Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

TAN GBƐZÁN TƆN

Mǐ Kplɔ́n Bo Nɔ Yí Gbè nú Nǔ E Jehovah Zɔ́n Mǐ lɛ É Bǐ

Mǐ Kplɔ́n Bo Nɔ Yí Gbè nú Nǔ E Jehovah Zɔ́n Mǐ lɛ É Bǐ

EE JƆHƆN ɖaxó ɖé nyi gudo é ɔ, sin e ɖò tɔsisa ɔ mɛ é gbawu, bɔ adǎn tɔn syɛn kaka b’ɛ nɔ dɔn blǐki ɖaxó lɛ. É byɔ ɖɔ mǐ ni yì akpá ɖevo xwé, amɔ̌, sin e ɖò adǎn jí é ko kplɔ́ anǎ e jí mǐ na gbɔn é hɛn yì. Xɛsi ɖi nyi kpo asú ce Harvey kpo gɔ́ nú mɛ e nɔ tinmɛ Amis-gbè nú mǐ é, bɔ mǐ flú bǐ. Ee nɔví e ɖò agě ɖě ɔ jí lɛ é ɖò mǐ kpɔ́n wɛ bo ɖò adohu adohu jí é ɔ, mǐ jɛ tɔ̀ ɔ d’asá jí. Mǐ tó sɔ́ mɔ̌to kpɛví mǐtɔn dó titáan ɖé mɛ hwɛ̌. Enɛ gudo ɔ, mǐ tlɛ sɔ́ blá mɔ̌to ɔ dó titáan ɔ wu, cobɔ titáan ɔ jɛ dindɔn ɛ jí dɛ̌dɛ̌ dɛ̌dɛ̌ gbɔn tɔ̀ e gbawu byɔ toxo ɔ mɛ é mɛ ǎ. Akpá ɖě ɔ xwé yiyi cí xwè ɖɔhun ɖò nukún ce mɛ. Mǐ gbɔ bo wá kpò nú ɖɛxixo, bo ka jɛ dɔ̌n wǔyɛyɛ́-afɔyɛyɛ́. 1971 wɛ nǔ enɛ lɛ ɖò jijɛ wɛ. Tɔtɛntinto zǎnzǎnhweji tɔn Taïwan tɔn mɛ wɛ mǐ ɖè, b’ɛ lín tawun dó fí e mǐ gosin é. Mi nú má kpi tan mǐtɔn nú mi.

UN KPLƆ́N BO YÍ WǍN NÚ JEHOVAH

Harvey wɛ nyí nukɔngbeví nú vǐ sunnu ɛnɛ e mɛjitɔ́ tɔn lɛ jì é. Midland Junction wɛ xwédo tɔn mɔ nǔgbo ɔ ɖè, ɖò gbadahweji Australie tɔn, hwenu e akwɛyózó syɛnsyɛn ɖé gbà nǔ ɖò 1930 kpo 1939 kpo vlamɛ é. Ee Harvey ɖò susu wɛ é ɔ, é kplɔ́n wǎn yí nú Jehovah, bo bló baptɛm ɖò hwenu e é ɖó xwè 14 é. Blewun jɛn é kplɔ́n bo nɔ yí gbè nú azɔ̌ e è nɔ zɔ́n ɛ ɖò agun ɔ mɛ lɛ é. Hwenu e é kpò ɖò vǔ, bɔ è byɔ ɛ ɖɔ é ni xà Atɔxwɛ ɖò kplé jí é ɔ, é gbɛ́ ɖó é nɔ mɔ ɖɔ emi kún ko jɛxa ó. Amɔ̌, nɔví e ɖò xó ɖɔ nú Harvey wɛ é ɖɔ xó elɔ n’i dó d’alɔ ɛ, b’ɛ lin tamɛ ɖò ali ɖevo nu, “Enyi mɛɖé byɔ we ɖò tutoblonunu Jehovah tɔn mɛ ɖɔ hwi ni wà nǔɖe hǔn, tuùn ɖɔ é mɔ ɖɔ a jɛxa wɛ zɔ́n bɔ é ɖɔ mɔ̌ nú we.”—2 Kɔ. 3:5.

Un mɔ nǔgbo ɔ ɖò Angleterre, nɔ ce kpo dada ce kpo ɖɔhun. Tɔ́ ce nɔ ba Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ xó ɖò bǐbɛ̌mɛ ǎ, amɔ̌, nukɔnmɛ ɔ, é lɔ wá huzu Kúnnuɖetɔ́ ɖé. É jló è ǎ có, hwenu e un ka ɖò xwè tɛnnɛ kpowun ɖó wɛ é ɔ, un bló baptɛm. Un nya gbexosin-alijitɔ́ nyínyí gbé, bo tuùn ɖɔ é yá ɔ na wá huzu mɛsɛ́dó ɖé. Amɔ̌, tɔ́ ce lɔn bonu na nyí gbexosin-alijitɔ́ kaka cobo na ɖó xwè 21 ǎ. Un ɖó nukún ɖɔ na nɔte sɔmɔ̌ ǎ. Enɛ wu ɔ, hwenu e un ɖó xwè 16 é ɔ, é yí gbè bɔ un yì Australie bo na yì nɔ dada ce e ko sɛ̀ tɛn yì dɔ̌n é kpá. Gudo mɛ ɔ, hwenu e un ɖó xwè 18 é ɔ, un bɛ́ gbexosin-alijitɔ́zɔ́.

Azǎn e jí mǐ wlí alɔ ɖò 1951 é

Australie wɛ un xò gò Harvey ɖè. Mǐ mɛ we lɛ bǐ wɛ jló na sɛn Jehovah ɖò mɛsɛ́dózɔ́ ɔ mɛ. Mǐ wlí alɔ ɖò 1951. Ee mǐ wà gbexosin-alijitɔ́zɔ́ ɖó kpɔ́ nú xwè we é ɔ, è byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni bɛ́ nukúnkpénuwutɔ́zɔ́. Lɛdo e wu mǐ nɔ kpé nukún dó ɖò gbadahweji Australie tɔn é d’agba tawun, enɛ wu ɔ, hwɛhwɛ wɛ mǐ nɔ kún mɔ̌to gbɔn axékó lɛ jí, kpo xá ɖěɖee jɛ zɔ tawun lɛ é mɛ kpo.

NǓ E ÐÓ NUKÚN WƐ MǏ ÐÈ É JƐNU

Azǎn e gbè mǐ yí kúnnuɖewema Galadi tɔn ɖò Yankee Stadium ɖò 1955 é

Ðò 1954 ɔ, è ylɔ́ mǐ bonu mǐ na yì klási 25gɔ́ wemaxɔmɛ Galadi tɔn tɔn. Alɔ mǐtɔn na jɛ nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖè é wu zaanɖé dìn! Batóo mɛ wɛ mǐ zɔn wá New York, bo jɛ nǔ e gɔ́ngɔ́n ɖò Biblu mɛ lɛ é kplɔ́n jí. Ðò wemaxɔmɛ Galadi tɔn ɔ, mǐ ɖó na lɛ́ kplɔ́n Espagne-gbè, bɔ ɖɛ̌ lilɛ lilɛ dó dó gbè ɔ nɔ vɛwǔ nú Harvey.

Ðò wemaxɔmɛ ɔ hwenu ɔ, mɛ̌si lɛ ɖɔ ɖɔ mɛ ɖěɖee jló na wà sinsɛnzɔ́ ɖò Japon lɛ é sixu dó nyikɔ yetɔn wema mɛ, bo na yì jɛ Japon-gbè kplɔ́n jí. Mǐ wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ é na nyɔ́ hugǎn ɖɔ tutoblonunu Jehovah tɔn ni ɖɔ fí e mǐ na yì é nú mǐ. Táan kpɛɖé gudo ɔ, Albert Schroeder e nyí mɛ̌si nǔkplɔnmɛtɔ́ mǐtɔn ɖé é sè ɖɔ mǐ kún dó nyikɔ wema mɛ ó. É ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “Mi lɛ́ yì lin tamɛ kpɛɖé d’eji.” Mǐ kpò ɖò nǔ xò kpɔ́n wɛ jɛn wɛ. Bɔ Nɔví Schroeder wá ɖɔ nú mǐ ɖɔ, “mɛ̌si e kpò lɛ é kpo nyi kpo ko dó nyikɔ mitɔn wema mɛ. Mi kpɔ́n ɖɔ Japon-gbè kplɔnkplɔn na kpa mi à jí.” Gbè enɛ yawǔ mlɛ́ ɖɛ̌ nú Harvey.

Mǐ wá Japon ɖò 1955. Hwenɛnu ɔ, wɛnjlatɔ́ 500 kpowun jɛn ɖò tò ɔ bǐ mɛ. Xwè 26 wɛ Harvey ɖó hwenɛnu, bɔ nyɛ ɖó xwè 24. È sɛ́ mǐ dó toxo Kobe tɔn mɛ, bɔ mǐ wà sinsɛnzɔ́ ɖò finɛ nú xwè ɛnɛ. É víví nú mǐ tawun ɖɔ è byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni lɛ́ wà lɛdozɔ́, bɔ mǐ wà sinsɛnzɔ́ ɖò malin-malin dó toxo Nagoya tɔn. Mǐ yí wǎn nú nǔ e kúnkplá azɔ̌ mǐtɔn lɛ é bǐ, enɛ wɛ nyí nɔví lɛ, nǔɖuɖu lɛ, kpo lee ayǐ ɔ jí cí é kpo. Amɔ̌, é sɔ́ lín ǎ bɔ ali ɖevo lɛ́ hun nú mǐ bonu mǐ na wà nǔ e Jehovah byɔ ɖò mǐ sí é.

AZƆ̌ YƆYƆ̌ ÐÉ WIWA NƆ DƆN WUVƐ̌ ÐEVO LƐ WÁ

Harvey kpo nyi kpo, gɔ́ nú mɛsɛ́dó ɖevo lɛ ɖò Kobe ɖò Japon, ɖò 1957

Ee mǐ wà lɛdozɔ́ nú xwè atɔn gudo é ɔ, alaxɔ Japon tɔn kanbyɔ mǐ ɖɔ mǐ ka jló na yì Taïwan bo na yì jlá wɛnɖagbe ɔ mɛ ɖěɖee nɔ dó Amis-gbè ɖò dɔ̌n lɛ é à jí. Nɔví e nɔ dó Amis-gbè é ɖé lɛ huzu gǔfɔndómawujitɔ́, bɔ alaxɔ Taïwan tɔn ɖò nɔví e nɔ dó Japon-gbè bo na sixu d’alɔ bɔ è na ɖeɖɛ ninɔmɛ ɔ é ɖé ba wɛ. * Mǐ yí wǎn nú azɔ̌ e wà wɛ mǐ ɖè ɖò Japon é, enɛ wu ɔ, é vɛwǔ nú mǐ tawun bɔ mǐ na wá gbeta ɖé kɔn. Amɔ̌, ɖó Harvey ko kplɔ́n bo nɔ yí gbè nú azɔ̌ e è zɔ́n ɛ lɛ é bǐ wutu ɔ, mǐ yí gbè bá yì.

Mǐ wá finɛ ɖò novembre 1962. Wɛnjlatɔ́ 2 271 wɛ ɖò Taïwan, bɔ Amis lɛ gegě ɖò ye mɛ. Amɔ̌, ɖò bǐbɛ̌mɛ ɔ, é byɔ ɖɔ mǐ ni kplɔ́n Chine-gbè. Wema e na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na kplɔ́n Chine-gbè é ɖokpo jɛn mǐ ɖó, bo lɛ́ ɖó mɛ̌si e ma nɔ dó Glɛnsigbe ǎ é ɖokpo, có mǐ ka kplɔ́n.

Ee mǐ wá Taïwan, b’ɛ na nɔ zaan é ɔ, è jɔwǔ Harvey b’ɛ na nyí nukúnkpénuwutɔ́ alaxɔ Taïwan tɔn tɔn. Ðó alaxɔ ɔ ma d’agba sɔmɔ̌ ǎ wutu ɔ, Harvey sixu kpé nukún dó azɔ̌ e é ɖó ɖò alaxɔ ɔ mɛ lɛ é wu, bo ka na lɛ́ kpò ɖò azɔ̌ e é nɔ wà nú aklunɔzán gbla atɔn sunmɛ sunmɛ xá nɔví ɖěɖee nɔ dó Amis-gbè lɛ é wà wɛ. Sín hweɖenu jɛ hweɖenu ɔ, é nɔ lɛ́ wà nukúnkpénuwutɔ́ agbegbe tɔn sín azɔ̌, bɔ enɛ nɔ byɔ ɖɔ ni xwlé xóɖiɖɔ lɛ mɛ ɖò kpléɖókpɔ́ lɛ jí. Harvey hɛn ɔ, é na xwlé xóɖiɖɔ lɛ mɛ dó Japon-gbè mɛ, bɔ nɔví e nɔ dó Amis-gbè lɛ é na mɔ nǔ jɛ mɛ. Amɔ̌, acɛkpikpa ɔ ɖɔ ɖɔ Chine-gbè mɛ kɛɖɛ wɛ è na nɔ bló sinsɛn sín kplé lɛ dó. Enɛ wu ɔ, Harvey e kpò ɖò gbè kplɔ́n wɛ é nɔ xwlé xóɖiɖɔ lɛ mɛ dó Chine-gbè mɛ, bɔ nɔví ɖé nɔ tinmɛ dó Amis-gbè mɛ.

Hwenɛnu ɔ, é nɔ byɔ ɖɔ mǐ ni ɖó wema e na na acɛ mǐ cobɔ mǐ na bló kpléɖókpɔ́ ɖé é ɖé. Wema mɔ̌hun mimɔ nɔ vɛwǔ, bɔ hweɖelɛnu ɔ, é nɔ lín tawun cobɔ è nɔ sɔ́ nú mǐ. Enyi kponɔ lɛ ma na wema enɛ mǐ ɖò aklunɔzán gbla e jɛ nukɔn nú kpléɖókpɔ́ ɔ é mɛ ǎ ɔ, Harvey nɔ yì jinjɔn kponɔkpá ɔ mɛ kaka jɛ hwenu e ye na sɔ́ n’i é. Enyi jonɔ ɖé ɖò te ɖò kponɔkpá ɔ mɛ ɔ, xomɛ nɔ sin ye, enɛ wu ɔ, ye nɔ yawǔ na wema enɛ mǐ.

AZƆN NUKƆNTƆN E UN FÁN SÓ ÐÉ É

Mǐ ɖò tɔsisa Taïwan tɔn ɖé d’asá wɛ bo na yì jlá wɛnɖagbe mɛ Lɛ

Ðò aklunɔzán gbla ɖěɖee hwenu mǐ nɔ nɔ kpɔ́ xá nɔví lɛ é mɛ ɔ, hwɛhwɛ wɛ mǐ nɔ ɖi zɔnlin nú ganxixo ɖokpo jɛji, bo nɔ fán só lɛ lobo nɔ d’asá tɔsisa lɛ. Un flín azɔn nukɔntɔn e un fán só ɖé é. Mǐ ɖu zǎnzǎn núɖuɖu klewun ɖé gudo é ɔ, mǐ dó mɔ̌to ɖò gan atɔ́ɔ́n adaɖé mɛ zǎnzǎn, bo yì gletoxo e jɛ gblolo é ɖé mɛ. Enɛ gudo ɔ, mǐ ɖi zɔnlin gbɔn tɔdo ɖaxó ɖé mɛ, bo lɛ́ wá yì fán só e xwete é ɖé. Só ɔ xwete sɔmɔ̌ bɔ un nɔ ɖò afɔ nɔví e ɖò só ɔ fán wɛ ɖò nukɔn ce é tɔn mɔ wɛ.

Zǎnzǎn enɛ ɔ, Harvey ɖɔ Mawuxó ɖó kpɔ́ xá nɔví xá ɔ mɛ tɔn ɖé lɛ, bɔ nyiɖokpo ɖekúnnu ɖò gletoxo kpɛví ɖé mɛ, bɔ mɛ e nɔ dó Japon-gbè lɛ é wɛ nɔ nɔ finɛ. Ganxixo ɖokpo mɔ̌ gudo ɔ, nǔ cikɔ nú mì bǐ, ɖó é ko ɖó ganxixo gegě dìn bɔ un ɖu nǔtí ǎ. Gudo mɛ e un wá xò gò Harvey é ɔ, nɔví ɖě lɛ kpo é kpo sɔ́ ɖò kpɔ́ ǎ. Harvey zé xójlawema ɖé lɛ jó, bo yí koklózin mǔ atɔn. É xlɛ́ mì lee è nɔ ɖu gbɔn é, bo sɔ́ ɖokpo bo tɔ́n, lobo kɔn nu. É cí ɖɔ é kún dɔn mɛ kaka ɖé ó có, un ka tɛ́n kpɔ́n bo nu ɖokpo. Amɔ̌, mɛ̌ ka na yí atɔngɔ́ ɔ? Harvey sɔ́ nú mì, ɖó é mɔ ɖɔ enyi un ba nyiɖée kpò ɔ, emi kún sixu kpan mì ó.

WǓLILƐ SÍN ACA YƆYƆ̌ ÐÉ

Ðò kpléɖókpɔ́ lɛdo tɔn ɖé hwenu ɔ, un mɔ wuvɛ̌ e è ma nɔ mɔ gbɔn mɔ̌ ǎ é ɖé. È mɔ tɛnmɛ nú mǐ dó xwé nɔví ɖé tɔn gbè, b’ɛ ɖò Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn kpá tútútú. Ðó wǔlilɛ ɖò tɛn taji tawun ɖé mɛ nú Amis lɛ wutu ɔ, nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn ɔ sín asì ko sɔnǔ nú nǔ lɛ bǐ, bonu nyɛ kpo Harvey kpo na dó sixu lɛwǔ. Harvey sín alɔnu ján, b’ɛ ɖɔ nyi ni tó yì lɛ̀ hwɛ̌. Tása atɔn e è tò nú mǐ lɛ é ɔ, ɖokpo tíìn bɔ sin fífá wɛ ɖ’emɛ, ɖevo tíìn bɔ sin zozo wɛ ɖ’emɛ, bɔ atɔngɔ́ ɔ ɖò vɔ̌tɔ́. É kpaca mì tawun ɖɔ nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn ɔ sín asì sɔ́ ye ɖó kɔ́xota, b’ɛ kpannukɔn Kpléxɔ ɔ, fí e nɔví lɛ ɖò alɔ dó wɛ bɔ è na sɔnǔ nú kpléɖókpɔ́ ɔ ɖè é. Un byɔ ɛ ɖɔ é ni na mì avɔ ɖé. É hɛn hlagáan ee è hɛn ɔ è na mɔ mɛ gbɔn mɛ é ɖé wá nú mì. Un mɔ ɖɔ un na yì xɔ ɔ gudo, amɔ̌, kpákpá alɔkpa ɖé lɛ ɖò finɛ bo sixu xú bɛ̌ mì. Un ɖɔ nú nyiɖée ɖɔ, ‘Nɔví lɛ ján dín, ye tlɛ na tuùn ɖɔ un ɖò wǔ lɛ̀ wɛ ɖò fí ǎ. Nú un ma ka lɛwǔ ɔ ǎ ɔ, xomɛ na sin ye. Nǎ gbɔ bo lɛ̀.’ Enɛ wu ɔ, un lɛ̀.

Mǐ sɔnǔ lee Amis lɛ nɔ sɔnǔ gbɔn é ɖɔhun

XÓJLAWEMA LƐ NÚ MƐ E NƆ DÓ AMIS-GBÈ LƐ É

Harvey ɖ’ayi wu ɖɔ é nɔ vɛwǔ nú nɔví e nɔ dó Amis-gbè lɛ é bonu ye na yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo, ɖó ye mɛ gegě sè wema ǎ, bɔ wema mǐtɔn lɛ ɖě ka lɛ́ ɖò gbè yetɔn mɛ ǎ. Agaɖanu dìn e è jɛ wekwín nǔwlanwlán tɔn Hlɔmanu lɛ tɔn zán dó wlán Amis-gbè na jí é ɔ, é cí ɖɔ é bɔwǔ hugǎn bɔ è na kplɔ́n lee nɔví lɛ na xà nǔ dó gbè yeɖesunɔ tɔn mɛ gbɔn é ye. É byɔ azɔ̌ tawun, amɔ̌, nɔví lɛ kpéwú bo na kplɔ́n nǔ dó Jehovah wu yeɖesunɔ lo. È jɛ Xójlawema lɛ ɖetɔ́n jí dó Amis-gbè mɛ ɖò avla 1965 kpo 1969 kpo tɔn mɛ, bɔ ɖò 1968 ɔ, è jɛ Atɔxwɛ ɖetɔ́n dó Amis-gbè mɛ jí.

Amɔ̌, acɛkpikpa ɔ ba ɖɔ mǐ ni má wema e ma ɖò Chine-gbè mɛ ǎ lɛ é ǎ. Enɛ wu ɔ, bo na dó nyi alɔ nú tagba lɛ ɔ, è ba wlɛnwín vovo lɛ dó má Atɔxwɛ e nɔ tɔ́n dó Amis-gbè mɛ lɛ é. Enɛ wu ɔ, nú táan ɖé ɔ, è nɔ wlán Atɔxwɛ e mǐ nɔ zán é dó gbè we mɛ, enɛ wɛ nyí Chine-gbè e nɔ nyí Madarin é kpo Amis-gbè kpo. Enyi mɛɖé kan nǔ byɔ ɔ, é cí ɖɔ xójlawema lɛ wɛ mǐ nɔ zán dó kplɔ́n Chine-gbè ayǐ ɔ jí nu lɛ. Sín hwenɛnu ɔ, tutoblonunu Jehovah tɔn ko ɖè wema gegě tɔ́n dó Amis-gbè mɛ, bo na dó d’alɔ mɛvívɛ́ enɛ lɛ bonu ye na kplɔ́n nǔgbo Biblu tɔn lɛ.—Mɛ. 10:34, 35.

TÁAN NǓVƆJLAÐÓ TƆN ÐÉ

Ðò 1960 kpo 1979 kpo vlamɛ ɔ, nɔví e nɔ dó Amis-gbè lɛ é gegě sɔ́ nɔ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó Mawu tɔn lɛ ǎ. Ðó ye ma mɔ nǔ jɛ nǔgbododó Biblu tɔn lɛ mɛ ganji ǎ wutu ɔ, ye mɛ ɖé lɛ jɛ gbɛ̀ bliblí zán jí, bo lɛ́ jɛ ahan kpo azɔ kpo nu jí, bo nɔ lɛ́ zán amasin aɖǐnɔ e nɔ nyí noix de bétel é. Harvey ba agun gegě kpɔ́n, bo tɛ́n kpɔ́n bá d’alɔ nɔví lɛ bonu ye ni mɔ nǔ jɛ linlin e Jehovah nɔ ɖó dó nǔ enɛ lɛ wu é wu. Ðò tomɛyiyi mɔ̌hun lɛ ɖokpo hwenu wɛ nǔ e xó un ɖɔ ɖò bǐbɛ̌mɛ xóta elɔ tɔn é jɛ.

Nɔví e nɔ zé yeɖée hwe lɛ é sɔ́ jló dó bló huzuhuzu lɛ, amɔ̌, é blawǔ ɖɔ mɛ gegě ɖevo lɛ kún wà mɔ̌ ó, bɔ kɛ́n wɛnjlatɔ́ e ɖò Taïwan lɛ é tɔn ɖekpo, bo gosin 2 450 jɛji, bo yì 900 mɔ̌ ɖò xwè 20 vlamɛ. Nǔɖe wɛ bo dó awakanmɛ kú nú mɛ tawun. É ɖò mɔ̌ có, mǐ tuùn ɖɔ Jehovah kún na kɔn nyɔna dó tutoblonunu bliblí ɖé jí gbeɖé ó. (2 Kɔ. 7:1) Nukɔnmɛ ɔ, ye wá jó nǔwalɔ bliblí enɛ dó, bɔ Jehovah kɔn nyɔna dó ye jí, bɔ ɖò égbé dìn ɔ, wɛnjlatɔ́ 11 000 jɛji wɛ ɖò Taïwan.

Bɛ́sín 1980 didó ɔ, nɔví e ɖò agun ɖěɖee nɔ dó Amis-gbè lɛ é mɛ é yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo, bɔ Harvey sixu lɛ́ zán táan gegě xá Chine-nu lɛ. É víví n’i tawun ɖɔ é d’alɔ asú nɔví nyɔnu gegě tɔn bɔ ye huzu Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn. Un flín ɖɔ é ɖɔ ɖɔ xomɛ hun emi tawun, hwenu e emi mɔ bɔ sunnu enɛ lɛ ɖokpo xoɖɛ sɛ́dó Jehovah azɔn nukɔntɔn é. É víví nú nyiɖesu ɖɔ un kpéwú bo kplɔ́n nǔ ayijlɔjlɔnɔ gegě bɔ ye sɛkpɔ́ Jehovah. É tlɛ lɛ́ víví nú mì ɖɔ nyi kpo mɛ e un kplɔ́n Biblu xá wá yì lɛ é ɖokpo sín vǐ sunnu gɔ́ nú vǐ nyɔnu kpo wà sinsɛnzɔ́ ɖó kpɔ́ ɖò alaxɔ Taïwan tɔn mɛ.

NǓBLANƆWU ÐÉ

Dìn ɔ, asú ce sɔ́ tíìn ǎ. Xwè 59 mɔ̌ na bló wɛ alɔwliwli mǐtɔn ɖè bɔ Kansɛ́ɛzɔn syɛnsyɛn ɖé hu asú ce ɖò 1er Janvier 2010. Ðibla yì xwè 60 wɛ é bló ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ. Un kpò ɖò dò tɔn jɛ wɛ tawun. Amɔ̌, xomɛ hun mì tawun ɖɔ un d’alɔ ɛ ɖò tò e dɔn mɛ tawun é we mɛ! Mǐ kplɔ́n Azíi sín gbè e vɛwǔ tawun é we didó, bɔ Harvey lɛ́ kplɔ́n lee è nɔ wlán ye gbɔn é.

Xwè klewun ɖé gudo ɔ, Hagbɛ̌ Alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ ɖó un ko nyí mɛxo, bo lɛ́ ɖó hudo nukúnkpédómɛwu tɔn hugǎn wutu ɔ, é na nyɔ́ hugǎn ɖɔ nyi ni lɛkɔ wá yì Australie. Tlolo ɔ, un ɖɔ nú nyiɖée ɖɔ, ‘Un jló na gosin Taïwan ǎ.’ Amɔ̌, Harvey ko ɖɔ nú mì ɖɔ nyi ni ma gbɛ́ nǔ e è zɔ́n mì ɖò tutoblonunu Jehovah tɔn mɛ lɛ é ɖě gbeɖé ó, enɛ wu ɔ, un yí gbè bo yì. Nukɔnmɛ ɔ, un wá mɔ ɖɔ gbeta e nǔnywɛ kpé é ɖé wɛ enɛ nyí.

Xomɛ nɔ hun mì tawun ɖɔ un nɔ dó Japon-gbè kpo Chine-gbè kpo dó xlɛ́ ali mɛ lɛ ɖò saɖiɖi hwenu

Égbé ɔ, un nɔ w’azɔ̌ ɖò alaxɔ Australasie tɔn mɛ ɖò aklunɔzán gbla ɔ mɛ, bo nɔ jlá wɛnɖagbe xá agun ayǐ ɔ jí tɔn ɖé ɖò aklunɔzán gbla fífó. Xomɛ nɔ hun mì tawun ɖɔ un nɔ dó Japon-gbè kpo Chine-gbè kpo dó xlɛ́ ali mɛ lɛ ɖò saɖiɖi hwenu. Amɔ̌ dìn hwɛ̌ ɔ, un ɖò nukún ɖó fínfɔ́n sín kú sín akpá e Jehovah dó é wɛ. Ðó un tuùn ɖɔ é na flín Harvey, ɖó é kplɔ́n bo nɔ wà nǔ e Jehovah byɔ lɛ é hwebǐnu.—Jaan 5:28, 29.

^ akpá. 14 Nǔgbo wɛ ɖɔ Chine-gbè wɛ nyí gbè e è nɔ dó hugǎn ɖò Taïwan dìn é có, nú xwè mɔ̌kpan ɔ, Japon-gbè wɛ è ko nɔ dó hugǎn. Enɛ wu ɔ, akɔ gegě kpò ɖò Japon-gbè dó wɛ ɖò Taïwan.