barua zake, watu walioonyesha roho kama ya Shetani walikuwa sehemu ya kutaniko. Kwa mfano, Diotrefe alikuwa akisababisha migawanyiko mikubwa kutanikoni. (3 Yoh. 9, 10) Hakuwa akiwaheshimu wazee waliosafiri waliotumwa na baraza lililoongoza. Hata alijaribu kuwatupa nje ya kutaniko wale waliowakaribisha watu ambao hakuwapenda. Hilo lilikuwa jambo baya sana! Bado Shetani anajaribu sana kusababisha migawanyiko ili kuwashinda watu wa Mungu leo. Tusiruhusu kamwe chuki itugawe.

15. Kĩongo kĩa nja no mwanka ariikane atĩa?

¹⁵ Njia moja muhimu ambayo kichwa cha familia anaweza kuonyesha kwamba anaipenda familia yake ni kwa kuiandalia mahitaji ya kimwili. (1 Tim. 5:8) Hata hivyo, ni lazima akumbuke kwamba vitu vya kimwili haviwezi kutosheleza mahitaji ya kiroho ya familia yake. (Mt. 5:3) Ona mfano ambao Yesu aliwawekea vichwa vya familia. Kulingana na Injili ya Yohana, Yesu alipokuwa akifa kwenye mti wa mateso, bado alikuwa akiifikiria familia yake. Yohana alikuwa amesimama na Maria, mama wa Yesu, mahali ambapo Yesu alikuwa akiuawa. Licha ya kuwa na maumivu makali, Yesu alifanya mipango ili Yohana amtunze Maria. (Yoh. 19:26, 27) Yesu alikuwa na ndugu wa kimwili ambao bila shaka wangemwandalia Maria mahitaji yake ya kimwili, lakini inaonekana kufikia wakati huo hakuna hata mmoja kati yao aliyekuwa mwanafunzi wa Yesu. Hivyo, Yesu alitaka kuhakikisha kwamba Maria angetuzwa kimwili na pia kiroho.

16. Nĩ mantũ jarĩkũ Johana aaingagia?

¹⁶ Yohana alikuwa na majukumu mengi. Akiwa mmoja wa mitume, aliongoza katika kazi ya kuhubiri. Huenda pia alikuwa ameoa, hivyo huenda alihitaji kupanga ratiba iliyosawazika ili kuiandalia familia yake mahitaji ya kimwili na vilevile kuiandalia mahitaji ya kiroho. (1 Kor. 9:5) Vichwa vya familia leo wanajifunza nini?

17. Nĩkĩ tontũ bũrĩ ũntũ bwa gĩtũmi kĩongo kĩa nja kũmenyeera mantũ ja gĩkĩrundu ya nja yaawe?

¹⁷ Huenda ndugu ambaye ni kichwa cha familia akawa na majukumu mengi mazito. Kwa mfano, anapokuwa katika kazi yake ya kimwili ni lazima aifanye kwa bidii kazi hiyo ili aliletee sifa jina la Yehova. (Efe. 6:5, 6; Tito 2:9, 10) Na huenda ana majukumu kutanikoni,  kama vile uchungaji na kuongoza katika kazi ya kuhubiri. Wakati huohuo, ni muhimu ajifunze Biblia kwa ukawaida na mke na watoto wake. Watathamini sana jitihada zake za kuwasaidia wawe na afya kimwili, kihisia, na kiroho.—Efe. 5:28, 29; 6:4.

18. Nĩ ũntũ bũrĩkũ Johana arĩ na mma nabu?

¹⁸ Yohana aliishi miaka mingi na kujionea mambo mengi. Alipitia changamoto za aina nyingi ambazo zingeweza kudhoofisha imani yake. Lakini siku zote alifanya yote aliyoweza ili kutii amri za Yesu, kutia ndani amri ya kuwapenda ndugu na dada zake. Na kwa sababu hiyo, Yohana alikuwa na uhakika kwamba Yehova na Yesu walimpenda na kwamba wangempa nguvu za kushinda jaribu lolote. (Yoh. 14:15-17; 15:9, 10; 1 Yoh. 4:16) Hakuna jambo lolote ambalo Shetani au mfumo wake ungeweza kufanya ambalo lingemzuia Yohana kuonyesha upendo wake kwa maneno na matendo.

19. Nĩ ũntũ bũrĩkũ 1 Johana 4:7 ĩtwĩkagĩra inya kũthithia, na nĩkĩ?

¹⁹ Kama Yohana, sisi pia tunaishi katika ulimwengu unaotawaliwa na Shetani, mungu mwenye chuki wa mfumo huu. (1 Yoh. 3:1, 10) Ingawa anataka tuache kuwapenda ndugu na dada zetu, hawezi kufanya hilo liwezekane, isipokuwa sisi wenyewe tumruhusu. Acheni tuazimie kuwapenda ndugu na dada zetu, na tuonyeshe upendo huo kupitia yale tunayosema na kutenda. Tunapoonyesha upendo huo, tutakuwa na shangwe ya kuwa sehemu ya familia ya Yehova, na tutakuwa na maisha yenye furaha kwelikweli.—Soma 1 Yohana 4:7.