1. Die yen djerephia nẹ ihwo gbi ghwe dje ẹguọnọ phia vwẹ erua buebun nonẹna-a?

BAIBOL na tare nẹ vwẹ oba rẹ ẹdẹ na, ihwo gbi che “vwo omaeririo-o.” (2 Tim. 3:1, 3) Avwanre mrẹ orugba rẹ aroẹmrẹ nana nonẹna. Kerẹ udje, eya gbe eshare buebun fan orọnvwe, ayen muophu kẹ ohwohwo, ọnana nẹrhẹ emọ rayen roro nẹ esẹ vẹ ini na vwo ẹguọnọ raye-en. Erua re tobọ dia kuẹgbe vwẹ uwevwin ọvo ji se yerin kerẹ erhorha. Ọshare ọvo rọ vwẹ uchebro kẹ erua da ta: “Oni, ọsẹ, vẹ emọ rhe yerẹn kuẹgbe-e, ikọmputa, itablẹti, ifonu, kugbe ividio gemu kọyen ohwo ọvuọvo vwo ru ugbeyan. Dede nẹ ayen hẹ uwevwin ọvo, jẹ ayen nabọ vughe ohwohwo-o.”

2-3. (a) Vwo nene obo rehẹ Rom 12:10, amono yen avwanre che dje ẹguọnọ kẹ? (b) Die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

² Ẹguọnọ kanre akpọ na, avwanre guọnọ vwẹrokere uruemu tiọyena-a. (Rom 12:2) Ukperẹ ọtiọyen, avwanre che dje ẹguọnọ kẹ ihwo orua avwanre kugbe iniọvo na. (Se Rom 12:10.) Ofori nẹ e dje oka rẹ ẹguọnọ re vwo kpahen ihwo rẹ orua avwanre kẹ iniọvo na. E de dje oka rẹ ẹguọnọ tiọyena kẹ ayen, ọ cha nẹrhẹ avwanre eje sa ga Jihova kugbe vẹ omavwerhovwẹn.—Maika 2:12.

³ Rere e se vwo vwo oka rẹ ẹguọnọ nana ji djephia, e jẹ a fuẹrẹn obo re se yono vwo nẹ idje ri Baibol rhe.

4. Die yen Une Rẹ Ejiro 103:8 vuẹ avwanre kpahen Jihova?

⁴ Baibol na vuẹ avwanre kpahen iruemu iyoyovwin rẹ  Jihova vwori. Kerẹ udje, ọ tare nẹ “Ọghẹnẹ hẹ ẹguọnọ.” (1 Jọn 4:8) Idjedje yena ọvo tobọ si avwanre kẹrẹ. Baibol na je tanẹ Jihova “vọnre vẹ . . . ehrọre.” (Se Une Rẹ Ejiro 103:8.) Ọnana ghwa uvi rẹ udje oborẹ Jihova vwo ẹguọnọ avwanre te!

5. Idjerhe vọ yen Jihova vwo gbe arodọnvwẹ, kẹ mavọ yen a sa vwọ vwẹrokere?

⁵ Noso nẹ Une Rẹ Ejiro 103:8 churu ehrọre ri Jihova si uruemu rọyen ọfa rọ dia arodọnvwẹ. (Eyan. 34:6) Idjerhe ọvo rẹ Jihova vwo gbe arodọnvwẹ kẹ avwanre yen ọ vwọ reyọ vwo ghovwo ogbeku avwanre. (Une 51:1) Vwẹ Baibol na, arodọnvwẹ vrẹ e di vwo ghovwo ohwo. Arodọnvwẹ ọyen ọdavwẹ ọgangan ro rhe ohwo siẹrẹ ọ da mrẹ ohwo ọfa rọhẹ ẹdia ebẹnbẹn, ọdavwẹ na mi muo vwọ vwẹ ukẹcha phia. Jihova vuẹ avwanre nẹ owenvwe ọgangan ro vwori rọ vwọ vwẹ ukẹcha kẹ avwanre gan vrẹ ẹguọnọ rẹ oniọmọ vwo kẹ ọmọ rọyen. (Aiz. 49:15) Arodọnvwẹ yen muẹ Jihova vwọ chọn avwanre uko ọke ra dahẹ ẹdia ebẹnbẹn. (Une 37:39; 1 Kọr. 10:13) E se gbe arodọnvwẹ kẹ iniọvo na womarẹ a vwọ reyọ vwo ghovwo ayen nẹ otọ rẹ evun cha siẹrẹ ayen de gbe avwanre ku. (Ẹfe. 4:32) Idjerhe ọghanghanre ọfa re se vwo gbe arodọnvwẹ kẹ ayen yen, e vwo biẹcha ayen siẹrẹ ayen de hirharoku ebẹnbẹn. Ẹguọnọ de mu avwanre vwo gbe arodọnvwẹ kẹ ihwo efa, jẹ a vwẹrokere Jihova rọ dia ohwo ro dje ẹguọnọ rọ ma rho kparobọ phia.—Ẹfe. 5:1.

6. Idjerhe vọ yen Jonatan vẹ Devid vwo dje ẹguọnọ kẹ ohwohwo?

⁶ Baibol na vọnre vẹ ikuegbe rẹ ihworakpọ re gbare-e ri dje ẹguọnọ kẹ ohwohwo. Roro kpahen udje ri Jonatan vẹ Devid. Baibol na da ta: “Erhi ri Jonatan de rhi churu mu erhi ri Devid, Jonatan da guọnọ kerẹ omaobọ rọye.”  (1 Sam. 18:1) Jihova jẹ Devid reyọ nẹ ọ cha reyọ ẹdia ri Sọl kerẹ ovie. Ọnana da nẹrhẹ Sọl rioma kpahọn, kọ guọnọ hwe. Ẹkẹvuọvo Jonatan rhọnvwe vwomaba ọsẹ rọye-en. Jonatan vẹ Devid de ve kẹ ohwohwo nẹ ayen cha dia igbeyan ọkieje, ji bicha ohwohwo.—1 Sam. 20:42.

7. Die yen rha sa nẹrhẹ Jonatan vẹ Devid jẹ igbeyan ẹdia?

⁷ O gbe ohwo unu nẹ Jonatan vẹ Devid sa dia uvi rẹ igbeyan, kidie o vwo erọnvwọn buebun re rha sa nẹrhẹ ayen jẹ igbeyan ẹdia. Kerẹ udje, Jonatan vwẹ omarẹ ẹgbukpe 30 vwo vien Devid. Jonatan rha sa tanẹ o vwo emu vuọvo rẹ me vẹ omotete nana rọ riẹn emuọvo-o na che ru kugbe-e. Ẹkẹvuọvo, Jonatan ru ọtiọye-en, o muọghọ kẹ Devid.

8. Die wo rorori nẹ ọyen sorọ rẹ Jonatan vwọ dia uvi rẹ ugbeyan kẹ Devid?

⁸ Jonatan rha sa rioma kpahen Devid. Kerẹ ọmọ rẹ Ovie Sọl, Jonatan rhe se siọrhan nẹ ọyen yen vwo uturhi rọ vwọ dia ovie. (1 Sam. 20:31) Ẹkẹvuọvo, ọ vwomakpotọ je fuevun kẹ Jihova. Ọtiọyena, o de bicha Devid rọ dia ohwo rẹ Jihova sanere nẹ ọyen cha dia ovie. Ọ je fuevun kẹ Devid, dede nẹ ọnana nẹrhẹ ivun miovwo Sọl gangan.—1 Sam. 20:32-34.

9. Mavọ avwanre ru riẹn nẹ Jonatan rioma kpahen Devidi-i?

⁹ Kidie nẹ Jonatan vwo ẹguọnọ ri Devid, ọ rha rioma kpahọ-ọn. Jonatan ọyen ọsedada rọ tẹn ona kugbe ọgbofovwin ro vwo uduoyivwin. A riẹnrẹ vẹ ọsẹ rọyen phiyọ ihwo re “rhan phẹrẹ nọ ugo” re je “goma nọ ikpohrokpo.” (2 Sam. 1:22, 23) Ọtiọyena, Jonatan rha sa yoma kpahen ifovwin sansan ro phiri. Ẹkẹvuọvo, o vwo ẹwẹn ro vwo nene Devid sioma yẹrẹ rioma kpahọ-ọn. Ukperẹ ọtiọyen, Jonatan vwo ẹguọnọ ri Devid fikirẹ uduefiogbere kugbe ẹroẹvwọsuọ rọyen kpahen Jihova. Kerẹ udje, ọke rẹ Devid vwo hwe Golayat nu yen Jonatan rhi vwo vwo ẹguọnọ kpahọn kerẹ oma rọyen. Mavọ yen avwanre se vwo dje oka rẹ ẹguọnọ tiọyena kẹ iniọvo na?

10. Die yen o mudiaphiyọ e vwo “vwo ẹguọnọ okokodo kpahen ohwohwo nẹ otọ rẹ ubiudu rhe”?

¹⁰ Baibol na vuẹ avwanre nẹ e “vwo ẹguọnọ okokodo kpahen ohwohwo nẹ otọ rẹ ubiudu rhe.” (1 Pita 1:22, NW) Jihova phi udje rọyen phiyotọ kẹ avwanre. Ẹguọnọ rọyen kodori mamọ, orọnvwọn vuọvo cha sa hẹriẹ avwanre no siẹrẹ a da fuevun kẹ-ẹ. (Rom 8:38, 39) Ota ri Grik ra fan phiyọ “okokodo” na vwo ọhọ rẹ ohwo rọ davwẹngba gangan ro vwo dje ẹguọnọ phia. Ọke evo, ọ lọhọ e vwo dje ẹguọnọ phia kẹ iniọvo na-a. Ihwo de ru obo ri miovwo avwanre ivun, e jẹ e rhe “chirako rẹ ohwohwo vwẹ evun rẹ ẹguọnọ, pharhe ra vwọ yọnre okugbe rẹ Erhi [“ẹwẹn,” NW] na vwẹ ẹguọnọ rẹ ufuoma.” (Ẹfe. 4:1-3) A da wian gangan vwọ sẹro rẹ “okugbe rẹ . . . ufuoma” na, e che vwo ghovwo iniọvo avwanre ayen de gbe avwanre ku. A cha davwẹngba vwọ vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ iniọvo na ji vwo ni ayen.—1 Sam. 16:7; Une 130:3.

11. Diesorọ ọ vwọ bẹn re vwo dje ẹguọnọ okokodo phia ọke evo?

¹¹ Ọ dia ọkieje yen ọ vwọ lọhọ e vwo dje ẹguọnọ okokodo kẹ iniọvo avwanre-e, ma rho a da riẹn echobọ rayen. Ọnana ebẹnbẹn kẹ Inenikristi evo vwẹ  ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ. Kerẹ udje, ọ họhọre nẹ ọke rẹ Eyudia vẹ Sintiki vwo mudia kẹre Pọl “kpẹkpẹkpẹ vwọ wian owian rẹ iyẹnrẹ esiri na,” ayen vwo ẹghwọ-ọ. Ẹkẹvuọvo fikirẹ iroro evo, ayen da rhe mrẹ bẹnbẹn rẹ ayen vwo ru kugbe. Pọl de jiro kẹ ayen nẹ “ayen ivẹ na ku evun gbe vwẹ odẹ rẹ Ọrovwohwo.”—Fil. 4:2, 3.

12. Mavọ yen e se vwo dje ẹguọnọ okokodo phia kẹ iniọvo avwanre?

¹² Mavọ yen e se vwo dje ẹguọnọ okokodo phia kẹ iniọvo avwanre nonẹna? A da nabọ riẹn iniọvo na, kọ cha lọhọ e vwo vwo ẹruọ rayen ji dje ẹguọnọ okokodo kẹ ayen. A vẹ ayen sa dia igbeyan ọ da tobọ dianẹ asan rẹ ayen nurhe, ẹkuruemu, yẹrẹ ikpe rayen fẹnẹre. Karophiyọ nẹ Jonatan vwẹ omarẹ ikpe 30 vwo vien Devid; dedena, ọ vẹ ọyen je dia uvi rẹ igbeyan. O vwo ohwo ọvo vwẹ ukoko wẹn ro vien we yẹrẹ wo vienri rẹ wẹ vẹ ọyen sa dia ugbeyan? Wẹ vẹ ọyen de mu ugbeyan, jẹ wo djephia nẹ wọ “guọnọ imoni” rehẹ akpọ na ejobi.—1 Pita 2:17.

13. Diesorọ e se vwo sikẹre iniọvo evo vrẹ efa vwẹ ukoko na?

¹³ E vwo dje ẹguọnọ okokodo phia kẹ iniọvo na mudiaphiyọ nẹ e che sikẹre iniọvo rehẹ ukoko na ejobi abavo? Ẹjo, ọ cha bẹn. Avwanre se sikẹre ihwo evo vrẹ efa kidie obo ri je avwanre yen ji je ayen. Jesu se iyinkọn rọyen ejobi “igbeyan,” ẹkẹvuọvo, o vwo ẹguọnọ rẹ Jọn mamọ. (Jọn 13:23; 15:15; 20:2) Jẹ, Jesu ni Jọn ghanghanre vrẹ iyinkọn ri chekọ na-a. Kerẹ udje, ọke rẹ Jọn vẹ oniọvo rọyen Jems vwọ vuẹ Jesu nẹ ọ kẹ ayen ẹdia rọ rhoro vwẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ, ọ da vuẹ ayen: “Re vwo tidia obọrhe mẹ eyẹ obohwẹre mẹ ọ dia omẹvwẹ re vwọ kẹ-ẹ.” (Mak 10:35-40) Kerẹ Jesu, e jẹ avwanre nẹ iniọvo re ma kẹre avwanre nẹ ayen ghanre vrẹ iniọvo efa-a. (Jems 2:3, 4) E de ru ọtiọyen, ọ cha so ohra, jẹ  a guọnọ emu tiọyen vwẹ ukoko na-a.—Jud 17-19.

14. Vwo nene obo rehẹ Filipae 2:3, die yen cha chọn avwanre uko vwọ kẹnoma kẹ ẹwẹn rẹ omaẹvwavwọn?

¹⁴ E de dje ẹguọnọ okokodo kẹ ohwohwo, ẹwẹn rẹ omaẹvwanvwọn rha cha dia ukoko na-a. Karophiyọ nẹ Jonatan rioma kpahen Devid yẹrẹ siọrhan nẹ ọyen yen vwo uturhi rọ vwọ dia ovie-e. Avwanre eje sa vwẹrokere udje rẹ Jonatan. Wọ rioma kpahen iniọvo wẹn fikirẹ ona yẹrẹ ẹgba rẹ ayen vwori-i, ukperẹ ọtiọyen “vwẹ oma evwokpotọ kere phihọ nẹ ihwo efa yovwi nọ [wẹ].” (Se Filipae 2:3.) Karophiyọ nẹ ohwo ọvuọvo vwevunrẹ ukoko na vwo obo ro se ru vwọ vwẹ ukẹcha phia. A da vwomakpotọ, ka sa mrẹ erhuvwu rẹ iniọvo avwanre je mrẹ erere vwo nẹ udje rẹ evun-ẹfuọn rayen.—1 Kọr. 12:21-25.

15. Die yen wo yono vwo nẹ obo re phia kẹ Tanya vẹ orua rọyen?

¹⁵ Obo re brare da phia kẹ avwanre, Jihova bru avwanre uche womarẹ ẹguọnọ okokodo kugbe ukẹcha rẹ iniọvo na vwọphia. Roro kpahen obo re phia kẹ orua ọvo ọke rẹ ayen vwo nẹ ọrhuẹrẹphiyotọ ri Saturday kpo vwẹ Ọghwẹkoko rẹ Akpọeje ri 2019 ro vwo uyovwinrota na “Ẹguọnọ Vwo Oba-a”! re ruru vwẹ United States. Tanya, rọ dia oni vẹ emọ erha da ta: “Avwanre vwo rhivwin kpo ihotẹl rẹ avwanre wonri, imoto ọvo da djẹro imoto avwanre. Ohwo vuọvo wonma-a, ẹkẹvuọvo avwanre wontọ nẹ imoto na re mudia phiyọ okọkọ rẹ idjerhe, oshọ mu avwanre mamọ. Ohwo  ọvo vwẹ ẹbẹre ro chekọ rẹ idjerhe na de djuobọ kẹ avwanre nẹ avwanre rhe ro imoto rọyen. Ohwo na oniọvo ro ji nẹ ọghwẹkoko na kpo. Ọ dia ọyen ọvo yen mudia-a. Iniọvo iyorin efa ri nẹ Sweden rhe ji mudia. Iniọvo eya na da gbane ovwẹ vẹ ọmọtẹ mẹ. Ọyen oborẹ me ghene guọnọ dẹn vwẹ ọke yena! Me da vuẹ ayen nẹ emu eje che shephiyọ, nẹ ayen sa yanran, ẹkẹvuọvo ayen rhọnvwe yanjẹ avwanre vwo-o. Ihwo re vwẹ esivwo okpakpa vwọphia (paramedics) vwọ rhe nu dede, jẹ ayen jehẹ etiyin. Ayen mrẹvughe nẹ emu eje rẹ avwanre guọnọre te avwanre obọ. Vwẹ ọke ebẹnbẹn nana, avwanre mrẹ ẹguọnọ ri Jihova. Obo re phiare na nẹrhẹ ẹguọnọ avwanre kpahen iniọvo avwanre rhoma ganphiyọ, ọ je nẹrhẹ ọdavwaro vẹ ẹguọnọ rẹ avwanre kpahen Jihova kodophiyọ.” Wọ karophiyọ ọke rẹ oniọvo vwo dje ẹguọnọ okokodo kẹ wẹ?

16. Erhọ yen iroro evo ri che mu avwanre vwo dje ẹguọnọ okokodo phia kẹ ohwohwo?

¹⁶ Roro kpahen erhuvwu ro no cha siẹrẹ e de dje ẹguọnọ okokodo phia kẹ ohwohwo. Avwanre bru iniọvo avwanre uche ọke rẹ ayen de hirharoku ebẹnbẹn. Avwanre bọn oyerinkugbe rọhẹ ohri rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ ganphiyọ. E djephia nẹ avwanre idibo ri Jesu rẹ uyota, ọnana siẹ ihwo ri vwo ẹwẹn esiri cha ukoko na. Ọ rọ ma rho, avwanre ghwa urinrin rhe Jihova rọ dia “Ọsẹ rẹ aruẹdon kugbe Ọghẹnẹ rẹ uchebro.” (2 Kọr. 1:3) E jẹ avwanre eje vwo, ji dje ẹguọnọ okokodo phia ọkieje!