Harvey tun be ni dɔgɔcɛ saba ye. A bangebagaw ye tiɲɛn lɔn Midland Jɔnksiyɔn dugu la, Ɔsitarali tileben fan fɛ. O kɛra a saan 80 ni kɔ ye nin ye, wariko gwɛlɛya wagati la. Harvey ye Jehova kanu kabi a denmisɛn tuma ani a batizera a saan 14. Dɔɔni o kɔ, a y’a faamu ko u mana baara o baara kalifa a ma kafo kɔnɔ, a man ɲi ka ban o la. Tuma min na a tun ye kanbelenin ye, loon dɔ u y’a ɲini a fɛ ko a ka Kɔrɔsili Sangaso kalangwɛ kɛ lajɛn na. Nka, a banna sabu a tun b’a miiri ko ale tɛ se k’o kɛ. Balimacɛ min tun y’o ɲini Harvey fɛ, ale ye hakilijagabɔ kɛ n’a ye ko: “Ni mɔgɔ dɔ ko i ka fɛɛn dɔ kɛ Jehova ka ɔriganisasiyɔn kɔnɔ, o kɔrɔ ko a lanin b’a la ko i be se k’o kɛ!”—2 Kor. 3:5.

Ne ni n’ bamuso ani n’ kɔrɔmusoba ye tiɲɛn lɔn Angletɛri. N’ facɛ sɔnna tiɲɛn diinan ma kɔfɛ le. Nka a daminɛ na, a tun b’an kɛlɛ an ka lannakow kosɔn. N’ facɛ tun t’a fɛ n’ ka batize. Nka, n’ batizera tuma min na n’ tun be ni saan kɔnɔntɔn dɔrɔn ye. N’ ka laɲinita tun ye ka kɛ piyɔniye ye ani kɔfɛ ka kɛ misɔnden ye. Nka  n’ facɛ tun tɛna sɔn n’ ka kɛ piyɔniye ye ni n’ ma saan 21 sɔrɔ. Ne tun t’a fɛ ka kɔnɔni kɛ fɔɔ o wagati. N’ kɔrɔmusoba tun yɛlɛmana Ɔsitarali. Tuma min na n’ ye saan 16 sɔrɔ, n’ facɛ sɔnna n’ ka taga to n’a ye. A laban, n’ kɛra piyɔniye ye n’ saan 18.

N’ ye Harvey lɔn Ɔsitarali jamana na. Ale fana tun b’a fɛ ka kɛ misɔnden ye. An furula saan 1951. An ye piyɔniye baara kɛ saan fila kɔnɔ. O kɔ, u y’a ɲini an fɛ an ka kafokulu kɔrɔsili baara kɛ. An ka kafokulu tun be Ɔsitarali tileben fan fɛ ani a tun ka bon kosɔbɛ. O kama, an tun be mobili boli yɔrɔ janinw na ka taga yɔrɔjan.

Saan 1954, u y’an weele Gilead lakɔli 25nan na. An ka laɲinita min tun ye ka kɛ misɔndenw ye, o tun bena dafa yanni dɔɔni. An ye bato ta ka taga Niyɔriki. An senin yen, an y’a daminɛ ka Bibulu sɛgɛsɛgɛ ka dunya. Gilead lakɔli la, an tun be ɛsipaɲɔlikan degi fana. O tun man nɔgɔ Harvey ma sabu a tun tɛ se “r” fɔcogo la o kaan na.

Gilead lakɔli tuma na, an ka kalanfaw y’a fɔ ko minw b’a fɛ u k’u ci ka taga Zapɔn, u k’u tɔgɔ sɛbɛ walisa ka zapɔnnɛkan degi. An y’a fɔ an yɛrɛ ye ko an bena a to Jehova ka ɔriganisasiyɔn yɛrɛ lo k’a latigɛ a bena an ci ka taga yɔrɔ min na. Dɔɔni o kɔ, Albert Schroeder y’a mɛn ko an m’an tɔgɔw sɛbɛ. Ale tun ye Gilead lakɔli kalanfa dɔ ye. A y’a fɔ an ye ko: “A’ ye segi ka miiri o koo la.” A y’a ye ko an tun be sigasigara minkɛ, a y’a fɔ an ye ko: “Ne ni kalanfa tɔɔw y’aw tɔgɔw sɛbɛ. Aw k’a filɛ n’aw be se ka zapɔnnɛkan degi. ” A tun ka nɔgɔ Harvey ma k’o kaan degi.

An sera Zapɔn saan 1955. O wagati la, weleweledala 500 dɔrɔn lo tun be o jamana kuru bɛɛ kɔnɔ. Harvey tun be ni saan 26 ye ani ne tun be ni saan 24 ye. U y’an ci ka taga Kobe dugu la. An ye saan naani kɛ yen. Kɔfɛ, u ko an ka kafokulu kɔrɔsili baara kɛ tugun ani o y’an ninsɔn diya. An tun be to ka taga bɔ kafow ye Nagoya dugu gɛrɛfɛ. Fɛɛn bɛɛ tun ka di an ye o yɔrɔ la: Balimaw, u ka dumuniw ani yɔrɔw. Nka a ma mɛɛn, an ye sababu wɛrɛ sɔrɔ ka Jehova sago kɛ.

An ye saan saba kɛ kafokulu kɔrɔsili baara la. O kɔ, Zapɔn ka Betɛli balimaw y’an ɲininga  n’a bena diya an ye ka taga Tayiwani jamana na walisa ka amikan fɔbagaw waaju. Balima dɔw tun y’a daminɛ ka murutili kalanw kɛ yen. Walisa k’o koo ɲɛnabɔ, Tayiwani ka Betɛli mako tun be balimacɛ dɔ la min be zapɔnnɛkan mɛn ka ɲɛ. * An tun be baara min kɛra Zapɔn, o tun ka di an ye. O kama, a tun ka gwɛlɛ an ma k’a latigɛ ka bɔ yen. Nka Harvey tun y’a faamu ko u tun mana baara o baara kalifa a ma, a tun man ɲi ka ban o la. O kama, an sɔnna ka taga Tayiwani.

An sera yen saan 1962, novanburukalo la. O wagati la, weleweledala 2 271 lo tun be Tayiwani ani u fanba tun ye amikan fɔbagaw ye. Nka, an tun ka ɲi ka sinuwakan degi fɔlɔ. An tun be ni gafe kelen dɔrɔn lo ye ani an ka kalanfa tun tɛ angilikan mɛn. Nka, an sera k’o kaan degi.

Dɔɔni an senin kɔ Tayiwani, Harvey kɛra Betɛli kɔrɔsibaga ye. O Betɛli tun ka dɔgɔ. O kama, Harvey tun be wagati sɔrɔ k’a ka biro baara kɛ ani ka waajuli kɛ lɔgɔkun saba kɔnɔ kalo o kalo ni balimaw ye minw be amikan fɔ. Tuma kelen kelen, a tun be distriki kɔrɔsili baara kɛ fana. O sen fɛ, a tun be forobakalanw kɛ lajɛnbaw la. Harvey tun be se ka forobakalanw kɛ zapɔnnɛkan na ani ami balimaw tun bena o faamu. Nka lajɛn minw tun be kɛ batoli kama, faamanw tun ko u ka kɛ sinuwakan dɔrɔn lo la. Harvey bele tun tɛ sinuwakan mɛn ka ɲɛ. O bɛɛ n’a ta, a tun be forobakalanw kɛ o kaan na ani balimacɛ dɔ tun b’u bayɛlɛma amikan na.

O wagati la, fɔɔ an tun ka sira ɲini faamanw fɛ ka sɔrɔ ka lajɛnbaw kɛ. A tun man nɔgɔ ka sira sɔrɔ u fɛ ani tuma dɔw la, o tun be wagati caaman ta. Ni polisiw tun ma sira di an ma lajɛnba lɔgɔkun na, Harvey tun be taga sigi polisiso la, fɔɔ u ka sira di. A tun man di polisiw ye ko lonan ka na sigi polisiso la. O kama, u tun be sira di an ma joona joona.

An tun be lɔgɔkun minw kɛ ni balimaw ye, tuma caaman na, an tun be tagama lɛri kelen ni kɔ, ka yɛlɛ kuluw kan ani ka kɔjiw cɛtigɛ. N’ hakili b’a la siɲɛ fɔlɔ min na n’ yɛlɛla kulu dɔ kan. O loon na, an ye daraka kɛ joona joona, o kɔ an ye bisi ta 5h30 wagati la ka taga dugudennin dɔ la min yɔrɔ ka jan. An tagamana ka kɔjiba dɔ cɛtigɛ ani ka yɛlɛ kulu dɔ kan. A tun ka gwɛlɛ ka yɛlɛ o kulu kan fɔɔ, balimacɛ min tun be yɛlɛla n’ ɲɛfɛ, ale seenw tun be n’ ɲɛdenw faan fɛ.

O loon sɔgɔma, Harvey ye waajuli kɛ ni ami balimacɛw ye. O tuma na, ne tun be waajuli kɛra n’ kelen dugu dennin dɔ la, yɔrɔ min na zapɔnnɛkan fɔbagaw be yen. Nka 13h wagati la, n’ tun be ɲini ka kirin sabu n’ tun ma dumuni kɛ kabi lɛri caaman. N’ ye Harvey ye tuma min na, balimacɛ si tun tɛ n’a ye. A tun ye an ka zurunali dɔw falen ni sisɛfan kɛnɛ den saba ye. A y’a yira n’ na n’ be se ka faan kɛnɛ dɔ dumu cogo min na. A ko n’ ka woo kɛ a la ani k’a min. Hali n’a tun dumu man di, n’ ye kelen dumu k’a filɛ. Nka jɔn lo tun bena faan sabanan ta? Harvey y’a di n’ ma sabu a tun ma la a la n’a bena se ka n’ ta ni n’ kirinna kɔngɔ bolo.

Kafokulu ka lajɛnba dɔ la, n’ kora cogo dɔ la n’ ma deli min na. An tun be si balimacɛ dɔ ka soo, Masaya Boon gɛrɛfɛ. Ka jii ko, o kɔrɔtanin lo kosɔbɛ balimaw fɛ minw be amikan fɔ. O kama, kafokulu kɔrɔsibaga muso ye labɛnw kɛ walisa ne ni Harvey ka taga ko. Harvey bolo tun degunnin lo minkɛ, a ko ne ka kɔn ka taga. Koo minanw tun ye soon fila ani tasaba kelen ye. Jii suman tun be soon kelen kɔnɔ ani jii gwannin tun be tɔɔ kelen kɔnɔ. Tasaba lakolon tun lo. N’ kabakoyara k’a ye ko kafokulu kɔrɔsibaga muso y’o fɛɛnw bila ka ɲɛsin Masaya Boon ma k’a sɔrɔ balimacɛw tun be baara kɛra yen walisa ka lajɛnba labɛn. N’ ko a ka fani wala a ɲɔgɔnna dɔ di n’ ma. A nana ni mana gwɛman dɔ ye mɔgɔ be se ka yeri kɛ min na! N’ tun b’a fɛ ka taga boon kɔfɛ. Nka, tɔnkɔnɔ sifa dɔw tun be yen ani n’ tun be siranna u kana n’ jogi. N’ y’a fɔ n’ yɛrɛ ye ko: “Balimacɛw bolo degunnin lo. U yɛrɛ tɛna a ye ko n’ be kora. Ni n’ ma ko, n’ ka jatigiw bena dimi n’ kɔrɔ. A to n’ ka ko wo!” O la, n’ kora.

Harvey y’a faamu ko a ka gwɛlɛ ami balimaw ma ka ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ sabu u caaman tun kalannin tɛ ani sɛbɛw tun tɛ yen u ka kaan na. Nka a ma mɛɛn, mɔgɔw y’a daminɛ k’o kaan sɛbɛ. O kaan ni julakan sɛbɛcogo bɔnin lo. A tun ka ɲi an ka balimaw degi u ka se k’u ka kaan kalan. O tun tɛ kɔlɔkɔlɔko ye. Nka a laban, ami balimaw sera ka lɔnniya sɔrɔ Jehova koo la u ka kaan na. Saan 1966 faan fɛ, sɛbɛw bɔra amikan na ani saan 1968, Kɔrɔsili Sangaso fana y’a daminɛ ka bɔ o kaan na.

Nka, gafe minw sɛbɛnin tɛ sinuwakan na, faamanw tun t’a fɛ an k’u tilantilan mɔgɔw ye. Walisa faamanw kana wuli an kama, Kɔrɔsili Sangaso tora ka bɔ amikan na cogo wɛrɛw la. Ɲɛyirali fɛ, wagati dɔ la, barokunw tun be bɔ sinuwa mandarɛnkan ani amikan na Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ. Ni mɔgɔ dɔ tun b’a fɛ k’a lɔn fɛɛn min kama an b’o kɛra, a tun be se k’a miiri ko an be amikan fɔbagaw degira sinuwakan lo la. Kabi o tuma na, Jehova ka ɔriganisasiyɔn ye sɛbɛ caaman bɔ amikan na. A y’o kɛ walisa k’o kaan fɔbagaw dɛmɛ u ka Bibulu ka tiɲɛnkalanw faamu.—Kɛw. 10:34, 35.

Saan 20 ɲɔgɔn kɔnɔ, Ami balima caaman tun tɛ koow kɛra ka kɛɲɛ ni Ala ka sariyaw ye. Komi u tun tɛ Bibulu ka sariyakolow faamu ka ɲɛ, u dɔw tun be kakalaya kɛ, ka dɔrɔ min kojugu, ka sigarɛti min wala ka sara mugan. Harvey tagara bɔ kafo caaman ye walisa ka balimaw dɛmɛ u k’a faamu Jehova b’o koow jati cogo min na. N’ ye koo min lakali barokun daminɛ na, o y’an sɔrɔ o voyazi dɔ lo sen fɛ.

Balima minw majiginin lo, olu sɔnna ka yɛlɛmaniw kɛ. Nka a fɔ man di, balima caaman wɛrɛw ma sɔn k’o kɛ. Saan 20 kɔnɔ, dɔ bɔra weleweledalaw hakɛ la Tayiwani ka kɛ mɔgɔ 900 ɲɔgɔn ye, k’a sɔrɔ u tun ye mɔgɔ 2 450 ni kɔ ye. O koo y’an fari faga yɛrɛ le! Nka, an tun b’a lɔn ko Jehova tun tɛna a sagokɛlaw duga n’u dɔw tagamacogo bɛnnin tɛ a sago ma (2 Kor. 7:1). Wagati dɔɔni o kɔ, balimaw y’a daminɛ ka Jehova sago kɛ a ɲɛɛ ma. Jehova ka duga barika la, bi weleweledalaw hakɛ ka ca ni mɔgɔ 11 000 ye Tayiwani jamana na.

Dɔɔni saan 1980 kɔ, ami balimaw ye ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ. Harvey tun be se ka wagati caaman kɛ ni sinuwa balimaw ye sisan. A ninsɔn diyara ka balimamuso caaman ka cɛɛw dɛmɛ u kɛra Jehova Seerew ye. Loon dɔ, a y’a fɔ n’ ye a ninsɔn diyara cogo min na loon min na o balimamusow dɔ ka cɛɛ ye Jehova deli a siɲɛ fɔlɔ la. Ne fana ninsɔn diyara kosɔbɛ ka se ka muso kɔnɔgwɛ caaman dɛmɛ u k’u magwɛrɛ Jehova la. N’ ye ninsɔndiya sɔrɔ fana ka baara kɛ Tayiwani Betɛli la ni n’ ka Bibulu kalanden kɔrɔ dɔ dencɛ n’a denmuso ye.

Sisan n’ be n’ kelen sabu n’ cɛɛ sara. A tɔɔrɔla kansɛri bana bolo ani a sara saan 2010, zanwiyekalo tile fɔlɔ la. An ye saan 59 ɲɔgɔn kɛ furu la. A ye saan 60 ɲɔgɔn kɛ kudayi cidenya baara la! A ɲɛnafin be n’ na yɛrɛ le! Nka, n’ ninsɔn ka di k’a ye ko n’ sera k’a dɛmɛ waajuli baara daminɛ na jamana diiman fila kɔnɔ! An ye Azi mara kaan fila fɔcogo degi ani Harvey yɛrɛ y’u sɛbɛcogo degi fana k’a sɔrɔ o kaanw ka gwɛlɛ.

Saan damanin o kɔ, Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu y’a latigɛ ko a ka fisa n’ ka kɔsegi Ɔsitarali jamana na sabu n’ kɔrɔla. A daminɛ na, n’ y’a miiri ko: “N’ t’a fɛ ka bɔ Tayiwani.” Nka Harvey tun ye n’ dɛmɛ k’a faamu ko ni Jehova ka ɔriganisasiyɔn ye koo dɔ ɲini n’ fɛ, n’ man ɲi ka ban abada! O kama, n’ tagara. Kɔfɛ n’ y’a faamu k’o tun ye hakilitigiyako lo ye.

Sisan, lɔgɔkun kɔnɔ n’ be baara kɛ Ɔsitaralazi tɔnbolo la ani wikɛniw na n’ be waajuli kɛ n’o yɔrɔ kafo ye. N’ ye zapɔnnɛkan ani sinuwakan minw degi, n’ dusu ka di ka Betɛli yira mɔgɔw la o kaanw na. Jehova ye layidu min ta sukununi koo la, n’ kɔrɔtɔnin lo o ka dafa. N’ b’a lɔn ko Jehova hakili be Harvey la, ale min tun b’a sago kɛ tuma bɛɛ.—Zan 5:28, 29.