Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 4

Tungunukayi ne kunangangana bikole

Tungunukayi ne kunangangana bikole

“Mu dinanga dia buena muntu, nunangangane bikole.”​—LOMO 12:10.

MUSAMBU WA 109 Tubanange bikole mu muoyo wetu

KADIOSHA *

1. Ntshinyi tshidi tshileja ne: bantu ki mbanange bana babu lelu?

BIBLE ukavua muambe muvua bantu kabayi mua “kunanga bana babu” mu matuku a ku nshikidilu. (2 Tim. 3:1, 3) Lelu tudi tumona mudi bualu buvua Bible mulaye ebu buenda bukumbana. Tshilejilu, dishipa mabaka didi dipandulula mêku, dishiya baledi bakuatshilangane tshiji ne difikisha bana ku didiumvua kabayi banangibue. Nansha bena mu dîku badi basombele mu nzubu umue badi mua kuikala kabatshiyi mu malanda masheme. Mufidi wa mibelu kampanda ya malu a mêku udi wamba ne: “Udi mua kusangana mamu ne tatu ne bana, yonso wa kudibu muikale katadi wa pabuende; badi mua kuikala eu ku ordinatere, wawa ne tablete, mukuabu utua minu mu telephone anyi unaya manaya a video. Nansha mudibu bonso mu nzubu umue, ki mbamanyangane bimpe nansha.”

2-3. a) Bilondeshile Lomo 12:10, mbanganyi batudi ne bua kunanga bikole? b) Netumone tshinyi mu tshiena-bualu etshi?

2 Katuena basue nyuma wa bena panu badi kabayi ne dinanga atufumbe to. (Lomo 12:2) Kadi mbimpe tunange bena mu mêku etu bikole, tunange kabidi ne bana betu mu ditabuja. (Bala Lomo 12:10.) Tshiambilu etshi: kunangangana bikole tshidi tshiumvuija tshinyi? Tshidi tshiumvuija nangananga malanda makole adi pankatshi pa bena mu dîku. Ke mutudi ne bua kunangangana ne bena Kristo netu nanku. Patudi tunangangana bikole, tudi tulama buobumue buetu, bualu ntendelelu mulelela udi ulomba kuikala mu buobumue.​—Mika 2:12.

3 Tumonayi malu adi bilejilu bia bantu badi Bible wakuila bitulongesha; nebituambuluishe bua kuikala ne dinanga dikole ne kudilejangana.

YEHOWA UDI NE “DINANGA DIKOLE MENEMENE”

4. Ntshinyi tshidi Yakobo 5:11 utuambila bua dinanga dia Yehowa?

4 Bible udi utuleja ngikadilu milenga ya Yehowa. Tshilejilu utu wamba ne: “Nzambi udi dinanga.” (1 Yone 4:8) Padi muntu umanya bualu ebu, bidi bimusaka bua kulua mulunda wende. Kadi Bible utu wamba kabidi ne: Yehowa udi “ne dinanga dikole menemene.” (Bala Yakobo 5:11.) Mushindu mulenga kayipu nunku udibu baleja mudi Yehowa mutunange bikole!

5. Leja mutu Yehowa umvuilangana luse ne mutudi mua kumuidikija.

5 Mona ne: Yakobo 5:11 udi utela dinanga dikole didi nadi Yehowa pamue ne ngikadilu wende mukuabu udi utukoka kudiye, ke luse. (Ekes. 34:6) Ditubuikidila mibi yetu ke umue mushindu udi Yehowa utuleja luse. (Mis. 51:1) Mu Bible, kuikala ne luse kudi kumvuija malu a bungi, ki nkubuikidilangana patupu to. Muntu udi ne luse udi umvua bibi anyi umvua muoyo wa munda umusama padiye umona muntu mu dikenga, pashishe umvua muoyo umusaka bua kumuambuluisha. Yehowa udi umvuija mudi dijinga dikole didiye nadi dia kutuambuluisha dikale dikole kupita mutu mamu umvua bua muanende. (Yesh. 49:15) Patudi mu dikenga, luse lua Yehowa ludi lumusaka bua kutuambuluisha. (Mis. 37:39; 1 Kol. 10:13) Tuetu tubuikidila bena Kristo netu katuyi tubalamina munda bua malu mabi adibu batuenzele, bidi bileja mutudi tubafuila luse. (Ef. 4:32) Kadi kudi mushindu munene utudi mua kuleja mutudi tumvuila bana betu luse; ngowu eu: kubakuatshisha mu ntatu yabu. Padi dinanga ditusaka bua kumvuila bakuabu luse, tudi tuidikija Yehowa. Kakuena muntu utu ulejangana dinanga dikole bu yeye to.​—Ef. 5:1.

YONATANA NE DAVIDI “BAKALAMATANGANA, BOBU KUDIA BULUNDA BUKOLE”

6. Mmunyi muvua Yonatana ne Davidi baleje ne: bavua banangangane bikole?

6 Mu Bible mudi miyuki ya bantu bapange bupuangane bavua banangangane bikole. Tuakule bua Yonatana ne Davidi. Bible udi wamba ne: “Yonatana ne Davidi bakalamatangana, bobu kudia bulunda bukole, ne Yonatana wakatuadija kumunanga anu bu muvuaye mudinange yeye muine.” (1 Sam. 18:1) Yehowa uvua musungule Davidi bua kulua mukalenge, upingana Shaula mu nkuasa. Pakamanya Shaula bualu abu, wakumvuila Davidi mukawu mubi, kukebaye bua kumushipa. Kadi Yonatana muana wa Shaula kakaditua ku tshia tatuende mu tshifufu tshiende tshia kushipa Davidi to. Yonatana ne Davidi bakalayangana bua kushala balunda ne kuikalabu anu bakuatshishangana.​—1 Sam. 20:42.

Yonatana ne Davidi bavua balunda ba pa muoyo nansha muvua Yonatana mukulu kudi Davidi kule ne kule (Tangila tshikoso 6-9)

7. Mbualu kayi buvua mua kupangisha Yonatana ne Davidi bua kudiabu bulunda?

7 Bidi bikemesha bikole bua muvua Yonatana ne Davidi banangangane bikole mushindu au, bualu kuvua malu avua mua kubapangisha bua kudia bulunda bua katapula kateka buvuabu abu. Tshilejilu, Yonatana uvua mukulumpe kudi Davidi ku bidimu bitue ku 30. Yonatana uvua mua kuela meji ne: Davidi anu pa buende apu, mbua songo kayi budiye nabu bua yeye kulua mulunda wanyi. Kadi kavua muele meji mushindu au to. Uvua umunemeka bikole.

8. Bua paudi pebe utangila, bua tshinyi Yonatana uvua mulunda muimpe kudi Davidi?

8 Yonatana uvua mua kumvuila Davidi mukawu; ne bu muvuaye muana wa Mukalenge Shaula, uvua mua kusumisha wamba ne: yeye ke uvua ne bukenji bua kupiana nkuasa wa bukalenge wa tatuende. (1 Sam. 20:31) Kadi Yonatana uvua ne budipuekeshi ne uvua ne lulamatu kudi Yehowa. Nunku dipangadika dia Yehowa dia ne: Davidi ke wapingana Shaula mu nkuasa, Yonatana wakaditua mpanda ne muoyo mujima. Uvua kabidi ne lulamatu kudi Davidi, nansha muvua dimulamata diende adi dijule Shaula bukuku.​—1 Sam. 20:32-34.

9. Yonatana uvua umvuila Davidi mukawu anyi? Umvuija.

9 Yonatana uvua munange Davidi bikole, nunku kavua umumvuila mukawu nansha. Yonatana uvua tshilobo tshia mvita ne uvua mupiluke mu diyiluangana ne buta ne mikete. Yeye ne tatuende bavua bamanyike bikole bu bantu bavua “bapite nyunyi ya mikanku ku lubilu” ne “bapite nyama ya ntambue ku bukole.” (2 Sam. 1:22, 23) Nunku Yonatana uvua mua kudiuwuja bua malu a kukema avuaye wenza. Kadi kavua uditemba ne Davidi anyi umumvuila mukawu bua malu mimpe avuaye pende wenza to; uvua umuanyisha bua dikima divuaye nadi ne bua muvuaye mueyemene Yehowa. Tshilejilu, Davidi mumane kushipa Goleyata, Yonatana wakabanga kumunanga anu muvuaye mudinange yeye muine. Anu bu Yonatana, mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi banange bena Kristo netu bikole?

MMUNYI MUTUDI MUA KULEJA NE: TUDI BANANGANGANE BIKOLE LELU?

10. ‘Kunangangana bikole ne muoyo umue’ kudi kumvuija tshinyi?

10 Bible udi utulomba bua ‘tunangangane bikole ne muoyo umue.’ (1 Pet. 1:22) Yehowa udi tshilejilu kutudi mu bualu ebu. Bu mudiye mutunange bikole, tuetu anu bamulamate, kakuena tshiamupangisha bua kutunanga nanku to. (Lomo 8:38, 39) Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: “bikole” udi ne lungenyi lua kudienzeja ne muetu muonso bua kunanga bakuabu. Kudi misangu idibi kabiyi mua kuikala bipepele bua kunanga bana betu, bitulomba bua tudienzeje bua kuenza nanku. Padi bakuabu batunyingalaja, mbimpe tutungunuke ne ‘kulejangana muoyo mule ne dinanga, kudienzeja ne muoyo umue bua kulama buobumue bua nyuma mu tshisuikidi tshia buobumue tshia ditalala.’ (Ef. 4:1-3) Patudi tudienzeja bua kulama “buobumue bua ditalala,” katuakuimanyina pa bilema bia bana betu to. Netudienzeje ne muetu muonso bua kumona bana betu mudi Yehowa ubamona.​—1 Sam. 16:7; Mis. 130:3.

Paulo uvua mubele Evodi ne Sentishe bua bikale ne meji amue. Kabitu bipepele bua muena Kristo kuikalaye ne meji amue ne muena Kristo nende misangu yonso to (Tangila tshikoso 11)

11. Bua tshinyi bidi mua kutukolela bua kulejangana dinanga dikole imue misangu?

11 Kudi misangu itubi bitukolela bua kunangangana bikole ne bena Kristo netu, nangananga tuetu bamanye bilema biabu. Bidi bimueneka ne: ke lutatu luvua nalu bamue bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala. Tuangate tshilejilu tshia Evodi ne Sentishe. Pamuapa pavuabu benza mudimu “pamue ne [Paulo] bua lumu luimpe,” bavua bimpe. Kadi bua bualu butudi katuyi bamanye, kabatshivua bapetangana to; ke Paulo kubasengelela bua “bikale ne meji amue mu Mukalenge.”​—Filip. 4:2, 3.

Bakulu batshidi bansonga ne bakulu bakadi bakulakaje badi mua kudia bulunda busheme (Tangila tshikoso 12)

12. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kunanga bena Kristo netu bikole?

12 Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kunanga bena Kristo netu bikole lelu? Patudi tufika ku dimanya bena Kristo netu bimpe, bidi mua kupepela bua tuetu kubumvua ne kubananga bikole. Bukole budibu anyi miaba idibu bakolele kabitupangishi bua kudia nabu bulunda to. Vuluka, Yonata uvua mukulu kudi Davidi ku bidimu bitue ku 30; nansha nanku wakadia nende bulunda. Mu tshisumbu tshienu mudiku muanetu udi mukulumpe kuudi anyi muana kuudi uudi mua kudia nende bulunda anyi? Wewe udia bulunda bua mushindu eu, udi uleja muudi ‘munange tshisumbu tshijima tshia bana benu.’​—1 Pet. 2:17.

Tangila tshikoso 12 *

13. Bua tshinyi kabiena anu mua kukumbana bua kudia bulunda ne muntu yonso mu tshisumbu?

13 Kunanga bena Kristo netu bikole kudi kumvuija kudia bulunda ne muntu yonso mu tshisumbu anyi? Tòo, mbikole bua kuenzekabi nanku. Tuetu banange malu a muomumue ne adi bamue bana betu banange pabu, tudi mua kulamakanangana nabu bikole kupita mutudi ne bakuabu; ki mbibi to, bidi anu mua kuenzeka. Yezu uvua ubikila bapostolo bende bonso ne: “balunda,” kadi uvua mutambe kunanga Yone. (Yone 13:23; 15:15; 20:2) Nansha nanku, kavua umuenzela malu mimpe kupita muvuaye wenzela bakuabu nansha. Tshilejilu, pavua Yone ne muanabu Yakobo bakeba miaba minene mu Bukalenge bua mu diulu, Yezu wakabambila ne: “Bua kusomba ku tshianza tshianyi tshia balume anyi ku tshia bakaji, ki mbualu buanyi bua kufila to.” (Mâko 10:35-40) Anu bu Yezu, tuetu ne balunda, katuikadi tubasunguluja to. (Yak. 2:3, 4) Kuenza nanku kudi mua kukebesha matapuluka; matapuluka pawu kaena ne bua kuikala mu tshisumbu tshia bena Kristo nansha.​—Yuda 17-19.

14. Bilondeshile Filipoyi 2:3, ntshinyi tshiatuambuluisha bua kuepuka lungenyi lua diditemba ne bakuabu?

14 Tuetu banangangane bikole, lungenyi lua diditemba ne bakuabu kaluakubuela mu tshisumbu tshietu to. Vuluka ne: Yonatana kavua umvuila Davidi mukawu, ukeba bua yeye apingane mu nkuasa to. Tuetu bonso tudi mua kuidikija tshilejilu tshia Yonatana. Kumvuidi benzejanganyi nebe ba mudimu mukawu bua mamanya abu to, ‘kadi ne didipuekesha, umone bakuabu bu bakupite wewe.’ (Bala Filipoyi 2:3.) Ikala mumanye ne: muena mu tshisumbu yonso udi ne buende bualu buimpe budiye mua kuenza bua kuambuluisha tshisumbu. Tuetu ne budipuekeshi, netumone ngikadilu mimpe idi nayi bana betu, ne tshilejilu tshiabu tshia lulamatu netshituambuluishe.​—1 Kol. 12:21-25.

15. Bualu buvua bufikile muanetu Tanya ne bana bende budi bukulongesha tshinyi?

15 Ntatu yoyi mitukuate mu tshintuluntulu, Yehowa udi utusamba kupitshila ku dinanga dikole didi nadi bena Kristo netu ne ku malu adibu benza bua kutuambuluisha. Tangila tshivua tshienzekele dîku kampanda divua dibuele mu mpungilu kansanga wa bantu bafume mu matunga a bungi mu États-Unis mu 2019. Mpungilu au uvua ne tshiena-bualu tshia ne: “Dinanga kadiena dishikila nansha!” Pakajika ndongamu wa mu Disambombo, muanetu Tanya, mamu wa bana basatu wa dîku adi, udi wamba ne: “Tuvua mu mashinyi batangile ku nzubu wa tshilala benyi kutuvua, katupa aka mashinyi makuabu kupambuka kudituta mu atuvua; muntu nansha umue kavua mupete njiwu to. Kadi tuakapatuka mu mashinyi kuimana ku njila tshia pa muoyo tshituta. Muntu mukuabu uvua ku luseke lua njila uvua wenda utubikila ne tshianza bua tulue kubuela mu mashinyi ende bua tuikale mu bukubi. Uvua muanetu kampanda utshivua ufuminaku pende mu mpungilu au. Kavua muimane nkayende muaba au to. Bana betu batanu ba mu Suède bavua balue mu mpungilu au bavuapu pabu. Bana betu ba bakaji bakangela meme ne muananyi wa bakaji mu tshitupa, tuetu kumvua bimpe be! Ngakajadikila bena Kristo netu ne: katuvua bapete njiwu to, kadi bobu kabakajinga kutushiya to. Bakashala netu too ne pakafika bena malu a luondapu, bobu kuenza bua tuikale ne tshionso tshituvua tukengela. Mu lutatu luonso alu, tuakamona ne: Yehowa uvua mutunange. Bualu ebu budi butusaka bua kunanga bena Kristo netu bikole, ne butusaka kabidi bua kunanga Yehowa bikole ne kuikala ne dianyisha dia bungi kudiye.” Udiku mua kuvuluka musangu uvua muena Kristo nebe mukuleje muvuaye mukunange bikole pauvua dijinga ne diambuluisha anyi?

16. Mmalu kayi adi ne bua kutusaka bua tuetu kunangangana bikole?

16 Ela meji a malu mimpe adi amueneka patudi tunangangana bikole. Ngowu aa: Bana betu badi bakoleshibua padibu mu ntatu. Bantu ba Nzambi nebatambe kuikala mu buobumue. Tudi tuleja mutudi bayidi ba Kristo, ne bualu ebu budi busaka bantu ba muoyo muakane bua kubuela mu ntendelelu mulelela. Kadi ku mutu kua bionso, tudi tutumbisha Yehowa “Tatu wa luse lua bungi ne Nzambi wa busambi buonso.” (2 Kol. 1:3) Bana betu, tutungunukayi tuetu bonso ne kunangangana bikole, katuyi tulekela!

MUSAMBU WA 130 Tuikale tubuikidilangana

^ tshik. 5 Yezu wakamba ne: bantu bavua ne bua kumanyina bayidi bende ku dinanga divuabu ne bua kunangangana. Nunku tuetu bonso tutu tudienzeja bua kunangangana. Tuetu bikale ne dinanga dikole dia buena ditu bena mu dîku banangangane, netunange bena Kristo netu kabidi bikole. Tshiena-bualu etshi netshituambuluishe bua kunanga bana betu mu ditabuja bikole.

^ tshik. 55 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Mukulu ukadi mukulakaje wakidila mukulu utshidi nsonga ne disanka dionso kuende. Dimonamona dia malu dia mukulu ukadi mukulakaje eu didi diambuluisha mukulu utshidi nsonga eu. Bobu ne bakaji babu batu bakidilangana bimpe.