Si Harvey ang kamagulangan sa upat ka magsoong lalaki. Ang iyang pamilya nakadangat sa kamatuoran didto sa Midland Junction, Western Australia, sa katuigan sa 1930, dihang lisod kaayo ang ekonomiya sa nasod. Nakakat-on si Harvey sa paghigugma kang Jehova ug nabawtismohan siya sa edad nga 14. Sa ngadtongadto, nakakat-on siya nga dili gyod mobalibad sa mga asaynment nga ihatag kaniya diha sa kongregasyon. Kas-a sa bata pa siya, mibalibad siya sa pagbasa sa Bantayanang Torre panahon sa tigom kay naghunahuna siya nga dili siya kuwalipikado. Pero ang brader nga nakig-estorya kang Harvey miingon, “Kon dunay igsoon sa organisasyon ni Jehova nga mohangyo nimo sa pagbuhat ug usa ka butang, naghunahuna siya nga kuwalipikado ka!”​—2 Cor. 3:5.

Nakakat-on ko sa kamatuoran didto sa England, mao pod si Mama ug ang akong magulang nga babaye. Si Papa midawat ra sa kamatuoran sa ulahi, pero sa sinugdan oposer siya. Bisag wala siya mosugot, nagpabawtismo ko niadtong nuybe anyos ko. Gihimo nakong tumong nga magpayunir ug dayon mahimong misyonarya. Pero tugtan lang ko ni Papa nga magpayunir kon 21 anyos na ko. Dili ko gustong maghulat ug ingon ana ka dugay.  Busa pag-edad nakog 16, nananghid ko kang Papa nga mopuyo uban sa akong magulang nga babaye kinsa mibalhin na sa Australia, ug misugot si Papa. Unya, pag-edad nakog 18, nagpayunir ko.

Sa Australia, nakaila nako si Harvey. Gusto namong mag-alagad kang Jehova ingong misyonaryo. Naminyo mi niadtong 1951. Human mi magpayunir ug duha ka tuig, giasayn mi sa sirkitong buluhaton. Ang among sirkito sa Western Australia dako kaayo, busa sagad mobiyahe mig layo latas sa uga ug hilit nga mga lugar.

Niadtong 1954, gidapit mi nga moeskuwela sa ika-25 nga klase sa Gilead. Matuman na gyod ang among pangandoy nga mahimong misyonaryo! Miabot mi sa New York sakay sa barko ug gisugdan namo ang detalyadong pagtuon sa Bibliya. Ingong bahin sa kurikulum, kinahanglan ming magtuon ug Spanish, nga lisod para kang Harvey kay dili siya makatarong ug litok sa letrang r.

Panahon sa klase, gipahibalo sa mga instruktor nga kadtong gustong maasayn sa Japan puwedeng moapil sa klase sa pagtuon ug Japanese. Midesisyon mi nga ang organisasyon ni Jehova ang papilion sa among asaynment. Wala madugay human niana, nasayran ni Albert Schroeder, usa sa mga instruktor sa Gilead, nga wala mi magpalista. Giingnan mi niya: “Hunahunaa pa ninyog maayo.” Sa dihang wala pa gyod mi magpalista, giingnan mi ni Brader Schroeder: “Ako ug ang ubang instruktor naglista sa inyong ngalan. Sulayi ninyog tuon ang Japanese.” Dali rang nakakat-on si Harvey niini nga pinulongan.

Miabot mi sa Japan niadtong 1955 dihang 500 lang ang magmamantala sa tibuok nasod. Niadtong tungora, si Harvey 26 anyos, ug ako 24. Giasayn mi sa siyudad sa Kobe, diin nag-alagad mig upat ka tuig. Dayon nalipay mi nga giasayn ug balik sa nagapanawng buluhaton, ug nag-alagad mi duol sa siyudad sa Nagoya. Giganahan kaayo mi sa among asaynment​—sa mga igsoon, sa pagkaon, sa lugar. Pero wala madugay, may lain na sab ming kahigayonan nga dili mobalibad kang Jehova.

Human sa tulo ka tuig diha sa nagapanawng buluhaton, gipangutana mi sa sangang buhatan sa Japan kon andam ba ming moadto sa Taiwan aron sangyawan ang mga tawo sa Amis nga tribo. Ang pipila ka Amis nga brader nahimong mga apostata, ug ang sangang buhatan sa Taiwan  nagkinahanglag brader nga maayong mosultig Japanese aron motabang sa pagpahunong sa apostasya. * Ganahan mi sa among asaynment sa Japan, busa lisod kaayong modesisyon. Pero nakakat-on si Harvey nga dili gyod mobalibad ug asaynment, busa misugot mi nga moadto sa Taiwan.

Miabot mi niadtong Nobyembre 1962. Dihay 2,271 ka magmamantala sa Taiwan, kadaghanan kanila mga Amis. Pero kinahanglan una ming magtuon ug Chinese. Bisag usa ray among libro sa Chinese nga pinulongan, ug ang among titser dili makasultig Iningles, nakakat-on ra gihapon mi.

Wala madugay human sa pag-abot namo sa Taiwan, si Harvey giasayn ingong tigdumala sa sangang buhatan. Ang sangang buhatan gamay ra, busa makaatiman si Harvey sa iyang mga buluhaton sa opisina ug makaalagad gihapon sa Amis nga mga igsoon ug mga tulo ka semana kada bulan. Nag-alagad sab siya ingong tigdumala sa distrito matag karon ug unya, ug sagad mohatag siyag mga pakigpulong diha sa mga asembliya. Puwede untang mopakigpulong si Harvey sa Japanese nga pinulongan, ug masabtan nâ sa Amis nga mga igsoon. Pero ang gobyerno dili motugot ug relihiyosong mga panagkatigom kon dili Chinese ang pinulongan. Busa bisag naglisod pa si Harvey sa pinulongan, mopakigpulong siya sa Chinese ug may brader nga mointerpret niana ngadto sa Amis.

Niadtong panahona, ang Taiwan nailalom sa martial law, busa ang mga igsoon kinahanglang mokuhag permit aron makapahigayon ug mga asembliya. Dili sayon ang pagkuhag permit, ug sagad langanlanganon nig hatag sa mga polis. Kon ang mga polis dili pa makahatag ug permit sa semana nga ipahigayon ang asembliya, si Harvey dili mohawa sa presinto hangtod nga mohatag sila. Kay maulaw ang mga polis nga naay foreigner nga maghulat sa presinto, mohatag na lang dayon silag permit.

Sa mga semana nga kauban namo ang mga igsoon, sagad mobaktas mig usa ka oras o kapin pa, nga mosakag mga bukid ug motabok ug mga suba. Nahinumdom ko sa akong unang pagsaka ug bukid. Human sa dinalidali nga pamahaw, misakay mig bus sa alas 5:30 sa buntag paingon sa layo nga baryo. Dayon mitabok mi sa lapad nga suba ug misaka sa bakilid kaayo nga bukid. Titip kaayo ni, mao nga ang tiil sa brader nga nag-una nako morag naa na sa akong nawong.

Nianang buntaga, si Harvey nagsangyaw uban sa pipila ka brader, samtang ako nag-inusara pagsangyaw sa gamayng baryo diin nagpuyo ang mga tawo nga nagsultig Japanese. Dihang mag-ala una na, kakuyapon na ko kay wala ko kakaon sulod sa pipila ka oras. Dihang nagkita mi ni Harvey, wala na mi laing brader nga kauban. Ang pipila ka magasin ni Harvey nabayloag tulo ka itlog sa manok nga wa pa maluto. Gipakita niya nako kon unsaon pagsuyop ang itlog pinaagi sa pagbuho sa isigkatumoy niini. Bisag luod ning paminawon, mitesting kog usa. Pero kinsa may mosuyop sa ikatulong  itlog? Gihatag kini ni Harvey nako, kay paminaw niya maglisod siyag alsa nako iniglugsong namo kon makuyapan ko sa kagutom.

Panahon sa usa ka sirkitong asembliya, diha koy talagsaong kasinatian. Ang balay sa igsoon nga among gisak-an tupad sa Kingdom Hall. Giisip sa mga Amis nga importante kaayo ang pagkaligo, mao nga ang asawa sa tigdumala sa sirkito nag-andam para sa among pagkaligo. Busy si Harvey, busa gipauna ko niya. Dihay usa ka baldeng bugnaw nga tubig, usa ka baldeng init nga tubig, ug planggana nga walay sulod. Nakurat kaayo ko kay gibutang kana sa asawa sa tigdumala sa sirkito sa gawas sa balay nga bantang kaayo sa Kingdom Hall, diin ang mga igsoon nangandam para sa asembliya. Nangayo kog kortina nga ikatabil, pero gidad-an ko niyag sihag nga plastic! Naghunahuna ko nga moadto sa likod sa balay, pero naay mga gangsa didto ug basig tuhikon ko. Naghunahuna ko: ‘Total, busy bitaw kaayo ang mga igsoon. Dili ra tingali ko nila mamatikdan nga naligo. Kon di pod ko maligo, malain sila nako. Sige, maligo na lang ko!’ Ug mao toy nahitabo.

Namatikdan ni Harvey nga ang Amis nga mga igsoon wala kaayo mouswag sa espirituwal kay daghan ang dili makamao mobasa, ug walay mga publikasyon sa ilang pinulongan. Kay niadtong tungora ang Amis nga pinulongan bag-o lang gisugdan pagsulat gamit ang Roman nga alpabeto, morag praktikal nga tudloan ang mga igsoon sa pagbasa diha sa ilang pinulongan. Dili ni sayon, pero ngadtongadto ang mga igsoon nakahimo sa pagtuon nga silasila lang. Ang Amis nga mga publikasyon nabatonan sa ulahing bahin sa katuigan sa 1960, ug niadtong 1968, ang Amis nga Bantayanang Torre gisugdan pag-imprenta.

Pero dili gusto sa gobyerno nga mag-apod-apod mig mga publikasyon nga dili Chinese ang pinulongan. Busa aron malikayan ang mga problema, ang Amis nga Bantayanang Torre giimprenta sa lainlaing paagi. Pananglitan, dihay higayon nga naggamit mig Mandarin-Amis nga edisyon sa Bantayanang Torre. Kon naay mangutana, mahunahunaan nila nga gigamit namo ang magasin sa pagtudlog Chinese. Sukad niadto, ang organisasyon ni Jehova nagtagana ug daghang Amis nga mga publikasyon aron tabangan kining bililhong mga tawo nga  makakat-on sa kamatuoran sa Bibliya.​—Buh. 10:34, 35.

Sa katuigan sa 1960 ug 1970, daghang Amis nga mga igsoon ang wala magkinabuhi sumala sa mga sukdanan sa Diyos. Kay wala kaayo nila masabti ang mga prinsipyo sa Bibliya, ang pipila imoral, palahubog, o nanabako ug nagmama. Daghang kongregasyon ang giduaw ni Harvey aron tabangan ang mga igsoon nga masabtan ang panglantaw ni Jehova niining mga butanga. Sa usa sa maong mga pagduaw, naeksperyensiyahan namo ang gihisgotan sa sinugdan niining artikuloha.

Ang mapainubsanong mga igsoon andam mohimog mga kausaban, pero ikasubo nga daghan ang wala magbag-o. Busa, mius-os ang gidaghanon sa mga magmamantala sa Taiwan gikan sa kapig 2,450 ngadto sa mga 900 sulod sa 20 ka tuig. Makapadismayar kaayo ni. Pero nahibalo mi nga dili gyod panalanginan ni Jehova ang dili hinlo nga organisasyon. (2 Cor. 7:1) Ngadtongadto, ang mga kongregasyon nag-alagad na kang Jehova sa hustong paagi, ug sa iyang panalangin, ang Taiwan karon duna nay kapig 11,000 ka magmamantala.

Sukad sa katuigan sa 1980, nakita namo nga niuswag ang espirituwalidad sa Amis nga mga kongregasyon, ug si Harvey nakagahin nag dugang panahon sa mga Chinese. Nalipay siya sa pagtabang sa mga bana sa ubay-ubayng sister nga mahimong Saksi. Nahinumdom kong miingon siya nga nalipay kaayo siya dihang usa niini nga mga lalaki ang miampo kang Jehova sa unang higayon. Nalipay sab ko nga daghan kog natabangan nga mga babaye nga masuod kang Jehova. Nakauban pa gani nako sa pag-alagad sa sangang buhatan sa Taiwan ang anak nga lalaki ug anak nga babaye sa usa sa akong mga Bible study kaniadto.

Karon, biyuda na ko. Human sa mga 59 ka tuig nga kaminyoon, ang akong minahal nga Harvey namatay niadtong Enero 1, 2010 tungod sa cancer. Halos 60 ka tuig siya sa bug-os panahong pag-alagad! Gimingaw gihapon kaayo ko niya, pero nalipay ko nga nakaalagad uban niya diha sa duha ka nindot nga mga nasod! Nakakat-on mi sa pagsulti​—ug sa bahin ni Harvey sa pagsulat usab—​sa duha ka lisod nga pinulongan sa Asia.

Pipila ka tuig sa ulahi, ang Nagamandong Lawas midesisyon nga tungod sa akong pangedaron, mas maayong mopauli ko sa Australia. Sa sinugdan, naghunahuna ko, ‘Di ko gustong mobiya sa Taiwan.’ Pero gitudloan ko ni Harvey nga dili gyod mobalibad sa organisasyon ni Jehova, busa mipauli ko. Sa ulahi, nakita nako nga maayo gyod ang maong desisyon.

Karon, nagtrabaho ko sa sangang buhatan sa Australasia, ug inigka-weekend mosangyaw ko uban sa kongregasyon. Sa Bethel, malipay kong gamiton ang akong Japanese ug Chinese dihang mag-tour guide ko. Pero naghinamhinam ko sa gisaad nga pagkabanhaw kay nahibalo ko nga si Harvey, kinsa nakakat-on nga dili gyod mobalibad kang Jehova, luwas karon sa Iyang panumdoman.​—Juan 5:28, 29.