Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

5 YATICHÄWI

“Taqe chachan pʼeqepajj Cristowa”

“Taqe chachan pʼeqepajj Cristowa”

“Taqe chachan pʼeqepajj Cristowa” (1 COR. 11:3).

CANCIÓN 12 Jachʼa Jehová Dios

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? *

1. ¿Kunatsa yaqhep chachanakajj esposaparusa wawanakaparusa jan sum uñjapki?

“FAMILIA pʼeqtʼiri” siski uka arunak istʼasajj ¿kunsa amuyta? Yaqhep chachanakajja, markapan costumbrenakapamp apayasisa jan ukajj familiapan kunjam jilsutäpkitï ukamp apayasisaw esposaparusa wawanakaparus jan sum uñjapkiti. Europa cheqan jakasiri Yanita sat mä kullakajj akham siwa: “Jakaskta uka cheqanjja, chachanakat sipansa warminakajj minusäpjjewa sasaw sapjje, sirvientarjamaw jupanakar uñjañasa sapjjarakiwa” sasa. Estados Unidos markan jakir Luke sat mä jilatajj akham sarakiwa: “Kuntï warminakajj sapki ukajj janiw kuna importantëkisa, ukhamajj kuntï jupanakajj sapki uk janiw chachanakajj akchʼas istʼapjjañapäkiti sasaw yaqhep awkinakajj wawanakapar yatichapjje” sasa. Ukampis Jehová Diosajja, janiw esposanakar ukham uñjasiñap munkiti (Marcos 7:13 uñjjattʼarakïta). ¿Kunjamsa mä chachajj familian sum pʼeqtʼirïña yateqaspa?

2. ¿Kunsa familia pʼeqtʼirejj yatiñapa ukat kunatsa yatiñapa?

2 Mä chachajj familian suma pʼeqtʼirïñatakejja, kun lurañapsa Jehová Diosajj muni ukwa nayraqat entiendiñapa. Ukatjja kunatsa mayninakjjar pʼeqtʼañapatak Diosajj jupanakar uttʼayawayi ukwa yatiñapa, ukat kunjamsa Jehová Diosata Jesusata yateqasispa ukwa yatiñaparaki ¿kunatsa mä chachajj taqe ukanak yatiñapa? Kunattejj Jehová Diosaw juparojj familiap pʼeqtʼañapatak autoridad churi, sum pʼeqtʼañapwa munaraki (Luc. 12:48b).

¿JEHOVÁ DIOSAJJ KUNJAMSA TAQPACH FAMILIAPAR ORGANIZTʼI?

3. 1 Corintios 11:3 textorjamajja, ¿kunjamsa Jehová Diosajj alajjpachankiri ukhamarak oraqenkir familiapar organiztʼi?

3 (1 Corintios 11:3 liytʼañataki). Uka textow kunjamsa Jehová Diosajj alajjpachankiri ukat aka oraqenkir familiapar organiztʼi uk qhanañchi, Jehová Diosaw taqet sipans jilïr autoridadajja, ukhamajj Jupaw pʼeqtʼapjjañapatak mayninakar autoridad churi. Ukampis jupanakajj kunjamsa pʼeqtʼapjjani ukjjat Diosaruw cuenta churapjjani (Rom. 14:10; Efes. 3:14, 15). Jehová Diosaw Jesusarojj congregación pʼeqtʼañapatak autoridad churi, ukampis jiwasarojj kunjamsa pʼeqtʼistani ukatjja, Jehová Diosaruw cuenta churani (1 Cor. 15:27). Chacharusti Jehová Diosarakiw esposaparu, wawanakaparu pʼeqtʼañapatak autoridad churi, ukampis kunjamsa familiapar pʼeqtʼani ukatjja, Jehová Diosampiru Jesusampiruw cuenta churani (1 Ped. 3:7).

4. ¿Kun lurañatakis Jehová Diosampi Jesusampejj derechonïpjje?

4 Niyakejjay Jehová Diosajj taqpach familiapan pʼeqepächejja, kunjamsa wawanakapajj sarnaqapjjañapa uk sañatakisa phoqayañatakis derechoniwa (Is. 33:22-23). Jesusasti congregacionan pʼeqepjamajja, kunjamsa congregacionankirinakajj sarnaqapjjañapa uk sañatakisa phoqayañatakis derechonirakiwa (Gál. 6:2; Col. 1:18-20).

5. ¿Familia pʼeqtʼirejj kun amtañatakis derechoni, ukampis kunanakansa jan derechonïki?

5 Kunjamtï Jehová Diosampi Jesusampejj lurapkejja, ukhamarakiw familia pʼeqtʼirejj kunsa familiapajj lurañapa uk amtañatakejj derechoni (Rom. 7:2; Efes. 6:4). Ukampis janiw taqe autoridadanïkiti. Sañäni, kuntï familiapatak amtkani ukajj Bibliarjamäñapawa (Prov. 3:5, 6). Janiw ukakïkiti, familia pʼeqtʼirejj yaqha familianakajj kun lurapjjañapasa uk amtañatakejj janiw derechonïkiti (Rom. 14:4). Wawanakajj jilsjjasin utat sarjjapjje ukhajja, awkipar respetasipkakiwa ukampis kunsa jupanakajj lurapjjañapa kunsa jan lurapjjañapäki uk sañatakejj janiw awkejj derechonëjjeti (Mat. 19:5).

¿KUNATSA JEHOVÁ DIOSAJJ YAQHEPANAKAR AUTORIDAD CHURI?

6. ¿Kunatakis Jehová Diosajj familiapan pʼeqtʼirinak uttʼayi?

6 Jehová Diosajj taqe familiapar munasitap laykuw pʼeqtʼirinak uttʼayi. Ukhamatwa alajjpachankiri ukat aka oraqenkir familiapajj sumana ukhamarak organiztʼata jakasipjje (1 Cor. 14:33, 40). Khitis pʼeqtʼañapa ukajj jan yatiskaspa ukhajja, Diosan familiapan chʼajjwañaw utjaspa, janiw khitis kusisit jakasjjaspati. Sañäni, kun lurañatakis khitirus istʼañäni ukajj janiw yatisjjaspati, ni khitis lurañapa uksa yatjjsnati.

7. Efesios 5:25, 28 textorjamajja, ¿chachajj esposapar kunjam uñjañapsa Jehová Diosajj muni?

7 Diosajj munasirïtapatwa chachanakar familian pʼeqtʼañapatak uttʼayawayi. Ukhamajja, ¿kunatsa walja warminakajj esposopan tʼaqesiyata munañaparjam apnaqata uñjasipjje? Kunattejj yaqhep chachanakajja, Jehová Diosajj familiatak leyinak churki ukar janiw istʼapkiti, jan ukasti markapan costumbrenakaparjamakiw esposanakapar uñjapjje, jan ukajj askip thaqasakiw ukham tʼaqesiyapjje. Sañäni, yaqhepajja wali importantet uñjayasiñataki, “chachätwa” sañatakikiw esposapar munañaparjam apnaqapjje. Inas akham amuyapjjchi: ‘Janiw nayar munañapatak obligkiristti, ukampis ajjsarayasaw nayar respetayasirista’ sasa. Yaqhepajja ukham ajjsarayasaw munañaparjam esposanakapar apnaqapjje. * Ukham amuyir chachanakajja, janiw kunjamtï warminakar respetompi uñjasiñapäki ukham uñjapkiti, janirakiw kunjamtï Jehová Diosajj munki ukhamäkiti (Efesios 5:25, 28 liytʼañataki).

¿KUNJAMSA MÄ CHACHAJJ FAMILIAPAR SUM PʼEQTʼAÑ YATEQASPA?

8. ¿Kunjamsa mä chachajj familiapar sum pʼeqtʼañ yateqaspa?

8 Mä chachajj familiapar suma pʼeqtʼañatakejja, kunjamsa Jehová Diosasa Jesusas pʼeqtʼapjje ukatwa yateqasispa. Jichhajja, Jehová Diosampi Jesusampejj kunjamsa pʼeqtʼapjje uk pä toqet uñjañäni, kunjamsa mä familia pʼeqtʼirejj jupanakat yateqasisa esposaparusa wawanakaparus uñjaspa ukwa yatjjatarakiñäni.

9. ¿Kunjamsa Jehová Diosajj humilde chuymanïtap uñachtʼayi?

9 Humilde chuymanïña. Jehová Diosakiw taqe yatiñanejja, ukhamäkchisa kuntï servirinakapajj mayipki uk istʼiwa (Gén. 18:23, 24, 32). Jupanakan amuyuparjamas lurarakiwa (1 Rey. 22:19-22). Jehová Diosajj perfectökchisa, janiw perfectöñas suykiti, antisas pantjasir servirinakaparojj sum lurapjjañapatakiw yanaptʼi (Sal. 113:6, 7). ‘Jehová Diosajj yanapirisawa’ sasaw Bibliajj qhanañcharaki (Sal. 27:9, TNM; Heb. 13:6). David reyejja, Jehová Diosan humilde chuymanïtapata, nayar yanaptʼatapatwa taqe kuns lurawayta sasaw säna (2 Sam. 22:36, TNM).

10. ¿Kunjamsa humilde chuymanïtap Jesusajj uñachtʼayäna?

10 Jichhajj Jesusat yatjjatarakiñäni. Jupajj discipulonakapan ‘Yatichiripa, Tatitupäkchïnsa’ kayunakap jareqänwa. ¿Kunatsa Jehová Diosajj uk Bibliar qellqayäna? Taqenis humilde chuymanïñ Jesusat yateqasiñasataki, familia pʼeqtʼirinakas jupat yateqasipjjañapatakiw qellqayäna. Jesusajj akham sänwa: “Nayajj mä uñachtʼäwi jaytapjjsma, kunjamtï nayajj jumanakar lurapksma uka pachparaki jumanakajj lurapjjam” sasa (Juan 13:12-17). Jesusajj autoridadanïkchïnsa, janiw mayninakamp serviyasiñ suykänti, antisas jupaw mayninakar servïna (Mat. 20:28).

Familia pʼeqtʼirejja, utan luräwinakamp yanaptʼasa, Diosamp sum apasipjjañapatak familiapar yanaptʼasaw humilde chuymanïtap uñachtʼayi. (Párrafos 11, 13).

11. Jehová Diosampita Jesusampit yateqasisajja, ¿kunjamsa familia pʼeqtʼirejj humilde chuymanïtap uñachtʼayaspa?

11 ¿Kunsa yateqsna? Familia pʼeqtʼirejja, kunayman toqetwa humilde chuymanïtap uñachtʼayaspa. Sañäni, janiw esposapana wawanakapan perfectöñap suykiti, kuntï familiapajj siski ukajj janis jupar gustkchejja, istʼiwa. Estados Unidos markan jakasiri Marley sat mä warmejj akham siwa: “Esposojampi nayampejj janis awisajj mä pachpaki amuyapkstjja, janïr mä kuna amtar purkasajj nayar jisktʼapunituwa, ukatwa jupatak importantëtaj amuyasta” sasa. Humilde chachajja, utan lurañanakampejj yanaptʼapuniwa, kawkjantï jakaski uka cheqan warminakakiw utan luräwinakap lurapjjañapa sasins amuyaskchejja, humilde chuyman chachajj yanaptʼaskakiwa. Ukham lurañajj chʼamakïspawa ¿kunatsa? Rachel sat mä kullakajj akham sarakiwa: “Kawkjantï jakaskta uka cheqanjja, mä chachatï esposapar plato jariña, uta qʼomachaña yanaptʼani ukhajja, ‘janiw chachäkiti, warmimp apnaqatawa’ sasaw vecinonakapas familiaranakapas amuyapjjani” sasa. Jakaskta uka cheqantï jaqenakajj ukham amuyapjjchi ukhajja, ak amtam: kayu jareqañajj esclavonakan trabajopäkchïnsa, Jesusajj discipulonakapan kayunakap jareqänwa. Familiap sum pʼeqtʼir chachajja, janiw wali importantet uñjayasiñ munkiti, jan ukasti esposapasa wawanakapas kusisitäpjjaspa ukwa muni. Familia pʼeqtʼirinakajj humilde chuymanïpjjañapawa, kunampis suma pʼeqtʼirïñatakejj munasi uk jichhajj uñjañäni.

12. ¿Kunsa Jehová Diosampi Jesusampejj munasiñat lurapjje?

12 Munasiña. Jehová Diosajj munasiñatwa taqe kuns luri (1 Juan 4:7, 8). Biblia toqe, markap toqew Jupan amigopäñasatak munasiñamp yanaptʼistu. Qhawqsa munasistu ukjja, jiwasat llakisisaw uñachtʼayarakistu, ukajj wal kusisiyistu. ¿Jakañatak kunatï wakiski ukat kamsaraksnasa? Jehová Diosajj “taqe kunatï kusisiykistu ukanak walja churistu” (1 Tim. 6:17). Pantjasktan ukhajj cheqañchkchistusa, munasiskakistuwa. Jiwasar munasisaw salvasiñasatak Yoqapar khitanïna. Jesusasti jiwasar munasitap laykuw vidap loqtasiwayaraki (Juan 3:16; 15:13). Jan jitheqtiri servirinakapajja, Jehová Diosampi Jesusampejj wali munatäpjjewa, munasiñapat janiw khitis apaqkaspati (Juan 13:1; Rom. 8:35, 38, 39).

13. Familia pʼeqtʼirejj familiapar wal munasiñapawa, ¿kunatsa ukajj wali importantejja? (“ ¿Kunjamsa jichhak casarat mä chachajj esposapan respetop ganasispa?” sat recuadro uñjjattʼäta).

13 ¿Kunsa yateqsna? Familia pʼeqtʼirejj taqe kunsa munasiñatwa lurañapa. ¿Kunatsa ukajj wali importantejja? Apóstol Juanajj akham siwa: “Maynitejj jilatapar uñjkasas jan munaskchi ukhajja, janirakiw jan uñjkañ Diosarojj munaskaspati” sasa (1 Juan 4:11, 20). Ukhamajja, familiapar munasiri mä chachajj Jehová Diosata Jesusat yateqasiñ munchi ukhajja, familiapajj Diosamp sum apasiñapataki, kusisita jakasiñapataki, kunatï jakañatak munaski uk jan faltañapatakiw llakisini (1 Tim. 5:8). Ukatjja wawanakaparus yatichaniwa, cheqañcharakiniwa. Jupasa, kunanakatï Jehová Diosar jachʼañchkaspa familiaparus yanaptʼkaspa uka amtanakar puriñwa yateqaskakini. Jichhajja, taqe ukanakatwa yatjjatañäni, kunjamsa familia pʼeqtʼirinakajj Jehová Diosata Jesusat yateqasipjjaspa uksa yatjjatarakiñäniwa.

¿KUNSA FAMILIA PʼEQTʼIREJJ LURAÑAPA?

14. ¿Familia pʼeqtʼirejj kunjamsa Jehová Diosamp sum apasipjjañapatak familiapar yanaptʼaspa?

14 Diosamp sum apasiñapatakiw familiapar yanaptʼañapa. Jesusajja, Awkipjamarakiw arkirinakaparojj Diosar jukʼamp confiyapjjañapatak yanaptʼäna (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34). Familia pʼeqtʼiritakisti, ukhamarakiw Jehová Diosamp sum apasipjjañapatak familiapar yanaptʼañajj nayranki (Deut. 6:6-9). Ukatakejja, familiapajj Biblia liyiñapataki, yatjjatañapataki, tantachäwinakar sarañapataki, predicañapataki, Jehová Diosamp jukʼamp sum apasiñapatakiw yanaptʼañapa, jupas taqe ukanakwa lurañaparaki.

15. ¿Familia pʼeqtʼirejj kunjamsa familiapar munasitap uñachtʼayaspa?

15 Kusisitäñapatakiw familiapar yanaptʼañapa. Jehová Diosajja, qhawqsa wawapar munasïna uk mayninak nayraqatanwa säna (Mat. 3:17). Jesusatï, qhawqsa Discipulonakapar munasïna ukjja, luratanakapampi arsutapampiw uñachtʼayäna, jupanakasti munassmawa sasaw Jesusar sapjjarakïna (Juan 15:9, 12, 13; 21:16). Familia pʼeqtʼirejja, luratapampiw esposaparusa wawanakaparus munasitap uñachtʼayañapa. Sañäni, jupanakampiw Bibliat yatjjatañapa, qhawqsa jupanakar munasi, qhawqha valoranitsa uñji uksa sañaparakiwa, wakisini ukhajja mayninak nayraqatanwa felicittʼañaparaki (Prov. 31:28, 29).

Familia pʼeqtʼiritï Jehová Diosar kusisiyañ munchi ukhajja, kunatï jakañatak munaski uk familiapar churañapawa. (Párrafo 16).

16. 1) ¿Familia pʼeqtʼirejj kunsa lurañaparaki? 2) ¿Ukat kunsa jan lurañapäkaraki?

16 Kunatï jakañatak munaski ukwa familiapar churañapa. Jehová Diosajj jan istʼasipjjatapat israelitanakar castigkchïnsa, janiw kuns jupanakar faltaykänti (Deut. 2:7; 29:5). Jichhürunakanjja, ukhamarakiw Jehová Diosajj servirinakapar jan kuns faltaykiti (Mat. 6:31-33; 7:11). Jesusasti arkirinakapar manqʼayänwa usutanakarus qollarakïnwa (Mat. 14:17-20; 4:24). Familia pʼeqtʼirejj Jehová Diosar kusisiyañatakejja, kunatï jakañatak wakiski ukwa familiapar churañapa. Ukampis janiw ukaruk chuym uchañapäkiti. Sañäni, janiw trabajoruki tiempo aptʼasiñapäkiti, ukham luraspa ukhajja, familiaparojj janiw Jehová Diosamp sum apasiñapatakisa kusisitäñapatakis yanaptʼjjaspati.

17. ¿Kunjamsa Jehová Diosasa Jesusas yatichistu, cheqañcharakistu?

17 Yatichañapawa cheqañchañaparakiwa. Jehová Diosajj yanaptʼañwa munistu ukatwa cheqañchistu (Heb. 12:7-9). Jesusajj Awkipjamarakiw khitinakarutï pʼeqtʼkäna ukanakarojj munasiñampi yatichäna, cheqañcharakïna (Juan 15:14, 15). Jesusajj qhana arunakampiw cheqañchistu, ukampis munasiñampiw uñjarakistu (Mat. 20:24-28). Pantjasirïtas layku jan walinak lurirïtassa yatirakiwa (Mat. 26:41).

18. ¿Kunsa familiap sum pʼeqtʼiri chachajj amtapuni?

18 Jehová Diosampita Jesusampit yateqasiri familia pʼeqtʼirejja, esposapana wawanakapan pantjasirïtap yatiwa, ukatjja pantjasipjje ukhajj janiw jupanakatak wal colerkiti (Col. 3:19). Jan ukasti jupas pantjasirïtap yatisajj Gálatas 6:1 texton ewjjtʼaparjamaw “llampʼu chuymampi” cheqañchi. Jesusjamarakiw arunakampik sañat sipansa, sarnaqatapamp familiapar yatichi (1 Ped. 2:21).

19, 20. Familia pʼeqtʼiri mä chachajja, ¿kunjamsa suma amtanakar puriñatakejj Jehová Diosampit Jesusampit yateqasispa?

19 Kunatï familiapar yanaptʼkaspa uka amtanakaruw puriñapa. Jehová Diosajja, kunatï mayninakar yanaptʼkaspa ukarjamaw kuns amti. Sañäni, janiw Jupan askip thaqasaki jakañ vida utjaykänti, jan ukasti jakasin kusisitäñasatakiw vida churistu. Jehová Diosajj jiwasanak layku jiwañapatakiw Yoqapar khitanïna, uk janiw khitis obligkänti, antisas jiwasar yanaptʼañatakiw ukham luräna. Jesusasti, mayninakar yanaptʼañ munasaw kuns amtarakïna (Rom. 15:3). Sañäni, wali qaritäkasas samarañat sipansa, walja jaqenakaruw yatichäna (Mar. 6:31-34).

20 Familiap sum pʼeqtʼiri mä chachajja, kunas familiapar yanaptʼaspa uka amtanakar puriñajj chʼamätap yatiwa. Ukatwa suma amtanakar puriñatak wal chʼamachasi, janiw askip thaqasakisa, ni chuymapamp apayasisakis kuns amtkiti. Jan ukasti suma amtanakar puriñatakejj Jehová Diosampiw yanaptʼayasi (Prov. 2:6, 7). * Ukhamatwa jupat llakisiñat sipansa kunatï familiapar yanaptʼkaspa ukat llakisitap uñachtʼayi (Filip. 2:4).

21. ¿Kunsa akjjar jutki uka yatichäwin yatjjataskañäni?

21 Jehová Diosajja, familia pʼeqtʼirinakarojj mä chʼama luräwi churawayi, kunjamsa uk phoqapjjani ukat cuenta Diosajj mayini. Ukampis familia pʼeqtʼiritï Jehová Diosampita Jesusampit yateqasiñatak chʼamachasini ukhajja, familiaparojj sumwa pʼeqtʼani. Esposapatï jupar kuna lurañatï waktʼki uk phoqani ukhajja, kusisitaw chacha warmjamajj jakasipjjani. Jehová Diosajj familia pʼeqtʼañatak esposor autoridad churki ukjja, ¿kunjamsa esposajj uñjañapa? ¿Kunatsa esposopar istʼañajj jupatak chʼamakïspa? Akjjar jutki uka yatichäwinwa uk yatjjataskañäni.

CANCIÓN 16 Ajllit Yoqapat Jehová Diosar Jachʼañchañäni

^ Párrafo 5 Mä chachajj casarasjje ukhajja, mä machaq familian pʼeqepäjjewa. Aka yatichäwinjja, kuna autoridadsa Jehová Diosajj mayninakar churawayi, kunatsa uk lurawayi ukat kunsa chachanakajj Jehová Diosampit Jesusampit yateqasipjjaspa ukwa yatjjataskañäni. Payïr yatichäwinjja, kunsa esposonakasa esposanakas Jesusampit Bibliankir yaqha ejemplonakampit yateqapjjaspa ukwa yatjjataskañäni. Kimsïr yatichäwinsti, jilïr irpirinakajj congregacionan kuna luräwinïpjjesa ukwa yatjjataskarakiñäni.

^ Párrafo 7 Awisajja, laruyañatak utjki uka peliculanakansa, programanakansa, chachanakajj esposapar jiskʼachaskiri jan ukajj nuwaskiriw uñachtʼayasi. Ukatwa ‘chachajj munañaparjam esposapar apnaqañapajj walikïskiwa’ sasin jaqenakajj amuyapjjaspa.

^ Párrafo 20 Kunjamsa suma amtanakar pursna uka toqet jukʼamp yatjjatañatakejja, “Taqe kunsa Jehová Diosar jachʼañchañatak lurañäni” siski uka yatichäwi La Atalaya 15 de abril, 2011 páginas 13-17 ukan thaqtasma.