Harvey alikuwa mutoto wa kwanza mu familia ya watoto ine wanaume. Familia yake ilijifunza kweli katika Midland Junction, Australia ya Mangaribi, miaka zaidi ya 80 yenye imepita. Ile wakati kulikuwa umasikini sana mu inchi ya Australia. Harvey alijifunza kumupenda Yehova na alibatizwa na miaka 14. Bila kukawia alijifunza kukubali kila mugao wenye anapewa mu kutaniko. Wakati alikuwa kijana, siku moja alikataa kusoma mafungu wakati wa funzo la Munara wa Mulinzi ku mukutano juu aliwaza kama hatasoma muzuri. Lakini ndugu mwenye alikuwa anazungumuza naye alimuambia hivi: “Wakati mutu fulani mu tengenezo la Yehova anakuomba ufanye jambo fulani anawaza kama utaweza kulifanya muzuri!”​—2 Ko. 3:5.

Nilijifunza kweli katika Uingereza, kama vile mama yangu na dada yangu mukubwa. Ku mwanzo, baba yangu alikuwa anatupinga. Lakini kisha wakati fulani alifikia kukubali kweli. Nilibatizwa wakati nilikuwa na miaka kenda hata kama baba yangu hakukubali. Nilijiwekea muradi wa kuwa painia na kisha, kuwa misionere. Lakini baba yangu hakukubali  nikuwe painia mupaka nieneze miaka 21. Sikupenda kungoja wakati murefu vile. Kwa hiyo, wakati nilieneza miaka 16, baba yangu alikubali niende Australia kuishi kwa dada yangu mukubwa mwenye alikuwa amehamia kule. Kisha wakati nilieneza miaka 18, nikakuwa painia.

Wakati nilikuwa Australia nilikutana na Harvey. Sisi wote tulipenda kuwa wamisionere. Tulioana mu mwaka wa 1951. Kisha kufanya pamoja kazi ya upainia kwa miaka mbili, tulianza kazi ya muzunguko. Muzunguko wetu ulikamata sehemu kubwa ya Australia ya Mashariki. Kwa hiyo, mara mingi tulisafiri katika maeneo kubwa yenye kuwa mbali na yenye udongo wenye kukauka.

Mu mwaka wa 1954, tulialikwa kusoma darasa la 25 la Masomo ya Gileadi. Muradi wetu wa kuwa wamisionere ulikuwa karibu kutimia. Kisha kusafiri kwa mashua tulifika New York, na tukaanza kujifunza sana Biblia. Ku Masomo ya Gileadi, tulijifunza pia luga ya Kihispania. Haikukuwa mwepesi kwa Harvey kwa sababu alikuwa anashindwa kutamuka herufi r namna inatamukwa katika Kihispania.

Ku masomo, walimu walisema kama wale wenye wanapenda kupewa mugao wa kutumikia Japani, wanaweza kuandikisha majina yao ili waanze kujifunza Kijapani. Tuliamua kama tutaacha tengenezo la Yehova lituchagulie mugao. Muda mufupi kisha pale, Albert Schroeder, mumoja wa walimu wa Gileadi, alipata habari kama hatukuandikisha majina yetu. Kwa hiyo akatuambia: “Mufikiri tena muzuri.” Wakati tuliendelea kusita, Ndugu Schroeder alisema hivi: “Mimi na walimu wengine tumewaandikisha. Mujaribu kujifunza Kijapani.” Ilikuwa mwepesi kwa Harvey kutamuka maneno ya Kijapani.

Tulifika Japani mu 1955. Ile wakati mu inchi yote ya Japani mulikuwa tu wahubiri 500. Harvey alikuwa na miaka 26, na mimi nilikuwa na miaka 24. Tulitumwa katika muji wa Kobe, kwenye tulitumikia kwa miaka 4. Kisha tulifurahi wakati tuliombwa tena tutumikie katika kazi ya muzunguko. Na tulitumikia karibu na muji wa Nagoya. Tulipenda kila kitu kuhusiana na mugao wetu; tulipenda ndugu na dada, chakula, na maeneo yenye kupendeza. Lakini bila kukawia, tulipewa nafasi ingine ya kukubali kila mugao wenye Yehova anatupatia.

Kisha kufanya miaka tatu mu kazi ya muzunguko, tawi ya Japani ilituuliza kama tutakubali kuenda kutumikia Taiwan ili kuhubiria Waami. Uasi-imani  ulikuwa umetokea kule, na tawi ya Taiwan ilikuwa na lazima ya ndugu mwenye kujua kuzungumuza muzuri Kijapani, ili asaidie kumaliza ile hali. * Tulifurahia mugao wetu katika Japani. Kwa hiyo, haikukuwa mwepesi kuamua. Lakini Harvey alikuwa amejifunza kukubali kila mugao wenye anapewa. Kwa hiyo, tulikubali kuenda.

Tulifika mu Mwezi wa 11, 1962. Ile wakati, Taiwan ilikuwa na wahubiri 2 271. Wengi wao walikuwa Waami. Lakini tulipaswa kwanza kujifunza Kichina. Tulikuwa tu na kitabu kimoja na mwalimu mwenye hakukuwa anazungumuza Kiingereza. Hata vile, tulijifunza ile luga.

Muda mufupi kisha kufika Taiwan, Harvey alipewa mugao wa kusimamia kazi ku biro ya tawi. Tawi ilikuwa ya kidogo, kwa hiyo angeweza kutimiza migao yake ku biro ya tawi na kutumika pamoja na ndugu Waami kwa karibu majuma tatu kila mwezi. Mara kwa mara alikuwa mwangalizi wa wilaya, na ile ilimuomba atoe hotuba kwenye mikusanyiko. Harvey angeweza kutoa hotuba katika Kijapani, na ndugu Waami wangesikia. Lakini Serikali ilikuwa imesema kama mikusanyiko ya dini ilipaswa kufanywa tu mu Kichina. Kwa hiyo, hata kama Harvey alikuwa angali na magumu ya kusema Kichina, alitoa hotuba katika Kichina na ndugu mwingine alikuwa anatafsiri katika luga ya Waami.

Taiwan ilikuwa inaongozwa na sheria ya kijeshi. Kwa hiyo, iliomba ndugu wapate ruhusa mbele ya kufanya mikusanyiko. Haikukuwa mwepesi kupata ruhusa, na mara mingi polisi walikuwa wanachelewa kutupatia ruhusa. Ikiwa kufikia juma la mukusanyiko polisi wangekuwa hawajatupatia ruhusa, Harvey alikuwa anakaa mu biro yao mupaka watupatie ruhusa. Polisi walijisikia mubaya kuona mutu wa inchi ingine hapendi kutoka mu biro yao. Kwa hiyo, walikuwa wanatupatia ruhusa bila kukawia.

Mu majuma yenye tulikuwa tunafanya pamoja na ndugu na dada, kwa kawaida tulikuwa tunatembea saa moja ao zaidi; tulikuwa tunapanda milima na kuvuka mito. Ninakumbuka wakati nilipanda mulima kwa mara ya kwanza. Kisha kukula chakula cha asubui, tulikamata bisi ya saa kumi na moja na nusu ya asubui (5:30) ili kuenda mu kijiji chenye kilikuwa mbali. Tulivuka muto mukubwa, na tulipanda mulima. Mulima ulikuwa wenye kuinuka sana. Kwa hiyo, wakati niliangalia mbele ningeweza kuona miguu ya ndugu mwenye alikuwa mbele yangu.

Ile asubui Harvey alihubiri na ndugu fulani wa mu ile eneo. Na mimi nilihubiri peke yangu mu kijiji kidogo chenye kilikuwa na watu wenye kuzungumuza Kijapani. Kufikia saa saba hivi, nilikuwa nimeregea kwa sababu nilikuwa nimefanya saa mingi bila kula. Wakati nilikutana tena na Harvey alikuwa amebakia peke yake. Harvey alikuwa amebadilisha magazeti na mayai tatu ya mubichi. Alinionyesha namna ya kutoboa yai na kuikunywa. Hata ikiwa niliwaza kama haitakuwa butamu, nilijaribu moja. Sasa ni nani angekunywa ile yai moja yenye ilikuwa imebakia? Mimi njo niliikunywa. Juu Harvey aliona kama ikiwa ningezimia kwa sababu ya njaa hangeweza kunibeba wakati tungeshuka mulima.

Ku mukusanyiko mumoja wa muzunguko, nilijionea jambo fulani lenye halikukuwa la kawaida kwangu. Tulipangishwa ku nyumba ya ndugu fulani mwenye alikuwa anaishi karibu na Jumba la Ufalme. Kwa kuwa Waami wanaona kunawa kuwa jambo la maana sana, bibi ya mwangalizi wa muzunguko alitayarisha kila kitu ili mimi na Harvey tunawe. Harvey alikuwa na mambo ya kufanya, kwa hiyo aliniambia nianze. Kulikuwa mbeketi mbili; moja ilikuwa na maji ya moto na ingine ilikuwa na maji ya baridi. Kulikuwa pia beseni yenye haikukuwa na kitu ndani. Lakini nilishangaa kuona fasi kwenye bibi ya mwangalizi alikuwa amevitia. Alivitia inje, kwenye watu wenye walikuwa wanafanya matayarisho ya mukusanyiko ku Jumba la Ufalme wangeweza kuona. Nilimuomba pazia (rideau), lakini akaniletea kitu fulani chenye hakingezuia nisionekane. Niliwaza niende nyuma ya nyumba, lakini niliogopa mabata-bukini wasiniume. Kisha nikajiambia hivi: ‘Ndugu wako na mambo mingi ya kufanya na hata hawatatambua kama niko nanawa. Na kama sinawe, watakwazika. Acha ninawe tu!’ Kwa hiyo, nilinawa.

Harvey alitambua kama ilikuwa nguvu kwa ndugu Waami kufanya maendeleo ya kiroho, kwa sababu hawakukuwa wanajua kusoma na hakukuwa vichapo mu luga yao. Kwa kuwa luga ya Waami ilikuwa imeanza kuandikwa kwa kutumia herufi za Kiroma, ilionekana kama ni muzuri kufundisha ndugu na dada kusoma luga yao. Ile ilikuwa kazi kubwa, lakini ilisaidia ndugu na dada waanze kujifunza wao wenyewe. Vichapo vya luga ya Waami vilianza kutolewa mu mwaka wa 1966 hivi. Na mu mwaka wa 1968, gazeti Munara wa Mulinzi la luga ya Waami lilianza kuchapishwa.

Lakini serikali ilikuwa imekataza vichapo vyenye havikukuwa vya Kichina. Kwa hiyo, ili kuepuka matatizo, gazeti Munara wa Mulinzi la luga ya Waami lilichapishwa mu njia mbalimbali. Kwa mufano, kwa wakati fulani, mu gazeti Munara wa Mulinzi la funzo mulikuwa luga mbili, ni kusema, Kichina na luga ya Waami. Kwa hiyo, ikiwa mutu angewaza kama tunavunja sheria ya serikali, ingeonekana kama tulikuwa tunafundisha watu Kichina. Kuanzia ile wakati tengenezo la Yehova limetoa vichapo vingi mu luga ya Waami ili kuwasaidia wajifunze Biblia.​—Mdo. 10:34, 35.

Kwa miaka mingi ndugu wengi Waami hawakuwa wanaishi kulingana na kanuni za Yehova. Kwa sababu hawakuwa wameelewa muzuri kanuni za Biblia, wamoja kati yao walikuwa wanafanya uasherati, walikuwa wanalewa, na walikuwa wanavuta tumbako na kutafuna miraa. Harvey alitembelea makutaniko mingi na kujaribu kusaidia ndugu na dada waelewe maoni ya Yehova juu ya ile mambo. Ni mu safari moja ya vile njo mambo yenye nilizungumuzia ku mwanzo wa hii habari ilitufikia.

Ndugu na dada wanyenyekevu walikuwa tayari kubadilika. Lakini inasikitisha kuona wengi hawakupenda kubadilika, na hesabu ya wahubiri katika Taiwan ilishuka kutoka zaidi ya 2 450 mupaka 900 hivi, kwa kipindi cha miaka 20. Ile ilivunja moyo sana, lakini tulijua kama Yehova hangeweza kubariki watu wenye kuwa na mwenendo muchafu. (2 Ko. 7:1) Kisha wakati fulani makutaniko ilianza kumutumikia Yehova mu njia yenye kufaa. Na kwa musaada wa Yehova, leo Taiwan iko na wahubiri zaidi ya 11 000.

Wakati fulani kisha mwaka wa 1980, tuliona kama hali ya kiroho ya makutaniko ya luga ya Waami ilifikia kuwa muzuri, na Harvey angeweza kupitisha wakati mingi pamoja na Wachina. Alifurahia kusaidia bwana wa dada wengi wafikie kuwa Mashahidi wa Yehova. Ninakumbuka kama alisema kuwa alifurahi sana wakati mumoja wa wale wanaume alisali kwa Yehova kwa mara ya kwanza. Mimi pia niko na furaha kwa sababu nilisaidia watu wengi wenye mioyo mizuri wafikie kumukaribia Yehova. Nilifurahia hata kutumika ku tawi ya Taiwan pamoja na mutoto mwanaume na pia mutoto mwanamuke wa mutu fulani mwenye nilijifunzaka naye Biblia.

Kwa sasa, bwana yangu haiko tena. Kisha miaka 59 hivi ya ndoa, bwana yangu mupendwa Harvey alikufa tarehe 1 Mwezi wa 1, 2010, kisha kusumbuliwa na kansere. Alipitisha karibu miaka 60 mu utumishi wa wakati wote! Ningali ninamukumbuka sana. Lakini nilifurahi kutumika pamoja naye mu inchi mbili zenye kupendeza! Tulijifunza kusema luga mbili zenye kuwa nguvu za Asia, lakini Harvey alijifunza pia kuziandika.

Miaka fulani kisha kifo cha bwana yangu, Baraza Lenye Kuongoza liliamua kama kwa sababu nilikuwa nimezeeka, ingekuwa muzuri nirudie Australia. Kwanza niliwaza hivi: ‘Sipendi kutoka Taiwan.’ Lakini Harvey alikuwa amenifundisha kukubali kila mugao wenye tengenezo la Yehova linanipatia. Kwa hiyo, nilienda Australia. Kisha wakati fulani, nilifikia kuona kama ule ulikuwa uamuzi muzuri.

Leo ninatumikia kwenye tawi ya Australasia kuanzia Siku ya Kwanza mupaka Siku ya Tano, na ninahubiri na kutaniko fulani mwisho wa juma. Ninafurahia kutumia Kijapani na Kichina wakati ninafanyisha matembezi watu wenye wanakuja kutembelea Beteli. Lakini ninangojea kwa hamu siku ya ufufuo kwa sababu ninajua kama Yehova anaendelea kumukumbuka Harvey, mwenye alijifunza kukubali kila mugao wenye alimupatia.​—Yoh. 5:28, 29.