Harvey pingasunik nukaqar­poq. 1930-kkun­ni aningaasakil­lior­nersuup nalaani ilaqutaasa sal­lusuis­sut Midland Junctionimi Australiap kitaaniit­tumi ilik­kar­paat. Harvey Jehovamik asan­nilerami 14-inik ukioqarluni imermut morsutsin­neqar­poq. Sivitsun­ngitsoq ilagiin­ni sulias­sin­neqar­nerminik tamatigut akuersisar­nis­sani ilik­kar­paa. Qanoq? Inuusut­tuaraal­luni Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mik atuaq­qis­saaqatigiin­nermi atuar­tuusin­naanerluni aperineqarami ajuk­kul­luni piuman­ngilaq. Qatan­ngutil­li aperisup Harvey al­latut eq­qarsalersin­niarlugu ima oqarfigaa: “Piuk­kun­neqar­tunuku kisimik Jehovap peqatigiis­sor­taani sulias­sin­neqar­tar­tut!” – 2 Kor 3:5.

Uanga, anaanaga angajoralu sal­lusuis­sut Tuluit Nunaanni ilik­kar­par­put. Ataataga, ukior­pas­suit qaangium­mata Nalunaajaasun­ngor­toq, aal­laq­qaam­mut akerlilersuisar­poq. Qulingiluaan­nar­nik ukioqarlunga morsutsin­neqar­punga, naak ataatama taamaalioq­qun­ngik­kaluaraanga. Pionerin­ngor­nis­sara kingor­nalu ajoqersuiar­tor­titatut aal­lar­titaanis­sara anguniagariler­pak­ka. Ataatamali oqarfigaanga aatsaat 21-nik ukioqaleruma pioneriunis­sara akueriumaarlugu. Uangali taama sivisutigisumik utaq­qerusun­ngilanga. Taamaat­tumik  ataatama akuersineratigut 16-iin­nar­nik ukioqarlunga angajora Australiamut nuus­simasoq najugaqatigiler­para. 18-iliigama kiisami pionerin­ngor­punga.

Harvey Australiami naapip­para, marluul­lutalu ajoqersuiar­tor­titan­ngorusup­pugut. Taava 1951-imi katip­pugut. Ukiut marluk pionerioreerluta ilageeqatigiin­ni angalasar­tutut kif­far­torusun­nersugut aperineqar­pugut. Australiap kitaani isorar­toorujus­suarmi kif­far­tor­tus­san­ngorat­ta nunak­kut paner­tuk­kut sivisuumik angalasariaqar­tar­pugut.

1954-imi Ilin­niarfim­mi Gileadimi klas­sit 25-an­nut peqataaq­quneqar­pugut. Ajoqersuiar­tor­titan­ngor­nis­samik kis­saater­put piviusun­ngoriaan­nan­ngor­poq! Umiarsuarluta New Yorkimut tikip­pugut, Gileadimiin­nitsin­nilu Biibili sukumiisumik atuaq­qis­saaler­par­put. Aam­ma ilin­niar­nitsin­nut atatil­lugu Spaniamiutut sungiusar­neqar­pugut. Harveyip taman­na ajor­nakusoor­tip­paa r-ip Spaniamiutut iluamik taanis­saa saper­nar­tik­kamiuk.

Gileadimiin­nitsin­ni Japanimut aal­lar­titaarusut­tut Japanimiutoor­titsinermut al­latsin­nis­samut kajumis­saar­neqar­put. Uagul­li isumaqatigiip­pugut sumut aal­lar­tin­neqar­nis­sar­put Jehovap peqatigiis­sor­taanit aalajanger­neqas­sasoq. Kingunitsian­ngua Gileadimi ilin­niar­titsisut ilaata, Alber­t Schroederip, al­latsis­siman­ngitsugut maluginiarsimal­lugu al­latsin­nis­sar­put eq­qarsaatigeq­qeq­quaa. Al­latsin­ngiin­narat­tali ima oqarfigaatigut: “Ilin­niar­titsisoqatigiiul­luta marluul­lusi al­latsip­patsigit. Misilil­lugu Japanimiutut ilin­niaritsi.” Harveyip Japanimiutut oqalun­nis­sani sungiutipal­lap­paa.

1955-imi Harvey 26-nik uangalu 24-nik ukioqarluta Japanimut tikip­pugut. Taamanik­kut Japani tamak­kerlugu oqaluus­sisar­tut taamaal­laat 500-up­put. Il­loqarfim­mi Kobemi kif­far­tor­tus­san­ngor­tin­neqar­pugut ukiunilu sisamani tas­sani kif­far­torluta. Taava nuan­naarutigeqisatsin­nik angalasar­tutut kif­far­toq­qilersin­neqar­pugut il­loqarfiup Nagoyap qanit­tuaniilerluta. Sulias­satsin­nut at­tuumas­suteqar­tut tamaasa – qatan­ngutit, nerisas­sat, nunataa – nuan­nareqaagut. Sivitsun­ngitsoq Jehovap peq­qusineratut ilior­nis­samut periarfis­sin­neqaq­qip­pugut.

Ukiut pingasut angalasar­tutut kif­far­toreerluta Japanimi im­mik­koor­tor­taqarfim­mit aperineqar­pugut Taiwanimukarusun­nersugut inuiaqatigiin­nut  amisisut oqaasilin­nut oqaluus­siar­torluta. Qatan­ngutit ilaat tunus­sisimap­put, ilagiil­lu nakus­satsin­neqar­nias­sam­mata Taiwanimi im­mik­koor­tor­taqarfim­mit kis­saatigineqar­poq qatan­ngut Japanimiutut oqal­loris­soq tikisin­neqas­sasoq. * Japanimi kif­far­tor­ner­put nuan­narigatsigu taamatut aalajanger­nis­saq ajor­nakusoor­tip­par­put. Harveyil­li sulias­siis­sutinik akuersiuaan­nar­nis­sani ilik­karsimam­magu akuersivugut.

1962-imi novembarimi tikip­pugut. Taamanik­kut Taiwanimi oqaluus­sisar­tut 2.271-iup­put amerlanersaal­lu amisisut oqaaseqarlutik. Kinamiutul­li ilin­niar­tariaqar­pugut. Tulut­tut oqalus­sin­naan­ngitsumik ilin­niar­titsisoqaraluarluta atuagarlu ilin­niut ataasiin­naq pigigaluarlutigu naggataatigut Kinamiutut ilik­kar­pugut.

Taiwanimut tikitsiaan­narluta Harvey im­mik­koor­tor­taqarfim­mi nak­kutil­liisun­ngor­tin­neqar­poq. Im­mik­koor­tor­taqarfik mikisun­nguum­mat Harveyip al­laf­fis­sor­nik­kut sulias­sani suliarereeraangamigit qaam­mam­mut sapaatit-akun­neri pingasut mis­saan­ni qatan­ngutit amisisut oqaasil­lit oqaluus­seqatigisin­naasar­pai. Ilaan­nik­kut ilageeqatigiin­nik arlalin­nik nak­kutil­liisutut kif­far­tor­tar­poq tamatumun­ngalu atatil­lugu ataatsimeersuar­ner­ni oqalugiar­tarluni. Harvey Japanimiutut oqalugiar­tarsimasin­naagaluar­poq qatan­ngutit amisisut oqaasil­lit paasisin­naasaan­nik. Pisor­tanil­li piumasarineqar­poq up­perisarsior­nik­kut katersuun­nerit Kinamiutuin­naq ingerlan­neqar­tas­sasut. Taamaat­tumik Harvey, amisisut oqalutsilerluni, ilungersoraluaqaluni Kinamiutut oqalugiar­tar­poq.

Taamanik­kut Taiwani sak­kutuunit aqun­neqar­poq, qatan­ngutil­lu ataatsimeersuar­titsinis­samut akuersis­sutinik piniaq­qaar­tariaqar­tar­put. Taman­na ajor­naatsuin­naasan­ngilaq sivisoorujus­suusin­naasarlunilu. Akuersis­sum­mik sapaatip-akun­nerani ataatsimeersuarfiusus­sami suli tigusaqar­toqarsiman­ngik­kaangat Harvey politeeqarfiliar­tar­poq akuersis­sutil­lu tun­niun­neqar­nis­saata tungaanut tas­saniit­tarluni. Politiit politeeqarfim­min­ni al­lamiumik utaq­qititsinis­sar­tik peq­qusiileqinarisaramik­ku akuersis­sutiliupal­lat­tar­put.

Qatan­ngutit oqaluus­seqatigigaangatsigit sivisuumik pisut­tar­pugut, qaq­qasior­tar­pugut kuuil­lu naloraarluta ikaar­tarlugit. Qaq­qasioq­qaar­nera eq­qaamavara. Ul­laak­korsiupal­lariarluta bus­sit arfer­ngup qeq­qa aal­lar­tut ilaaf­figalugit nunaqarfiliar­pugut. Bus­sereerat­ta kuuk ikaar­par­put qaq­qak­kul­lu in­nar­torluta. Qaq­qaq sivingangaarmat siumut qiviaraangama qatan­ngutip isigai kisiisa takusar­pak­ka.

Harvey ul­laaq taan­na qatan­ngutinik oqaluus­seqateqar­toq uanga nunaqarfeeq­qami Japanimiutut oqaasil­lit kisimiil­lunga oqaluus­sif­figaak­ka. Sivisuumik nerinikuun­ngin­nama ataasin­ngoriar­tulersoq nukis­saarutilersutut misigivunga. Harvey kiisami naapik­kak­ku qatan­ngutit al­lat ingerlareersimap­put. Harveyip atuagas­siat man­nin­nut pingasunut uun­neqan­ngitsunut paarlaas­simavai. Takutip­paa qanoq man­nik il­lut­tut putoriarlugu mil­luarlugu nerineqarsin­naasoq. Il­lin­nar­pasin­ngik­kaluar­toq ataaseq misilip­para. Kial­li man­niit pingajuat  neris­savaa? Harveyip uan­nut tun­niup­paa oqarluni kaan­nermik ilisimajun­naaraluaruma nam­mal­lunga qaq­qak­kut am­mukaas­sin­naanaviar­nanga.

Taamaal­luta ataatsimeersuar­tus­saal­luta im­mik­kuul­laris­sumik misigisaqar­punga. Qatan­ngutit naalagaaf­filersaarfiup eq­qaani najugal­lit ineqarfigaagut. Uf­far­neq inuiaqatigiin­nut amisisut oqaasilin­nut pingaaruteqaqim­mat ilagiin­nik nak­kutil­liisup nulia uf­farfis­satsin­nik piareersaavoq. Harveyip ulapik­kami siul­lioq­quaanga. Nak­kutil­liisup nuliata sipar­ni imermik nil­ler­tumik imalik, al­la kis­sar­tumik imalik baalialu imaqan­ngitsoq piareersarsimavai. Tupaal­laatigeqisan­nik uf­farfis­sar­put il­lup silataanut inis­sis­simavaa qatan­ngutit angutit naalagaaf­filersaarfim­mi piareersaasut takusin­naasaan­nut. Saaguusin­naasunik peqar­nersoq aperigak­ku plastik­kimik akimut ersit­tumik tunivaanga! Eq­qarsaraluar­punga il­lup tunuanut uf­fariar­tuin­nar­niarlunga, nerler­nil­li kiiseriar­tar­tunik tas­saniit­toqar­poq. Taava ima eq­qarsar­punga: ‘Qatan­ngutit ulapip­pal­laaramik uf­far­tunga maluginavian­ngilaat. Uf­fan­ngik­kumalu ajual­latsis­savak­ka. Uf­fapal­laan­nar­niarlanga!’ Taamaalior­pungalu.

Harveyip maluginiar­paa qatan­nguter­pas­suit amisisut oqaasil­lit atuar­neq nalugamik amisisul­lu Biibililersaaruteqan­ngim­mat anersaak­kut siuariar­tor­nis­sar­tik ajor­nakusoor­tik­kaat. Tamatuma nalaani amisisut al­lat­tariarsor­neq atuutiler­poq, taamaat­tumik qatan­ngutit amisisut atuf­faris­sar­neqar­nis­saat pitsaar­pasip­poq. Taman­na suliarujus­suuvoq, pif­fis­sal­li ingerlanerani qatan­ngutit nam­min­neq oqaatsitik atorlugit Jehova ilin­niarsin­naaler­paat. 1960-ik­kut naajar­tuler­neran­ni Biibililersaarutit amisisut nutser­neqar­taler­put 1968-imilu Napasuliaq Alapernaarsuiffik amisisut saq­qum­meq­qaarluni.

Kinamiutuujun­ngitsunil­li saq­qum­mersitsineq pisor­tatigut iner­teq­qutigineqar­poq. Taamaat­tumik Napasuliaq Alapernaarsuiffik al­lan­ngorlugu amisisut saq­qum­mer­taler­poq. As­sersuutigalugu Kinamiutut amisisul­lu oqaatsit ataatsik­kut atorlugit saq­qum­mersin­neqar­tar­nikuuvoq. Taamaalil­luni inun­nut taak­kunin­nga apeq­qusiisin­naasunut atuagas­siat Kinamiutut ilin­niar­titsis­sutaagin­nar­pasis­sin­naap­put. Taamanimiil­li inuit amisisut oqaasil­lit sal­lusuis­sutinik Biibilimeersunik ilin­niarusut­tut ikiorumal­lugit Jehovap peqatigiis­sor­tai amisisut  Biibililersaaruter­pas­suar­nik saq­qum­mersitsisarsimap­put. – ApS 10:34, 35.

1960-ik­kut 1970-ik­kul­lu ingerlaneran­ni qatan­nguter­pas­suit amisisut oqaasil­lit Guutip najoq­qutas­siaanik malin­nin­ngil­lat. Biibilimi najoq­qutas­siat tamak­kiisumik paasin­ngin­namik­kit ilaat kinguaas­siuutitigut inuunerlup­put, aalakoor­tar­put, tupator­tar­put ikiaroor­nar­tunil­lu sak­kukitsunik atuisarlutik. Harveyip ilagiit arlalip­pas­suit tikit­tar­pai qatan­ngutil­lu ikiorlugit Jehovap isigin­nit­taasianik paasitin­niar­tarlugit. Taamatut angalatil­luta aal­laq­qaataani oqalut­tuarisat­tut pisoqar­poq.

Qatan­ngutit maniguut­tut al­lan­nguerusus­suseqar­put, ajoraluar­tumil­li al­lar­pas­suit taamaaliorusun­ngil­lat. Taiwanimi oqaluus­sisar­tut 2.450-init amerlanerugaluarlutik ukiut 20-t ingerlanerini 900-t mis­saan­nut ikileriar­put. Taman­na pakatsinaqaaq. Nalun­ngilar­pul­li Jehovap peqatigiis­sor­tani mingut­tuujup­pata pil­luaq­qunavian­ngik­kai. (2 Kor 7:1) Taamaat­tumik ilagiit minguiar­neqar­put, Jehoval­lu pil­luaq­qusineratigut maan­na Taiwanimi oqaluus­sisar­tut 11.000-nit amerlanerup­put.

Amisisut oqaasil­lit ilagiivini anersaak­kut siuariar­tor­neq 1980-ik­kun­ni takuneqarsin­naaler­poq. Taamaat­tumik Harveyip Kinamiutut oqaasil­lit pif­fis­saqarfigineruler­pai. Qatan­ngutit ar­nat uii up­pin­ngitsut Jehovamik Nalunaajaasun­ngor­nis­saan­nut ikior­pai. Eq­qaamavara oqar­toq angutit taak­kua ilaata Jehovamut qinoq­qaar­nera nuan­naarutigingaarlugu. Uangat­taaq nuan­naarutigeqisan­nik inuit arlal­lit Jehovamut qanit­tumik at­taveqaler­nis­saan­nut ikiorsin­naasimavak­ka. Al­laal­lumi atuaq­qis­saaqatiginikuusama er­nera panialu Taiwanimi im­mik­koor­tor­taqarfim­mi kif­far­toqatiginikuuak­ka.

Maan­na uil­lar­neruvunga. Ukiut 59-ingajaat aap­pareereerluta uin­nguara Harvey januaarip aal­laq­qaataani 2010-mi kræfterluni toquvoq. Ukiut 60-ingajaat pif­fis­saq tamaat kif­far­tor­poq! Suli maqaasisaqaara. Nunanili marlun­ni alutor­nangaar­tuni kif­far­toqatigisin­naasimanera nuan­naarutigaara. Asiami oqaatsit marluk nalunar­tut ilik­karsimavagut, al­laam­mi Harvey oqaatsit taak­ku atorlugit al­las­sin­naalersimavoq.

Ukiualuit qaangium­mata Siulersuisoqatigiit aalajanger­put Australiamut uteruma pitsaaner­paas­sasoq, utoq­qaligamami tapersersor­neqar­nerusariaqalerlungalu. Taiwani aal­laq­qaam­mut qimak­kusun­ngik­kaluar­para. Harveyil­li ilin­niar­tin­nikuum­manga Jehovap peqatigiis­sor­taaniit sulias­siis­sutigineqar­tunik akuersiuaan­nas­sasunga Australiamut uter­punga. Kingor­na paasiler­para taman­na silatusaar­nerusoq.

Maan­na im­mik­koor­tor­taqarfim­mi Australasiami kif­far­tor­punga weekendinilu ilagiin­nik oqaluus­seqateqar­tarlunga. Betelimi takor­nariar­titsigaangama Japanimiutut Kinamiutul­lu oqalus­sin­naanera nuan­naarutigisar­para. Jehovap makititsinis­samik neriorsuutiminik eq­quutsitsinis­saa qilanaaraara. Nalun­ngilara Harvey eq­qaamajumaaraa, taan­nami Jehovap sulias­siis­sutaanut akuersiuaan­nar­poq. – Joh 5:28, 29.