Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 2

Malongi Tulenda Longuka mu ‘Nlonguki Yesu Kaba Zolanga Beni’

Malongi Tulenda Longuka mu ‘Nlonguki Yesu Kaba Zolanga Beni’

‘Zikhomba ziama zi luzolo, tuzolasananga befu na befu bila luzolo kuidi Nzambi lumbanga.’1 YOANE 4:7.

NKUNGA 105 ‘Nzambi, Nandi Luzolo’

MAMBU TUALONGUKA *

1. Buidi tumbelanga mu kuzaba ti Nzambi wutu zolanga?

MVUALA Yoane wusonika ti “Nzambi luzolo.” (1 Yoa. 4:8) Befu tuzabizi ti Nzambi nandi wuvanga luzingu. Vayi mambu mvuala Yoane katuba, ma tusadisa kutebuka moyo ti: Nzambi nandi Tho yi luzingu ayi mvandi Tho yi luzolo. Yave wutu zolanga! Luzolo luandi lutu vanganga kuba mu nsika, kuba mayangi ayi kukuangalala mu biuma tuidi.

2. Dedi bummonisina Matai 22:37-40, zithumu mbi wadi zilutidi nkinza, ayi kibila mbi tulenda muena phasi kutumamana lutumu lummuadi?

2 Baklisto balendi sola ko boti bafueti monisa luzolo voti ndamba. (Tanga Matai 22:37-40.) Bo tunzaba Yave buboti, diala ba diambu diluelu kuidi befu kutumamana nsiku wutheti katu vana. Kibila nandi widi wuvedila ayi wutu vuanga nkinza. Vayi tulenda mona beni phasi kutumamana nsiku wumuadi. Kibila mbi? Kibila zikhomba zitu voti batu bankalanga yitu va nsengi badi batu ba masumu. Ayi bawu balenda tuba voti kutu vangila mambu malenda tulueka ntima. Yave wuzaba ti mambu amomo mala monika va khat’itu. Diawu katuadisila mua dingumba di batu muingi basonika mayindu mankinza mu matedi kibila mbi ayi buidi tulenda monisina luzolo befu na befu. Wumueka mu bawu widi mvuala Yoane.—1 Yoa. 3:11, 12.

3. Mbi mvuala Yoane katu longa matedi luzolo?

3 Mu zibuku mvuala Yoane kasonika, nandi wukindisa baklisto muingi bamonisanga luzolo. Dedi mu buku mvuala Yoane kasonika, yintubila matedi luzingu lu Yesu, nandi wusadila bikuma “luzolo” ayi “kiluzolo” kuvioka zio Matai, Luka ayi Malako basonika mu zibuku ziawu. Mvuala Yoane wuba nduka 100 di mimvu bo kasonika buku yintubila matedi luzingu lu Yesu (buku yi Yoane) ayi minkanda minkaka mitatu kasonika (nkanda 1, 2, 3 Yoane). Zibuku beni zimmonisa ti luzolo lufueti tuadisa mamoso baklisto bamvanga. (1 Yoa. 4:10, 11) Vayi thangu yiwombo yivioka muingi Yoane kalonguka mambu amomo mankinza.

4. Mvuala Yoane waba monisanga luzolo khumbu zioso? Sudikisa

4 Bo mvuala Yoane kaba ditoko bakana ko khumbu zioso kaba monisanga luzolo. Dedi, khumbu yimueka bo Yesu ayi minlonguki miandi bayenda kue samuna ku divula dimueka di Samalia, batu ku divula beni bamanga kuyamba Yesu ayi minlonguki miandi. Mbi mvuala Yoane kavanga? Nandi wudasuka beni ayi wundinda Yesu muingi katumisa mbazu du diyilu ayi kubungua batu boso ku divula beni! (Luka 9:52-56) Khumbu yinkaka, Yoane kasa monisa ko luzolo kuidi bapostolo bankaka. Nandi ayi khomb’andi bakamba mam’awu muingi kudinda Yesu kaba vana kibuangu kinkinza mu Kintinu kiandi. Bo bapostolo bankaka bazaba mambu Yoane ayi Yakobi bavanga, bawu baba dasukila! (Matai 20:20, 21, 24) Kheti mu zinzimbala zioso Yoane kavanga, Yesu wutatamana kunzola.—Yoa. 21:7.

5. Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?

5 Mu dilongi adidi, tunkuiza mona kifuani ki Yoane ayi mua mambu kasonika matedi luzolo. Mvandi tunkuiza mona buidi tulenda monisina luzolo kuidi zikhomba zitu ayi buidi mfumu yi dikanda kalenda monisina ti wunzolanga dikanda diandi.

MONISA LUZOLO MU MAVANGA

Yave wutu monisa luzolo luandi mu kufila Muan’andi muingi kafua mu kibila kitu (Tala matangu 6-7)

6. Mbi Yave kavanga muingi kumonisa ti wutu zolanga?

6 Khumbu zinkaka tulenda yindula ti kuzola batu kunsundula kuba mayindu mamboti mu matedi bawu voti kuba kambanga mambu mamboti. Vayi boti tuba zolanga mu bukiedika, tufueti monisa mawu mu mavanga. (Dedikisa na Yako. 2:17, 26.) Dedi, Yave wutu zolanga. (1 Yoa. 4:19) Ayi nandi wummonisanga luzolo luandi mu befu, bo katu sonikina mambu mawombo mu Kibibila. (Minku. 25:10; Loma 8:38, 39) Vayi befu tuidi lufiatu ti Nzambi wutu zolanga, bakana ko to mu mambu nandi katuba vayi mvandi mu mambu nandi kavanga. Mvuala Yoane wusonika: ‘Mu phila ayiyi, buawu Nzambi kamonisina luzolo luandi mu befu: ‘Nzambi wufila Muan’andi wumueka to va nza, muingi tubaka moyo mu nzil’andi.’ (1 Yoa. 4:9) Yave, wubikila Muan’andi wu luzolo katovuka ayi kafua mu kibila kitu. (Yoa. 3:16) Diawu tuididi lufiatu ti Yave wutu zolanga.

7. Buidi Yesu kamonisina ti wutu zolanga?

7 Yesu wukamba minlandikini miandi ti nandi waba kuba zolanga. (Yoa. 13:1; 15:15) Nandi wumonisa ti waba zolanga minlandikini miandi ayi wutu zolanga, bakana ko to mu mambu nandi katuba vayi mvandi mu mambu kavanga. Diawu katubila: “Kuisi ko mutu [widi] luzolo lulutidi banga mutu wowo wumvana luzingu luandi mu [kibila] ki bakundi bandi.” (Yoa. 15:13) bo tunyindula mu mambu Yave ayi Yesu bavanga mu kibila kitu, mbi tufueti vanga?

8. Mbi 1 Yoane 3:18 yitu kindisa kuvanga?

8 Tummonisanga ti tunzolanga Yave ayi Yesu mu kuba tumamana. (Yoa. 14:15; 1 Yoa. 5:3) Ayi Yesu wutu kamba ti tufueti kuyizolasananga. (Yoa. 13:34, 35) Tulendi monisa ko to luzolo tuidi kuidi zikhomba zitu mu mambu tuntuba vayi mvandi tufueti monisa mawu mu mambu tumvanga. (Tanga 1 Yoane 3:18.) Mambu mbi tulenda vangila zikhomba zitu, muingi bavisa ti tuba zolanga?

ZOLA ZIKHOMBA ZIAKU ZI BAKIETO AYI ZI BABAKALA

9. Mbi luzolo lutuadisa mvuala Yoane kuvanga?

9 Yoane ḿba khanu wubaka makani ma kusala na Tat’andi muingi kubaka zimbongo ziwombo mu kisalu ki kuloba zifu. Vayi nandi wusadila luzingu luandi loso, muingi kusadisa batu kulonguka kiedika kitedi Yave ayi Yesu Klisto. Luzingu Yoane kasola luba beni luphasi. Wuviokila mu zithotolo ziwombo ayi bankotisa mu buloko mu kibila ki kusamuna zitsangu zimboti. Ayi khumbu yitsuza mawu mamonika, yiba mu sekulu yitheti T.K. buna weka kiboba. (Mava. 3:1; 4:1-3; 5:18; Nzai. 1:9) Kheti wuba mu buloko, nandi wutatamana kulonga matedi Yesu Klisto. Ayi mvandi wumonisa ti waba vuanga nkinza bankaka. Dedi, bo kaba ku kiseki ki Patimosi, nandi wusonika kimona meso katambula kuidi Yave ayi wufila kuidi bimvuka muingi bazaba ‘mambu mankuiza monika mu bilumbu binkuiza kuntuala.’ (Nzai. 1:1) Ḿba bo kabasika ku kiseki beni, Yoane wusonika buku yintubila matedi luzingu ayi kisalu ki kusamuna ki Yesu. Mvandi wusonika minkanda minkaka mitatu muingi kukindisa zikhomba ziandi. Buidi ngie wulenda landikinina kifuani ki Yoane?

10. Buidi ngie wulenda monisina ti wunzolanga batu?

10 Ngie wulenda monisa ti wunzolanga batu, mu mambu wunsola kuvanga mu luzingu luaku. Nza yi Satana yintomba to ngie wuyindulanga matedi ngieveka ayi wuki sadisanga ngieveka. Vayi baklisto bakiedika bansadilanga mangolo mawu moso muingi kulonga zitsangu zimboti mu nza yimvimba. Ayi bankaka bamvanganga kisalu beni mu thangu ka thangu.

Tummonisanga luzolo luitu kuidi zikhomba zitu zi kiphevi ayi dikanda ditu, mu mambu tuba vangilanga (Tala matangu 11, 17) *

11. Buidi zikhomba ziwombo bammonisinanga ti banzolanga Yave ayi zikhomba ziawu zi kiphevi?

11 Zikhomba zitu ziwombo zi kiphevi, bansalanga kadika kilumbu muingi babaka bu kukiebila zitsatu zi naveka ayi zi dikanda diandi. Vayi kheti bobo, bawu bambuelanga mioko kimvuka ki Yave mu mua thangu bambakanga. Dedi, bankaka bambuelanga mioko bo kivuka kimmonika, bankaka mu thungulu yi zinzo zi Kintinu, ayi bankaka bamvananga minkhayilu miawu muingi kubuela mioko kisalu ki Yave kimvangamanga mu nza yimvimba. Bawu bamvanganga mambu moso amomo kibila banzolanga Nzambi ayi wadi yawu. Ayi kadika sabala befu tummonisanga ti tunzolanga zikhomba zitu, mu kukuendanga mu zikhutukunu ayi kuvana mimvutu minkindisa zikhomba. Kheti tumbanga bavonga, befu tumvanganga mangolo muingi kuba mu zikhutukunu. Ayi khumbu zinkaka kheti tuidi mambu ma tutatisa, befu tumvanganga mangolo ma kuvana mimvutu. Ayi kheti tuidi mu kuviokila mu mambu maphasi, va thonono voti kutsuka lukutukunu, befu tumbotulanga thangu muingi kukindisa bankaka. (Ebe. 10:24, 25) Tunkuangalala beni kumona kisalu kidi mu kuvangama kuidi zikhomba aziozio zi babakala ayi zi bakieto!

12. Mu phila mbi yinkaka Yoane kamonisina luzolo kuidi zikhomba ziandi zi kiphevi?

12 Mvuala Yoane wumonisa luzolo kaba mu zikhomba ziandi kubika kuandi to mu kuba nyunganga vayi mvandi mu kuba vana malongi mankinza. Dedi mu minkanda miandi kasonika, nandi wunyunga zikhomba zi bakieto ayi zi babakala mu kiminu ayi mu mavanga mawu mamboti. Vayi mvandi wuba vana malongi mankinza mu matedi kuvola disumu. (1 Yoa. 1:8–2:1, 13, 14) Bobuawu mvandi, tufueti tondanga zikhomba zitu mu mambu mamboti bamvanganga. Vayi boti khomba betona kumonisa zikhadulu zimbi voti widi mu kuvanga mambu malenda bifisa kikundi kiandi na Yave, mu luzolo ayi mu lukinzu, tufueti kunsemba. Vantombuluanga kibakala muingi kusemba nkundi vayi Kibibila kintuba ti bakundi bakiedika, bamvanasananga malongi.— Zinga. 27:17.

13. Mbi tufueti bika kuvanga?

13 Khumbu zinkaka, tummonisanga ti tunzolanga zikhomba zitu, mu kukhambu fika fuemanga mu mambu bantuba malenda tulueka ntima. Tala mambu mamonikina Yesu bo kaba va ntoto. Nandi wunkamba minlandikini miandi ti, muingi babaka luzingu lu mvu ka mvu, bafueti dia nsuni’andi ayi kunua menga mandi. (Yoa. 6:53-57) Mambu katuba malueka mintima mi minlandikini miandi ayi mu kibila beni bawombo babika kunlandakana. Vayi bakundi bandi bakiedika kubunda mvandi mvuala Yoane, batatamana kunlandakana. Bawu basa kamba ko Yesu ti mambu katuba maba mambi ayi maba lueka ntima, kibila baba lufiatu mu nandi ayi bazaba ti nandi wuntubanga to kiedika. (Yoa. 6:60, 66-69) Diawu didi diambu dinkinza kubika fika fuemanga mu mambu bakundi bitu bantuba. Vayi tufueti kuba vananga luaku muingi basudikisa mbi mambu bantuba mansundula.—Zinga. 18:13; Mpovi 7:9.

14. Kibila mbi tulendi bela ko lulendu mu zikhomba zitu zi kiphevi?

14 Yoane mvandi wutu kamba muingi tubika lendanga zikhomba zitu. Befu kumanga kulandakana dilongi adiodio, Satana kalenda tuvukumuna. (1 Yoa. 2:11; 3:15) Mawu mamonikina baklisto bankaka mu sekulu yitheti T.K. Satana wutona kutula kithatu ayi luvasanu va khati dikabu di Nzambi. Bo mvuala Yoane kasonika minkanda miandi, babakala bankaka baba mayindu ma Satana bakota mu kimvuka ki Nzambi dedi Diotefele. Nandi wutona kutuadisa luvasanu mu kimvuka. (3 Yoa. 9, 10) Nandi kabasa kinzikanga ko minkengididi mi bimvuka. Diotefele waba tomba kukukisa mu kimvuka batu baba kabilanga ayi baba yambanga zikhomba nandi kabasa zolanga ko. Nandi wuba beni lunangu! Nati bubu Satana wukhidi vanganga mangolo ma kutula kimbeni mu dikabu di Yave. Tulendi bika ko kithatu ki tutatula kuidi zikhomba zitu zi kiphevi ayi ki tuvanga tubika kuba buela mioko.

ZOLA DIKANDA DIAKU

Yesu wukamba mvuala Yoane muingi kakieba zitsatu zi mam’andi ayi kankindisa muingi katatamana kusadila Yave. Bubu zimfumu zi makanda mvawu bafueti kieba zitsatu zi makanda mawu (Tala matangu 15-16)

15. Mbi mfumu dikanda kafueti tebukanga moyo?

15 Phila yinkaka mfumu yi dikanda kalenda monisina luzolo kuidi dikanda diandi yidi, mu kuba vananga biabioso bantomba muingi kudukisa zitsatu ziawu zi kinsuni. (1 Tim. 5:8) Vayi zimfumu zi dikanda bafueti tebukanga moyo ti buima bi kinsuni bilendi dukisa ko zitsatu zi kiphevi zi dikanda diawu. (Matai 5:3) Tala kifuani Yesu kavana kuidi zimfumu zi makanda. Buku yi Yoane yintuba ti, bo Yesu kaba fua va dikunzi nandi wutatamana kuyindula dikanda diandi. Mvuala Yoane wuba va kimueka na Malia bo baba vonda Yesu. Vayi kheti mu ziphasi zingolo kaba, Yesu wukamba mvuala Yoane muingi kakieba mam’andi. (Yoa. 19:26, 27) Yesu wuba zikhomba zibutuka yandi nkudi yimueka baba bakubama muingi kukieba zitsatu zi Malia mu kinsuni. Vayi ni wumueka mu bawu mu thangu beni wuba nlandikini wu Yesu. Diawu Yesu katombila mutu wu lufiatu wulenda kieba zitsatu zi mam’andi ayi kunkindisa muingi katatamana kusadila Yave.

16. Biyeku mbi mvuala Yoane kaba?

16 Mvuala Yoane wuba biyeku biwombo. Dedi bapostolo bankaka, nandi mvandi wuba kiyeku ki kutuama ntuala mu kisalu ki kusamuna. Ayi ḿba nandi wuba wukuela, diawu vabe tombulu nandi kukieba zitsatu zi kinsuni ayi zi kiphevi zi dikanda diandi. (1 Koli. 9:5) Mbi zimfumu zi makanda bubu balenda longuka mu kifuani ki Yoane?

17. Kibila mbi didi diambu dinkinza mfumu dikanda kukieba zitsatu zi kiphevi zi dikanda diandi?

17 Khomba widi mfumu yi dikanda, kalenda ba biyeku biwombo binkinza. Dedi nandi kafueti ba kisadi kimboti muingi batu bazitisanga Yave. (Efe. 6:5, 6; Tito 2:9, 10) Mvandi kalenda ba biyeku mu kimvuka bi kukengidila ayi kutuama ntuala mu kisalu ki kusamuna. Vayi kheti abobo, nandi kafueti botulanga thangu muingi kulonguka Kibibila na bana bandi ayi nkazi’andi. Kibila akiokio kidi kiyeku kiandi. Ayi na kuvanga mawu, dikanda diandi bala kuntonda mu mangolo kamvanga ma kuba sadisa batatamana kuba kinkundi na Yave.— Efe. 5:28, 29; 6:4.

‘TATAMANA MU LUZOLO LUAMA’

18. Lufiatu mbi mvuala Yoane kaba, ayi kibila mbi?

18 Mvuala Yoane wuzinga mimvu miwombo vayi mvandi wuviokila mu mambu mawombo maphasi mabina dekula kiminu kiandi mu Yave. Nandi mvandi wutatamana kulandakana zithumu zi Yesu. Kubunda mvandi lutumu luntuba ti tufueti zolanga zikhomba zitu zi kiphevi. Mu phila ayoyi, Yoane wuba lufiatu ti Yave ayi Yesu bakunzolanga ayi bala kumvana mangolo muingi kukindama mu ziphasi zioso. (Yoa. 14:15-17; 15:10; 1 Yoa. 4:16) Satana ayi nza kanyadila, basa tula ko mvuala Yoane nkaku muingi kuzola zikhomba ziandi zi kiphevi ayi muingi kumonisa luzolo beni mu mambu katuba ayi kavanga.

19. Mbi lutangu lu 1 Yoane 4:7 lutu kindisa kuvanga, ayi kibila mbi?

19 Dedi mvuala Yoane, befu mvitu tuidi mu kuzingila mu nza yidi mu thuadusulu yi Satana nkua mambi. (1 Yoa. 3:1, 10) Kheti nandi wuntomba befu tubika kuzola zikhomba zitu zi kiphevi vayi kalenda nunga to kuvanga mawu befu kumvana luaku alolo. Tuidi bakubama muingi kutatamana kuzola zikhomba zitu zi kiphevi ayi kumonisa mu mavanga mitu ti tuba zolanga. Befu kuvanga mawu, tuala baka mayangi makiedika mu luzingu mu kuba mu khati dikanda di Yave.—Tanga 1 Yoane 4:7.

NKUNGA 88 Bika Minu Yidiata mu Zinzila Ziaku

^ Lut. 5 Kibibila kimmonisa ti mvuala Yoane nandi ‘nlonguki Yesu kaba zolanga beni.’ (Yoa. 21:7) Bo kaba ditoko, nandi waba monisanga zikhadulu zimboti. Kuntuala diawu Yave kansadila muingi kusonika mu Kibibila mambu mantubila matedi luzolo. Mu dilongi adidi, tunkuiza mona mua mambu mvuala Yoane kasonika ayi mbi tulenda longuka mu kifuani kiandi.

^ Lut. 59 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Mfumu yi dikanda, wumbuela mioko kisalu kimvangamanga mu nza yimvimba ki kusadisa batu bammonikina bivuka. Wumvana minkhayilu ayi wuntumisa batu bankaka muingi baba va kimueka ayi nandi, nkazi’andi ayi bana bandi mu mbuongimini’awu yi dikanda.