တၢ်အိၣ်မူ တၢ်လဲၤခီဖျိအဂ့ၢ်
မူဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ် ပတဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် နီတဘျီဘၣ်
ဖဲကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ် လီၤဝံၤအခါ ထံကျိတဘိန့ၣ် အိၣ်ထဲကပံာ်လီၤ. ထံကျိန့ၣ် ယွၤလီၤဝဲဆူၣ်မးအဃိ ဆီၣ်ဖျိးကွံာ်လၢၢ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ယၤဒီးယဝၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အ့မံး(စ်) လၢအကျိာ်ထံတၢ်တဂၤ ပျံၤတၢ်ဒိၣ်မး ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢဝၢ်ဘးခီတဖၣ်န့ၣ် ကွၢ်ပှၤဒီး သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ ပဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပစးထီၣ်ခီဂာ်ဝဲထံကျိလီၤ. အဆိကတၢၢ် ပဘၣ်နီဝဲပကါဆံးဆံးဖိတခိၣ် လၢကါဖးဒိၣ်အလီၢ်ခံလီၤ. ဖဲန့ၣ် ပျံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ထးမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢအကဖီၣ်ဃာ်ပကါန့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ဒီးကါဖးဒိၣ်န့ၣ် လဲၤဝဲကယီကယီလီၤ. ဒ်သိးပကလဲၤတုၤလၢ ဝၢ်ဘးခီအဂီၢ် ပတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢာ်ဝဲအါမးလီၤ. ပဃ့ဘါထုကဖၣ်သပှၢ်ပှၢ် ဒ်သိးပကလဲၤတုၤဘၣ် ပူၤပူၤဖျဲးဖျဲးအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးန့ၣ် ဖဲ ၁၉၇၁ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်လၢထဲၣ်ဝၣ် မုၢ်ထီၣ်တကပၤ ဒီးတၢ်လီၢ်န့ၣ်အိၣ်ယံၤဒီး ပအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်တၢ်လီၢ်လၢ အမံးလးလၢ အကထိတဖၣ်ညါလီၤ. ခဲအံၤယကတဲပၠးသု ပတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ.
သ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ
ဟၣ်ဖံၤန့ၣ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအိၣ်လွံၢ်ဂၤ ဒီးအမ့ၢ်ပှၤဝဲၢ်ကိလီၤ. အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒိးန့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ Midland Junction လၢအီးစတြ့လံယါ အမုၢ်နုာ်တခီလီၤ. Midland Junction န့ၣ် လၢညါမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်လီၤ. ကဘၣ်ဖဲ ၁၉၃၀ နံၣ် စံပွါယ့လီၤအဆၢကတီၢ်လီၤ. ဟၣ်ဖံၤသ့ၣ်ညါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဒိးဘျၢထံဖဲ အသးအိၣ် ၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဒိးန့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဝံၤတယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ မူဒါတခါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ဒီးပှၤဟ့ၣ်လီၤအီၤမူဒါလၢ အကဖးဝဲ တၢးထီခိးတၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးအဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးဘၣ် အဃိ အဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ တဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဒီးတဲဘၣ်အီၤလၢ “ဖဲယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ မ့ၢ်ဟ့ၣ်လီၤနၤမူဒါ တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲလၢ နတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလံ.”—၂ ကရံၣ်သူး ၃:၅.
ယမၤလိန့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ကီၢ်အဲကလံးအပူၤလီၤ. ယမိဒီးယနီစ့ၢ်ကီး ဒိးန့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. မ့မ့ၢ်ယပါန့ၣ် လၢခံမး အစးထီၣ်တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အခီၣ်ထံးခါဒု အထီဒါပှၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. အဝဲထီဒါပှၤသနာ်က့ ဖဲယအိၣ်ခွံနံၣ်ဘျဲၣ်အခါ ယဒိးဘျၢထံလီၤ. ယပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ယကမၤပှၤလဲၤလၢညါဒီး ယကကဲထီၣ်မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်တဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယသးနံၣ်မ့ၢ်တပှဲၤထီၣ် ၂၁ ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယပၢ်တဟ့ၣ်ယၤ
အခွဲးလၢ ယကမၤပှၤလဲၤလၢညါဘၣ်. အဃိ ယဘၣ်အိၣ်ခိးတုၤလၢန့ၣ်ညါဒု ယအိၣ်ခိးတကဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယသးနံၣ်ပှဲၤထီၣ် ၁၆ အခါ ယလဲၤအိၣ်ဒီးယနီလၢ ကီၢ်အီးစတြ့လံယါလီၤ. ဖဲယသးနံၣ်အိၣ် ၁၈ နံၣ်န့ၣ် ယစးထီၣ်မၤ ပှၤလဲၤလၢညါလီၤ.လၢကီၢ်အီးစတြ့လံယါန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤလီၤ. ပဝဲခံဂၤလၢာ် ပအဲၣ်ဒိးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒ်မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်အသိးလီၤ. ပဖျီပသးဖဲ ၁၉၅၁ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပမၤပှၤလဲၤလၢညါ ခံနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤမၢပမၤကဝီၤအတၢ်မၤလီၤ. မ့ၢ်လၢကဝီၤအတၢ်မၤလၢ ကီၢ်အီးစတြ့လံယါ အမုၢ်နုာ်တခီန့ၣ် တၢ်လီၢ်လဲၢ်မးအဃိ ပကဘၣ်လဲၤနီကါ လၢတၢ်လီၢ်ဃ့ထီ ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအအိၣ်ယံၤဒီး ဝ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပတၢ်မုၢ်လၢ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ
ဖဲ ၁၉၅၄ နံၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲမုာ်ပှၤလၢ ပကလဲၤထီၣ်ဘၣ် ကံးလဧးကၠိလၢ အပှဲၤထီၣ် ၂၅ ဝီတဝီန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကကဲထီၣ်ဘၣ် မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်န့ၣ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ပလဲၤဒိးကဘီတုၤလၢ နူယီးဒီး ပစးထီၣ်ထီၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံကၠိလီၤ. လၢကံးလဧးအကၠိန့ၣ် ပဘၣ်မၤလိဝဲ စပဲနံးအကျိာ်လီၤ. ဒီးကျိာ်အံၤကီဒိၣ်မးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤအဂီၢ် ခီဖျိလၢ အဖးသီၣ်ဝဲ R’s အကလုၢ်တသ့ဘၣ်အဃိလီၤ.
ဖဲပထီၣ်ကၠိအခါ ပှၤသိၣ်လိတၢ်တဖၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ပှၤလၢအသးအိၣ် ဟံးထီၣ်မူဒါလၢ ကီၢ်ယပၣ်တဖၣ် ကလဲၤဆဲးလီၤအမံၤလၢ ကမၤလိယပၣ်အကျိာ်လီၤ. ပဃုထၢလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ ကရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ဝဲလၢပဂီၢ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ အဲလ်ဘၢၣ် စိဒၢၤ လၢအမ့ၢ်ပှၤသိၣ်လိ ကံးလဧးကၠိတဂၤ ထံၣ်ဝဲလၢ ပတလဲၤဆဲးလီၤပမံၤဒံးဘၣ်. အဃိ အဝဲတဲဘၣ်ပှၤလၢ “ဆိကမိၣ်ထံအီၤသၢၤ.” ခီဖျိလၢ ပထုးယံာ်ထုးနီၢ်သးအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဲဝဲလၢ “ယၤဒီးပှၤသိၣ်လိတၢ်ဖိအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပကွဲးလီၤန့ၢ်သုမံၤဝံၤလံ. ခိးကွၢ်ထံၣ်, မ့ၢ်သုတဲယပၣ်အကျိာ်ကဘၣ်ကၠ့ၤဧါ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ မၤလိဝဲကျိာ်အံၤ ညီဒိၣ်န့ၢ်ဒံး စပဲနံးအကျိာ်လီၤ.
ပလဲၤတုၤလၢ ကီၢ်ယပၣ်ဖဲ ၁၉၅၅ နံၣ် လၢထံကီၢ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အိၣ်ထဲအဂၤ ၅၀၀ လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤန့ၣ် အိၣ် ၂၆ နံၣ် ဒီးဖဲန့ၣ်ယအိၣ်ထဲ ၂၄ နံၣ်ဒံးလီၤ. ပလီၤဘၣ်မူဒါလၢ ဝ့ၢ်ခိဘံ ဒီးပမၤကစၢ်ယွၤတၢ်မၤဖဲန့ၣ် လွံၢ်နံၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး ပှၤမၢပက့ၤမၤကဒါလၢ ကဝီၤအတၢ်မၤလၢအဘူးဒီး ဝ့ၢ်နါကိၤယၤလီၤ. ပအိၣ်ဖဲန့ၣ်မုာ်မး ခီဖျိလၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ, တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ် ပကၠဲးအီၤဒိၣ်မးအဃိလီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂၤတခါလၢ ပဂ့ၢ်လိာ်ယဟိဝၤယွၤတသ့ဘၣ်လီၤ.
မူဒါသီအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအသီအိၣ်ထီၣ်ဝဲ
ဖဲပမၤကဝီၤအတၢ်မၤ သၢနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယပၣ်အဝဲၤတြၢ်မၢ ပလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ ထဲၣ်ဝၣ် လၢပှၤအါမံး(စ်)ဖိ ကလုာ်ဒူၣ်အကျါလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အါမံး(စ်)ဖိတနီၤ ကဲထီၣ်ဝဲပှၤလၢအထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိ ထဲၣ်ဝၣ်အဝဲၤတြၢ်လိၣ်ဘၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အကတိၤယပၣ်အကျိာ် ဒ်သိးကပတုာ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤလၢအထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ. * ပမၤတၢ်မၤလၢ ကီၢ်ယပၣ်န့ၣ်မုာ်ဒိၣ်မး အဃိ ပကဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် မူဒါအသီန့ၣ် ကီလၢပဂီၢ်ဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပတကြၢးဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် ပမူဒါအသီအံၤဘၣ်အဃိ ပတူၢ်လိာ်ဝဲမူဒါအသီအံၤလီၤ.
ပလဲၤတုၤလၢ ထဲၣ်ဝၣ် ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁၉၆၂ နံၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ထဲၣ်ဝၣ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အိၣ်ဝဲထဲ ၂,၂၇၁ ဂၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤအါမံး(စ်)ဖိလီၤ. အဆိကတၢၢ် ပဘၣ်မၤလိဝဲ တရူးအကျိာ်လီၤ. ပကမၤလိ တရူးကျိာ်အဂီၢ်န့ၣ် ပအိၣ်ထဲတရူးလံာ်တဘ့ၣ်ဧိၤ ဒီးပှၤလၢအသိၣ်လိပှၤ တရူးအကျိာ်တဂၤန့ၣ် အတဲကီၤလၤဝါကျိာ် တဘၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. သနာ်က့ ပမၤလိဝဲလီၤ.
ဖဲပလဲၤတုၤလၢထဲၣ်ဝၣ်ဒီး တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ မူဒါလၢဝဲၤတြၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဝဲၤတြၢ်န့ၣ် ဆံးဝဲအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲမူဒါဒီး ဘၣ်ကွၢ်ထွဲစ့ၢ်ကီး ပှၤအါမံး(စ်)ဖိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် တလါသၢနွံညါလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲဘၣ်ကွၢ်ထွဲဝဲ ကဝီၤအတၢ်မၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကဝီၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ယပၣ်အကျိာ် ဒီးပှၤအါမံး(စ်)ဖိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်နၢ်ပၢၢ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ထဲလၢ တရူးအကျိာ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ တဲဝဲတရူးအကျိာ်တဘၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဒံးဘၣ်အဃိ ဖဲအဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တရူးအကျိာ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ကျိာ်ထံက့ၤဝဲလၢ အါမံး(စ်)အကျိာ်လီၤ.
ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ထဲၣ်ဝၣ်အိၣ်လၢ Martial law တၢ်ဘျၢအဖီလာ်အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကမၤကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ကဘၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲအခွဲးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အခွဲးအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. ညီနုၢ်န့ၣ် ပလံးသ့ၣ်တဖၣ် ထုးယံာ်ထုးနီၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး တဟ့ၣ်လီၤဝဲအခွဲးညီညီဘၣ်. ပလံးသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အနွံဘၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ ကလဲၤလၢပလံးအရူ ဒီးကဆ့ၣ်နီၤအိၣ်ခိးဝဲတုၤလၢ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးတထံၣ်လီၤ. ညီနုၢ်ပလံးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖဲကီၤလၤဝါဟဲဆ့ၣ်နီၤ အိၣ်ခိးတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အရူမဲာ်ညါအခါ အဝဲသ့ၣ်မဲာ်ဆှးအဃိ ကရီဟ့ၣ်လီၤဝဲလံာ်အုၣ်သးန့ၣ်လီၤ.
ယထီၣ်ဝဲကစၢၢ် အဆိကတၢၢ်တဘျီ
ဖဲပလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အခါ ညီနုၢ်ယံာ်ဝဲ တဘျုးနွံညါလီၤ. ဖဲန့ၣ် ပဘၣ်ဟးလၢပခီၣ် ယံာ်ဝဲတနၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်ညါ. တကးဒံးဘၣ် ပဘၣ်ထီၣ်ကစၢၢ် ဒီးခီဂာ်ထံကျိတဖၣ်လီၤ. ယနီၣ်ဘၣ်က့ၤဖဲ ယထီၣ်ကစၢၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီအခါလီၤ. ပကရီအီၣ်ဂီၤခီတၢ်အီၣ်ဝံၤ ပလဲၤဒိးထီၣ်ဘၢး(စ်)ကါ ဖဲဂီၤခီ ၅:၃၀ ဒီးဒ်သိးပကလဲၤတုၤလၢသဝီအဂီၢ် ပဘၣ်လဲၤခီဂာ်ဝဲထံကျိ ဒီးလဲၤထီၣ်ကစၢၢ်လၢပခီၣ်ဒံးလီၤ. ကစၢၢ်လၢပဘၣ်လဲၤထီၣ်အီၤန့ၣ် အိၣ်ထီၣ်ထူၣ်ဒိၣ်မးအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအလဲၤထီၣ်လၢယမဲာ်ညါန့ၣ် အခီၣ်အိၣ်ဝဲလိၤလိၤဒီး ယမဲာ်သၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်တဂီၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ မၤသကိးတၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ယၤန့ၣ် ယလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ သဝီဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ်အပူၤ ထဲတဂၤဧိၤလီၤ. ဖဲန့ၣ် ပှၤတဲယပၣ်အကျိာ်အိၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတနၣ်ရံၣ်တီတီန့ၣ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယလီၤဘဲဒီးယဂံၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. မ့ၢ်လၢယတအီၣ်ဘၣ်တၢ်အီၣ် န့ၢ်ဝဲတဘျုးနၣ်ရံၣ်လံအဃိလီၤ. ဖဲယထံၣ်လိာ်သးဒီးယဝၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တအိၣ်လၢပခိၣ်ပဃၢၤနီတဂၤဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယဝၤဆီတလဲဝဲ မဲးကစံတနီၤဒီး ဆီဒံၣ်သံသိသၢဖျၢၣ်လီၤ. အဝဲပၠးယၤလၢ ယကဘၣ်အီၣ် ဆီဒံၣ်သံသိဒ်လဲၣ်ဒီး အမၤဖျိဝဲဆီဒံၣ်အခိၣ်ထိးတစဲး ဒီးတကျီၤလီၤလၢအကိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် ဖျါလၢအတဝံၣ်ဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် ယအီၣ်ကွၢ်အီၤတဖျၢၣ်လီၤ. ဒီးဆီဒံၣ်လၢအအိၣ်တ့ၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ် မတဂၤကအီၣ်ဝဲလဲၣ်. မ့ၢ်လၢယလီၤဘဲဒိၣ်တလၢအဃိ ယအီၣ်ဝဲဆီဒံၣ်လၢ အအိၣ်တ့ၢ်ဝဲတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်ယိၣ်လၢ ယမ့ၢ်သးပ့ၤနီၣ်ယသးန့ၣ် ယဝၤစိာ်လီၤယၤလၢ ကစၢၢ်ဖီလာ်တန့ၢ်ဘၣ်အဃိလီၤ.
တၢ်လုၢ်ထံလီၢ်လၢ အလီၤဆီဒိၣ်မးတခါ
ဘၣ်တဘျီ ဖဲကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်ဝဲအခါ ယထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတခါလၢ ညီနုၢ်တကဲထီၣ်အသးကြီကြီဘၣ်. ပဘၣ်လဲၤအိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်
တဂၤအဟံၣ် လၢအအိၣ်လၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အကပၤလီၤ. ပှၤအါမံး(စ်)ဖိတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဒိၣ်ဝဲတၢ်လုၢ်ထံလီၢ်အဃိ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်အမါ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်လုၢ်ထံအလီၢ်တခါလီၤ. ခီဖျိလၢ ယဝၤအတၢ်မၤအါအဃိ အဝဲမၢယလဲၤလုၢ်ဆိထံန့ၣ်လီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤယၤထံစဲၤသၢဖျၢၣ် ထံကိၢ်တဖျၢၣ်, ထံချံၣ်တဖျၢၣ် ဒီးအဝဲတဖျၢၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲခီလီလီလီၤ. ယကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလၢ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်အမါအံၤ ပာ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ ဟံၣ်ချၢလိၤလိၤ ဒီးဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အမဲာ်ညါ အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ် ထံၣ်စိနၤ သ့လိၤညါ. ဒီးတကးဘၣ် နကွၢ်စိဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အကတဲာ်ကတီၤဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ဖျါလိၤညါဒၢး. အဃိ ယဃ့ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ ကဟဲစိာ်န့ၢ်ယၤ တၢ်ဘျးသဒၢတၢ်တဘ့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲဟဲစိာ်န့ၢ်ယၤလၢ ဖျးစတံးဖးလဲၢ်တဘ့ၣ်. ယဆိကမိၣ်လၢ ယမ့ၢ်လဲၤလုၢ်ထံလၢ ဟံၣ်လီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤတထံၣ်ယၤနီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ထိၣ်ဒ့ၣ်တနီၤ ဟဲမိာ်ထီၣ်အခိၣ်ဒီး ယဆိကမိၣ်လၢ ကဟဲစိးယၤလီၤ. ယတဲလီၤယသးလၢ ‘ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတၢ်မၤအါအဃိ တမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလၢ ယလုၢ်ထံဘၣ်. အဃိ ယတဆိကမိၣ်တၢ် နီတမံၤလၢၤဘၣ်’ ဒီး ယလုၢ်က့ၤဝဲထံန့ၣ်လီၤ.လံာ်လဲၢ်လၢ ပှၤအါမံး(စ်)ဖိအဂီၢ်
ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အါမံး(စ်)ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ နီၢ်သးတခီအဂီၢ် ကီဒိၣ်မးလီၤ. ခီဖျိလၢ လံာ်လဲၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အကျိာ် တအိၣ်အါအါဘၣ်အဃိလီၤ. ပှၤအါမံး(စ်)ဖိအကျိာ်န့ၣ် ပှၤသူဝဲကီၤလၤဝါလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်အဃိ ညီဒိၣ်မးလၢ ပကသိၣ်လိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ ကဖးဝဲအနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်လီၤ. တၢ်မၤအံၤတညီဝဲဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် လၢခံဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖးဝဲလံာ်လဲၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်သ့ဝဲလီၤ. တၢ်ကရၢကရိလံာ်လဲၢ်လၢ အါမံး(စ်)အကျိာ်တနီၤန့ၣ် ပှၤစးထီၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤ ဖဲ ၁၉၆၀ နံၣ်ဘူးကကတၢၢ်ဒီး တၢးထီခိးတၢ်လၢ အါမံး(စ်)အကျိာ်စ့ၢ်ကီး ပှၤစးထီၣ်ရၤလီၤအီၤဖဲ ၁၉၆၈ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
လံာ်လဲၢ်လၢ တမ့ၢ်တရူးကျိာ်ဘၣ်န့ၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်တအဲၣ်လၢ ပှၤကရၤလီၤအီၤဘၣ်. အဃိ ဒ်သိးတၢ်ကီတၢ်ခဲ သုတကဲထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် တၢးထီခိးတၢ် လၢအါမံး(စ်)အကျိာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ထၢနုာ်အီၤလၢ ကျဲအကလုာ်ကလုာ်လီၤ. အဒိ, လၢတနံၣ်ဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢးထီခိးတၢ် ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ မဲဒရ့(န်)-အါမံး(စ်)အကျိာ်ခံကျိာ်လၢာ် တပူၤဃီလီၤ. ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ဟဲကွၢ်ဝဲဒီး အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပသိၣ်လိပှၤလီၢ်ကဝီၤဖိတဖၣ်လၢ တရူးအကျိာ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲလံာ်လဲၢ်တဖၣ် အါမံး(စ်)အကျိာ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤဂၤတဖၣ်လၢ ကမၤလိဘၣ် လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်လီၤ.—မၤတၢ် ၁၀:၃၄, ၃၅.
ဆၢကတီၢ်ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤမၤကဆှီထီၣ်က့ၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်
လၢအနံၣ်ခံဆံအတီၢ်ပူၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ပှၤအါမံး(စ်)ဖိအါဂၤ တအိၣ်မူမၤထွဲဒ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲ အသိးဘၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်တနၢ်ပၢၢ်
လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤ, အီလုၢ်ကိသံး, အီမိာ်ဒီး အီၣ်သဘျုၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ လဲၤအိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အါဖျၢၣ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးတခါ ဒ်တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ ယတဲဖျါထီၣ်အီၤလၢ အခီၣ်ထံးအသိးလီၤ.ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးသ့ၣ်တဖၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ် တဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူဘၣ်. လၢအနံၣ် ၂၀ အတီၢ်ပူၤ လၢထဲၣ်ဝၣ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အိၣ်အဂၤ ၂,၄၅၀ န့ၣ် အိၣ်တီၢ်က့ၤထဲအဂၤ ၉၀၀ လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် ပသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကရၢကရိလၢ အအိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အတကဆှီဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤတဆိၣ်ဂ့ၤဝဲဘၣ်. (၂ ကရံၣ်သူး ၇:၁) လၢခံ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤအီၤ ကယီကယီလီၤ. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ လၢထဲၣ်ဝၣ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အိၣ်ဝဲအဂၤ ၁၁,၀၀၀ ဘျဲၣ်လံန့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၈၀ နံၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤအါမံး(စ်)ဖိအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အနီၢ်သးလဲၤထီၣ်လဲၤထီဝဲလီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ ဟ့ၣ်လီၤအါထီၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပှၤတရူးဖိအကျါလီၤ. အဝဲသူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်ဒိၣ်မးလၢ အမၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢအဝၤတမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဝၤသးခုဒိၣ်မး ဖဲအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဝၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီအခါန့ၣ်လီၤ. ယၤစ့ၢ်ကီး ယသးခုဒိၣ်မးလၢ ယမၤစၢၤဘၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိအါဒူၣ် လၢကသုးဘူးအသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. ခဲအံၤ ယမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ယပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ အဖိမုၣ်ဖိခွါတဖၣ် လၢထဲၣ်ဝၣ်အဝဲၤတြၢ်အဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
ယသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး လၢယဝၤသံသဒၣ်ယၤ
ခဲအံၤ ယမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ် ယသးသမူတံၤသကိး တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဖဲပထီၣ်ပှၢ်ကအိၣ် ၅၉ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဝၤသးဘိသံဝဲလီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁ သီ, ၂၀၁၀ နံၣ်န့ၣ် ယဝၤသံလၢ ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအဃိလီၤ. ဒီးအဝဲမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ န့ၢ်ဝဲအနံၣ်ဃုဆံလီၤ. ယသ့ၣ်နီၣ်ဘၣ်အီၤဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဘၣ်အီၤ လၢကစၢ်ယွၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ တနံၤဘၣ်တနံၤလၢ ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်အပူၤလီၤ. ဒီးပတဲလိဘၣ်ဝဲ အ့ၡၢၣ်အကျိာ်လၢ အကီကတၢၢ်ခံကျိာ်အံၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ယဝၤန့ၣ် အဘၣ်ကွဲးလိအသးစ့ၢ်ကီးလီၤ.
ဖဲစှၤကိာ်နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ခီဖျိလၢယသးပှၢ်ထီၣ်အဃိ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ ယဘၣ်က့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤလၢ ကီၢ်အီးစတြ့လံယါလီၤ. အဆိကတၢၢ် ယဆိကမိၣ်လၢ ‘ယတအဲၣ်ဒိးပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ထဲၣ်ဝၣ်နီတစဲးဘၣ်.’ ဘၣ်ဆၣ် ယဝၤသိၣ်လိယၤလၢ ပတဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ နီတဘျီဘၣ်. အဃိ ယတဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်လၢၤဘၣ်. လၢခံ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယက့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤလၢ ကီၢ်အီးစတြ့လံယါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.
အခဲအံၤ မုၢ်တနံၤတုၤလၢ မုၢ်ယဲၢ်နံၤန့ၣ် ယမၤတၢ်လၢ ကီၢ်အီးစတြ့လံယါအဝဲၤတြၢ် ဒီးမ့မ့ၢ်လၢ မုၢ်ဃုနံၤဒီး မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤန့ၣ် ယမၤသကိးတၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤ. ဒီးယသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ယတဲဘၣ်ယပၣ်အကျိာ် ဒီးတရူးအကျိာ် ဖဲပှၤဟဲဟးကွၢ်ကီတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးအခါန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် ယအိၣ်ခိးတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၣ်ဖံၤ မၤလိဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤတဲအီၤန့ၣ် အတဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ဝဲ နီတဘျီဘၣ်. အဃိ ယသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ်အီၤ နီတဘျီဘၣ်.—ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉.
^ လံာ်အဆၢ. 14 လၢထဲၣ်ဝၣ်န့ၣ် ခဲအံၤပှၤသူဝဲတရူးအကျိာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယပၣ်အကျိာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကျိာ်လၢ ပှၤသူတ့ၢ်အီၤ အနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်လံ. ဒီးယပၣ်အကျိာ်န့ၣ် ပှၤသူဒံးအီၤလၢ ထဲၣ်ဝၣ်ကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်အကျါလီၤ.