1. Кезик эр улус нениҥ учун билелерине кату баштанат?

СЛЕРДИҤ санаагарла билениҥ бажы кандый болор учурлу? Бӱгӱнги кӱнде кезик эр улус бойыныҥ ӱйлерине ле балдарына кату баштанып јадылар. Бу дезе олордыҥ кандый культурада, кандый биледе ӧскӧнинеҥ камаанду болот. Темдектезе, Европада јадып турган Янита эје куучындайт: «Мениҥ чыккан ӧскӧн јеримде биледе ӱй кижи јалчы болор учурлу». А США-да јадып турган Люк ака мынайып айдат: «Кезик адалар бойыныҥ уулдарын ӱй кижиниҥ кӧрӱм-санаазын сурабас керек деп ӱредет. Олордыҥ ӱреткениле, ӱй кижи бир де унчукпас учурлу». Је Иегованыҥ кӧрӱми улустыҥ кӧрӱминеҥ чек башка. (Марк 7:13 тӱҥдештиригер.) Андый болордо билениҥ бажы кандый болор керек?

2. Билениҥ бажы нени оҥдоп турар керек, нениҥ учун?

² Билениҥ бажына озо ло баштап Иегова ого кандый некелтелер тургусканын билип алар керек. Анайда ок ого нениҥ учун баш болотон принципти тузаланар керек ле Иегова ла Иисус ого кандый тем кӧргӱскенин оҥдоп турар керек. Мыны ого нениҥ учун ӱзе билер керек? Нениҥ учун дезе Иегова ого билезинде баш болотон јаҥ берген. Айдарда билениҥ бажы бу јаҥды чын тузаланар учурлу (Лука 12:48б).

3. 1 Коринфтегилерге 11:3-те берилген принциптеҥ бис нени билип аладыс?

³ 1 Коринфтегилерге 11:3 кычырыгар. Бу ӱлгерде баш болотон принцип берилген. Иегова теҥеридеги ангелдерге де, јердеги улуска да баш болот. Оноҥ бийик јаҥ кемде де јок (Рим. 14:10, ЈК 2003; Еф. 3:14, 15). Иегованыҥ кийнинеҥ Иисус турат. Иисус јуунныҥ  бажы болот. Је јуунныҥ бажы да болзо, ол Иеговага бу јуун учун каруулу (1 Кор. 15:27). Иисустыҥ кийнинеҥ билениҥ бажы турат. Ол бойыныҥ билезинде ӱйине ле балдарына баш болот. Андый да болзо, ол Иисуска ла Иеговага билези учун каруулу. Айдарда теҥеридеги де јердеги де јайаандарга баш болотон јаҥды Иегова берип турган болордо, олор ончозы Иегованыҥ алдында каруулу болот (1 Петр 3:7).

4. Иисуста ла Иеговада кандый јаҥ бар?

⁴ Иегова ончо јайаандарыныҥ бажы болордо, ол бу јайаандарга некелтелер тургузат ла олор бу некелтелерди бӱдӱрип турган ба деп кӧрӱп јат (Иса. 33:22). Иисуста андый ла ок јаҥ бар. Ол јуунда некелтелер тургузат. Анайда ок бу некелтелер канайып бӱдӱрилип турганын кӧрӱп јат (Гал. 6:2; Кол. 1:18—20).

5. Билениҥ бажына кандый јаҥ берилген, ол оны канайып тузаланар учурлу?

⁵ Иегова эр улуска бойыныҥ билезинде некелтелер тургузар јаҥ берген (Рим. 7:2; Еф. 6:4). Је олордыҥ некелтелери Агару Бичиктиҥ принциптерине тайанар учурлу (Укаа 3:5, 6). Ол некелтелерди бойыныҥ билезине кирбей турган улуска тургуспай јат (Рим. 14:4). Анайда ок балдары да јаанап, айлынаҥ јӱрӱп калза, адазы балдарына баш болбой барат (Матф. 19:5).

6. Иегова нениҥ учун баш болотон принцип берген?

⁶ Иегова бисти сӱӱп турганынаҥ улам баш болотон принцип берген. Бу принцип јогынаҥ Иегованыҥ билези амыр, сӱӱнчилӱ болбос эди. Бу Иегованыҥ сыйы болот (1 Кор. 14:33, 40). Бу сый эмес болзо, кем башкарар јаҥду, а кем багынар јаҥду деп оҥдоорго кӱч болор эди.

7. Ефестегилерге 5:25, 28-ле болзо, эр улус ӱйлерине канайып баштанар учурлу?

⁷ Иегова сӱӱжинеҥ улам эр улусты билениҥ бажы эдип тургузып саларда, олор нениҥ учун ӱйлерине кату баштанат? Нениҥ учун дезе олор Иегованыҥ нормаларыла эмес, је јербойыныҥ культуразыла, эмезе чӱм-јаҥдарыла јӱрӱп јат. Кезик эр улус улуска уйан эр кижи деп кӧрӱнбеске бойыныҥ ӱйине кату баштанат. Ол эмезе кезиги сананат: «Ол мени сӱӱбей де турза, је мен оны коркыдып алзам, мениҥ сӧзимди укпай кайда барар эмеш?» * Мындый санаа Иегованыҥ кӧрӱмине чек келишпей јат. Ол эр улусты ӱйлерин сӱӱп ле тооп јӱрзин деп кӱӱнзейт. (Ефестегилерге 5:25, 28 кычырыгар.)

8. Эр улуска билезин јакшы башкарарга нени эдер керек?

⁸ Эр кижиге билезиле јакшы башкарарга Иегова ла Иисустаҥ тем алар керек. Је эмди Иегова ла Иисустыҥ эки кылык-јаҥын кӧрӧктӧр. Бу эки кылык-јаҥды билелӱ акалар канайып кӧргӱзер аргалу?

9. Иегованыҥ јобожы недеҥ кӧрӱнет?

⁹ Иегова ла Иисустыҥ јобожы. Иегова эҥ ле ойгор до болзо, ол бойыныҥ ишчилериниҥ кӧрӱм-санаазын тооп јат (Баш. 18:23, 24, 32; 1 Каан. 22:19—22). Анайда ок Иегова толо кеминде де болзо, ол бисти капшай ла толо кемдӱ болуп калар деп сакыбай јат. Карын биске ого чындык артарга болужат (Сар.  113:6, 7; Сар. 27:9; Евр. 13:6). Темдектезе, Давид каан јӱк ле јобош Иегова Кудайдыҥ болужынаҥ улам бойыныҥ молјуларын бӱдӱрер аргалу деп билген (2 Сам. 22:36).

10. Иисустыҥ јобожы недеҥ кӧрӱнет?

¹⁰ Эмди Иисустыҥ теми. Ол Ӱредӱчи, Кайракан да болгон болзо, ӱренчиктериниҥ буттарын јунган. Иегова бу учуралды Агару Бичикке нениҥ учун бичидип салган? Нениҥ учун дезе бу учуралдаҥ бис, ол тоодо билелӱ акалар, јобош болорго ӱренедис. Иисус бойы керегинде мынайып айткан: «Слерди Мениҥ эткенимнеҥ кӧрӱже эдип турзын деп, слерге јозок кӧргӱстим» (Иоанн 13:12—17). Иегова ого бийик јаҥ берген де болзо, Иисус улусты јалчыланарга эмес, карын бойы олорго јалчы болорго келген (Матф. 20:28).

11. Билениҥ бажы Иегованыҥ ла Иисустыҥ јобожынаҥ неге ӱренер аргалу?

¹¹ Бис неге ӱренедис? Билелӱ акаларда билезин јобош болуп башкаратан аргалар сӱрекей кӧп. Темдектезе, ол ӱйин ле балдарын бир де јастырбас деп сананбай јат. Карын ол олордыҥ кӧрӱм-санаазын тооп јат. Темдектезе, США-да јадып турган Марли эје куучындайт: «Кезикте бис экӱниҥ кӧрӱмис башка болот, је ӧбӧӧним мени баалап ла тооп турган деп сезедим, нениҥ учун дезе ол нени-нени эдердеҥ озо, мениҥ кӧрӱмимди сурап угат». Анайда ок билениҥ бажы јобош болзо, ӱйине айылдыҥ ижин эдерге болужат. Эр улуска кезикте мыны эдерге нениҥ учун кӱч болот? Нениҥ учун дезе олордыҥ ӧскӧн-чыккан јеринде айылдыҥ ижи ол ӱй кижиниҥ ижи деп бодолот. Темдектезе, Рейчел эје куучындайт: «Мениҥ ӧскӧн јеримде, ӧбӧӧн кижи айак-казан эмезе пол јунуп турза, айылдаштар эмезе тӧрӧӧндӧр андый эр кижини јаман кӧрӧт. Олордыҥ санаазыла болзо, андый эр кижи ӱйиниҥ јалчызы болуп калган, уйан кижи болуп јат». Слердиҥ јерде улустыҥ кӧрӱми андый ла болзо, Иисус ӱренчиктериниҥ буттарын јунган деп ундыбагар. Бого ло коштой билениҥ бажы јобош болзо, ол улуска јакшы кӧрӱнерге эмес, је ӱйине  ле балдарына јакшы болзын деп сананат. Је билениҥ бажына бойыныҥ билезин јакшы башкарарга база кандый кылык-јаҥ керек?

12. Сӱӱш Иегованы ла Иисусты неге кӱӱнзедет?

¹² Иегова ла Иисустыҥ сӱӱжи. Иегова ӱзе немени сӱӱжинеҥ улам эдет (1 Иоанн 4:7, 8). Ол бисти бойыныҥ Сӧзи ле организациязы ажыра кӧгӱс јанынаҥ кичеейт. Анайда ок эмоциональный јанынаҥ кичеерге бойыныҥ сӱӱжин кӧргӱзип јат. Бого ло коштой курсак-тамак, кийим-тудум, акча-манат јанынаҥ бисти «јакшысынзын деп, биске ончозын элбеде берип јат» (1 Тим. 6:17). Керек дезе бистиҥ јастыраларысты да тӱзедип турза, оныҥ биске сӱӱжи сообой јат. Сӱӱжинеҥ улам ол биске толынты тайылга берген. Иисус та бисти сӱӱп јат. Бис учун ол бойыныҥ јӱрӱмин берген (Иоанн 3:16; 15:13). Иегованыҥ ла Иисустыҥ сӱӱжинеҥ бисти кем де, не де айрып болбос, јӱк бойыс олордоҥ јӱрӱп калбазаас (Иоанн 13:1; Рим. 8:35, 38, 39).

13. Билениҥ бажына бойыныҥ билезин нениҥ учун сӱӱр керек? (« Кижи алган ака ӱйин тооп турганын канайып кӧргӱзер аргалу?» деген рамканы кӧрӱгер.)

¹³ Бис неге ӱренедис? Билениҥ бажына ӱзе ле немени сӱӱштеҥ улам эдер керек. Нениҥ учун дезе апостол Иоанныҥ айтканыла: «Кӧрӱп турган карындажына [эмезе билезине] карузыбазы, кӧрбӧй турган Кудайды сӱӱп болбос» (1 Иоанн 4:11, 20). Билезин сӱӱп турган ла Иегова ла Иисустаҥ тем аларга турган эр кижи билезин кӧгӱс ле эмоциональный јанынаҥ, акча-манат, курсак-тамак, кийим-тудум јанынаҥ јеткилдеер учурлу (1 Тим. 5:8). Ого балдарын да ӱредип таскадар керек. Анайда ок билезиниҥ кандый бир сурагын шӱӱп сананып јаткан ӧйдӧ, Иегованыҥ ады макталзын деп ле билезине туза болзын деп албаданар учурлу. Эмди дезе мындагы тоололгон некелтелерди ле билениҥ бажы  Иегованаҥ ла Иисустаҥ кандый тем алар аргалузын кӧрӱп ийектер.

14. Билениҥ бажы бойыныҥ билезин кӧгӱс јанынаҥ канайып кичеер учурлу?

¹⁴ Кӧгӱс јанынаҥ кичеер учурлу. Иисус Иегованаҥ тем алып, бойыныҥ ӱренчиктерин кӧгӱс јанынаҥ кичееп јат (Матф. 5:3, 6, ЈК 2003; Марк 6:34). Анайда ла билениҥ бажы бойыныҥ билезиниҥ кӧгӱзин баштапкы јерге тургузар учурлу (Јаҥ. т. 6:6—9). Оныҥ учун Агару Бичикти кычырарын, јуунныҥ туштажуларына барарын, јарлаар ишке туружарын ла Иеговала колбуларды тыҥыдарын билениҥ бажы башкарып јат.

15. Билениҥ бажы бойыныҥ билезин эмоциональный јанынаҥ канайып кичеер аргалу?

¹⁵ Эмоциональный јанынаҥ кичеер учурлу. Иегова Иисуска сӱӱжин јайаандарыныҥ да кӧзинче кӧргӱзип туратан (Матф. 3:17). Иисус та ӱренчиктерине сӱӱжин јажырбай кӧргӱзетен. А ӱренчиктери ого сӱӱжин анайып ла кӧргӱскен (Иоанн 15:9, 12, 13; 21:16). Оныҥ учун билениҥ де бажы ӱйине ле балдарына сӱӱжин кӧргӱзер учурлу. Темдектезе, билезине билелик бажырыш ӧткӱрет. Анайда ок айалга келишкедий болзо, билениҥ бажына ӱйин ле балдарын улус та кӧзинче эбијоксынбай мактап турар керек (Укаа 31:28, 29).

16. Билениҥ бажы бойыныҥ билезин база канайып јеткилдеер учурлу? Је ого не јанынаҥ ајарыҥкай болор керек?

¹⁶ Эт-кан јанынаҥ јеткилдеер учурлу. Иегова бойыныҥ албатызын кату-каруузына тургузып та турарда, олорды эт-кан јанынаҥ јеткилдеп туратан (Јаҥ. т. 2:7; 29:5). Ол бӱгӱнги кӱнде бисти де кичееп јат (Матф. 6:31—33; 7:11). Иисус та јерде јӱрерде бойыныҥ ӱренчиктерин кичееген. Керек дезе оору улусты да эмдеп туратан (Матф. 4:24; 14:17—20). Оныҥ учун Иегованы сӱӱндирерге турган билениҥ бажы бойыныҥ билезин эт-кан јанынаҥ база јеткилдеер учурлу. Је ол билезин јеткилдеерге болуп ӧйинеҥ ӧткӱре кӧп иштеп турза, билезин кӧгӱс јанынаҥ ла эмоциональный јанынаҥ кичееп болбой барар.

17. Иегова ла Иисус улусты канайып ӱредип туратан?

¹⁷ Билезин ӱредер учурлу. Иегова биске ле јакшы болзын деп, бисти ӱредип ле тӱзедип јат (Евр. 12:7—9). Иисус та адазы чылап бойыныҥ ӱренчиктерин јымжак ӱредип туратан. Ол ӱренчиктерин тӱзеткен де тушта, јымжак болгон (Иоанн 15:14, 15; Матф. 20:24—28). Ол улусты толо кемдӱ эмезинеҥ улам јастырып турган деп оҥдойтон (Матф. 26:41).

18. Билениҥ бажы нени ундыбай јат?

 ¹⁸ Билениҥ бажы Иегованаҥ ла Иисустаҥ тем алып турза, оныҥ ӱйи ле балдары толо кеминде эмес деп ундыбай јат. Ол олорго «кату болбой» јат (Кол. 3:19). Карын ол Агару Бичиктеги Галаттарга 6:1-де бичилген принципти тузаланып, ӱйине ле балдарына кизиребей, олорго «јобош тынла» баштанат. Ол бойы да толо кемдӱ эмес. Билениҥ бажы, Иисус ла чылап, билезин бойыныҥ темиле ӱредерге албаданат (1 Петр 2:21).

19, 20. Билениҥ бажы јӧп чыгарарга јатса, Иегованаҥ ла Иисустаҥ кандый тем алар аргалу?

¹⁹ Чыгарган јӧп улуска тузалу болзын. Иегова ӱзе немени улуска ла јакшы болзын деп эдет. Темдектезе, Јерди јайаганын алза. Ол јӱрӱмди јаҥыс бойына сӱӱнип јӱрерге эмес, је озо ло баштап улусты сӱӱнип јӱрзин деп јайаган. Оны Уулын да бис учун берзин деп кем де албадабаган. Ол бойы берген. Анайда ок Иисус та бисти сананып, бис учун јӱрӱмин берген (Рим. 15:3). Бир катап ол амыраарга јадарда, ого кӧп улус келген. Је ол бойын сананбай, улусты сананып, олорго сӱӱнчилӱ јарды јарлап јат (Марк 6:31—34).

²⁰ Билениҥ бажы ойгор јӧптӧр чыгарарга јеҥил эмес деп оҥдоп јат. Оныҥ учун ол кандый бир јӧп чыгарарга јатса меҥдебей, билем мениҥ сӧзимди угар учурлу деп сананбай, карын Иегованыҥ табы аайынча эдерге албаданып јат (Укаа 2:6, 7) *. Анайып ол јӱк бойындыйын эмес, је улустыйын сананып турганын кӧргӱзер (Флп. 2:4).

21. Келер јӧрмӧлдӧ кандый сурактардыҥ карууларын аларыс?

²¹ Иегова эр улуска билениҥ бажы болотон јаҥ берип салган. Олор бу јаҥ учун Кудайдыҥ алдына каруулу болот. Је Иегованаҥ ла Иисустаҥ тем аларга бастыра кӱчинеҥ албаданза, билезине јакшы баш болор. Анайда ок ӱйи де билениҥ бажына јӧмӧжип турза, олордыҥ билези ырысту болор. Ӱй улус баш болотон принципти канайып бӱдӱрер учурлу? Олорго бу принципти бӱдӱрерге кезикте нениҥ учун кӱч болот? Бу сурактардыҥ карууларын келер јӧрмӧлдӧҥ аларыс.