1. N aaro raa are e a karako iai kaotiotan te tatangira ni boong aikai?

E A KAMAN taekinaki n te Baibara bwa ni kabaneani boong, e na karako kaotiotan te “tatangira” irouia aomata. (2Tim. 3:1, 3) Ti a nora te taetae ni burabeti aei bwa e a kakoroaki bukina ngkai. N te katoto, mirion ma mirion utu aika a a tia ni bwenaua man te buuraure, ike a un iai kaaro i marenaia ao a a namakinna naati bwa a aikoa tangiraki. Utu naba ake a maeka n te auti ae tii teuana, a kona n iangoiia bwa e a aki rangi ni kaan reitakia. E taku te tia reirei ni kairiri temanna ibukia te utu teuana, “A aikoa reitaki i marenaia te buu te aine, te buu te mwaane, ao ataei, ma a a bane riki aia tai ma te kaombiuta, te tablet, te mobwaao, ke te takaakaro n te intanete.” “E ngae ngke a bane ni mena n te auti ae tii teuana, ma a aki rangi n taneiai i marenaia.”

2-3. (a) Ni kaineti ma I-Rom 12:10, antai ae ti riai ni kaotiota te itangitangiri nakoia? (b) Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?

² Ti aki kani katotonga aroia kaain te aonnaba are a aki kaotiota te tangira. (IRom 12:2) Ma n oneani mwin anne, ti riai ni karikirakea te itangitangiri tiaki tii nakoia ara utu ma nakoia naba tarira n te onimaki. (Wareka I-Rom 12:10.) Tera te itangitangiri? Bon te taeka ae kaineti riki ma kabwarabwaraan te reitaki ae kaan i marenaia kaain te utu. Bon te aeka n tangira are ti riai ni karikirakea ibukia ara utu n te onimaki, aika tarira ao mwaanera ni Kristian. Ngkana ti kaotiota te itangitangiri, ti a buoka iai kateimatoaan te katiteuanaaki ngkai e kakawaki bwa bon iteran naba te taromauri ae koaua.​—Mika 2:12.

³ Ngkana ti na buokaki ni karikirakea ao ni kaotiota te itangitangiri, ti na nori reireiara n taiani katoto man te Baibara.

4. E kangaa Iakobo 5:11 ni buokira bwa ti na kakaitau n ana tangira ae korakora Iehova?

⁴ A kaotaki n te Baibara aroaron Iehova aika tamaroa. N te katoto, e taekinaki iai bwa “te Atua bon te tangira.” (1Ioa. 4:8) Kabwarabwaraan aroaron te Atua anne, ti a kaaniaki iai nakoina. Ma e taekinaki naba n te Baibara bwa “e rangi n tatangira” Iehova. (Wareka Iakobo 5:11.) Ai boni karaunanora ataakin ana tangira ae korakora te Atua ibukira!

5. E kangaa Iehova ni kaotiota te nanoanga, ao ti na kangaa ni kakairi irouna?

⁵ Noria bwa n Iakobo 5:11 e kairekerekeaki iai ana tangira Iehova ma te aroaro riki teuana are ti a katikaki iai nakoina​—ae ana nanoanga. (TeOti. 34:6) Te anga teuana ae e kaota iai te nanoanga Iehova nakoira boni mani kamaunaan ara kairua irouna. (TaiAre. 51:1) N te Baibara ao e bati riki ae nanonaki n te nanoanga nakon tii te kabwarabure. Te nanoanga bon te namakin are e ueke i nanon temanna ngkana e nora raona temanna bwa e rawawata, ao e a kairaki iai bwa e na kataia ni buokia. E kamataataa Iehova bwa nanona are korakora ibukini buokara irouna, e bon korakora riki nakon ana namakin te tina ibukin natina ae uarereke. (Ita. 49:15) Ngkana ti rawawata, e kairaki Iehova n ana nanoanga bwa e na buokira. (TaiAre. 37:39; 1Kor. 10:13) Ti kona ni kaotiota te nanoanga nakoia tarira n te onimaki ngkana ti kabwarai aia bure ao n aki kaikoa unra ngkana a kaunira. (IEbe. 4:32) Ma te anga ae kakawaki riki teuana are ti kona ni kaotiota iai te nanoanga boni mani boutokaaia tarira n te onimaki ngkana a rinanon te kangaanga. Ngkana e kairira te tangira bwa ti na nanoangaia tabemwaang, ti a kakairi iai iroun Iehova, are e rianako riki ana katoto ibukin te itangitangiri.​—IEbe. 5:1.

6. A kangaa Ionatan ao Tawita ni kaotiota te itangitangiri i marenaia?

⁶ Iai n te Baibara rongorongoia aomata aika aki kororaoi ake a kaotiota te itangitangiri. Ti  na rinanon aia katoto Ionatan ao Tawita. E kangai te Baibara: “A kabaeaki naba Ionatan ma Tawita n te iraorao ae kaan, ao e a tangiria Ionatan n aron tangirana i bon irouna.” (1Tam. 18:1) E kabiraki Tawita bwa e na Uea n ruamwin Tauro. Imwin anne, ao e a moanna ni bakantang Tauro iroun Tawita ao ni kataia n tiringnga. Ma e aki iranaki Tauro iroun natina te mwaane are Ionatan n ana mwakuri n tiritiri aei ibukin Tawita. A berita Ionatan ao Tawita bwa a na teimatoa n riki bwa raao ni koaua ao ni boboutokaiia i marenaia.​—1Tam. 20:42.

7. Tera te anga teuana are kona n tuka Ionatan ao Tawita bwa a na aki riki bwa raao ni koaua?

⁷ E rianako riki te itangitangiri i marenan Ionatan ao Tawita ngkana ti iaiangoi bwaai tabeua ake a kona n tukiia bwa a na aki riki bwa raao ni koaua. N te katoto, tao bon 30 ana ririki ni maiu Ionatan i aon Tawita. E kona n iangoia Ionatan bwa akea te bwai ae e titeboo iai ma te rorobuaka ae e aki rangi ni mwaatai aei. E ngae n anne, e aki iangoia ke ni karika Tawita Ionatan bwa e na karineaki riki.

8. N am iango, tera bukina ngkai bon te raao ni koaua Ionatan nakon Tawita?

⁸ E kona n ae e bakantang Ionatan iroun Tawita. Ngkai natin te Uea ae Tauro, e kona n ae e kairoroa anganakina te kaintokanuea ngkai bon iai riaina n anganaki. (1Tam. 20:31) Ma e nanorinano Ionatan, ao e kakaonimaki ni koaua nakon Iehova. Ao e kabanea nanona ni boutokaa ana rinerine Iehova are e na riki Tawita bwa te Uea. E kakaonimaki ni koaua naba nakon Tawita, e ngae naba ngke e rangi n un iai Tauro.​—1Tam. 20:32-34.

9. E iangoia Ionatan bwa e raoiroi riki Tawita nakoina? Kabwarabwaraa.

⁹ E tatangiraki Tawita iroun Ionatan, ngaia are e aki iangoa Tawita bwa e raoiroi riki nakoina. Bon te tia katebe ae rangi baiteke Ionatan ao te tia buaka ae ninikoria naba. Iai taekan Ionatan ma tamana are Tauro, bwa a uaia ni “birimwaaka riki nakoia ikare” ao a “korakora riki nakoia raian.” (2Tam. 1:22, 23) Ngaia are e kona n ae e kamoamoa Ionatan ibukin ninikoriana ni baike e karaoi. E ngae n anne, e aki kaiangatoa Ionatan ke ni kakaiun. Ma n oneani mwin anne, e anaaki nanon Ionatan n ninikorian Tawita ao arona n onimakina Iehova. Ni koauana, e bon riki aei ngke e tia Tawita n tiringa Koria, are e a moanna iai Ionatan n tatangira Tawita. Ti na kangaa ni kaota te itangitangiri nakoia tarira n te onimaki?

10. Tera ae nanonaki n ae ti na “[kakorakoraira] n itangitangiri . . . ae nako man te nano ni koaua”?

¹⁰ E tuangira te Baibara bwa ti na “[kakorakoraira] n itangitangiri . . . ae nako man te nano ni koaua.” (1Bet. 1:22) E katea te katoto ibukira Iehova. E rangi ni korakora ana tangira n te aro are ngkana ti kakaonimaki ni koaua nakoina, akea te bwai ae kona n urua kakaonimakira anne. (IRom 8:38, 39) Te taeka ni Kuriiti ae “kakorakoraingkami” e kona n iangoaki iai arorani baira n anaa te bwai teuana ae irianaki ma te kakorakora. N taai tabetai, e bon aki bebete kaotiotan tangiraia tarira n te onimaki, ngaia are ti kainnanoa ae ti na “kakorakoraira” ni karaoia. Ngkana ti un irouia tabemwaang, ti kainnanoa ae ti na ‘taotaon nanora i marenara n te tangira, ni kaingaingai nanora ni maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei n te bwai ni kabaebae are te raoi.’ (IEbe. 4:1-3) Ngkana ti kateimatoa mwakurian te “bwai ni kabaebae are te raoi,” ti na kona n tarariaoi aia kairua tarira. Ti na kabanea ara konaa n iangoiia tarira n te onimaki n aron iangoaia iroun Iehova.​—1Tam. 16:7; TaiAre. 130:3.

11. E aera bwa e kona n tabetai ni kangaanga karikirakean te itangitangiri?

 ¹¹ E aki bebete kaotiotan te itangitangiri ibukia tarira n te onimaki, moarara riki ngkana ti atai aia kairua. Bon aei naba te kangaanga irouia Kristian tabeman ake n te moan tienture. N te katoto, tao akea aia kangaanga Euoria ao Tuntuke ngke a kaai ni mwakuri “ma [Bauro] ibukin te rongorongo ae raoiroi.” Ma e bae n iai bukina are aikoa nakoraoi iai i marenaia. Ngaia are e a kaumakiia Bauro bwa “a na kaboraoi aia iango n ana mwakuri te Uea.”​—IBir. 4:2, 3.

12. Ti na kangaa ni karikirakea te itangitangiri ibukia tarira n te onimaki?

¹² Ti na kangaa ni karikirakea te itangitangiri ibukia tarira n te onimaki ni boong aikai? Ngkana ti a atai riki aroia tarira n te onimaki, e na bebete riki iroura ataakin aroaroia ao ti na rikirake n tatangiria. N aki ongea aia ririki ke rikiaia, ma a boni kona n riki bwa raoraora. Uringnga are Ionatan tao bon 30 ana ririki i aon Tawita, ma e ngae n anne, a boni karekea aia iraorao ae kaan i marenaia. Tiaki bwa ko kona naba ni karekea raoraom ae e a ikawai riki ke n uarereke riki nakoim? Mani karaoan anne, ko a kaotia iai bwa ko “tangiriia tarimi nako i nanon te onimaki.”​—1Bet. 2:17.

13. E aera bwa e kona n aki rangi ni kaan ara reitaki ma tabeman kaain te ekaretia?

¹³ E nanonaki n te itangitangiri ibukia raora n te onimaki bwa e na aki rangi ni kaan ara reitaki ma tabeman kaain te ekaretia? E aki riai anne. E aki bure bwa ko na tatangiria riki tabeman nakoia ake tabeman ibukin aroia ake a kuri n titeboo iai ma ngkoe. E arania ni kabane ana abotoro Iesu bwa ‘raoraona,’ ma e kaan riki reitakina ma Ioane. (Ioa. 13:23; 15:15; 20:2) Ma e ngae n anne, e aki kaotiota te inanonano Iesu nakon Ioane. N te katoto, ngke a tuatua Ioane ao tarina are Iakobo ibukin reken nneia ae kakawaki n Ana Tautaeka n Uea te Atua, e kangai Iesu nakoia: “Tiaki au bwai te katekateka i angaataiu ke i angamaingiu.” (Mareko 10:35-40) Ngkana ti na kakairi iroun Iesu, ti riai n aki kaotiota te inanonano nakoia raoraora ni kaan. (Iak. 2:3, 4)  Ngkana ti kaotiota te inanonano ti a boutokaa iai te nano ni kaiangatoa​—ae te bwai ae e aki riai n noraki n te ekaretia ni Kristian.​—Iuta 17-19.

14. Ni kaineti ma I-Biribi 2:3, tera ae e na buokira bwa ti na rarawa nakon te nano ni kaiangatoa?

¹⁴ Ngkana ti kaotiota te itangitangiri i marenara, ti a kamanoa iai te ekaretia man te nano ni kaiangatoa. Uringnga are e aki kataia Ionatan ni kaiangatoa ma Tawita, n iangoan reken te kaintokanuea irouna. Ti kona ni bane ni kakairi n ana katoto Ionatan. Tai bakantang irouia raom ni mwakuri ibukin aia konabwai, “ma kam na nanorinano n iangoia bwa a kakawaki riki tabemwaang nakoimi.” (Wareka I-Biribi 2:3.) Uringnga are a bane kaain te ekaretia n iai te bwai ae a kona ni boutokaia. Ngkana ti kananorinanoira, ti a nora iai raoiroia tarira n te onimaki ao ni kakabwaiaaki man aia katoto ibukini kakaonimakia.​—1Kor. 12:21-25.

15. Tera reireiam n te baere riki iroun Tanya ma ana utu?

¹⁵ Ngkana ti aitara ma kangaanga aika ti aki kantaningai, e na kabebeteira Iehova rinanon te itangitangiri ao te ibuobuoki ae uaana mairouia tarira n te onimaki. Iangoa te bwai ae riki irouia te utu teuana, imwin ongoraean kanoan te Bwabwaro Ibukin Aaba Aika Kakaokoro n 2019, ae “Akea Kabwakan te Tangira!” are boo n te United States. E taku Tanya, ae te tina ma natina aika teniman: “Ti buti n te kaa bwa ti na okira ara outero, ngke e a tii karina naba tewaana te kaa ni bure kawaina ao ni buti i aoni kawaira ao n okinakoa ara kaa. Akea ae e ikoaki, ma ti bane n otinako man te kaa ao n taraa nanon te kawai ma te mata ni mimi. Iai ae e kateitea baina nakoira man ana kaa n iteran te kawai are teuana bwa ti na kawaria  ibukini kamanoara. Bon tarira temanna ae e a tibwa kitana naba te tabo ni bwabwaro. Ao tiaki tii ngaia n tei. E tei naba aia kaa naake a kaea te bwabwaro aika iruwa mai Sweden. E oki nanora ngke a rabwatai ma natiu te aine, naake taari aine! I karabwaia taari akanne n aia ibuobuoki ao n tuangia ae a a kona ni waakina mwanangaia. Ma a bon tiku i rarikira ni karokoa ae a roko taan ibuobuoki man te onnaoraki, ao a taraia raoi bwa a bane n reke baike ti kainnanoi. Mani baika karaoaki aikai n tain te kangaanga ae riki aei, ti a namakina iai ana tangira Iehova. Ao e a kakorakoraaki riki iai tangiraia tarira n te onimaki, n ikotaki naba ma ara tangira ibukin Iehova ao ara kakaitau nakoina.” Iai te tai ae ko kainnanoa iai te ibuobuoki ao e a kaotiota naba nakoim te tangira tarim temanna n te onimaki?

16. Baikara bukina ake ti riai ni kaotiota iai te itangitangiri i marenara?

¹⁶ Ti na iangoi bwaai tabeua aika raraoi ngkana ti kaotiota te itangitangiri i marenara. Ti a kabebeteia iai tarira n te onimaki n te tai are a kainnano iai. Ti a kakorakoraa iai te katiteuanaaki i marenaia ana aomata te Atua. Ti a kaotiira iai bwa taan rimwin Iesu ngaira, ao a kona n atikaki nanoia aomata aika tangira te taromauri ae koaua. Ao ae moan te kakawaki riki, ti a karaoiroa iai Iehova ae “te Tama ae nananoanga ao te Atua ae anga te kabebetenano n aekana nako.” (2Kor. 1:3) Ti bia bane n teimatoa ni karikirakea ao ni kaotiota te itangitangiri!