Harvey qosayqa tawa wayqenkunamanta kuraqmi karan. Paymi Midland Junction llaqtapi llapa familiantin Jehová Diosmanta yacharanku, chayqa tarikun Australia nacionpin. Payqa Jehová Diosta munakuspan 14 watanpi bautizakapuran. Chay qhepamantaqmi Jehová Diospa llaqtanpi ima llank’aytapas chaskikullaran. Juj kutinmi Qhawaq qelqata leenanpaq niranku, ichaqa payqa manan munaranchu, piensaranmi mana leeyta atinanpaq. Chaymi juj iñiqmasinchis chaypi niran: “Pipas Jehová Diospa llaqtanpi ima ruwaytapas ruwanaykipaq nisunkiku chayqa paykunaqa yachankun chay llank’ayta allinta junt’anayki kasqanta”, nispa (2 Cor. 3:5).

Noqa, mamitay, kuraq ñañay iman Inglaterra nacionpi Jehová Diosmanta cheqaq kaqta yacharayku. Papaymi ichaqa qallariypiqa mana munaranchu, chaymantan ichaqa Jehová Diosmanta yacharan. Noqaqa isqon wataypin bautizakapurani chaymi precursora kanaypaq misionera kanaypaq ima yuyaykurani. Papaymi ichaqa 21 wataypiña precursora kanayta munaran. Noqan ichaqa mana munaranichu chaymi 16 wataypi kashaspay kuraq ñañaywan Australia nacionta tiyaq  ripurani. 18 watayman chayaspaytaqmi precursora kapurani.

Australia nacionpi kashaspaymi qosay Harveyta reqsirani, 1951 watapitaqmi casarakapurayku. Noqaykuqa maytan munasharayku misionero kayta. Chaykamaqa precursor jinan Jehová Diosta servisharayku. Chayllamanmi iñiq t’aqakunata watukunaykupaq invitawaranku, chaymi Australia nacionpi karu llaqtakunaman viajaspa iñiq t’aqakunata visitaq kayku.

1954 watapin 25 kaq clase Galaad Escuelaman invitawaranku, chayqa may kusikunapaqmi karan, piensaykusqaykun junt’akuyta qallarisharan. Nueva York llaqtamanmi juj barcopi chayarayku, chaypiqa allintan Bibliata t’aqwiyta qallarirayku. Galaad Escuelapaqqa español simitan yachanayku karan. Qosaypaqqa manan facilchu chay simita yachayqa karan.

Galaad Escuelapi yachachiq iñiqmasinchiskunan niwaranku: “Pikunan Japón nacionpi serviyta munankichis anotakuwaqchismi japonés rimayta yachanaykichispaq”, nispa. Noqaykun ichaqa mana anotakuraykuchu, suyakusharaykun maymanchus rinaykupaq niwanankuta. Chaymi Galaad Escuelapi yachachiq Albert Schroeder iñiqmasinchis niwaranku “piensaykuychisraq” nispa, chaymantan ichaqa niwaranku: “Llapa kay Escuelapi yachachiqkunan anotaykikuña japonés rimayta yachanaykichispaq”, nispa. Qosaypaqqa facilmi karan chay simita yachayqa.

1955 watapin Japón nacionman chayarayku. Chay nacionpiqa 500 iñiqmasikunan Diosmanta willashasqaku. Chay watapaqqa qosayqa 26 watanpin kasharan noqataq 24 wataypi. Iskayniykutan kachawaranku Kobe llaqtapi yanapakunaykupaq, chaypiqa tawa watan Diosta servisharayku. Chay pasaytan ichaqa jujmanta Nagoya llaqtapi watukuq umalliq kanaykupaq niwaranku, chaypiqa kusisqan kasharayku. Japón llaqtapiqa sumaqmi iñiqmasikunaqa kanku, chaypiqa mijuypas sumaqllañan, munaymi campokunapas qhawarikunapaq kan. Chaymantan ichaqa juj llaqtaman Diosmanta willaq rinaykupaq niwaranku.

Noqaykuqa kusisqan Jehová Diosta servisharayku Japón nacionpiqa watukuq umalliq jina. Chayllamanmi niwaranku Taiwán nacionman Diosmanta willaq rinaykupaq. Chaypin ami simita rimaq iñiqmasinchiskunaqa Diospa llaqtanmanta  t’aqakushasqaku, wakintaq Dios contra ima kashasqaku. Chayraykun Taiwán nacionpi kaq sucursal munasharan japonés rimaq juj iñiqmasita Taiwanpi kaq iñiqmasikunata yanapananpaq. * Chayman rinaykupaq decidiyqa manan facilchu karan, gustawaqkun Japonpi tiyay. Ichaqa yacharaykun imachus Dios niwasqankutaqa kasukunaykupuni kasqanta.

1962 watapin Taiwán nacionman chayarayku. Chaypiqa kasqa 2.271 iñiqmasinchiskunan yaqa llapankupas ami runakunan karanku. Chaypaqmi ichaqa chino rimayta yachanayku karan. Ichaqa yachachiwaqniyku profesorqa manan inglés simita yacharanchu. Chaywanpas atiraykupunin chino rimaytaqa.

Taiwán nacionpi yanapakusqayku qhepallamanmi Harvey qosaytaqa sucursalpi yanapakunanpaq churaranku. Juch’uylla sucursal kasqanraykun allinta llank’anankunata junt’aran, chaymantapas ami iñiqmasikunawanmi lloqsiq Diosmanta willaq. Watukuq umalliqta qhawariqtaq karan chayqa wakin asambleakunapin yachachinan karan. Payqa maytan munaran japonés rimaypi asambleapi yachachiyta, chaytaqa allintan entiendenkuman karan ami runakunaqa. Gobiernon ichaqa kamachikuran ima juñunakuypas chino simipi aparinankuta. Chaymi qosayqa chino simipi yachachiran manaña allintachu rimaran chaypas. Chaymi juj iñiqmasinchisqa chay yachachisqanta ami runakunapaq t’ijraran.

Chay tiempopiqa Taiwán nacionpin ley marcial nisqa kamachikuyta churaranku. Chaymi iñiqmasinchiskunaqa ima jatun juñunakuytapas aparinankupaqqa permisotaraq mañakunanku karan. Chay ruwayqa manan facilchu karan policiakunapas manan usqhaytachu chay permisotaqa qowaqku. Chaymi qosay Harveyqa permisota qomunankukama comisariapi suyakamuq. Chayta rikuspan policiakuna p’enqakuspa chay permisota usqhaylla qomuqku.

Iñiqmasinchiskunawan Diosmanta willaq rispaykuqa juj hora masmi puriq kayku orqokunata seqaspa mayukunata chimpaspa ima. Chay kutipin tutallamanta juj karu llaqtachaman carropi rirayku. Chayman chayaspataq mayuta chimpaspa orqota seqayta qallarirayku, chay orqoqa nishu sayaqmi kasqa chaymi sasa seqana karan.

Chay p’unchaypin qosay Harveyqa juj iñiqmasikunawan kuska Diosmanta willasharanku, noqan ichaqa juj juch’uy llaqtachapi japonés rimaq runakunaman Diosmanta willasharani. Ñataq tardeña karan chayqa manan imatapas mijuranichu, chaymi mana kallpaypas karanñachu. Chayllamanmi qosay Harveywan tuparani, wakin iñiqmasinchiskunaqa pasapusqakun chaymi qosaymanqa chay llaqtapi runakuna juj revistakunarayku kinsa runtuta qomusqaku. Chaypin qosayqa runtuta t’oqoruspa jankullata mijuchiwaran, manaña gustawaranchu chaypas juj runtutan mijurani, kinsataq runtukuna karan chayqa jujllañan kasharan chaymi chay runtutawan mijukapurani. Nishu sayaqtaq orqo karan chayqa manan qosayqa q’epiwayta atinmanchu karan desmayaqtiyqa.

Juj kutinmi asambleaman rinaykupaq juj watukuq umalliqpa wasinpi alojakurayku, juñunakunanchis wasiq ladopin wasinqa kasqa. Chay llaqtapiqa bañakuytan aswan allinpaq qhawariranku, chaymi watukuq umalliqpa esposanqa unuta apamuran bañakunaykupaq. Qosayqa ocupasqataq kasharan chayqa niwaranmi: “Qanraq ñaupaqta bañarakamuy”, nispa. Chaymi hermananchisqa juj valdepi q’oñi unuta apamuran jujninpitaq chiri unuta juj jarratawan apamusqa. Chaykunatan ichaqa jawa patioman churamuran chaypi bañakunaypaq, ladollanpitaq kasharan juñunakunanchis wasi chayqa, iñiqmasinchiskunan chaypi kasharanku. Manataq rikuwanankuta munaranichu chayqa juj q’eperinatan tapakunaypaq mañakurani ichaqa juj llajsa plasticotan apamuwasqa. Chaymi noqaqa wasi qhepaman rispa chaypi bañakuyta munarani, chaypin ichaqa ch’ikakuq patokuna kashasqa. Chaymi piensaykurani: “Manan juñunakuna wasipi kaq iñiqmasikunaqa reparawankumanchu bañakusqaytaqa”, nispa. Chaymi chayllapiña bañakurani.

Harvey qosaymi repararan ami simita rimaq iñiqmasikunaqa mana iñiyninkupi wiñashasqankuta. Paykunaqa manan leeyta yachasqakuchu manataqmi qelqakunapas rimasqanku simipiqa kasqachu. Chayraqtaq rimasqanku simipi qelqakuna lloqsimusharan chayqa, iñiqmasinchiskunatan yachachirayku rimasqanku simipi leeyta, chayqa manan facilchu karan. Tiempowanmi iñiqmasinchiskunaqa paykunallamantaña leeranku estudiarankupas. 1968 watapitaqmi ami rimaypi Qhawaq revista lloqsimuran.

Gobiernon ichaqa chino simillapi ima qelqakunapas ruwakunanta munaran, manan juj simikunapiqa. Chaymi Qhawaq revistaqa iskay rimaykunapi lloqsimuran kaq qelqallapi chino simipi ami simipiwan. Chaymi Jehová Diospa llaqtanqa askha qelqakunata ruwachimuran ami simipi. Chhaynapi askha runakuna Bibliamanta cheqaq kaqta yachanankupaq (Hech. 10:34, 35).

1960, 1970 watakunapin ami simita rimaq iñiqmasinchiskunaqa mana Jehová Diospa munasqanman jinachu kausasharanku. Manataq Bibliaq  nisqanta allintachu entienderanku chayqa, qhelli ruwaykunapi, machaypi, mana allin ruwaykunapi iman purisharanku. Chaymi Harvey qosayqa askha iñiq t’aqakunata visitaran, chhaynapi Jehová Dios imaynatas chay ruwasqankuta qhawarin chayta allinta entiendenankupaq. Chay iñiq t’aqakunata visitashaqtiykun ñaupaqpi willamusqaykuqa pasawaranku.

Chaypi kaq wakin k’umuykukuq iñiqmasikunaqa cambiaytan atiranku mana allin ruwasqankuta, wakinmi ichaqa mana cambiarankuchu. Chaymi Taiwán nacionpi iñiqmasinchiskunaqa 2.450 iñiqmasikunamanta 900 iñiqmasikunallaña kapuranku. Chayqa maytan llakichiwaranku. Yacharaykun Jehová Diosqa qhellipi puriq llaqtantaqa mana bendecinan kasqanta (2 Cor. 7:1). Chayraykun Jehová Diospa llaqtanpiqa tiempowan qhelli ruwaykuna chinkapuran. Chaymi kunanqa Taiwán nacionpiqa 11.000 masmi iñiqmasinchiskunaqa kashanku.

1980 watamantapachan ami simita rimaq iñiq t’aqakunaqa iñiyninkupi wiñayta qallariranku. Qosaymi ichaqa tukuy atisqanta ruwaran chino simita rimaq runakunata yanapananpaq. Chaymantapas juj hermanakunaq qosankutan yanaparan Jehová Diospa testigon kanankupaq chayta rikuspan kusisqa sientekuq. Noqapas kusisqan kashani jujkunata Jehová Diosta reqsinankupaq yanapasqaymanta. Chaymantapas kusisqallataqmi kashani Taiwán sucursalpi yachachisqay runakunaq wawankunawan Jehová Diosta servisqaymanta.

Kunanqa sapallayñan kashani qosaywanqa 59 watan casarasqa karayku. Chayllamanmi qosayqa cáncer onqoywan wañukapuran 2010 watapi 1 enero killapi. Payqa 60 watan Jehová Diosta tukuy tiempo serviran. Paywanqa maytapunin jujmanta tupayta munashani. Ichaqa may kusisqan kashani iskay nacionkunapi Jehová Diosta servisqaykumanta. Chaypiqa imaymanatan yacharayku, Asia ladomanta iskay rimaykunata iman yacharayku.

Qosaypa wañukapusqan qhepamanmi umalliq t’aqamanta iñiqmasinchiskunaqa niwaranku Australia nacionman kutipunaypaq. Noqaqa manan munaranichu, qosaymi ichaqa yachachiwaran Jehová Diospa ima niwasqantapas kasukunaypaq, chaymi decidikurani Australia nacionman kutipunaypaq. Tiempowanmi allinta entienderani chayqa allinniypaq kasqanta.

Kunanqa sapa p’unchaymi Australia sucursalpi Jehová Diosta servishani, semana tukuytataqmi iñiq t’aqaywan Jehová Diosmanta willaq lloqsini. Betelpin noqaqa Betelman jamuq iñiqmasikunata chaskispay Betelta reqsichini chino rimaqkunata japonés rimaqkunatawan, chay ruwayqa maytan gustawan. Chaymantapas maytan suyakushani kausarimpuy kanantaqa. Qosay Harveyqa Jehová Diospa imachus nisqantaqa kasukullaqpunin. Chaymi Jehová Diospa yuyayninpi kashan (Juan 5:28, 29).