1. ¿Imatan rikätsikun nunakuna unënö manana kuyanakuyanqanta?

BIBLIACHÖQA, ushanan junaqkunachö ‘mana kuyakoq’ kayänampaq kaqtam nirqanna (2 Tim. 3:1, 3). Tsëqa kanan witsankunam cumplikëkan. Këllaman pensarishun, mëtsikaq familiakunachömi divorciakuykäyan, teytakunaqa manam entiendinakuyannatsu y wamrakunaqa ni pï kuyanqantam pensayan. Y mëtsikaq familiakunam juntu tärarnimpis mana reqinakoqnö tratanakuyan. Mama kaq, teyta kaq y wamrakunaqa, manam parlapänakuyanllatsu. Tsëpa rantinqa computadörata, tablëtata, celularninkunata rikarar o videujuëgukunata pukllarllam kakuykäyan. Juk wayillachö tärarpis manam reqinakuyanllatsu.

2, 3. (1) Romänus 12:10 ninqannö, ¿pikunatatan familiantsiktanö kuyanantsik? (2) ¿Imapitatan këchö yachakushun?

² Manam kanan witsan mana kuyakoq nunakunanöqa këta munantsiktsu (Rom. 12:2). Tsëpa rantinqa, familiantsikta kuyanqantsiknöllam congregacionchö wawqi panikunatapis kuyanantsik (leyi Romänus 12:10). Familiachönö kuyanakurqa Jehoväta sirwinapaqmi juknintsik juknintsik yanapanakuntsik (Miq. 2:12).

³ Këchömi, familiachönö kuyanakunapaq Diosta unë sirweq nunakunapita yachakushun.

4. Santiägu 5:11 ninqanqa, ¿imanötan yanapamantsik Jehovä alläpa kuyamanqantsikta musyanapaq?

⁴ Jehovä imanö kanqantam Bibliachöqa willakun, jukqa “kuyakoq” kanqanmi (1 Juan 4:8). Tsëta musyëqa pëta kuyanapaqmi yanapamantsik. Peru Bibliachöqa,  “shonqupita patsë kuyakoq” kanqantapis ninmi (leyi Santiägu 5:11). Tsëqa, ¡alläpa kuyamanqantsiktam rikätsimantsik!

5. ¿Imanö karnintan Jehoväqa ankupämantsik o llakipämantsik? Y, ¿imata rurartan pënö kanqantsikta rikätsikushun?

⁵ Santiägu 5:11 textuchöqa, manam Jehovä alläpa kuyakoq kanqanllatatsu nin, sinöqa, ankupäkoq o llakipäkoq kanqantapis ninmi (Ex. 34:6). Jutsallakunqantsikta perdonamarnintsikmi Jehoväqa ankupämantsik (Sal. 51:1). Ankupäkoq o llakipäkoq këpaq Bibliachö parlarninqa, manam perdonakoq këllapaqtsu parlëkan. Sinöqa, pillatapis sufrikaqta rikarnin llapan shonquntsikwan yanapëta munëpaqmi. Bibliachöqa nin, juk mama wamranta yanapëta munanqampitapis, Jehoväqa masraq yanapamënintsikta munanqantam (Is. 49:15). Ankupäkoq karmi sufrinqantsik hörakunaqa Jehovä yanapamantsik (Sal. 37:39; 1 Cor. 10:13). Noqantsikpis, wawqi panintsikkunata perdonarninmi pëkunata ankupanqantsikta rikätsikuntsik (Efes. 4:32). Peru mana allikunapa pasayaptin yanaparninmi, kuyanqantsikta o llakipanqantsikta masraq rikätsishun. Kuyakoq karnin pitapis ankuparninqa, Jehovä Diosnintsiknö alläpa kuyakoq kanqantsiktam rikätsikuntsik (Efes. 5:1).

6. ¿Imanötan familianö Jonatanwan David kuyanakuyarqan?

⁶ Mëtsikaq nunakuna familianö kuyanakuyanqampaqmi Bibliachöqa parlan. Jonatanpaq y Davidpaq willakunqanta rikärishun. Bibliachömi kënö nin: “Davidqa Saulpa tsurin Jonatanwan reqinakuriyarqan. Yanasata rurarirmi alläpa kuyanakuyarqan” (1 Sam. 18:1). Jehoväqa, Jonatanpa teytan Saul wanuriptin rey kanampaqmi Davidta akrashqa karqan. Tsëmi Saulqa Davidta alläpa  chikirnin wanutsita munarqan. Peru Davidta wanutsita munaptimpis, Jonatanqa manam teytanta yanaparqantsu. Jonatanwan Davidqa imëpis yanapanakuyänampaqmi äninakuyarqan (1 Sam. 20:42).

7. ¿Imarëkurtan itsapis Jonatanwan Davidqa amïgutsu kayanman karqan?

⁷ Jonatanwan David amïgu kayanqanqa mana creipaqnömi. Këllata yarpärishun, Jonatanqa 30 watapanömi Davidpa mayornin karqan. Tsëqa, wamrallaraq kaptin y ima rurëtapis tsëraq yachakuykaptinqa, itsachi amïgun kanampaqqa mana akranmantsu karqan. Peru Jonatanqa manam tsënötsu pensarqan, Davidtaqa respetaqmi.

8. ¿Imanirtan nintsik Jonatanqa Davidpa alli amïgun kanqanta?

⁸ Itsa Jonatanqa rey Saulpa tsurin karnin, rey kanampaq derëchuyoq karnin Davidta chikipanman karqan (1 Sam. 20:31). Tsëpa rantinqa, humildi karmi rey kanampaq Davidta Jehovä akranqanta respetarqan. Teytan cölerakunan kaptimpis Davidtam yanaparqan (1 Sam. 20:32-34).

9. ¿Imanirtan nintsik Davidta Jonatan mana chikipanqanta?

⁹ Davidta familiantanö kuyarmi Jonatanqa chikiparqantsu. Jonatanqa pelyëta yachaq y flëchata alli manejaq soldädum karqan. Bibliachöqa nin, pëwan teytanqa ‘pichakkunapitapis mas lijëru’ y ‘leonkunapitapis mas kallpasapa’ kayanqantam (2 Sam. 1:22, 23). Tsëqa pelyëta yachanqampitachi Jonatanqa alabakunman karqan. Peru manam Davidpita mas alli këta munarqantsu, ni alli yarqupukunqampita chikiparqantsu. Tsëpa rantinqa, valienti kanqampita y Jehoväman confiakunqampitam respetarqan. Rasumpa kaqchöqa, Goliat-ta wanuratsiptinmi Jonatanqa Davidta kuyarnin qallëkurqan. ¿Imanötan noqantsikpis Jonatannölla wawqi panintsikkunata kuyashwan?

10. ¿Ima ninantan juknintsik juknintsik shonqupita patsë kuyanakuyqa?

¹⁰ Bibliachöqa kënömi nin: “Juknikikuna juknikikuna shonqupita patsë alläpa kuyanakuyë” (1 Pëd. 1:22). Tsëtaqa Jehoväpitam yachakuntsik, pëta sirwir sïguishqaqa, alläpa kuyamarnintsikmi pëpita imapis rakikätsimänantsiktaqa dejanqatsu (Rom. 8:38, 39). Griëgu idiömachö “shonqupita patsë alläpa kuyanakuyë” ninqanqa, wawqi panintsikkunata familiantsiktanö kuyanapaq kaqtam rikätsikun. Y höraqa, wawqi panintsikkunata tsënö kuyanapaqmi kallpachakunantsik. Pillapis mana alli tratamashqa imata ruranapaq kaqtam Bibliachö kënö nin: “Jukniki juknikikuna aguantanakur, juknöllata katsikoq santu espïritupa yanapakuyninwan juk shonqulla këman chätsikoq yamë kë qamkunachö imëpis kanampaq llapan puëdiyanqëkimannö kallpachakurnin” (Efes. 4:1-3). ‘Juk shonqulla këman chätsikoq yamë këta’ cuidanapaqqa, manam wawqi panintsikkuna pantayanqanmantsu yarparäkunantsik, sinöqa pëkunata Jehovä rikanqannö rikänapaqmi kallpachakunantsik (1 Sam. 16:7; Sal. 130:3).

11. ¿Imanirtan fäciltsu llapantapis familiantsiktanö kuyëqa?

¹¹ Wawqi panintsikkunata familiantsiktanö kuyëqa, manam fäcil-llatsu kanman  y masqa, imakunachö pantayanqanta rikashqam. Punta cristiänukuna kawayanqan witsampis tsëmi pasakuykarqan. Këllaman pensarishun: Evodiawan Sintiquiqa mana pleyturllam Pabluwan Diospita yachatsikuyaq. Peru kikinkunapuraqa manam allitsu tratanakuyaq, tsëmi Pabluqa “Señorpa kaqchö juk pensëyoqlla kayänampaq” consejarqan (Filip. 4:2, 3).

12. ¿Imatatan ruranantsik wawqi panintsikkunata familiantsiktanö kuyanapaq?

¹² ¿Imatatan ruranantsik wawqi panintsikkunata familiantsiktanö kuyanapaq? Mas reqitam procuranantsik. Tsëta rurarqa, masllam pëkunata entiendishun y kuyashun. Manam edäninkunarëkur o costumbrinkunarëkurqa juknöpa rikashwantsu. Yarpäshun, Jonatanqa 30 watapa mayornin këkarpis Davidpa alli amïgunmi karqan. ¿Imanirtan kallpachakunkitsu congregacionnikichö edäna o jövinllaraq këkaqwampis amïgu kanëkipaq? Tsëta rurarqa, “llapan creikoq mayikikunata” kuyanqëkitam rikätsikunki (1 Pëd. 2:17).

13. Congregacionchö wawqi panintsikkunawanqa, ¿imanirtan llapankunawanqa alli amïgu këta puëdintsiktsu?

¹³ Wawqi panintsikkunata familiantsiktanö kuyëqa, ¿llapankunawan amïgu kanantsikpaq kaqtaku rikätsikun? Llapankunawan amïgu këtaqa manam puëdishuntsu. Y wakin wakinllawan mas yachanänakunqantsikqa allillam. Jesuspis llapan apostolninkunatam amïgutanö rikaq, peru Juantam masqa kuyaq (Juan 13:23; 15:15; 20:2). Tsënö kaptimpis, manam wakinkunapita mas allitsu tratarqan. Juk kutim, Juanwan wawqin Santiäguqa Diospa Gobiernunchö Jesuspa derëchanchö y itsoq kaq lädunchö täkuyänampaq mañakuyarqan. Peru Jesusqa kënömi nirqan: “Derëcha kaq lädüman o itsoq kaq lädüman pï täkunampaq kaqqa, manam noqapitatsu” (Mar. 10:35-40). Jesusnöllam, noqantsikpis alli amïguntsikkunataqa wakimpita mas  alliqa tratanantsiktsu (Sant. 2:3, 4). Y congregacionchöqa, manam wakinllataqa mas alli tratashwantsu (Jüd. 17-19).

14. Filipensis 2:3 ninqannö, ¿imatan yanapamäshun congregacionchö wakinkunapita mas alli këta mana procuranapaq?

¹⁴ Congregacionchö mana chikipänakunapaqqa, familiachönö kuyanakunqantsikmi yanapamäshun. Yarpäshun, Jonatanqa manam Davidpita mas alli këtatsu procurarqan ni manam rey kanampaq akrashqa kanqampita chikiparqantsu. Noqantsikpis, manam wawqi panintsikkunataqa imata rurëta yachayanqampitapis chikipashwantsu. Tsëpa rantinqa, Pablu kënö ninqanta yarpäshun: “Qollmi shonqïkikunawan wakinkunata qamkunapita mas precisaqtanö rikäyë” (leyi Filipensis 2:3). Congregacionchö llapan wawqi panintsikkuna yanapakuyanqantaqa ama qonqashuntsu. Humildi karqa, imanö kayanqampita y imata rurayanqampitam yachakushun (1 Cor. 12:21-25).

15. ¿Imatatan Taniata y familianta pasanqampita yachakunki?

¹⁵ Mana allikunapa pasashqaqa, kuyakoq wawqi panintsikkunawanmi Jehoväqa yanapamantsik. 2019 watam, “Kuyakïqa manam imëpis ushakantsu” neq asamblëa Estädus Unïduschö rurakarqan, y tsëmanqa juk nacionkunapitapis ëwayarqanmi. Tsë asamblëapita säbadu junaq kutikäyaptin juk familiata ima pasanqanta rikärishun. Kima wamrayoq Tania jutiyoq panim kënö willakun: “Quedakuyanqä hotelman cärrükunawan kutikäyaptïmi, juk cärru choquëkayämarqan.  Manam ni mëqä dañakuyarqätsu, peru cärrupita yarqurirmi pistachö mantsakashqa shëkäyarqä. Tsënö këkäyaptïmi, pistapa wak tsimpampita qemllakamoqta rikäriyarqä. Asamblëapita kutikaq juk turim karqan, y manam pëllatsu rikäyämarnï pärarirqan, sinöqa Suecia nacionpita shamoq pitsqa turikunapis pärarayämurqanmi. Y nanakunaqa, warmi wamräkunatawan noqatam waquyämarqan o makallayämarqan, tsë höraqa tsëtam necesitëkäyarqä. Alli këkäyanqäta nikäyaptï y ambulancia chärayämuptimpis, manam dejayämarqantsu. Llapan necesitäyanqätam procurayämurqan, tsë accidenti pasayämanqanchömi Jehovä kuyayämanqanta masraq rikäyarqä. Tsëta rikäyanqämi turi nanakunata y Jehoväta mas kuyayänäpaq y agradecikuyänäpaq yanapayämashqa”. Mas necesitanqëki höra, ¿alläpa kuyashurniki juk wawqi o pani yanapashunqëkita yarpankiku?

16. ¿Imarëkurtan familiachönö juknintsik juknintsik kuyanakushwan?

¹⁶ Familiachönö juknintsik juknintsik kuyanakurqa, ¿imatatan lograshun? Mana allikunapa pasëkäyaptinmi, wawqi panintsikkunata yanapashun, y Diosta llapan sirweqkuna juknölla kanapaqmi yanapanakushun. Jina Jesuspa rasumpa qateqninkuna kanqantsiktam rikätsikushun, y tsëta rikarmi mas nunakunapis Jehoväta sirwita munayanqa. Peru tsëpitapis masqa, ‘shonqupita patsë ankupäkoq Teytata y tukïnöpa shoqakoq Diostam’ alabashun (2 Cor. 1:3). Tsëqa, familiachönö kuyanakunapaq llapantsik kallpachakurnin sïguishun.