1. ¿Tlake tlamantli kinextia ipan ni tonali ayokmo tlauel moikneliaj?

BIBLIA ipa kiijtojtoya ipan itlamia tonali maseualmej amo moikneliskiaj (2 Tim. 3:1, 3). Uan ipan ni tonali kiampa tikitaj, miakej katli mosenkajtokej mokauaj, tetajmej amo kinekij moitasej uan konemej moiljuiaj amo aka kiniknelia. Nojkia, maske se tetaj iuaya ichampoyouaj sansejko itstokej, kemantika amo kuali mouikaj. Se katli kinpaleuia tetajmej uan konemej, kiijtoua: “Tetajmej uan konemej amo tlauel mokamanaljuiaj pampa nochipa kitekiuijtokej computadora, tableta, teléfono uan ika tlen mauiltiaj. Yeka maske sansejko itstokej, amo kuali moixmatij”.

2, 3. 1) Kej kiijtoua Romanos 12:10, ¿ajkia moneki tikiniknelisej? 2) ¿Tlake tikitasej ipan ni tlamachtili?

² Tojuantij amo tijnekij kejuak ma techmaua tlen kichiuaj maseualmej pampa amo teikneliaj (Rom. 12:2). Yeka, amo moneki san tikiniknelisej tochampoyouaj, moneki tijchiuasej kampeka tikiniknelisej toikniuaj (xijpoua Romanos 12:10). ¿Tlake tlaiknelili moneki tijnextisej? Nopa tlaiknelili tlen techyololinia tikiniknelisej tochampoyouaj uan tikinitasej kej touampoyouaj. Yeka, nopa tlaiknelili moneki tijnextisej ika toikniuaj katli elij kejuak tochampoyouaj. Tlaj kiampa tijchiuaj, timosentikapaleuiaj uan sansejko tijueyichiuaj Jehová (Miq. 2:12).

³ Ipan ni tlamachtili tikitasej kenijkatsa tlen kichijkej se keskij toTeotsij itekipanojkauaj katli uejkajkia itstoyaj techpaleuis nojua ma titeiknelikaj.

4. ¿Kenijkatsa Santiago 5:11 techpaleuia tijkuamachilisej Jehová tlauel techiknelia?

⁴ Ipan Biblia kiijtoua Jehová kinextia miak kuajkuali tlamantli. Nopaya kiijtoua Jehová eli “teiknelijkayotl” (1 Juan 4:8). Pampa kiampa tijmatij, techpaleuia ma timonechkauikaj iuaya. Ipan Biblia nojkia kiijtoua ya “tlauel teiknelia” (xijpoua Santiago 5:11). Ika ni yejyektsitsij tlajtoli kinextia Jehová tlauel techiknelia.

5. ¿Kenijkatsa kinextia Jehová tlauel tetlasojtla, uan kenijkatsa tijchiuasej kej ya?

⁵ Ipan Santiago 5:11 kiijtoua “tlauel teiknelia” uan nojkia kinextia seyok tlamantli: ya “tetlasojtla” (Éx. 34:6). Pampa Jehová tlauel tetlasojtla ya techtlapojpoljuia kema timokuapolouaj (Sal. 51:1). Kema ipan Biblia kiijtoua moneki titetlasojtlasej, amo kiijtosneki san moneki titetlapojpoljuisej. Kema se akajya tetlasojtla, kisa tlen iyolo uan nopa kiyololinia ma kipaleuia se akajya kema tlaijiyouijtok. Biblia kiijtoua kema Jehová kineki techpaleuis, amo eli sanse ika tlen kiyolmati se tenaj ika ikone (Is. 49:15). Kema Jehová kiita titlaijiyouiaj, nima kineki techpaleuis pampa tlauel tetlasojtla (Sal. 37:39; 1 Cor. 10:13). Tojuantij nojkia uelis titetlasojtlasej kej Jehová, kema tikintlapojpoljuiaj toikniuaj uan tikilkauaj tlen techchiuilijkej (Efes. 4:32). Nojkia uelis tijnextisej tikintlasojtla toikniuaj kema kiixnamikij se tlaouijkayotl. Nopa tlaiknelili kichiua ma titetlasojtlakaj, uan kema kiampa tijnextiaj tijchiuaj kej Jehová, katli tlauel teiknelia (Efes. 5:1).

6. ¿Kenijkatsa Jonatán uan David kinextijkej tlauel moikneliaj?

⁶ Ipan Biblia kipia miak tlapoualistli kampa kiijtoua kenijkatsa se keskij toTeotsij itekipanojkauaj tlauel moiknelijkej. Ma tikamanaltikaj tlen Jonatán uan David. Biblia kiijtoua “Jonatán, ikone Saúl, mochijki ineluampo David uan nopa tonal uan teipa kiiknelik keja ya  moikneliyaya” (1 Sam. 18:1). Jehová kitlapejpenik David ma kitekipatla Saúl, katli eliyaya itata Jonatán. Yeka, Saúl tlauel kualanki uan kikokolik David, uan kinekiyaya kimiktis. Maske Jonatán kiitayaya itata tlauel kualantoya ika David, ya amo kipaleuik. Jonatán uan David kiijtojkej nochipa mouampojchijtosej uan mopaleuisej (1 Sam. 20:42).

7. ¿Tlake tlamantli ueltoskia kichiuas Jonatán uan David amo ma mouampojchiuakaj?

⁷ Kema tikitaj kenijkatsa Jonatán uan David tlauel kuali mouampojchijkej, kichiua ma timosentlachilikaj pampa kinpanok miak tlamantli tlen ueltoskia kichiuas amo ma mouampojchiuakaj. Jonatán uan David amo kipixtoyaj san se ininxiui, Jonatán kitlaniyaya ika se 30 xiuitl. Ya ueltoskia moiljuis amo ueliskia mouampojchiuas iuaya pampa David nojua tlauel telpokatl eliyaya uan amo kimatiyaya miak tlamantli. Maske amo sanse ininxiui kipixtoyaj, Jonatán nochipa kipatiitak uan amo kema kichikoitak.

8. ¿Kenke tikijtouaj Jonatán tlauel kuali mouampojchijki iuaya David?

⁸ Nojkia, Jonatán ueltoskia kualanis ika David pampa ya kinamikiyaya kitekipatlas itata, uan amo David (1 Sam. 20:31). Jonatán amo kiampa kichijki, ya amo moueyimatki uan tlapaleuik ika tlen Jehová kitlapejpenijtoya. Nojkia, amo kitlauelkajki David, maske Saúl tlauel kualanki iuaya (1 Sam. 20:32-34).

9. ¿Kenijkatsa tijmatij Jonatán amo kiitayaya David kej se ikualankaitaka?

⁹ Pampa Jonatán tlauel kiikneliyaya David, kipaleuik amo ma kiita kej se ikualankaitaka. Jonatán tlauel kuali kitekiuiyaya kuatlamintli uan amo majmauiyaya kema tlateuiyaya. Kiijtouayayaj ya uan itata chikauak motlalouayayaj, kej se “ueyi kuajtli tlen ueli patlani” uan eliyayaj tlauel tetikej “que se león” (2 Sam. 1:22, 23). Yeka, maske Jonatán ueltoskia moueyimatis pampa kuali tlateuiyaya, ya amo kema kiampa kichijki yon kikualankaitak David ika tlen kichiuayaya. Ya mosentlachiliyaya pampa kiitayaya David motemachiyaya ipan Jehová uan amo majmauiyaya. Jonatán pejki kiiknelia David kema kimikti Goliat. ¿Kenijkatsa nojkia uelis tijnextisej tlauel tikinikneliaj toikniuaj?

10. ¿Tlake kiijtosneki nelia timoiknelisej?

¹⁰ Biblia kiijtoua: “Ximoiknelikaj se ika seyok ika inmoyolo” (1 Ped. 1:22). Jehová kiampa kichiua. Ya tlauel techiknelia, uan tlaj tojuantij amo tijtlauelkauaj, ya nojua tlauel techiknelijtos (Rom. 8:38, 39). Kema kiijtoua “nelia ximoiknelikaj”, ika tlajtoli griego kineki kiijtos ma tijchiuakaj kampeka titeiknelisej, uan ya nopa moneki tijchiuasej ika se keskij toikniuaj. Biblia techiljuia tlake moneki tijchiuasej kema se toikni techyolkokoua: “Sejse inmojuantij xikijiyouikaj kema seyok inmoikni kichiua o kiijtoua se tlamantli [...]. Kej nopa inkinextilisej inkiikneliaj. Ika itlapaleuil itonal toTeko, xijchiuakaj kampeka inkipiasej sanse inmotlalnamikilis. Uan kej nopa inkipiasej tlaseuilistli” (Efes. 4:1-3). Tlaj tijnekij tiitstosej ika “tlaseuilistli”, moneki tijchiuasej kampeka tikinitasej toikniuaj kej Jehová kinita uan amo kinamiki san tijtlachilijtinemisej kema mokuapolouaj (1 Sam. 16:7; Sal. 130:3).

11. ¿Kenke kemantika tijmatij ouij titeiknelisej?

 ¹¹ Tlaj nochipa tijtlachiliaj kema toikniuaj mokuapolouaj, kichiuas ouij tikiniknelisej. Kiampa panoyaya ipan achtoui siglo. Evodia uan Síntique amo kenijki kiitayayaj kema kimoyauayayaj nopa kuali tlamachtili iuaya Pablo. Maske kiampa kichiuayayaj, nopa omej tosiuaikniuaj ouij kimatiyayaj kuali mouikasej. Yeka, Pablo kiniljuik “ma kipiakaj sanse inintlalnamikilis ipan Jesucristo” (Filip. 4:2, 3).

12. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij tijnextisej tlauel tikinikneliaj toikniuaj?

¹² Kema kuali tikinixmatij toikniuaj, techpaleuia tlauel ma tikiniknelikaj. Kema kiampa tijchiuaj techpaleuia ma tijkuamachilikaj tlen kinpano uan ma tikiniknelikaj. Yeka, moneki nojua kiampa tijnextisej maske amo sanse toxiui uan amo tieuaj ipan sanse altepetl. Ma tikilnamikikaj, maske Jonatán uan David amo kipixtoyaj sanse ininxiui, inijuantij kuali mouampojchijkej. ¿Ueliskia timoiljuis ipan se toikni katli ya ueyi o nojua telpokatl katli ueliskia timouampojchiuas iuaya? Tlaj kiampa tijchiuas, tijnextis tikiniknelia nochi toikniuaj (1 Ped. 2:17).

13. ¿Kenke uelis ipan tlanechikoli amo nochi elij touampoyouaj?

¹³ Tikiniknelisej toikniuaj amo kiijtosneki nochi elisej touampoyouaj. Yeka, uelis ika se keskij toikniuaj techpaktia tiitstosej ininuaya pampa tijchiuaj sanse tlamantli. Maske Jesús kinitayaya apóstoles kej iuampoyouaj, ya tlauel kiikneliyaya Juan (Juan 13:23; 15:15; 20:2). Uan maske kiampa kichiuayaya, Jesús amo kema kinchikoitak nopa sekinok apóstoles. Ma tikilnamikikaj kema Juan uan Santiago kiiljuijkej Jesús ma kintekimaka kema tlanauatiskia ipan toTeotsij iTlanauatijkayo, Jesús kiniljuik: “Axnoteki para nikijtos ajkeya moseuisej kampa nonejmatl uan kampa noarraves” (Mar. 10:35-40). Tojuantij nojkia moneki tijchiuasej kej Jesús, amo kinamiki tikinchikoitasej toikniuaj  uan san tikiniknelisej katli kuali ininuaya timouikaj (Sant. 2:3, 4). Pampa tlaj titechikoitaj kichiuas ma moxelo tlanechikoli, uan ni amo kinamiki tijchiuasej (Jud. 17-19).

14. ¿Kenijkatsa techpaleuis Filipenses 2:3 amo timoiljuisej san tojuantij tlauel topati?

¹⁴ Kema tlauel tikinikneliaj toikniuaj techpaleuia amo ma timoiljuikaj san tojuantij tlauel topati uan sekinok amo. Ma tikilnamikikaj, Jonatán amo kema kikualankaitak David yon kikokolik pampa tlanauatiskia. Ma tijchiuakaj kej Jonatán, amo ma tikinitakaj toikniuaj kej tokualankaitakauaj san pampa uelij kichiuaj se keski tlamantli uan tojuantij amo. Yeka, ma tijchiuakaj tlen Pablo kiijtok: “Sejse inmojuantij xikinitakaj nochi sekinok keja más uejueyi kej ta” (xijpoua Filipenses 2:3). Nochipa ma tikilnamiktokaj sejse toikniuaj kipiaj se tekitl ipan tlanechikoli. Tlaj amo timoueyimatij, tikitasej nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextiaj uan techpaleuis tlen kichijtokej (1 Cor. 12:21-25).

15. ¿Tlake mitsmachtia tlen kipanok Tanya ininuaya ichampoyouaj?

¹⁵ Kema tijpiaj se tlaouijkayotl, Jehová techyolchikaua kema kinextia techiknelia uan kema techpaleuiaj toikniuaj. Ma tikitakaj tlen kipanok se tosiuaikni iuaya ichampoyouaj kema tlakuepiliyayaj ipan se ueyi tlanechikolistli kampa monechikojkej tlen uejuejka altepemej, tlen motokaxtik “¡Tlaiknelili axkema tlamis!” tlen mochijki ipan 2019, ipan Estados Unidos. Tanya, katli kinpia eyij ikoneuaj, kiijtoua kema tlakuepiliyayaj kampa  mokauayayaj, se carro chikokalajki uan kitejtsonki inincarro. Tanya kiijtoua: “Maske amo aka kikokok nopa carro, tikiskej uan tiitstoyaj carretera, pampa tlauel timomajmatijtoyaj. Uajka tikitakej se akajya techmanotsayaya pampa kinekiyaya ma tiakaj kampa itstoyaj uan kiampa amo tleno techpanoskia. Eliyaya se toikni katli nojkia itstoya ipan nopa ueyi tlanechikolistli. Uan amo san ya kiampa kichijki, nojkia toikniuaj tlen Suecia katli nojkia nopaya yajtoyaj. Tosiuaikniuaj nechnajnauajkej uan kinajnauajkej nosiuapil ika miak tlaiknelili. Tlauel techpaleuik tlen kichijkej. Maske tikiniljuijkej amo tleno techpanotoya, mokajkej touaya maske ya asitoyaj tepajtianij. Kiitakej amo tleno ma techpolo. Maske techpanok tlen amo timoiljuijtoyaj, tikitakej kenijkatsa Jehová tlauel techiknelia. Tlen techpanok kichijki nojua tlauel ma tikiniknelikaj toikniuaj. Nojkia, techpaleuik nojua tlauel ma tikiknelikaj uan ma tijtlaskamatikaj Jehová”. ¿Tikilnamiki kema se toikni kinextik tlauel mitsiknelia?

16. ¿Kenke moneki tikiniknelisej sekinok?

¹⁶ ¿Kenijkatsa techpaleuis tlaj tlauel timoikneliaj? Tlaj kiampa tijchiuaj, uelis tikinyolchikauasej toikniuaj kema kiixnamikisej tlaouijkayotl uan sansejko tiitstosej. Nojkia, tijnextisej nelnelia tielij Cristo itokilijkauaj, nopa kichiuas sekinok nojkia kinekisej kitekipanosej Jehová. Uan tlen tlauel ipati, tijuejkapantlalisej Jehová “yajaya tlen techtlasojtla uan ajachika techyoltlalia” (2 Cor. 1:3). Yeka, nojua ma tijchiuakaj kampeka tikiniknelisej sekinok.