Skip to content

Skip to table of contents

NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 4

Tamani Mi Zrandzranana Swanga Vamakwavu

Tamani Mi Zrandzranana Swanga Vamakwavu

‘Zrandzranani swanga vamakwavu.’​—RO 12:10, Tradução do Novo Mundo.

LISIMU 109 A Hi Zrandzrananeni Na Swi Pfela Mbilwini

NKATSRAKANYU WA LESWI TAKA DONDZRIWA *

1. I yini leswi swi hi kombaka leswaku mindangu yinyingi a yi na lizrandzru namuntlha?

A BIBELE dzri profete leswaku ka masiku ya wugamu, a ku ta va ni vhanu ‘lava pfumalaka lizrandzru.’ (2Tm 3:1, 3) Ha ku vona ku hetiseka ka wuprofeta lebyi namuntlha. Hi xikombiso, mindangu yinyingi yi yavanile hi leswi vatekani va dlayiki wukati. Vapswali va bekelana xiviti, nakone vana va titwa va nga zrandzriwi. Nambi swizro swa ndangu leswi tsrhamaka ka muti wun’we a swi wina wuxaka bya le kusuhi. Wanuna wa kukazri lweyi a nga mutlhavukanyisi wa timhaka ta mindangu a li: “Mamana, tatana, ni vana a va khanelisani kambe va heta nkama na va tizrisa makomputadori, ma-tablet, matelefoni ni ku tha ma-videogame. Nambi leswi va tsrhamaka ka muti wun’we a va tivanani ha hombe.”

2-3. a) Hi kuya hi buku dzra Ba-le-Roma 12:10, i va mani lava hi fanelaka ku va kombisa lizrandzru? b) I yini hi taka swi vona ka xidondzro lexi?

2 A hi swi djuli ku kutxeteliwa hi moya wa misava leyi pfumalaka lizrandzru. (Ro 12:2) A matsrhan’wini ya leswo, hi fanela ku zrandzra van’wana, ku nga li swizro swa ndangu wezru ntsena kambe ni vamakwezru a bandleni. (Dondzra Ba-le-Roma 12:10.) Hi fanela ku zrandzra vamakwezru ku fana ni leswi hi va zrandzrisaka xiswone lava nga swizro swa ndangu wezru. Loko hi kombisa muxaka lowo wa lizrandzru hi pfunisa kuva hinkwezru hi tizrela Yehovha hi wumun’we, na hi nyonxile.​—Mik 2:12.

3 Akuva hi kota ku txutxela muxaka lowo wa lizrandzru, a hi voneni leswi hi nga swi dondzraka ka swikombiso leswi kumekaka a Bibele.

YEHOVHA A NI NTWELAWUSIWANA LOWUKULU

4. Xana buku dzra Amapsalma 103:8 dzri hi komba yini mayelanu ni lizrandzru dzra Yehovha?

4 A Bibele dzri khanela hi matsrhamela ya ku xonga ya Yehovha. Hi xikombiso, dzri li ‘Xikwembu Nkulukumba i lizrandzru’. (1Yh 4:8) Ku tiva leswo swi hi yentxa hi djula ku va vanghanu vakwe. Kambe a Bibele dzri tlhela dzri hi byela leswaku ‘Yehovha . . . a tali hi lizrandzru. (Dondzra Amapsalma 103:8, Testamente Ledrimpswha Ni Mapsalma.) Leyo i ndlela ya ku xonga leyi Yehovha a hi kombisaka lizrandzru dzrakwe ha yone!

5. Xana Yehovha a kombisa timpswalu hi ndlela yini, nakone hi nga mu yetisela hi ndlela yini?

5 Vona leswaku a buku dzra Amapsalma 103:8 dzri fananisa lizrandzru dzra Yehovha ni tsrhamela dzrin’wana ledzri hi yentxaka hi djula ku va vanghanu vakwe​—ku nga timpswalu. (Eks 34:6) Yin’we ya tindlela leti Yehovha a hi kombisaka timpswalu ha yone i ku hi dzrivalela loko hi yentxa swihoxo. (Ps 51:1) A Bibeleni, a timpswalu ti patsra swin’wana ku tlula ku dzrivalela. A timpswalu i matitwela lawa mhunu a nga na wone loko a vona mhunu lwa mu zrandzraka na a li nghozini a va a susumeteleka ku mu pfuna. Yehovha a hlaya leswaku ku navela loku a nga na kone ka ku hi pfuna ku tlula loku mamana wa kukazri a nga na kone hi n’wanakwe. (Eza 49:15) Loko hi langusana ni swikazratu, timpswalu ta Yehovha ti mu susumetela kuva a hi pfuna. (Ps 37:39; 1Ko 10:13) Hi nga kombisa timpswalu ka vamakwezru hi ku va hi va dzrivalela loko va hi dohela, ni ku va hi nga va bekeli xiviti loko va hi khunguvanyisile. (Ef 4:32) Ndlela ya ku sungula leyi hi nga kombisaka timpswalu ha yone ka vamakwezru i ku va pfuna loko va langusana ni swikazratu. A lizrandzru dzri ta hi susumetela ku kombisa timpswalu ka vamakwezru, loko hi yentxa leswo hi yetisela Yehovha, xikombiso lexikulu xa timpswalu.​—Ef 5:1.

YONATHANI NA DAVHIDA​—‘VA SUNGULA WUNGHANU LEBYIKULU’

6. Xana Yonathani na Davhida va kombisane lizrandzru hi ndlela yini?

6 A Bibele dzri hi byela hi vhanu va ku kala ku hetiseka lava va kombisiki lizrandzru. Vona xikombiso xa Davhida na Yonathani. A Bibele dzri li: ‘A hika dzra Yonathani dzra ku namazrela a hika dzra Davhida, Yonathani a mu zrandzra swanga hi hika dzrakwe.’ (1Sa 18:1) Davhida a a totiwile akuva apfaleta Sawulu swanga hosi. Hi mhaka ya leswo, Sawulu a sungule ku tsrhohoka Davhida nakone a dzringise ku mu dlaya. Kambe n’wana wa Sawulu, Yonathani, a nga mu seketelanga tatana wakwe ka mazrengu yakwe. Yonathani na Davhida a va dumbisane leswaku a va ta tama va va vanghanu minkama hinkwayu nakone a va ta pfunana.​—1Sa 20:42.

Yonathani na Davhida a va li vanghanu lavakulu swinene nambi leswi a va siyana hi malembe manyingi swinene (Vona mayava 6-9)

7. I yini leswi a swi ta va swi yentxe Davhida na Yonathani va nga vi vanghanu?

7 Leswi swi yentxaka wunghanu bya Davhida na Yonathani byi xonga ngopfu hi leswaku ku ni mintxhumu leyi a yi ta sivela kuva va va vanghanu. Hi xikombiso, Yonathani a a tlula Davhida hi 30 wa malembe. Yonathani a a ta va a pimise leswi: “A ku na ntxhumu lexi ni fanaka ha xone ni mupfana lweyi, lweyi a ha liki mumpswha nakone a kalaka a nga na fambu a wuton’wini.” Kambe Yonathani a a nga mu voneli hansi Davhida.

8. Hayini hi nga hlayaka leswaku Yonathani a a li munghanu lwenene ka Davhida?

8 Yonathani a a ta va a kwelete Davhida. Swanga n’wana wa Hosi Sawulu, Yonathani a a ta va a hlaye leswaku hi yene a nga ni mfanelo ya ku pfaleta tatana wakwe swanga hosi. (1Sa 20:31) Kambe Yonathani a a titsrongohata nakone a a dumbekile ka Yehovha. Kutani a seketele xiboho lexi Yehovha a xi yentxiki xa ku hlawula Davhida swanga hosi. Yene a tame a dumbeka ka Davhida nambi leswi leswo swi kwatisiki Sawulu.​—1Sa 20:32-34.

9. Xana Yonathani a a vona Davhida swanga nala wakwe? Tlhamuxela.

9 Yonathani a a mu zrandzra swinene Davhida. Xileswo, a a nga mu voni swa nga nala. Yonathani a a li wanuna wa xixixi nakone a a swi kota ha hombe ku tizrisa xitlhamungwana ni mintumbana kumbe ligubu. Yene kun’we ni tatana wakwe, Sawulu, a va tiviwa swanga ‘lava nga ni matsrambu ku tlula magama’ ni lava nga ni ‘ntamu ku tlula tindzrawu’. (2Sa 1:22, 23) Xileswo, Yonathani a a ta va a tikulisile hi leswi a a kota ku swi a yentxa kambe yene a a nga na moya wa ku palisana kumbe ku bekelana xiviti. A matsrhan’wini ya leswo, Yonathani a a nyonxisiwa hi xixixi xa Davhida ni ndlela leyi a a dumba Yehovha ha yone. Hi ntiyiso wa kone, Yonathani a sungule ku zrandzra Davhida ku fana ni leswi a tizrandzrisaka xiswone ntsrhaku ka loko Davhida a dlaye Goliyati. Xana hi nga dzri kombisa hi ndlela yini lizrandzru ka vamakwezru?

XANA HI NGA DZRI KOMBISA HI NDLELA YINI LIZRANDZRU NAMUNHLA?

10. Swi tlhamuxela yini ku zrandzrana, hi zrandzranisisa hi timbilu leta ku basa?

10 A Bibele dzri li: ‘Zrandzranani, n’wi zrandzranisisa hi timbilu leta ku basa.’ (1Pe 1:22) Yehovha a hi bekele xikombiso. Lizrandzru dzrakwe i dzrikulu swinene lakakuva loko hi dumbeka ka yene a ku na ntxhumu lexi nga kotaka ku dzri helisa. (Ro 8:38, 39) Zritu dzra xigriki ledzri ndzruluteliwiki dzri ku ‘zrandzranisisa’ dzri tlhamuxela ku gwimba kumbe ku tikazrata. Minkama yimbeni swi nga djula ku va hi tigwimba kumbe ku tikazrata kuva hi kombisa lizrandzru ka vamakwezru. Loko vamakwezru va hi khunguvanyisa hi fanela ku tama hi ‘hi byatsrhana hi lizrandzru, hi khinyela ku bekisa wumun’we bya moya hi pindzra dzra ku zrula’. (Ef 4:1-3) Loko hi tikazrata akuva hi bekisa ku zrula a hi nge te bekisa miyanakanyu yezru ka swihoxo swa vamakwezru. Hi fanela ku yentxa hinkwaswu hi nga swi kotaka akuva hi vona vamakwezru hi ndlela leyi Yehovha a va vonaka ha yone.​—1Sa 16:7; Ps 130:3.

Pawulo a byele Evhodiya na Sintike leswaku a va fanela ku dondzra ku va vanghanu. Na hine swi nga ha hi kazratela ku hamba wunghanu ni vamakwezru (Vona yava 11)

11. Ha yini swi nga ha kazrataka minkama yin’wana ku kombisa lizrandzru ka vamakwezru?

11 A hi minkama hinkwayu swi nabyalaka ku kombisa lizrandzru ka vamakwezru, ngopfungopfu leswi hi tivaka leswaku va phazama. Swi tikomba lexi a ku li xikazratu lexi vakriste va dzana dzra ku sungula a va langutana na xone. Hi xikombiso, swi tikomba Evhodiya na Sintike a swi nga va kazrateli ku tizra na Pawulo a ‘evhangelini’, kambe hi xivangelo xa ku kazri a swi va kazratela ku tizrisana hi xivone. Xileswo, Pawulo a va tsratsriye kuva va va ni ‘ku yanakanya kun’we Hosini’.​—Flp 4:2, 3.

Vakulu lava ha liki vampswha ni lava kuliki hi ntanga va nga kulisa wunghanu byavu (Vona yava 12)

12. Hi nga dzri hlakulela hi ndlela yini lizrandzru ka vamakwezru?

12 Hi nga dzri kombisa hi ndlela yini lizrandzru ka vamakwezru namunhla? Loko hi va tiva ku yampswa vamakwezru swi ta hi nabyalela ku va twisisa ni ku kulisa lizrandzru dzrezru ha vone. Dzrimuka leswaku Yonathani, a a tlula Davhida hi 30 wa malembe, kambe a txutxele wunghanu lebyikulu na yene. Xana u nga hamba xinghanu ni mhunu lweyi a kuliki ku ku tlula kumbe lweyi a nga ntsrongo kwaku? Loko u yentxa leswo u ta kombisa leswaku u ‘zrandzra vamakwezru hinkwavu’.​—1Pe 2:17.

Vona yava 12 *

13. Ha yini hi nga ha titwaka na hi li kusuhi ni van’wana ku tlula van’wana a bandleni?

13 Xana ku zrandzra vamakwezru swi tlhamuxela leswaku hi ta titwa na hi li kusuhi ni hinkwavu a bandleni? Im-him. A swi djuli ku hlaya swaku swi bihile ku titwa hi li kusuhi ni lava va zrandzraka mintxhumu leyi fanaka ni yezru. Yesu a hlaye leswaku vapostola vakwe i ‘vananakulozri’ vakwe kambe a a ni lizrandzru dzra ku hlawuleka ha Yohane. (Yh 13:23; 15:15; 20:2) Kambe Yesu a a nga khomi Yohane hi ndlela ya ku hlawuleka ku tlula vambeni. Hi xikombiso, loko Yohane ni makwavu Yakob va kombele leswaku a va nyika mbangu wa ku hlawuleka a mfun’wini wa Xikwembu Nkulukumba, Yesu a va byele leswi: ‘Loko ku li ku tsrhama a xineneni kumbe ximatsrini xanga, a hi mine dzri nga nyikaka.’ (Mr 10:35-40) Hi ku yetisela Yesu, a hi fanelanga hi khoma vanghanu vezru va li kusuhi hi ndlela ya ku hlawuleka ku tlula vamakwezru van’wana. (Yk 2:3, 4) Loko hi yentxa leswo a hi ta va na yo byala ku yavana, ku nga ntxhumu lowu nga fanelangakiki wu yentxeka a bandleni dzra wukriste.​—Yd 17-19.

14. I yini lexi taka hi pfuna ku tingawula moya wa ku phikizana?

14 Loko hi kombisana lizrandzru hi sizrelela bandla ka moya wa ku phikizana. Dzrimuka leswaku Yonathani a nga dzringisanga ku phikizana na Davhida, kumbe ku mu vona swanga nala, hi mhaka ya wuhosi. Hinkwezru hi nga yetisela xikombiso xa Yonathani. U nga voni vamakwezru swanga valala vaku hi mhaka ya wuswikoti byavu, kambe ‘hi ku titsrongahata, a mun’wana ni mun’wana a a hlaye leswaku va mu tlula van’wana’. (Dondzra Ba-le-Filipi 2:3.) Dzrimuka leswaku a mun’wana ni mun’wana a bandleni a ni ntizro wakwe. Loko u tama u titsrongahata u ta vona vamakwezru a bandleni hi ndlela leyinene, nakone u ta pfuneka hi xikombiso xavu.​—1Ko 12:21-25.

15. Xana u dondzre yini ka xikombiso xa Tânia ni ndangu wakwe?

15 Loko hi langusana ni swikazratu leswi a hi nga swi yimelanga, Yehovha awa hi txhavelela hi ku tizrisa vamakwezru lava hi kombisaka lizrandzru ni ku hi nyika mpfunu.Vona leswi yentxekeliki ndangu wa kukazri ntsrhaku ka loko va hlalele xiyenye xa Mugqivela ka Nhlengeletanu ya Matiku ya 2019 leyi a yi ni nhlokomhaka leyi a yi ku ‘A Lizrandzru A dzri Heli’, leyi khomiwiki a Estados Unidos. Tânia, wansati lweyi a nga ni vana vazrazru, a te: “Na hi li movheni na hi tlhelela a wotele, movha wa kukazri wu hume ndleleni wu va wu ba movha wezru, a ku na lweyi a tivavisiki, kambe hinkwezru hi hume movheni hi yima xitaratwini na hi txhava swinene. Mhunu wa kukazri lweyi a a yime xitaratwini a hi byele leswaku hi ya ka movha wakwe, akuva hi sizreleleka. A ku li mun’we wa vamakwezru vezru lweyi a a li nhlengeletanwini. Nakone a hi yene ntsena a yimiki. Ntlhanu wa vamakwezru lava buyaka he Suécia navone va yimile. Vamakwezru va xisati va ni xingazrile, mine ni xin’hwanyatana xanga, ku nga leswi a hi swi vilela! Ni tiyisekise vamakwezru leswaku hinkwaswu a swi ta lulama, kambe a va hi tsrhikanga wuswezru. Va tame va va na hine hi za hi kuma mpfunu wa vadokodela nakone na va tiyiseka leswaku hi ni hinkwaswu leswi a hi swi vilela. Ka swiyentxakalu hinkwaswu leswo hi kote ku vona lizrandzru dzra Yehovha. Leswi hi yentxekeliki swi kulise lizrandzru dzrezru ha Yehovha ni ku tlangela lizrandzru ledzri a hi kombaka dzrone.” Xana wa dzrimuka khambi dzra kukazri ledzri u kumaniki ni swikazratu kutani vamakwezru va ku kombisa lizrandzru?

16. Hi swini swivangelo leswi hi nga na swone akuva hi kombisana lizrandzru?

16 Pimisa hi mintxhumu leyinene leyi hi nga yi kumaka loko hi kombisana lizrandzru. Hi nga txhavelela vamakwezru va xinuna ni vaxisati loko va vilela xa kukazri. Hi tiyisa wumun’we lebyi nga kone ka vhanu va Xikwembu Nkulukumba. Hi kombisa leswaku hi vadondzrisiwa va Yesu nakone leswo swi koka vhanu lava nga ni timbilu letinene akuva va ta wugandzrelini bya ntiyiso. Hi yisa lidzrumu ka ‘Tatana wa lilondzro ni Xikwembu Nkulukumba wa ku miyeta hinkwavu’, Yehovha. (2Ko 1:3) Ingiki hinkwezru hi nga tama hi txutxela ni ku kombisa lizrandzru ka vamakwezru vezru hinkwavu!

LISIMU 130 A Hi Dzrivalelaneni

^ par. 5 Yesu a hlaye leswaku a vadondzrisiwa vakwe a va ta tiviwa hi ku kombisana lizrandzru. Hinkwezru hi dzringisa ku kombisa lizrandzru ledzro. Xileswo, hi fanela ku dondzra ku zrandzra vamakwezru, hi ndlela leyi hi zrandzraka swizro swa ndangu wezru ha yone. Xidondzro lexi xi ta hi pfuna ku tama hi hlakulela ni ku kombisa lizrandzru dzroledzro ka vamakwezru a bandleni.

^ par. 55 MINTLHAMUXELO YA SWIFANISO: Nkulu lweyi a ha liki mumpswha a susaka londzrovoto ka nkulu lweyi a kuliki hi ntanga. Ntsrhaku, nkulu lweyi a kuliki hi ntanga a yamukela nkulu lweyi a nga mumpswha a kaya kwakwe. Vakulu lava ni vasati vavu va kombisana malwandla.