ជីវប្រវត្ដិ
យើងបានរៀនថាកុំនិយាយទេទៅព្រះយេហូវ៉ា
ក្រោយពីព្យុះសង្ឃរាមួយ ទឹកទន្លេបានទៅជាល្អក់ ហើយទឹកហូរយ៉ាងខ្លាំងរហូតដល់នាំថ្មធំៗទៅជាមួយ។ យើងត្រូវឆ្លងទៅត្រើយម្ខាងទៀត តែស្ពានបានបាក់ខ្ទេចខ្ទីអស់ ដោយសារទឹកហូរខ្លាំង។ ខ្ញុំនិងប្ដីខ្ញុំហាវី ព្រមទាំងអ្នកបកប្រែភាសាអេមីសខ្លាច ហើយមិនដឹងថាគួរធ្វើអ្វីទេ។ មានបងប្អូននៅត្រើយម្ខាងទៀតមើលមកយើងដោយបារម្ភ។ ដំបូង យើងបើកឡានតូចរបស់យើងឡើងទៅលើឡានដឹកទំនិញធំជាងបន្តិច។ បន្ទាប់មកដោយគ្មានខ្សែ ឬច្រវាក់ដើម្បីចងឡានឲ្យនៅនឹង ឡានដឹកទំនិញនោះចាប់ផ្ដើមឆ្លងទឹកដែលហូរខ្លាំងបន្តិចម្ដងៗ។ យើងមានអារម្មណ៍ថាការឆ្លងនោះគឺយូរណាស់ ប៉ុន្តែនៅទីបំផុត យើងបានទៅដល់ត្រើយម្ខាងទៀតដោយសុវត្ថិភាពទាំងអធិដ្ឋានអង្វរសុំជំនួយរហូតពីព្រះយេហូវ៉ា។ យើងជួបរឿងនោះនៅឆ្នាំ១៩៧១ នៅភាគខាងកើតនៃកោះតៃវ៉ាន់ ដែលមានចម្ងាយរាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រពីស្រុកកំណើតរបស់យើង។ ខ្ញុំសូមប្រាប់អ្នកអំពីជីវប្រវត្តិរបស់យើង។
យើងរៀនឲ្យស្រឡាញ់ព្រះយេហូវ៉ា
បងហាវីជាកូនច្បងក្នុងចំណោមកូនប្រុសបួននាក់។ ក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់បានចូលសេចក្ដីពិតនៅភូមិមីតលិន ចាំងសិន រដ្ឋអូស្ត្រាលីខាងលិច ក្នុងអំឡុងពេលមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរនាទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០។ បងហាវីបានធំឡើងស្រឡាញ់ព្រះយេហូវ៉ា ហើយបានទទួលការជ្រមុជទឹកពេលគាត់មានអាយុ១៤ឆ្នាំ។ មិនយូរក្រោយពីនោះ គាត់បានរៀនថា គាត់មិនគួរបដិសេធទទួលភារកិច្ចពីអង្គការរបស់ព្រះទេ។ មានពេលមួយ គាត់មិនព្រមអានទស្សនាវដ្ដីប៉មយាមនៅកិច្ចប្រជុំ ដោយសារគាត់គិតថាគាត់មិនមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ប៉ុន្តែ បងប្រុសម្នាក់ដែលបាននិយាយជាមួយបងហាវីបានវែកញែកជាមួយគាត់ថា៖ «ពេលបុគ្គលណាម្នាក់ក្នុងអង្គការរបស់ព្រះយេហូវ៉ាសុំប្អូនឲ្យធ្វើអ្វីមួយ គាត់គិតថាប្អូនមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់!»។—២កូ. ៣:៥
ខ្ញុំបានរៀនសេចក្ដីពិតនៅប្រទេសអង់គ្លេសជាមួយម្ដាយនិងបងស្រីម្នាក់របស់ខ្ញុំ។ ដំបូង ឪពុករបស់ខ្ញុំប្រឆាំង ប៉ុន្តែយូរឆ្នាំក្រោយមក គាត់បានទទួលយកសេចក្ដីពិត។ គាត់មិនពេញចិត្តទេ កាលដែលខ្ញុំទទួលការជ្រមុជទឹកនៅអាយុ៩ឆ្នាំ។ ខ្ញុំមានគោលដៅធ្វើជាអ្នកត្រួសត្រាយ ហើយបន្ទាប់មកទៅជាសាសនទូត។ ប៉ុន្តែឪពុករបស់ខ្ញុំមិនអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំធ្វើជាអ្នកត្រួសត្រាយរហូតដល់ខ្ញុំមានអាយុ២១ឆ្នាំសិន។ ខ្ញុំមិនចង់ចាំយូរដូចនោះទេ។ ដូច្នេះពេលខ្ញុំអាយុតែ១៦ឆ្នាំ គាត់បានអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំរើទៅប្រទេសអូស្ត្រាលីដើម្បីរស់នៅជាមួយបងស្រីទី១របស់ខ្ញុំ ដែលបានរើទៅប្រទេសនោះហើយ។ ក្រោយមក ពេលខ្ញុំអាយុ១៨ឆ្នាំ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមធ្វើជាអ្នកត្រួសត្រាយ។
នៅថ្ងៃរៀបការរបស់យើងនាឆ្នាំ១៩៥១
ខ្ញុំបានជួបបងហាវីនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។ យើងទាំងពីរចង់បម្រើព្រះយេហូវ៉ាជាសាសនទូត។ យើងបានរៀបការនៅឆ្នាំ១៩៥១។ ក្រោយពីត្រួសត្រាយជាមួយគ្នាអស់រយៈពេលពីរឆ្នាំ យើងបានត្រូវសុំឲ្យធ្វើកិច្ចការត្រួតពិនិត្យមណ្ឌល។ មណ្ឌលរបស់យើងរួមបញ្ចូលទឹកដីភាគច្រើនរបស់រដ្ឋអូស្ត្រាលីខាងលិច។ ដូច្នេះ យើងច្រើនតែធ្វើដំណើរកាត់តំបន់ស្ងួតនិងដាច់ស្រយាល។
ក្ដីស្រមៃរបស់យើងក្លាយជាការពិត
វគ្គបញ្ចប់សិក្សាសាលាគីលាតនៅកីឡាដ្ឋានយ៉ាងគីនាឆ្នាំ១៩៥៥
នៅឆ្នាំ១៩៥៤ យើងបានត្រូវអញ្ជើញឲ្យចូលសាលាគីលាតជំនាន់ទី២៥។ មិនយូរក្រោយមក ក្ដីស្រមៃរបស់យើងចង់ទៅជាសាសនទូតបានសម្រេច។ យើងបានទៅក្រុងញូវយ៉កដោយជិះកប៉ាល់ ហើយពេលទៅដល់ទីនោះ យើងចាប់ផ្ដើមសិក្សាគម្ពីរយ៉ាងស៊ីជម្រៅ។ ក្នុងវគ្គសិក្សាសាលាគីលាត យើងត្រូវរៀនភាសាអេស្ប៉ាញ តែនេះពិបាកសម្រាប់បងហាវី ពីព្រោះគាត់ពិបាកបញ្ចេញសំឡេងរឲ្យបានត្រឹមត្រូវជាភាសានោះ។
ក្នុងអំឡុងពេលសិក្សា អ្នកបង្រៀនបានប្រកាសថាបងប្អូនណាដែលចង់បម្រើនៅប្រទេសជប៉ុន អាចចុះឈ្មោះរៀនភាសាជប៉ុនបាន។ យើងសម្រេចចិត្តថាយើងចង់ទុកឲ្យអង្គការរបស់ព្រះយេហូវ៉ាសម្រេចឲ្យយើង។ មិនយូរក្រោយមក បងប្រុសអាល់បឺត ស្រូឌែរ ដែលជាអ្នកបង្រៀនសាលាគីលាតម្នាក់បានឮថាយើងមិនបានចុះឈ្មោះទេ។ គាត់បាននិយាយមកយើងថា៖ «សូមគិតថែមទៀត»។ ពេលយើងនៅតែស្ទាក់ស្ទើរទៀត បងស្រូឌែរនិយាយថា៖ «ខ្ញុំនិងអ្នកបង្រៀនឯទៀតបានចុះឈ្មោះប្អូនហើយ។ សូមព្យាយាមរៀនភាសាជប៉ុន»។ បងហាវីស្រួលរៀនភាសានោះជាង។
យើងបានទៅដល់ប្រទេសជប៉ុននៅឆ្នាំ១៩៥៥ កាលដែលមានអ្នកផ្សព្វផ្សាយតែ៥០០នាក់ប៉ុណ្ណោះនៅទូទាំងប្រទេស។ នៅពេលនោះបងហាវីមានអាយុ២៦ឆ្នាំ ហើយខ្ញុំមានអាយុ២៤ឆ្នាំ។ យើងបានត្រូវចាត់ឲ្យទៅបម្រើនៅក្រុងកូបេ ហើយយើងបានបម្រើនៅទីនោះអស់រយៈពេលបួនឆ្នាំ។ ក្រោយមក យើងអរសប្បាយពេលដែលយើងបានត្រូវអញ្ជើញឲ្យធ្វើកិច្ចការត្រួតពិនិត្យម្ដងទៀត នៅជិតក្រុងណាហ្គោយ៉ា។ យើងសប្បាយរីករាយជាមួយបងប្អូន ហើយចូលចិត្តម្ហូបអាហារ និងទេសភាពនៅទីនោះ។ ប៉ុន្តែមិនយូរក្រោយមក យើងមានឱកាសមួយទៀតឲ្យជៀសវាងពីការនិយាយទេទៅព្រះយេហូវ៉ា។
ភារកិច្ចថ្មីនាំឲ្យមានការពិបាកថ្មី
ខ្ញុំនិងបងហាវីជាមួយសាសនទូតឯទៀតនៅក្រុងកូបេ ប្រទេសជប៉ុន នាឆ្នាំ១៩៥៧
ក្រោយពីយើងបានបម្រើក្នុងកិច្ចការត្រួតពិនិត្យមណ្ឌលអស់បីឆ្នាំ ការិយាល័យសាខាជប៉ុនបានសួរយើងថាតើយើងសុខចិត្តទៅបម្រើនៅប្រទេសតៃវ៉ាន់ ដើម្បីជួយផ្សព្វផ្សាយដល់ជនជាតិភាគតិចអេមីសឬយ៉ាងណា។ មានការក្បត់ជំនឿនៅទីនោះ ហើយការិយាល័យសាខាតៃវ៉ាន់ត្រូវការបងប្រុសម្នាក់ដែលនិយាយភាសាជប៉ុនយ៉ាងស្ទាត់ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហានោះ។ * យើងចូលចិត្តកិច្ចបម្រើរបស់យើងនៅប្រទេសជប៉ុនខ្លាំងណាស់។ ដូច្នេះនេះជាការសម្រេចចិត្តដ៏ពិបាកចំពោះយើង។ ប៉ុន្តែ បងហាវីបានរៀនថា កុំនិយាយទេពេលទទួលភារកិច្ចណាមួយ ដូច្នេះយើងព្រមទៅ។
ពេលយើងបានទៅដល់ប្រទេសតៃវ៉ាន់នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៦២ មានអ្នកផ្សព្វផ្សាយ២.២៧១នាក់ ហើយពួកគេភាគច្រើនជាជនជាតិអេមីស។ ប៉ុន្តែមុនដំបូង យើងត្រូវរៀនភាសាចិន។ យើងមានសៀវភៅតែមួយក្បាលប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្នកបង្រៀនយើងមិនចេះភាសាអង់គ្លេសទេ។ ទោះជាយ៉ាងនោះក៏ដោយ យើងបានរៀនចេះនិយាយភាសាចិន។
មិនយូរក្រោយពីយើងទៅដល់ប្រទេសតៃវ៉ាន់ បងហាវីបានទទួលភារកិច្ចបម្រើជាអ្នកត្រួតពិនិត្យការិយាល័យសាខា។ ដោយសារការិយាល័យសាខាតូច បងហាវីអាចបំពេញភារកិច្ចរបស់គាត់ ហើយនៅតែបម្រើជាមួយបងប្អូនជនជាតិអេមីសរហូតដល់បីសប្ដាហ៍ក្នុងមួយខែ។ គាត់ក៏បម្រើជាអ្នកត្រួតពិនិត្យប្រចាំតំបន់ម្ដងម្កាលដែរ ហើយនេះរួមបញ្ចូលការថ្លែងសុន្ទរកថានៅសន្និបាត។ បើបងហាវីថ្លែងសុន្ទរកថាជាភាសាជប៉ុន បងប្អូនជនជាតិអេមីសអាចយល់បាន។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលបានអនុញ្ញាតឲ្យការប្រជុំសាសនាធ្វើឡើងតែក្នុងភាសាចិនប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ បងហាវីថ្លែងសុន្ទរកថាជាភាសាចិនទាំងរដិបរដុប ហើយបងប្រុសម្នាក់ទៀតបកប្រែទៅជាភាសាអេមីស។
នៅពេលនោះ ប្រទេសតៃវ៉ាន់នៅក្រោមច្បាប់យោធា។ ដូច្នេះដើម្បីធ្វើសន្និបាត បងប្អូនត្រូវទទួលលិខិតអនុញ្ញាតពីពួកអាជ្ញាធរ។ តែការទទួលលិខិតអនុញ្ញាតនោះគឺមិនស្រួលទេ ហើយប៉ូលិសច្រើនតែទុកវាចោលអស់មួយរយៈពេលយូរ។ បើប៉ូលិសមិនឲ្យលិខិតអនុញ្ញាតមុនសប្ដាហ៍នៃសន្និបាត បងហាវីទៅប៉ុស្តិ៍ប៉ូលិស ហើយអង្គុយនៅទីនោះរហូតដល់ពួកគេឲ្យ។ ដោយសារប៉ូលិសខ្មាសគេ បើមានជនបរទេសអង្គុយចាំនៅប៉ុស្តិ៍ប៉ូលិស នោះពួកគេព្រមឲ្យលិខិតអនុញ្ញាតនោះភ្លាមៗ។
លើកដំបូងដែលខ្ញុំឡើងភ្នំ
យើងឆ្លងទន្លេដែលរាក់នៅប្រទេសតៃវ៉ាន់ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ
ក្នុងអំឡុងសប្ដាហ៍ដែលយើងផ្សព្វផ្សាយជាមួយបងប្អូន ធម្មតាយើងដើរឡើងភ្នំនិងលុយទឹកទន្លេរហូតអស់មួយម៉ោងឬច្រើនជាង។ ខ្ញុំនឹកចាំលើកទី១ដែលខ្ញុំឡើងភ្នំ។ ក្រោយពីយើងញ៉ាំអាហារពេលព្រឹកមួយភ្លែត យើងចេញដំណើរតាមឡានក្រុងនៅម៉ោង៥:៣០ព្រឹកទៅភូមិឆ្ងាយមួយ។ ក្រោយមកយើងដើរលុយបាតទន្លេដ៏ធំល្វឹងល្វើយ ហើយឡើងភ្នំ។ ភ្នំនោះគឺចោតខ្លាំងដល់ម្ល៉េះបានជាជើងរបស់បងប្រុសដែលដើរឡើងមុនខ្ញុំ នៅចំខាងមុខភ្នែករបស់ខ្ញុំ។
នៅព្រឹកនោះ បងហាវីបានផ្សព្វផ្សាយជាមួយបងប្អូនខ្លះពីតំបន់នោះ។ រីឯខ្ញុំផ្សព្វផ្សាយម្នាក់ឯងនៅភូមិតូចមួយដែលមានមនុស្សនិយាយភាសាជប៉ុន។ ប្រហែលជានៅម៉ោង១ថ្ងៃ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ទន់ដៃទន់ជើង ដោយសារខ្ញុំមិនបានញ៉ាំអ្វីសោះអស់ច្រើនម៉ោង។ ពេលខ្ញុំបានជួបប្ដីខ្ញុំ មិនមានបងប្អូនឯទៀតនៅជាមួយគាត់ទេ។ បងហាវីបានប្ដូរទស្សនាវដ្ដីខ្លះដើម្បីបានពងមាន់ឆៅបី។ គាត់បានបង្ហាញខ្ញុំអំពីរបៀបញ៉ាំពងមាន់នោះដោយចោះវាទាំងសងខាង ហើយបឺត។ ទោះជាមើលទៅវាមិនឆ្ងាញ់ក៏ដោយ ខ្ញុំសាកល្បងញ៉ាំមួយ ហើយខ្ញុំក៏បានញ៉ាំពងមាន់មួយចុងក្រោយដែរ។ ហេតុអ្វី? ដោយសារបងហាវីមានអារម្មណ៍ថាគាត់មិនអាចបីខ្ញុំចុះភ្នំបានទេ បើខ្ញុំសន្លប់ព្រោះហេវពេក។
ការងូតទឹកខុសពីធម្មតា
នៅសន្និបាតប្រចាំមណ្ឌលមួយ ខ្ញុំបានជួបរឿងដ៏ចម្លែកមួយ។ យើងស្នាក់នៅផ្ទះរបស់បងប្រុសម្នាក់នៅក្បែរសាលប្រជុំ។ ដោយសារជនជាតិអេមីសចាត់ទុកថាការងូតទឹកជារឿងសំខាន់ នោះប្រពន្ធរបស់អ្នកត្រួតពិនិត្យប្រចាំមណ្ឌលម្នាក់បានរៀបចំអ្វីផ្សេងៗដើម្បីឲ្យយើងងូតទឹក។ បងហាវីជាប់រវល់ ហេតុនេះគាត់បានសុំខ្ញុំឲ្យទៅមុន។ ប្រពន្ធរបស់អ្នកត្រួតពិនិត្យប្រចាំមណ្ឌលបានរៀបចំធុងទឹកត្រជាក់មួយ ធុងទឹកក្ដៅមួយ និងធុងទទេមួយ។ ខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលដែលគាត់បានដាក់វានៅក្រៅផ្ទះ នៅចំកន្លែងដែលបងប្អូនជួយរៀបចំសន្និបាតអាចឃើញ។ ខ្ញុំមិនដែលងូតទឹកបែបនេះទេ ដូច្នេះខ្ញុំបានសុំគាត់ឲ្យយកវាំងននណាមួយមកបាំង តែគាត់បានយកផ្ទាំងប្លាស្ទិកថ្លាមកឲ្យខ្ញុំ! ខ្ញុំគិតថានឹងទៅងូតទឹកនៅខាងក្រោយផ្ទះដើម្បីកុំឲ្យមានគេឃើញខ្ញុំ។ ប៉ុន្តែនៅទីនោះ មានក្ងានដែលចង់ហួរអ្នកណាដែលទៅជិតវា។ ដូច្នេះខ្ញុំក៏គិតក្នុងចិត្តថា «បងប្អូនរវល់ខ្លាំងអ៊ីចឹង មិនចាប់អារម្មណ៍ថាខ្ញុំកំពុងងូតទឹកទេ ហើយបើខ្ញុំមិនងូត ពួកគេនឹងទើសចិត្ត។ អ៊ីចឹងខ្ញុំងូតតែម្ដងទៅ»។
យើងស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណីរបស់ជនជាតិអេមីស
សៀវភៅសម្រាប់ជនជាតិអេមីស
បងហាវីបានឃើញថាបងប្អូនជនជាតិអេមីសពិបាករីកចម្រើនក្នុងសេចក្ដីពិត ដោយសារពួកគេជាច្រើននាក់មិនចេះអក្សរ ហើយពួកគេមិនមានសៀវភៅរបស់យើងជាភាសាអេមីសទេ។ មើលទៅគឺជាការល្អឲ្យបង្រៀនបងប្អូនចេះអានភាសាខ្លួនឯង ដោយសារមិនយូរមុននោះ ភាសាអេមីសចាប់ផ្ដើមសរសេរដោយប្រើតួអក្សរដូចភាសាអង់គ្លេស។ ការធ្វើដូច្នេះគឺមិនស្រួលទេ ប៉ុន្តែយូរៗទៅ បងប្អូនអាចសិក្សាដោយខ្លួនឯង។ សៀវភៅភាសាអេមីសចាប់ផ្ដើមចេញផ្សាយនៅឆ្នាំ១៩៦៦ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៦៨ ទស្សនាវដ្ដីប៉មយាមជាភាសាអេមីសចាប់ផ្ដើមបោះពុម្ពផ្សាយដែរ។
ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលមិនចង់ឲ្យយើងបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅដែលមិនមែនជាភាសាចិនទេ។ ដូច្នេះដើម្បីជៀសវាងពីបញ្ហា ទស្សនាវដ្ដីប៉មយាមភាសាអេមីសបានត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយតាមរបៀបផ្សេងៗ។ ជាឧទាហរណ៍ អស់មួយរយៈពេល យើងប្រើទស្សនាវដ្ដីប៉មយាមដែលមានទាំងភាសាអេមីសទាំងភាសាចិនកុកងឺ។ ដូច្នេះ មនុស្សឯទៀតសន្និដ្ឋានថាយើងកំពុងបង្រៀនជនជាតិអេមីសឲ្យចេះអានភាសាចិន។ តាំងពីពេលនោះមក អង្គការរបស់ព្រះយេហូវ៉ាបានផ្ដល់សៀវភៅផ្សេងៗជាច្រើនជាភាសាអេមីសដើម្បីជួយមនុស្សជាទីស្រឡាញ់ទាំងនេះឲ្យរៀនសេចក្ដីពិតពីគម្ពីរ។—សកម្ម. ១០:៣៤, ៣៥
គ្រាមួយដែលមានការសម្រិតសម្រាំង
អស់ជាច្រើនឆ្នាំ បងប្អូនជនជាតិអេមីសជាច្រើននាក់មិនរស់នៅស្របតាមខ្នាតតម្រារបស់ព្រះទេ។ បងប្អូនខ្លះមានរបៀបរស់នៅប្រាសចាកសីលធម៌ ប្រមឹកស្រា ឬប្រើថ្នាំជក់និងម្លូស្លា ដោយសារពួកគេមិនបានយល់គោលការណ៍គម្ពីរយ៉ាងច្បាស់ទេ។ បងហាវីបានទៅក្រុមជំនុំជាច្រើនដើម្បីជួយបងប្អូនឲ្យយល់អំពីទស្សនៈរបស់ព្រះយេហូវ៉ាចំពោះរឿងទាំងនេះ។ មានម្ដងនោះ យើងមានបទពិសោធន៍ដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់នៅដើមដំបូង។
ពួកអ្នកដែលមានចិត្តរាបទាបសុខចិត្តធ្វើការកែប្រែ ប៉ុន្តែគួរឲ្យស្ដាយ បុគ្គលជាច្រើននាក់មិនបានធ្វើដូច្នេះទេ ហើយអ្នកផ្សាយនៅប្រទេសតៃវ៉ាន់បានធ្លាក់ចុះពី២.៤៥០នាក់ជាងទៅប្រហែលជា៩០០នាក់ក្នុងអំឡុងរយៈពេល២០ឆ្នាំ។ នេះគួរឲ្យធ្លាក់ទឹកចិត្ត តែយើងដឹងថាព្រះយេហូវ៉ានឹងមិនឲ្យពរដល់អង្គការដែលមិនស្អាតស្អំទេ។ (២កូ. ៧:១) ក្រោយពីនោះ ក្រុមជំនុំនានាបម្រើព្រះយេហូវ៉ាតាមរបៀបស្អាតស្អំ ហើយដោយសារពរពីលោក ឥឡូវប្រទេសតៃវ៉ាន់មានអ្នកផ្សាយជាង១១.០០០នាក់។
ក្រោយពីឆ្នាំ១៩៨០ យើងឃើញថាបងប្អូននៅក្រុមជំនុំភាសាអេមីសមានជំនឿមាំមួនជាង ហើយបងហាវីអាចចំណាយពេលច្រើនជាងជាមួយនឹងជនជាតិចិន។ គាត់សប្បាយចិត្តដែលបានជួយប្ដីរបស់បងស្រីមួយចំនួនឲ្យក្លាយទៅជាអ្នកជឿ។ ខ្ញុំនឹកចាំថាគាត់និយាយថា គាត់សប្បាយចិត្តណាស់ពេលបងប្រុសម្នាក់ក្នុងចំណោមបងប្រុសទាំងនោះបានអធិដ្ឋានទៅព្រះយេហូវ៉ាជាលើកដំបូង។ ខ្ញុំក៏សប្បាយចិត្តដែរ ដែលខ្ញុំបានបង្រៀនមនុស្សជាច្រើននាក់ឲ្យចូលទៅជិតព្រះយេហូវ៉ា ហើយថែមទាំងបានបម្រើនៅការិយាល័យសាខាតៃវ៉ាន់ជាមួយកូនប្រុសនិងកូនស្រីនៃសិស្សគម្ពីរពីមុនរបស់ខ្ញុំទៀតផង។
ការបាត់បង់ដ៏ឈឺចាប់
ឥឡូវ ខ្ញុំគ្មានដៃគូទេ។ ក្រោយពីរៀបការជិត៥៩ឆ្នាំ បងហាវីដែលជាប្ដីជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្ញុំបានស្លាប់នៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១០ ដោយសារជំងឺមហារីក។ គាត់បានបម្រើពេញពេលជិត៦០ឆ្នាំ។ ខ្ញុំនៅតែនឹកគាត់ខ្លាំងណាស់។ ប៉ុន្តែខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់ដែលខ្ញុំអាចគាំទ្រគាត់នៅគ្រានៃការចាប់ផ្ដើមកិច្ចការរបស់យើងនៅប្រទេសពីរដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍។ យើងបានរៀនចេះនិយាយភាសាអាស៊ីដ៏ពិបាកពីរ ហើយបងហាវីក៏ចេះសរសេរភាសាទាំងនោះដែរ។
ប្រហែលជាបួនឆ្នាំក្រោយពីបងហាវីស្លាប់ គណៈអភិបាលបានសម្រេចចិត្តថា ដោយសារខ្ញុំកាន់តែចាស់ទៅ គឺជាការល្អឲ្យខ្ញុំត្រឡប់ទៅប្រទេសអូស្ត្រាលីវិញ។ ដំបូងខ្ញុំគិតថា ‹ខ្ញុំមិនចង់ចាកចេញពីប្រទេសតៃវ៉ាន់ទេ›។ ប៉ុន្តែបងហាវីបានបង្រៀនខ្ញុំថាកុំនិយាយទេទៅអង្គការរបស់ព្រះយេហូវ៉ា ដូច្នេះខ្ញុំបានទៅ។ ក្រោយមក ខ្ញុំអាចឃើញថាការសម្រេចចិត្តនោះគឺប្រកបដោយប្រាជ្ញា។
ខ្ញុំសប្បាយចិត្តដែលខ្ញុំអាចនិយាយភាសាជប៉ុននិងភាសាចិនដើម្បីណែនាំពួកអ្នកចូលទស្សនាបេតអែល
សព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំបម្រើនៅការិយាល័យសាខាអូស្ត្រាឡាស៊ីពីថ្ងៃច័ន្ទដល់ថ្ងៃសុក្រ ហើយផ្សព្វផ្សាយជាមួយក្រុមជំនុំនៅថ្ងៃសៅរ៍អាទិត្យ។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្តដែលខ្ញុំអាចប្រើភាសាជប៉ុននិងភាសាចិនដើម្បីនិយាយណែនាំពួកអ្នកដែលចូលទស្សនាបេតអែលដែលនិយាយភាសាទាំងនោះ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំការប្រោសឲ្យរស់ឡើងវិញដែលបានត្រូវសន្យា ដោយដឹងថាបងហាវីដែលរៀនថាកុំនិយាយទេទៅព្រះយេហូវ៉ា នៅក្នុងការនឹកចាំរបស់លោក។—យ៉ូន. ៥:២៨, ២៩
^ វគ្គ 14 ទោះជាសព្វថ្ងៃនេះភាសាចិនជាភាសាផ្លូវការនៅប្រទេសតៃវ៉ាន់ក្ដី ភាសាជប៉ុនធ្លាប់ជាភាសាផ្លូវការនៅទីនោះអស់ជាច្រើនឆ្នាំ។ ដូច្នេះ នៅពេលនោះ ជនជាតិភាគតិចផ្សេងៗនៅប្រទេសតៃវ៉ាន់ចេះនិយាយភាសាជប៉ុន។
