1. Nkia mambu mesonganga vo esi nzo zayingi ke bezolaziananga ko?

E BIBILA kiasakula vo muna lumbu yambaninu o wantu bekala “minkondwa nzol’a ungudi.” (2 Tim. 3:1, 3) O unu, tumonanga e ndungan’a ungunza wau. Muna bong’e nona, mase mayingi bevondanga o longo lwau yo fungaziana o makasi; ediadi difilanga o wana mu mona vo ke bezolwanga ko. Kana nkutu awana bezingilanga mu nzo mosi, ke bezolaziananga ko. Kasikil’owu, nludiki mosi a mambu ma longo wavova vo: “O se, ngudi yo wana ke bemokenanga ko kadi beviokesanga ntangwa yayingi muna sadila e komputadore, tablete, telefone yovo sakana ye video game. Kana una vo mu nzo mosi bezingilanga, ke batomene zayana ko.”

2-3. (a) Mun’owu wa sono kia Roma 12:10, kwa aki nani tufwete songanga o zola? (b) Adieyi tulongoka mu longi diadi?

² Ke tuzolele tanginina e nza yayi ko yakondwa o zola. (Roma 12:2) Ke tufwete kaka siamisa o zola kweto ko muna yitu yeto, kansi mpe muna mpangi zeto muna nkutakani. (Tanga Roma 12:10.) Nkia mpil’a zola tufwete songa? I zola kuna kufilanga esi nzo mu kala ye kikundi kiasikila. Vava tusonganga o zola kwa mpila yayi kwa mpangi zeto muna nkutakani, ediadi disadisa awonso mu sadila Yave ye kiese.—Mika 2:12.

³ Muna kutusadisa twasonga o zola kwaku, yambula twazaya mana tulenda longoka muna nona ya wantu beyikwanga muna Bibila.

4. E sono kia Yakobo 5:11, adieyi kikutuzayisanga mu kuma kia zola kwa Yave?

⁴ Bibila kivovanga vo Yave ovuidi fu yambote. Kasikil’owu, kivovanga vo “Nzambi i zola.” (1 Yoa. 4:8) Vava tulongokanga oma ma Yave, dikutusadisanga mu kituka akundi andi. Kansi, e Bibila mpe kivovanga vo Yave “nkwa walakazi wayingi.” (Tanga Yakobo 5:11.) Ekwe mpila yambote e sono kiaki kisongelanga una Yave ketoma kutuzolelanga!

5. Aweyi Yave kekutufwilanga e nkenda? Aweyi tulenda kuntanginina?

⁵ E sono kia Yakobo 5:11 kiyikanga o walakazi wa Yave kumosi ye fu kiankaka kikutufinamesanga yo Yave, i sia vo, nkenda. (Luv. 34:6) Imosi muna mpila ina Yave kekutufwilanga e nkenda i loloka vilwa tuvanganga. (Nku. 51:1) Muna Bibila, o mvovo nkenda ke usadilwanga kaka ko mu yika e fu kia loloka o muntu ovangidi diambu diambi. Kansi, e nkenda i fu kitukanga muna ntima vava o muntu kemonanga nkwandi una mu mpasi yo vanga diambu muna kunsadisa. Yave okutuvovesanga vo e tima kena diau dia kutusadisa disundidi nkutu o zola kuna ngudi kesonganga kwa mwan’andi. (Yes. 49:15) Vava tukalanga mu mpasi, e nkenda za Yave zikumfilanga mu kutusadisa. (Nku. 37:39; 1 Kor. 10:13) Oyeto mpe tulenda fwila mpangi zeto e nkenda muna kubalolokanga yo lembi kubalundila o makasi avo batukendelekele. (Efe. 4:32) Kansi, e mpila yankaka isundidi tulenda fwila mpangi zeto e nkenda, i kubasadisanga vava benuananga ye mambu mampasi. Vava o zola kukutufilanga mu fwila akaka e nkenda, tutangininanga Yave una vo i mbandu isundidi mu diambu diadi.—Efe. 5:1.

6. Nkia mpila kikundi Yonatane yo Davidi bakala kiau?

⁶ E Bibila kikutuzayisanga o tusansu twa wantu alembi lunga ana bakala ye kikundi kiakola. Badika e nona kia Yonatane yo Davidi. E Bibila kivovanga vo: “Yonatane yo Davidi bakitukidi se akundi akieleka, Yonatane unzolele nze yandi kibeni.” (1 Sam. 18:1)  Davidi wasolwa mu vinga vana fulu kia Saulu wa Ntinu. Muna kuma kiaki, Saulu walundila Davidi o makasi yo vava kumvonda. Kansi, Yonatane wa mwan’a Saulu kayikama e nzengo za se diandi ko vava Saulu kazola vonda Davidi. Yonatane yo Davidi basilana nsilu vo bekwamanana kala akundi yo salaziana.—1 Sam. 20:42.

7. Nkia diambu diadi kakidila Yonatane yo Davidi mu kala akundi?

⁷ Diasivi kikilu mu mona e kikundi bakala kiau Yonatane yo Davidi kadi vakala ye mambu mankaka madi kubakakidila mu kala akundi. Kasikil’owu, Yonatane kimbuta kia mvu 30 kaviokela Davidi. Nanga Yonatane wadi yindula vo kalendi kala nkundi a nleke ndioyo ko ona kazeye mambu mayingi ko muna zingu. Kansi, Yonatane kayindulanga mu mpila yayi ko. Kadi watoma zitisanga Davidi.

8. Muna ngindu zaku, ekuma Yonatane kakadila nkundi ambote a Davidi?

⁸ Nanga Yonatane wadi mwena mpe Davidi e kimpala. Wau vo mwan’a Saulu wa Ntinu kakala, Yonatane wadi siandama vo yandi wafwana vinga vana fulu kia se diandi. (1 Sam. 20:31) Kansi, wau vo Yonatane nlembami kakala, wasikila ye kwikizi muna Yave. Muna kuma kiaki, wayikama e nzengo za Yave za sola Davidi mu vinga vana fulu kia ntinu. Wasonga mpe e kwikizi kiandi kwa Davidi kana una vo ediadi diafungisa Saulu o makasi.—1 Sam. 20:32-34.

9. Aweyi tuzayidi wo vo Yonatane kamwenanga Davidi kimpala ko?

⁹ Wau vo Yonatane wazolanga Davidi, kamwenanga kimpala ko. Yonatane nkwa unkabu kakala ye wanuana e vita zayingi. Watoma sadilanga o tá ye nzanza. Yonatane yo Saulu wa se diandi bazayakana vo “basunda ngo-e zulu o nswalu” yo ‘sunda nkosi e ngolo.’ (2 Sam. 1:22, 23) Muna kuma kiaki, Yonatane wadi kuyisana mu kuma kia mana kavanganga kuna unkabu wawonso. Yonatane kavavanga sunda Davidi ko ngatu kumwena e kimpala mu kuma kia mambu mambote Davidi kavanganga. Kansi, Yonatane wasivikanga o unkabu wa Davidi ye una kabundilang’e vuvu muna Yave. Kasikil’owu, vava Davidi kavonda Ngoleyate, Yonatane wayantika zola Davidi nze yandi kibeni. Aweyi tulenda songela o zola kwa mpila yayi kwa mpangi zeto?

10. E mvovo “nuzolana kikilu ye nsi a ntima,” aweyi misonganga?

¹⁰ E Bibila kivovanga vo: “Nuzolana kikilu ye nsi a ntima.” (1 Pet. 1:22) Yave okutusonganga e mbandu ambote muna diambu diadi. Otoma kutuzolanga yamu tezo kia sia vo, avo tusikidi ye kwikizi muna yandi, ke vena diambu ko dilenda kumfila mu yambula kutuzola. (Roma 8:38, 39) O mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo “kikilu,” ukutufilanga mu yindula o muntu osiang’e ngolo muna songa o zola. Ezak’e ntangwa, diampasi dikalanga mu songa o zola kwa mpangi zeto. Vava akaka bekutukendelekanga, tufwete ‘yambulwilanga o mambu muntu yo nkwandi muna zola, sianga e sungididi kia tatidila kintwadi kia mwanda muna kangwa kia ungudi.’ (Efe. 4:1-3) Avo tuvangidi e ngolo muna tatidila luvuvamu ye mpangi zeto, ke tusia e sungididi muna mpilakanu zau ko. Muna kuma kiaki, yambula twavanga mawonso tulenda muna badikilanga e mpangi zeto nze una Yave kekubabadikilanga.—1 Sam. 16:7; Nku. 130:3.

11. Ezak’e ntangwa, ekuma dikadilanga diampasi mu songa o zola kwa mpangi zeto?

¹¹ Ke ntangwa zawonso ko dikalanga diasazu  mu songa o zola kwa mpangi zeto, musungula vava tuzayanga e kadilu yau yambi. Nanga i diambu diadi mpe Akristu a tandu kiantete banuana diau. Kasikil’owu, nanga diasazu diakala kwa Ewodia ye Suntuki mu ‘funtuka kumosi yo Paulu muna diambu dia nsangu zambote.’ Kansi, vakala ye diambu diafila Ewodia ye Suntuki mu lembi kala ye ngwizani ambote muntu yo nkwandi. Muna kuma kiaki, Paulu wabakasakesa “kimana bakala yo nyindu umosi muna Mfumu.”—Fili. 4:2, 3.

12. Aweyi tulenda songela o zola kwa mpangi zeto?

¹² Aweyi tulenda songela o zola kwa mpangi zeto o unu? Avo tutomene zaya e mpangi zeto, diasazu dikala muna kubabakula yo kubasonga o zola. E ntela yovo kisi nsi kiaswaswana ke kilendi kutukakidila ko mu kala akundi a mpangi zeto. Sungamena dio vo Yonatane kimbuta kia mvu 30 kaviokela Davidi, kansi kikundi kiakola bakala kiau. Nga muna nkutakani eno muna ye mpangi una vo mbuta yovo nleke, ona olenda vanga yandi kikundi? Avo ovangidi wo, osonga vo ‘ozolanga kintwadi kia wana-ngudi awonso.’—1 Pet. 2:17.

13. Nki kilenda kutufila mu kala nkundi a mpangi mosi lutila mpangi zankaka muna nkutakani?

¹³ Nga o songa o zola kwa mpangi zeto disongele vo tufwete kala akundi a mpangi zawonso muna nkutakani? Ve, ke dilendakana ko. Ke diambi ko mu kala nkundi a mpangi mosi lutila akaka wau vo mambu mau mamosi tuyangalelanga. Yesu wayikilanga ntumwa zandi zawonso vo “akundi,” kansi Yoane katoma zolanga. (Yoa. 13:23; 15:15; 20:2) Kana una vo i wau, Yesu kasianga mpambula ko vana vakala Yoane ye ntumwa zankaka. Kasikil’owu, vava Yoane ye mpangi andi Yakobo balomba fulu kia tunda muna Kintinu kia Nzambi, Yesu wabavovesa vo: “Ke mono ko ibaka e nzengo kana nani ovuanda kuna koko kwame kwalunene yovo kwalumonso.” (Maku 10:35-40) Nze Yesu, ke tuzolele sia mpambula ko vana vena akundi eto ye mpangi zankaka. (Yak. 2:3, 4) Avo tusidi e mpambula, ampangi muna  nkutakani ke bekala mu luvuvamu ko.—Yuda 17-19.

14. Aweyi e sono kia Filipi 2:3 kilenda kutusadisila mu venga e fu kia vava sunda akaka?

¹⁴ Vava tusongaziananga o zola, diasazu dikalanga mu venga e fu kia vava sunda akaka muna nkutakani. Sungamena vo Yonatane kamwenanga Davidi kimpala ko ngatu vava kituka se ntinu vana fulu kia Davidi. Kieleka, yeto awonso tulenda tanginina e mbandu a Yonatane. Muna kuma kiaki, kumwena mpangi aku kimpala ko mu kuma kia ngangu zandi, ‘kansi kuna lulembamu kaka badikilanga ankaka vo basundidi.’ (Tanga Filipi 2:3.) Sungamena dio mpe vo konso mpangi olenda vanga diambu muna sadisa akaka muna nkutakani. Avo tukwamanana kala alembami, tusia e sungididi muna fu yambote ya mpangi zeto yo longoka diambu muna mbandu au ambote.—1 Kor. 12:21-25.

15. Adieyi olongokele muna dina diabwila mpangi Tanya yo wan’andi?

¹⁵ Ezak’e ntangwa tubwilwanga e mambu mampasi kuna kinsalukisa. Kansi, muna kolo kiokio, o Yave kuna zola kwawonso okutufiaulwisanga yo sadila e mpangi zeto muna kutusadisa. Tala dina diabwila mpangi Tanya yo wan’andi tatu. Muna mvu wa 2019, bayenda kuna Lukutakanu lwa Mvivu lwa Nsi Zayingi lwakala yo ntu a diambu: “O Zola ke Kusuka Ko” kuna Estados Unidos. Mpangi Tanya wavova dina diababwila kina Kiasabala vava batuka kuna lukutakanu. Wavova vo: “Ekolo twavutukanga kuna fulu twalwakila, kalu dimosi diawandama muna kalu dieto. Ke mosi ko mu yeto walwala, kansi twabakama kwa wonga, twavaika  muna kalu yo telama muna nzil’a makalu. Muntu mosi watubokela vo twamanta muna kalu diandi. Muntu ndioyo mosi muna mpangi zeto, ku lukutakanu lwa mvivu mpe katuka. Ke yandi kaka ko waningama. Mpangi tanu mpe ana batuka kuna Suécia, baningama. Mpangi zamakento batubimbakana, i sia vo, mono yo mwan’ame ankento, ediadi diavuvika e ntima mieto. Yazayisa kwa mpangi zazi vo balenda kwenda kwau, kadi tuna kweto kiambote. Kansi, ke batonda ko. Bakwamanana kala yeto kana nkutu vava afelemi bayiza muna kala ye ziku vo twakala ye yawonso twavuang’o mfunu. Muna kolo kiaki kiampasi, twamona o zola kwa Yave. E diambu diadi diawokesa o zola kweto muna mpangi zeto yo kumika mpe o zola yo luyangalalu lweto muna Yave.” Nga osungamene e ntangwa ina wavuanga lusadisu o mfunu, i bosi mpangi mosi wasonga o zola muna kusadisa?

16. Nkia kuma ikutufilanga mu songa o zola kwa muntu yo nkwandi?

¹⁶ Tala e kuma ikutufilanga mu songa o zola kwa muntu yo nkwandi: Tufiaulwisanga mpangi zeto vava benuananga ye mambu mampasi. Tusadisanga mpangi zeto zawonso muna sadila Yave ye kiese. Tusonganga kwa wantu vo tu alongoki a Yesu, ediadi difilanga akwa luzolo lwambote mu sadila Yave. Edi disundidi o mfunu, tukembelelanga Yave wa “Se dia nkenda ye Nzambi a fiauzi wawonso.” (2 Kor. 1:3) Muna kuma kiaki, yambula yeto awonso twakwamanana yima yo songa o zola kwa mpangi zeto.