GONDO 5
“Msungo wa wamwamna ngu Kristu”
“Msungo wa wamwamna ngu Kristu.”—1 VAK. 11:3.
NDANDO 12 Txizimu txa hombe, Jehovha
ATI HI NO TI GONDA *
1. Nji txani txi nga mahako ti to vavamna ve va tekela hahatshi vasikati vawe?
DIPSWI di di ku “wusungo” u di wonisa kutxani? Vamwani va ñola vasikati ni vanana vawe ngu kuya ngu midhawuko yawe, sihena, ni ti va nga kulisa tona. Ngu txikombiso mwanathu Yanita awu a hanyako Europa a womba tiya: “Amu ni hanyako kona vavamna va va tekela hahatshi vasikati vawe, va va wona kota sithumi dwe.” Mwanathu mmwani awu a dhanwako ku i Luka awu a zumbako Estados Unidos a womba tiya: “Vatate vamwani va gondisa vanana vawe va majaha ti to vavasikati va fanete kuwonwa dwe, i si nga kuengiswa. I ku ti to wamsikati kha nga di dipswi.” Hambiketo ewo hi nga wona wusungo ngu kuya ngu mawonelo a Jehovha. (Fananisa ni Marku 7:13.) Se vavamna va nga gondisa kutxani kuva misungo ya yinene ya mwaya?
2. Ngu tihi ati msungo wa mwaya wu fanelako kutiziva? Ngu kutxani?
2 Ti to wamwamna eva msungo wa wunene wa mwaya a fanete kupfisisa ati Jehovha a ti lavako kwakwe. Ene a fanete kutshumela e ziva ti to ngu kutxani Jehovha a ti vekile wusungo. Ni ku a nga txi etetelisa kutxani txikombiso txa Jehovha ni Jesu. Ngu kutxani kuziva toneto i di ta lisima? Nguko Jehovha a ningile misungo ya timwaya wuthangeli ni ku a emela ti to ve va vathangeli vavanene.—Luka 12:48b.
NJI TXANI WUSUNGO?
3. Dibhuku da 1 Vakorinto 11:3 di hi gondisa txani mayelano ni wusungo?
3 Lera 1 Vakorinto 11:3. Tindimana tiya ti womba-womba ngu nzila yi Jehovha a nga organizara ngu yona mwaya wakwe ha mafuni ni nzumani. Wusungo wu pata timhaka timbidi i ku wuthangeli ni ku tixamulela ka Jehovha. Jehovha ngene “msungo” mwendo ngene a thangelako sivangwa sotshe, tingelozi kumweko ni vathu ni ku sa tixamulela kwakwe. (Var. 14:10; Vaef. 3:14, 15) Jehovha a vekile Jesu kota mthangeli wa dibanza se ene wa tixamulela ngu nzila yi a di ñolako ngu yona. (1 Vak. 15:27) Jehovha a tshumete e veka vavamna ku veva vathangeli vavasikati ni vanana vawe, hambiketo vavamna va tixamulela ka Jehovha ni Jesu ngu nzila yi va ñolako ngu yona timwaya tawe.—1 Pedro 3:7.
4. Ngu tihi ati Jehovha ni Jesu va ku ni fanelo yo ti maha?
4 Aku Jehovha i ku Msungo wa sivangwa sotshe ngene a ku ni fanelo yo veka milayo ni kutshumela e tsaniseka ti to ya engiswa mwendo ahim-him. (Isaya 33:22) Jesu kota msungo wa dibanza ngene a vekako milayo ni kutshumela e tsaniseka ti to dibanza da yi engisa.—Vag. 6:2; Vakl. 1:18-20.
5. Ngu wuhi wuthangeli awu misungo ya timwaya yi ku nawo? Ngu sihi sipimelo asi yi ku naso?
5 Kufana ni Jehovha ni Jesu, misungo ya timwaya yi fanete yi thangela ko maha sisungo ha mwayani. (Var. 7:2; Vaef. 6:4) Hambiketo wuthangeli wawe wu ni sipimelo. Ngu txikombiso milayo yawe yi fanete ku seketelwa amu ka Dipswi da Txizimu. (Mav. 3:5, 6) Ni ku misungo ya timwaya kha ya fanela ku vekela milayo vamwani i si nga va mwayani kwawe. (Var. 14:4) Mbimo yi vanana vakwe va kulako ve tekwa mwendo kuteka, vona va na simama ve mu xonipha kambe kha va swi ve va hahatshi ka wusungo wakwe.—Mat. 19:5.
NGU KUTXANI JEHOVHA A DI VEKILE WUSUNGO?
6. Ngu kutxani Jehovha a di vekile wusungo?
6 Jehovha a vekile wusungo nguko a randako mwaya wakwe wa ha mafuni ni nzumani. Wona i ningo yi yi tako ngu kwakwe. Wusungo awu Jehovha a nga veka wu maha ti to mwaya wakwe wa ha mafuni ni nzumani wu thuma ngu nzila ya yinene. (1 Vak. 14:33, 40) I di ku kha ku na wusungo, ha mafuni ni nzumani ku ndi na va ni vhilinganya ni ku ku si na litsako. Ngu txikombiso, i di ku kha ku na wusungo ku si na kuziwa to i mani a fanelako kuveka milayo ni kutshumela e tsaniseka ti to milayo yoneyo ya engiswa mwendo ahim-him.
7. Ngu kuya ngu Vaefesu 5:25, 28, ina Jehovha a txi lava ku vavamna ve fuma vasikati vawe?
7 Aku wusungo i ku lulamiselo ya yinene ya Jehovha, ngu kutxani vavasikati vo tala va txi tipfa va txi dyisetwa ngu vamna vawe? Eto ti mahwa ngu ti to vathu vo tala va eyisa milayo ya Jehovha mayelano ni wukati, ve sawula kulondisela sihena ni midhawuko. Vona va dyiseta vasikati vawe ngu kulava ku ti tsakisa. Ngu txikombiso, wamwamna a nga xanisa msikati wakwe ngu kulava txixonipho ni kulava kutikomba ti to ene mbwa mwamna. Ene kha na kusinzisa wamsikati ti to e mu randa, kambe a nga mu sinzisa ti to mu thava. Wamwamna a nga thumisa mtamo kasi kufuma msikati wakwe. * Kambe eto ti maha ti to wamsikati a si xoniphwi ni ku ta lwisana ni ti Jehovha a ti lavako.—Lera Vaefesu 5:25, 28.
WAMWAMNA A NGA GONDISA KUTXANI KU VA MSUNGO WA WUNENE WA MWAYA?
8. Vavamna va nga gondisa kutxani ku va misungo ya yinene ya mwaya?
8 Wamwamna a nga gonda ku va msungo wa wunene wa mwaya ngu kuetetela nzila yi Jehovha ni Jesu va wu thumisako ngu yona wusungo wawe. A hi bhuli ngu tifanelo timbidi a ti Jehovha ni Jesu va ti kombisako, hi wona to msungo wa mwaya wu nga ti kombisisa kutxani tifanelo toneto ka msikati wakwe ni vanana vakwe.
9. Nji txani txi kombisako ti to Jehovha wa ti veka hahatshi?
9 Kutiveka hahatshi. Jehovha ngene wo ziva ka sotshe sivangwa, hambiketo ene wa engisa mawonelo a malanda akwe. (Gen. 18:23, 24, 32) Ene wa tumelela ti to ava a va thangelako ve ningela mawonelo. (1 Vafu. 22:19-22) Jehovha a hetisekile, hambiketo kha rinzeli ku athu hi va vo hetiseka. Hahanze keto ene wa hi vhuna ti to hi kota kuhumelela hi txi mu thumela. (Mas. 113:6, 7) Bhiblia yi tshumela yi womba ti to Jehovha “m’vhuneteli.” (Mas. 27:9; Vaheb. 13:6) Mkoma Dhavhidha a txi ti ziva ti to ene a ngo kota kuhetisisa mthumo wakwe ngu ku Jehovha a tivekako hahatshi.—2 Sam. 22:36.
10. Jesu a kombisisile kutxani kutiveka hahatshi?
10 Konkuwa he bhule ngu txikombiso txa Jesu. Bhiblia yi womba ti to Jesu a sambisile mikondo vagondiswa vakwe hambiku ene i nga ti Mkoma ni Mgondisi. Ngu kutxani matimu onewo ma ti bhatwe amu ka Bhiblia? Eto ti bhatwe kasi ku misungo ya timwaya yi tekelela txikombiso txakwe. Jesu a wombile a txi khene: “Ani ni mi mahete txikombiso, kufela ku, ati ni nga mahisa tona kwanu, nananu mi na mahisa toneto.” (Joh. 13:12-17) Hambiku Jesu a nga txi thangela, a si rinzeli ku ve mu thumela. Hahanze keto ngene a nga txi thumela vamwani.—Mat. 20:28.
Msungo wa mwaya wu kombisa ti to wa tiveka hahatshi ni ku kombisa lirando ngu kumaha mithumo ya ha mtini ni kukhatalela silaveko sa moya sa mwaya (Wona tindimana 11, 13)
11. Misungo ya timwaya yi nga gonda txani ka txikombiso txa Jehovha ni Jesu txo tiveka hahatshi?
11 Hi gonda txani. Misungo ya timwaya yi nga kombisa kutiveka hahatshi ngu tinzila to tala. Ngu txikombiso, vona kha va rinzeli to vasikati ni vanana vawe ve va vo hetiseka. Vona va engisa mawonelo a vasikati ni vanana vawe, hambi i ti to ma hambana ni mawonelo awe. Marley awu a zumbako Estados Unidos a womba tiya: “Ani ni mwamna wangu ha thuka hi va ni mawonelo o hambana. Kambe ni tipfa ni txi ningwa lisima nguko mwamna wangu wa wotisa mawonelo angu e tshumela e alakanyisisa ngu ona a si se maha sisungo.” Wamwamna awu a ti vekako hahatshi wa vhuneta ka mithumo ya ha mtini, hambi i di ti to kha ta toloveleka ka wukhalo wonewo. Eto ti nga va txikarato. Ngu kutxani? Mwanathu mmwani wa txisikati a dhanwako ku i Rachel a womba tiya: “Ngako mwamna wangu a txi ni vhuneta ko kuwula maparato ni ku hiyela, vavhizinyu va ti wo tisa to i na mbwa mwamna ene wule kani? Vona a pimisa ti to a to kotolwa.” I di ti to mawonelo eyo ma tolovelekile wukhalo wanu, khumbula ti to Jesu a sambisile minenge ya vagondiswa vakwe hambiku mthumo wonewo wu nga txi wonwa i di wa sithumi. Awu i ku msungo wa wunene wa mwaya kha lavi ku tikombisa to ene mbwa mwamna. Hahanze keto, ene a lava to msikati ni vanana vakwe ve tsaka. Ngu yihi fanelo yimwani ayi yi lavekako ti to wamwamna e va msungo wa wunene wa mwaya?
12. Ngu tihi ati Jehovha ni Jesu va ti mahako nguko va hi randako?
12 Lirando. Tximwani ni tximwani a txi Jehovha a txi mahako, a txi maha ngu ku a hi randako. (1 Joh. 4:7, 8) Aku a hi randako ene wa khatalela silaveko sathu sa moya ngu kuthumisa Bhiblia ni sengeletano yakwe. Ene wa hi tsanisekisa ti to wa hi randa, se eto ti hi maha hi tsaka. Ani ngu didhawa da nyama ko? Jehovha wa ‘hi wuyisela sotshe ngu ku hi tatela, kasiku hi tsaka.’ (1 Tim. 6:17) Ngako hi txi maha tiphazamo, Jehovha wa hi kawuka, kambe eto kha ti mu mahi e leka ku hi randa. Ngu ku hi randa, Jehovha a hi ningile mtirulo. Kufana ni Jehovha, Jesu nene a hi randile a ha ko za e ningela wutomi wakwe ngu kota yathu. (Joh. 3:16; 15:13) Kha txi ngaho txi txi nga tsivelako Jehovha ni Jesu kuranda avale va thembekako kwawe.—Joh. 13:1; Var. 8:35, 38, 39.
13. Ngu kutxani i di ta lisima ku msungo wa mwaya wu randa mwaya wa wona? (Wona dibhokiso di di ku: “ Wamwamna awu a ku ngadi kutxhadha a nga maha txani ti to e xoniphwa ngu msikati wakwe?”)
13 Hi gonda txani. Tximwani ni tximwani a txi msungo wa mwaya wu txi mahako wu fanete ku txi maha ngu ku wu randako mwaya wa wona. Ngu kutxani eto i di ta lisima? Mpostoli Johani a bhate tiya: “Awu a si randiko mwanawe [mwendo mwaya wakwe], awu a mu wonako, kha na kusikota kuranda Txizimu txi a si txi woniko.” (1 Joh. 4:11, 20) Wamwamna awu a randako mwaya wakwe, awu a lavako kuetetela txikombiso txa Jehovha ni Jesu a na wunja mwaya wakwe ngu didhawa da moya, da matipfelo ni da nyama. (1 Tim. 5:8) Ene a na gondisa ni kulaya vanana vakwe. A na tshumela e simama e maha sisungo asi si no dhumisa Jehovha ni kuwuyelisa mwaya wakwe. Konkuwa he wone to wamwamna a nga khatalelisa kutxani silaveko sa moya, sa matipfelo ni sa nyama sa mwaya wakwe ni kuetetela txikombiso txa Jehovha ni Jesu.
MISUNGO YA TIMWAYA YI FANETE KUMAHA TXANI?
14. Misungo ya timwaya yi nga khatalelisa kutxani timwaya ta yona ngu didhawa da moya?
14 Khatelela mwaya ngu didhawa da moya. Jesu a tekelete txikombiso txa tate wakwe ngu kuveka mapimo ko khatalela silaveko sa moya sa vagondiswa vakwe. (Mat. 5:3, 6; Marku 6:34) Ngu ha kufanako, misungo ya timwaya yi fanete kuthangetisa kukhatalela timwaya ta yona ngu didhawa da moya. (Dhewut. 6:6-9) Vona va nga maha toneto ngu kutsaniseka ti to timwaya tawe ta va ni gondo ya Bhiblia ditshiku ni ditshiku, ta ya mitshanganoni, ta txhumayela ni ku aka wuxaka wo tsana ni Jehovha.
15. Misungo ya timwaya yi nga khatalelisa kutxani timwaya ta yona ngu didhawa da matipfelo?
15 Khatalela mwaya wako ngu didhawa da matipfelo. Jehovha a gete Jesu ha kubasani ti to wa mu randa. (Mat. 3:17) Ati Jesu a nga ti ti womba ni kutimaha ti kombisile ti to a ti randa vagondiswa vakwe. Se vagondiswa vakwe ni vona va kombisile lirando kwakwe. (Joh. 15:9, 12, 13; 21:16) Misungo ya timwaya yi nga kombisa ti to ya randa timwaya ta yona ngu kugonda Bhiblia nato. Vona va nga tshumela ve gela vasikati ni vanana vawe ti to va va randa ni ku va tsakiswa ngu vona, ngako ti txi dingana va nga va gela hambi masoni kha vathu.—Mav. 31:28, 29.
Ti to msungo wa mwaya wu tsakisa Jehovha wu fanete wu khatalela mwaya wa wona ngu didhawa da nyama (Wona tindimana 16)
16. Ngu tihi timwani ati misungo ya timwaya yi fanelako ku ti maha? Ngu tihi ti yi fanelako ku ti khumbula?
16 Khatalela mwaya ngu didhawa da nyama. Jehovha a khatalete silaveko sa nyama sa va Israyeli hambi ngu mbimo yi a nga ti ko va tsayisa ngu kwa mbi engisa kwawe. (Dhewut. 2:7; 29:5) Ene wa simama e khatalela silaveko sathu sa nyama nyamsi. (Mat. 6:31-33; 7:11) Kufana ni Jehovha, Jesu a ningile sakudya valondeteli vakwe. (Mat. 14:17-20) Ene a tshumete e hanyisa valwati. (Mat. 4:24) Ti to misungo ya timwaya yi tsakisa Jehovha yi fanete yi khatalela timwaya ta yona ngu didhawa da moya. Hambiketo, ti lava ve ziva kudinganisela. Vona kha va fanela ku ti ningetela ngutu ka mthumo ha ko za ve divala kukhatalela timwaya ngu didhawa da moya ni da matipfelo.
17. Jehovha ni Jesu va gondisa ngu nzila muni?
17 Gondisa. Jehovha wa hi gondisa ni ku hi laya ngu ku a hi dhundako. (Vaheb. 12:7-9) Kufana ni Jehovha, Jesu wa gondisa ava a va thangelako ngu nzila ya lirando. (Joh. 15:14, 15) Ene kha jika-jiki kambe a gondisa ngu wunene. (Mat. 20:24-28) Ene wa ti pfisisa ti to kha ha hetiseka ni ku ha phazama.—Mat. 26:41.
18. Ngu tihi ati msungo wa mwaya wu fanelako ku ti khumbula?
18 Msungo wa mwaya awu wu etetelako Jehovha ni Jesu wa khumbula ti to vamwayani kwakwe kha va hetiseka. Ene kha “zumbi ngu ku va xupha.” (Vakl. 3:19) Hahanze keto ene a thumisa ditshina da mlayo adi di ku ka Vagalatiya 6:1, e va kawuka “kha kwati” nguko wa khumbula ti to nene kha hetiseka. Kufana ni Jesu, ene wa ti ziva ti to nzila ya yinene yo va gondisa ngu va vekela txikombiso txa txinene.—1 Pedro 2:21.
19-20. Misungo ya timwaya yi nga etetelisa kutxani txikombiso txa Jehovha ni Jesu va txi maha txisungo?
19 U nga mahe sisungo asi si wuyelisako awe dwe. Jehovha a maha sisungo ti to kuwuyelwa vamwani. Ngu txikombiso ene a vangile wutomi i si nga ti to e wuyelwa ene, kambe kasi ku vamwani ve tidila ngu wutomi. Ni ku ene kha sinziswa ngu m’thu kuningela Mwanana wakwe ti to e maha digandelo. Ene a sawute kumaha toneto kasi ku hi wuyelwa. Jesu nene a mahile sisungo ti to kuwuyelwa vamwani. (Var. 15:3) Ngu txikombiso, ene a lekile kuhumula e gondisa dibutho da vathu.—Marku 6:31-34.
20 Msungo wa mwaya wa ti ziva ti to kha ti hehuki kumaha sisungo sa sinene, ni ku a wu tekela ha msungo wutixamuleli wonewo. Ene a vayilela kumaha sisungo a sa khata ngu kupimisa. Hahanze keto, ene a tumela kugondiswa ngu Jehovha. * (Mav. 2:6, 7) Ene a maha toneto ti to kuwuyelwa vamwani, i si nga ene apune.—Vaf. 2:4.
21. Hi na ta bhula ngu txani ka gondo ayi yi londiselako?
21 Jehovha a ningile misungo ya timwaya mthumo wo karata ni ku va na tixamulela kwakwe ngu nzila yi va hetisisako ngu yona wutixamuleli wawe. Kambe, ngako wamwamna a txi etetela txikombiso txa Jehovha ni Jesu a na va msungo wa wunene wa mwaya. Ni ku ngako wa msikati a txi maha txienge txakwe ku na va ni litsako ha mwayani. Wamsikati a fanete e wu wona njani wusungo? Ngu sihi sikarato asi a nga mananako naso? Hi na ta mana tixamulo ta siwotiso siya ka gondo yi yi londiselako?
NDANDO 16 Dhumisani Jehovha nguko a nga sawula Mwanana wakwe
^ par. 5 Mbimo yi wamwamna a txhadhako a va msungo wa mwaya. Ka gondo yiya hi na bhula ngu ti to nji txani wusungo ni ku ngu kutxani Jehovha a di wu vekile, hi na tshumela hi gonda to wamwamna a nga gonda txani ka txikombiso txa Jehovha ni Jesu. Ka gondo ya wumbidi ya mxaxamelo wuwa hi na gonda ngu ti to wamwamna ni wamsikati va nga gonda txani ka txikombiso txa Jesu ni ka simwani sikombiso sa mu ka Bhiblia. Ka gondo yo gwitisa hi na ta bhula ngu wusungo dibanzani.
^ par. 7 Mahanyelo ya o xanisa vavasikati hambi ni ku va dikhela ma kombiswa ka mafilmi, ma novhela hambi ka mabhuku. Eto ti maha ti to vo tala va ti wona ti sa biha kuxanisa vasikati vawe.
^ par. 20 U txi lava kugonda to tala mayelano ni kumaha sisungo sa sinene u nga wona msungo mhaka wu wu ku: “Tome decisões que honram a Deus,” ka A Sentinela ya 15 ka Abril wa 2011, maphepha 13-17.
