Be wuli Aave be yasua nnan. Aave yɛ ɔ ti be kpɛnngbɛn’n niɔn. I si nin i nin be ko trannin Midilandi Jɔnksiɔn m’ɔ o Ɔstrali i wia atɔliɛ lɔ’n i nun. Lɔ yɛ be sili ndɛ nanwlɛ’n niɔn. Blɛ sɔ’n nun’n, nn sika ndɛ’n w’a jran kpa. Sika ndɛ sɔ’n juli i afuɛ 80 yɛ. Aave suannin Zoova i su like yɛ ɔ kloli i kpa. Ɔ maan be yoli i batɛmun. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn ɔ le afuɛ 14. Kɛ m’ɔ te yo gbanflɛn kan’n ti’n kɛ be mɛn i junman’n, ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ sɔ́ nun. Cɛn kun’n, kɛ be seli i kɛ ɔ kanngan Sasafuɛ Tranwlɛ’n nun aɲia kun bo’n w’a kplinman su. Afin ɔ se i wun kɛ ɔ su kwlá diman junman sɔ’n i kpa. Sanngɛ aniaan bian kun ukɛli i naan w’a kaci i akunndan’n. Ɔ seli i kɛ: “Sɛ Zoova i sufuɛ kun se wɔ kɛ a di junman kun’n, nn ɔ bu i kɛ a kwla di junman sɔ’n ti-ɔ.” Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, junman kwlaa nga be fa mɛnnin i’n ɔ sɔli nun.—2 Kor. 3:5.

Min nin min mannin ɔ nin min ɲrun kpɛnngbɛn bla’n e sili ndɛ nanwlɛ’n Angle lɔ. Min baba liɛ’n ɔ cɛli kpa naan w’a su Zoova. I bo bolɛ nun’n, ɔ tanndannin e ɲrun kpa. Kɛ n ɲannin afuɛ ngwlan’n, yɛ be yoli min batɛmun-ɔn. N kunndɛli kɛ ń káci atin bofuɛ naan i sin’n, ń yó ngaliɛ difuɛ. Sanngɛ blɛ sɔ’n nun’n, n si kɛ sɛ n nin-a ɲanman afuɛ 21 min baba su kplinman su kɛ n kaci atin bofuɛ. N kusu n kunndɛman kɛ ń ɲán afuɛ sɔ’n ka  naan m’an bo i bo. Sanngɛ kɛ n ɲannin afuɛ 16 sa kun juli. Yɛle kɛ min baba mannin min atin kɛ n ko tran min ɲrun kpɛnngbɛn bla m’ɔ o Ɔstrali lɔ’n i wun lɔ. Ɔ maan kɛ n ɲannin afuɛ 18 n kacili atin bofuɛ.

Ɔstrali lɔ yɛ e nin Aave e sili e wun-ɔn. E sran nɲɔn’n e kunndɛ kɛ é káci ngaliɛ difuɛ. E jali afuɛ 1951 nun. Kɛ e dili atin bolɛ junman’n afuɛ nɲɔn’n, be seli min wun’n kɛ ɔ kaci akpasua sunianfuɛ. Ɔstrali i wia atɔliɛ lɔ yɛ be seli e kɛ e ko di junman sɔ’n niɔn. Lika sɔ’n cɛnnin kpa. Ɔ maan ɔ ju wie’n, e kɔ mmua kpa yɛ e sin lika kee wie’m be nun.

Afuɛ 1954 nun’n, be seli e kɛ e ko di Galaadi suklu’n. Ɔ maan sɛ Ɲanmiɛn di su’n, é káci ngaliɛ difuɛ. Kɛ é kɔ́ Niyɔki’n e fuli mmeli kun nun. Kɛ e juli lɔ’n, e miannin e ɲin e suannin Biblu’n nun like kpa. Suklu’n i bo lɔ’n, ɔ fata kɛ e suan Ɛsipaɲɔlu wie. I sɔ’n kleli Aave i yalɛ kpa. Afin aniɛn sɔ’n i nun ndɛ mma kun i kanlɛ yoli kekle mɛnnin i.

Kɛ é súan like’n, e like klefuɛ’m be seli e kɛ be kwlaa nga be kunndɛ kɛ bé kɔ́ Zapɔn’n, maan be klɛ be dunman naan be ko suan Zapɔnnɛ. E seli e wun kɛ é yáci anuannzɛ’n i nun naan ɔ kle e lika nga é kɔ́’n. I sin’n aniaan bian Alibɛɛ Srodɛɛ m’ɔ ti e like klefuɛ’m be nun kun’n, ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ y’a klɛman e dunman wie. Ɔ maan ɔ seli e kɛ: “Amun bu i akunndan kpa ekun.” Kɛ ɔ wunnin i kɛ e su sisi e bo’n, ɔ seli e kɛ: “Min nin amun like klefuɛ onga mun e klɛli amun dunman. Ɔ maan amun ko nian sɛ amún kwlá súan Zapɔnnɛ’n nin-o.” Aniɛn sɔ’n i kanlɛ’n yoli pɔpɔ Aave i sa nun trali Esipaɲɔlu’n.

E ɔli Zapɔn lɔ afuɛ 1955 nun. Kɛ é jú lɔ’n, nn nvle wunmuan’n nun jasin bofuɛ’m be ti 500 cɛ. Blɛ sɔ’n nun’n, nn Aave le afuɛ 26 yɛ n kusu n le afuɛ 24. Be seli e kɛ e wɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Kobe’n i su lɔ. E boli jasin fɛ’n klɔ sɔ’n su afuɛ nnan. I sin’n be seli e kɛ e ko di akpasua sunianlɛ junman’n klɔ nga be flɛ i kɛ Nagoya’n, i su. E kloli lika sɔ’n nin lɔ aliɛ’n nin aniaan’m be kpa. I sin’n, kɛ Zoova seli e kɛ e yo like uflɛ’n, y’a sisiman e bo naan y’a yo.

Kɛ e dili akpasua sunianlɛ junman’n afuɛ nsan’n, Zapɔn lɔ Betɛli’n seli e kɛ e ko bo jasin fɛ’n e kle be nga be kan Amisi mɔ be o Taiwanin lɔ’n. Blɛ sɔ’n nun’n, aniaan wie mɔ be kan Amisi’n be nin Zoova be wa buli. Ɔ maan Betɛli’n kunndɛli kɛ aniaan kun m’ɔ kan Zapɔnnɛ i kpa’n ɔ ko uka aniaan mun  naan b’a kwla jran sa sɔ’n i ɲrun kekle. * E klo junman nga e di i Zapɔn lɔ’n i kpa. Ɔ maan lɔ jasolɛ’n w’a yoman pɔpɔ e sa nun. Sanngɛ kɛ mɔ Aave fuali kpa kɛ ɔ́ sɔ́ junman kwlaa nga bé fá mɛ́n i’n i nun ti’n, ɔ seli kɛ e wɔ.

Afuɛ 1962 Novanblu nun yɛ e juli Taiwanin lɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, nvle sɔ’n nun lɔ jasin bofuɛ’m be ti 2.271 yɛ aniaan sɔ’m be sunman lika be kan Amisi. Sanngɛ e dun mmua e suannin Sinua i kanlɛ. Fluwa kunngba cɛ yɛ e kwla fa suan aniɛn sɔ’n niɔn, yɛ sran ng’ɔ kle e like kusu’n ɔ timan Angle’n. Sanngɛ e suannin aniɛn sɔ’n.

Kɛ e juli Taiwanin lɔ’n w’a cɛman be seli Aave kɛ ɔ ko di junman betɛli lɔ. Kɛ ɔ juli lɔ’n be seli i kɛ ɔ nian junman nga be di i nvle nun’n i su. Kɛ mɔ be- tɛli’n w’a cɛnman’n ti’n, Aave ɲan blɛ di junman kwlaa nga be fa mɛn i lɔ’n. Kpɛkun ɔ nin aniaan nga be kan Amisi’n be kwla dili junman lemɔcuɛ nsan anglo kun nun. Ɔ ju wie’n, ɔ di nvle sunianlɛ junman’n. I wie yɛle kɛ ɔ ijɔ nzra nun aɲia dan- dan’m be bo. Kɛ é yó aɲia sɔ mun’n sɛ ɔ kan ndɛ’n i Zapɔnnɛ nun’n, aniaan nga be kan Amisi’n be kwla ti. Sanngɛ lɔ awa’n seli kɛ sɛ asɔnun kun waan ɔ́ yó aɲia’n, maan be yo i Sinua nun. I sɔ’n ti’n, Aave kan ndɛ’n i Sinua nun. Kpɛkun aniaan kun kaci i Amisi nun.

Blɛ sɔ’n nun’n, sonja mun yɛ be sie Taiwanin nvle’n niɔn. Ɔ maan sɛ e waan é yó e aɲia dandan mun’n, ɔ fata kɛ e ko srɛ be atin ka. Kusu kɛ ɔ ko yo naan y’a ɲan fluwa ng’ɔ kle kɛ b’a man e atin’n ɔ timan pɔpɔ. Wie liɛ’n ɔ cɛ kpa ka naan b’a fa man e. Ɔ ju wie’n sɛ lemɔcuɛ nga é yó aɲia’n w’a bo i bo naan be nin-a manman e fluwa’n, kɛ Aave kɔ pɔlisie’m be lika’n nun lɔ’n, ɔ ka lɔ lele saan b’a yo fluwa’n b’a mɛn i yɛ ɔ tu i wun bo-ɔ. Kɛ polisie’m be wun i kɛ aofuɛ kun o be lika’n nun’n, i sɔ’n yoman be fɛ. Ɔ maan be yo fluwa’n be mɛn i ndɛndɛ.

Kɛ é kɔ́ aniaan’m be osu nianlɛ’n, wie liɛ’n e nanti dɔ kun tra su, annzɛ e fu oka’m be su annzɛ kusu e kpɛ nzue ba mun. Min wla fiman oka klikli nga n fuli su’n, i su. Nglɛmun kɛ e wieli like di’n, e ko fali loto nglɛmun dɔ nnun nin sin su. Afin e waan é kɔ́ klɔ kun m’ɔ o mmua kpa’n i su. Kɛ e fin loto nun e jrali’n, e nantili e kpɛli nzue ba kun yɛ e fuli oka fleiin kpa kun su. Kɛ é fú oka sɔ’n su’n, sran ng’ɔ o min ɲrun lɛ’n, i ja mun yɛ n wun be-ɔ.

Kɛ e juli lɔ’n Aave nin aniaan wie’m be ɔli jasin fɛ bolɛ lika kun. Yɛ min kunngba n ɔli jasin fɛ bolɛ klɔ kaan kun mɔ i sufuɛ’m be kan Zapɔnnɛ’n i su. Nnɔsua wia’n nun’n, min wun wa glɔglɔli min. Afin kɛ n dili like kan nglɛmun’n, m’an diman like uflɛ kun. I sin’n kɛ n wunnin Aave ekun’n, n sieli i nzɔliɛ kɛ aniaan’m b’a ɔ. Kɛ Aave bó jasin fɛ’n, m’ɔ fali fluwa mannin sran mun’n, be mɛnnin i akɔ klenzua nsan. Ɔ kleli min wafa nga n kwla di klenzua mɔnnɛn’n. I bɔbɔ fali kun, ɔ fitili i kpɛkun ɔ nɔnnin. I dilɛ yoman min fɛ, sanngɛ n dili. ?Yɛ klenzua kun ng’ɔ kali lɛ’n nin? ?Wan yɛ ɔ́ dí-ɔ? Aave fa mannin min kɛ n di. Afin ɔ seli i wun kɛ, sɛ é jrá naan awe kun min naan min ɲrun blu’n ɔ su kwlá faman min jraman.

Cɛn kun’n, kɛ e ɔli akpasua kun aɲia’n kun bo’n sa kun juli min su. Be sikeli e aniaan bian kun m’ɔ tran Ɲanmiɛn Sielɛ Sua’n i wun koko lɛ’n, i awlo lɔ. Kɛ mɔ Amisi’m be bu wunnzinlɛ’n i like cinnjin dan ti’n, akpasua sunianfuɛ’n i yi’n buli nzue mannin e kɛ e ko wunnzin. Kɛ mɔ Aave i sa ti mianwa ti’n, ɔ seli min kɛ n ko wunnzin min liɛ ka. Be lɔ’n kɛ bé kó wúnnzin’n, be fa nzue flɔlɔ be guɛ i so kun nun kpɛkun be fa nzue yrɛ be guɛ i so uflɛ nun yɛ be fa kpongbo kun be jin i lɛ. N nian-ɔn, akpasua sunianfuɛ’n i yi’n w’a fa ninnge mun w’a jinjin be gua su lɛ. Lika nga i waan n wunnzin lɛ’n, kɛ aniaan’m be o Ɲanmiɛn Sielɛ Sua’n nun lɔ’n be ɲin ta min wa. Ɔ maan, n seli i kɛ ɔ man like kun naan n fa kata min ɲrun. Like ng’ɔ fa mannin min’n be wun nun. Min waan ń kɔ́ sua’n i sin lɔ, sanngɛ anunman wie mɔ be ti kɛ labulabu mun sa’n be o lɔ. Ɔ maan sɛ n mantan be lɔ dan’n, ɔ cɛman naan b’a sɔsɔ min. I sɔ’n ti’n, n seli min wun kɛ: ‘Kɛ mɔ aniaan’m be ɲin w’a blo junman’n su’n ti’n, be su siemɛn i nzɔliɛ kɛ n su wunnzin. Asa kusu’n, sɛ m’an wunnzinman’n, ń wɔ́ aniaan’m be safle. Ɔ maan n seli min wun kɛ, yoo wunnzin e.’ Yɛ n wunnzinnin-ɔn.

Aave sieli i nzɔliɛ kɛ like nga ti yɛ aniaan nga be kan Amisi’n be kɔman be ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ nun’n yɛle kɛ be nun sunman be siman kanngan kpɛkun be leman fluwa be aniɛn’n nun. I sin’n, be wa boli Amisi’n i klɛlɛ bo. Ɔ maan e kleli aniaan mun wafa nga be kwla kanngan Amisi’n nun’n. I sɔ yolɛ’n w’a yoman junman kaan. Sanngɛ i sɔ mɔ e yoli ti’n, aniaan kpanngban be wa sili kanngan. Ɔ maan be ngunmin be kwla suannin Biblu’n nun like. Sanngɛ afuɛ 1966 nun yɛ e ɲannin e fluwa wie mun Amisi nun-ɔn. Kpɛkun, afuɛ 1968 nun’n yɛ Sasafuɛ Tranwlɛ’n ɔ fiteli Amisi nun-ɔn.

Sanngɛ awa’n seli kɛ nán e fa fluwa sɔ mun e man sran mun. Afin b’a klɛman be nun ndɛ’n Sinua nun. Kɛ ɔ ko yo naan ndɛ w’a ɲanman e’n, e wa kacili Sasafuɛ Tranwlɛ’n Sinua nin Amisi nun. Sanngɛ aniɛn nɲɔn sɔ’m be o fluwa kunngba’n nun. Fluwa sɔ’n yɛ e fa bo jasin fɛ’n niɔn. Sɛ e wun kɛ sran kun waan ɔ́ sí ndɛ’n nun kpa naan ɔ usa kosan’n, e yo kɛ e su fa Sinua nun fluwa é klé i like sa. I sin’n, Zoova i anuannzɛ’n wa yili fluwa kpanngban kpa Amisi nun. Fluwa sɔ’m be ukali sran mun naan b’a kwla suan Biblu’n nun like.—Yol. 10:34, 35.

Aniaan nga be kan Amisi’n be nun kpanngban kpa be nantiman Ɲanmiɛn i mmla’m be su yɛ be yoli sɔ cɛli kpa. Kɛ mɔ be wunman Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ kpa ti’n, wie’m be kunndɛ bla nin bian sukusuku, wie’m be nɔn nzan be bo. Wie mun ekun’n, be nɔn siklɛti annzɛ be nɔn drɔgi. Ɔ maan kɛ e nin Aave e kɔ aniaan’m be osu nianlɛ’n, ɔ uka be naan b’a si akunndan nga Zoova bu i ninnge sɔ’m be su’n. Kɛ é kɔ́ lika sɔ’m be nun’n, sa nga be juli e su’n be nun kun i ndɛ yɛle nga n kɛnnin i i bo bolɛ nun lɔ’n.

Aniaan wie’m be kacili be ayeliɛ’n. Sanngɛ aniaan kpanngban kpa b’a kaciman be nzuɛn’n. Laa’n jasin bofuɛ nga be o Tawanin lɔ’n be ti 2.450. Sanngɛ kɛ ɔ́ dí afuɛ 20 nn b’a ka sran 900 cɛ. I sɔ’n bubuli e sa sin dan. Sanngɛ e si kɛ sɛ be nga be o anuannzɛ nun’n be timan sanwun’n, Zoova su yraman e su. (2 Kor. 7:1) Kɛ i osu lali nun kan’n, aniaan’m be wa sali be sin be suli Zoova kɛ ɔ nin i fata’n sa. Ɔ maan Zoova yrali e su dan. Dɔ nga su’n, jasin bofuɛ nga be o Tawanin lɔ’n be ti 11.000 tra su.

Kɛ afuɛ 1980 sinnin’n aniaan nga be kan Amisi’n be wa lafili Ɲanmiɛn su kpa trali laa’n. Ɔ maan Aave fɛli i ɲin sieli i be nga be kan Sinua’n be su kpa. Ɔ ukali aniaan bla wie mɔ be wun’m be suman Zoova’n naan b’a kaci Zoova i sufuɛ. Min wla kpɛn su kɛ ɔ seli kɛ kpɛ klikli nga be nun kun srɛli Zoova’n, ɔ yoli i fɛ dan. Min kusu n ukali sran kpanngban kpa mɔ be awlɛn ti kpa’n naan b’a kaci Zoova i sufuɛ wie. I sɔ’n yo min fɛ dan. I kpa bɔbɔ’n be nga n kleli be Biblu’n nun like’n, e nin be nun kun i wa nɲɔn e dili junman betɛli lɔ.

Afuɛ 2010 Zanvie 1 min wun’n wuli. Kansɛli yɛ ɔ kunnin i-ɔ. Kɛ e nin Aave e jali’n e dili afuɛ 59 likawlɛ. Kɛ ɔ wuli’n, ɔ kali min kunngba. Ɔ dili Ɲanmiɛn junman blɛ kwlaa nun afuɛ lele 60. I wie’n yo min ya dan. Sanngɛ kɛ n bu junman nga e nin i e dili i nvle nɲɔn nun’n i akunndan’n, min klun jɔ dan. E sran nɲɔn’n e suannin Azi lɔ aniɛn nɲɔn mɔ be kanlɛ yo ya’n. Kpɛkun Aave suannin wafa nga be klɛ aniɛn sɔ mun’n.

Kɛ Aave wuli m’ɔ dili afuɛ nnan kun’n, Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be seli min kɛ kɛ mɔ m’an yo kpɛnngbɛn ti’n, sɛ n sa min sin Ɔstrali lɔ ɔ ti kpa. Uflɛ nun’n n seli min wun kɛ ‘n kunndɛman n tu Taiwanin wa.’ Sanngɛ Aave seli min kɛ sɛ Zoova i anuannzɛ’n se min kɛ n yo like kun’n, ɔ fataman kɛ n sisi min bo naan m’an yo like sɔ’n. Ɔ maan n yoli like nga be waan n yo’n.

Andɛ’n, n di junman betɛli ng’ɔ o Ɔstrali lɔ’n i nun. Yɛ Fue nin Mɔnnɛn cɛn’n e nin aniaan nga e nin be o asɔnun bo kunngba’n nun’n e bo jasin fɛ’n. Kɛ mɔ n ti Zapɔnnɛ nin Sinua ti’n, kɛ aniaan nga be kan aniɛn sɔ’m be kɔ Betɛli lɔ niannianlɛ’n, min yɛ n fa be n wlanwlan lika’n nun-ɔn. I sɔ yolɛ’n m’an min aklunjuɛ. Nanwlɛ, min ɲin o blɛ mɔ Zoova wá cɛ́n sran mun’n i sin kpa. N si kɛ i wla su fiman Aave su. Afin like kwlaa ng’ɔ seli i kɛ ɔ yo’n, ɔ yoli.—Zan 5:28, 29.