Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIKASEMƆ 5

“Nuu Fɛɛ Nuu Yitso Ji Kristo Lɛ”

“Nuu Fɛɛ Nuu Yitso Ji Kristo Lɛ”

“Nuu fɛɛ nuu yitso ji Kristo lɛ.”​—1 KOR. 11:3.

LALA 12 Yehowa Ji Nyɔŋmɔ Ofe

NƆ NI ABAASUSU HE *

1. Te hii komɛi kɛ amɛŋamɛi kɛ amɛbii yeɔ amɛhãa tɛŋŋ?

KƐ́ AKƐƐ mɔ ko ji yitso yɛ nɔ ko mli lɛ, te onuɔ shishi ohãa tɛŋŋ? Hii komɛi yɛ ni bɔ ni akɛ yei yeɔ yɛ he ni amɛyɔɔ lɛ, loo amɛweku lɛ mli lɛ, nakai amɛ hu amɛkɛ amɛŋamɛi kɛ amɛbii yeɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, nyɛmi yoo ko ni yɔɔ Yuropa ni atsɛɔ lɛ Yanita lɛ wie akɛ: “Yɛ he ni miyɔɔ lɛ, mɛi buɔ hii kwraa fe yei, ni amɛnaa yei akɛ abaawai kɛkɛ.” Nyɛmi nuu ko ni yɔɔ United States ni atsɛɔ lɛ Luke lɛ hu wie akɛ: “Hii komɛi tsɔɔ amɛbihii akɛ, yei lɛ lɛ, esaaa akɛ akɛ amɛwiemɔ tsuɔ nii.” Shi jeee nakai kwraa Yehowa miisumɔ ni hii kɛ amɛŋamɛi aye ahã. (Okɛto Marko 7:13 lɛ he.) No hewɔ lɛ, kɛ́ nuu ko miitao etsɔ weku yitso kpakpa lɛ, mɛni baaye abua lɛ?

2. Mɛɛ nibii esa akɛ weku yitso ale? Ni mɛni hewɔ?

2 Kɛ́ nuu ko miitao etsɔ weku yitso kpakpa lɛ, klɛŋklɛŋ lɛ, esa akɛ ele nɔ ni Yehowa biɔ yɛ edɛŋ akɛ weku yitso. Agbɛnɛ hu, esa akɛ enu nɔ hewɔ ni Yehowa fee lɛ weku yitso lɛ shishi, ni ekase bɔ ni Yehowa kɛ Yesu kɛ amɛyitsoyeli lɛ tsuɔ nii amɛhãa. Mɛni hewɔ esa akɛ nuu lɛ ale nibii nɛɛ? Ejaakɛ Yehowa ehã weku yitsei hegbɛ ko, ni eesumɔ ni amɛkɛtsu nii jogbaŋŋ.​—Luka 12:48b.

KƐ́ AKƐƐ MƆ KO JI YITSO LƐ, TE ATSƆƆ TƐŊŊ?

3. Mɛni 1 Korintobii 11:3 lɛ tsɔɔ wɔ yɛ yitsoyeli he?

3 Kanemɔ 1 Korintobii 11:3. Ŋmalɛ nɛɛ tsɔɔ wɔ bɔ ni Yehowa eto eweku lɛ fã ni yɔɔ ŋwɛi kɛ fã ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he gbɛjianɔ ehã. Kɛ́ akɛɛ mɔ ko ji yitso lɛ, etsɔɔ akɛ, klɛŋklɛŋ lɛ, eyɛ hegbɛ. Ni nɔ ni ji enyɔ lɛ, ebaabu bɔ ni ekɛ nakai hegbɛ lɛ tsuɔ nii ehãa lɛ he akɔntaa. Yehowa ji nii fɛɛ “yitso,” ni no hewɔ lɛ, eyɛ hegbɛ yɛ ebii fɛɛ ni ji, ŋwɛibɔfoi kɛ adesai anɔ, ni amɛ fɛɛ amɛbaabu amɛhe akɔntaa amɛhã lɛ. (Rom. 14:10; Efe. 3:14, 15) Yehowa ehã Yesu hegbɛ yɛ asafo lɛ nɔ. Shi Yesu baabu bɔ ni ekɛ wɔ yeɔ ehãa lɛ he akɔntaa ehã Yehowa. (1 Kor. 15:27) Yehowa ehã wu fɛɛ wu hegbɛ yɛ eŋa kɛ ebii lɛ anɔ. Shi amɛbaabu bɔ ni amɛkɛ amɛyeɔ amɛhãa lɛ he akɔntaa amɛhã Yehowa kɛ Yesu.​—1 Pet. 3:7.

4. Mɛɛ hegbɛ Yehowa kɛ Yesu yɔɔ?

4 Akɛni Yehowa ji eweku lɛ fã ni yɔɔ ŋwɛi kɛ fã ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ Yitso hewɔ lɛ, eyɛ hegbɛ ni ewoɔ ebii fɛɛ ni ji, ŋwɛibɔfoi kɛ adesai lɛ mlai, ni eyɛ hegbɛ ni ekwɛɔ koni amɛye mlai nɛɛ anɔ. (Yes. 33:22) Akɛni Yesu hu ji asafo lɛ yitso hewɔ lɛ, eyɛ hegbɛ ni ewoɔ asafo lɛ mlai, ni eyɛ hegbɛ ni ekwɛɔ koni amɛye mlai nɛɛ anɔ.​—Gal. 6:2; Kol. 1:18-20.

5. Mɛɛ hegbɛ weku yitsei ni ji Kristofoi lɛ yɔɔ? Ni nɛgbɛ amɛhegbɛ lɛ yawaa?

5 Tamɔ bɔ ni eji yɛ Yehowa kɛ Yesu gbɛfaŋ lɛ, weku yitsei ni ji Kristofoi lɛ yɛ hegbɛ ni amɛwoɔ amɛweku lɛ mlai. (Rom. 7:2; Efe. 6:4) Shi hegbɛ ni amɛyɔɔ lɛ yawaa he ko. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, esa akɛ mlai ni ebaawo lɛ adamɔ shishitoo mlai ni yɔɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli lɛ anɔ. (Abɛi 3:5, 6) Agbɛnɛ hu, ebɛ hegbɛ ni ewoɔ mɛi ni jeee eweku lɛ mli bii lɛ mlai. (Rom. 14:4) Kɛfata he lɛ, kɛ́ ebii lɛ dara ni amɛshi shĩa loo amɛtee gbãla lɛ, amɛbaaya nɔ amɛbu lɛ moŋ, shi jeee lɛ ji amɛyitso dɔŋŋ.​—Mat. 19:5.

MƐNI HEWƆ YEHOWA TO YITSOYELI HE GBƐJIANƆ?

6. Mɛni hewɔ Yehowa to yitsoyeli he gbɛjianɔ?

6 Yehowa sumɔɔ eweku lɛ, ni no hewɔ eto yitsoyeli he gbɛjianɔ. Anɔkwa, eji edɛŋ nikeenii. Yitsoyeli he gbɛjianɔ ni Yehowa eto yɛ eweku lɛ mli lɛ hewɔ lɛ, toiŋjɔlɛ yɛ eweku lɛ mli, ni nɔ fɛɛ nɔ yaa lɛ jogbaŋŋ. (1 Kor. 14:33, 40) Eji Yehowa etooo yitsoyeli he gbɛjianɔ yɛ eweku lɛ mli kulɛ, nɔ fɛɛ nɔ baafee basabasa yɛ eweku lɛ mli, ni eweku lɛ náŋ miishɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, anaŋ mɔ ni sa akɛ ekpɛ yiŋ yɛ saji ahe kɛ mɔ ni baanyiɛ hiɛ ni akɛ nakai yiŋkpɛi lɛ atsu nii.

7. Yɛ nɔ ni awie yɛ Efesobii 5:25, 28 lɛ naa lɛ, ani Yehowa miisumɔ ni hii aye amɛŋamɛi anɔ? Tsɔɔmɔ mli.

7 Kɛ́ yitsoyeli he gbɛjianɔ ni Yehowa eto lɛ he yɛ sɛɛnamɔ nɛkɛ lɛ, belɛ ŋmɛnɛ lɛ, mɛni hewɔ yei babaoo nuɔ he akɛ amɛwumɛi miiye amɛ nyɔŋ lɛ? Nɔ hewɔ lɛ ji akɛ, hii babaoo kɛ amɛŋamɛi yeɔ tamɔ bɔ ni amɛnaa ni akɛ yei yeɔ yɛ he ni amɛyɔɔ lɛ, moŋ fe ni amɛkɛ Yehowa gbɛtsɔɔmɔi kɛhã weku lɛ baatsu nii. Mɛi komɛi hu feɔ amɛŋamɛi niseniianii yɛ susumɔi komɛi ni esaaa ni amɛhiɛ lɛ hewɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, hii komɛi yeɔ amɛŋamɛi anɔ dɛŋdɛŋ, ejaakɛ amɛnuɔ he akɛ no baahã yei lɛ abu amɛ loo mɛi ana akɛ hii ji amɛ. Ekolɛ amɛsusuɔ akɛ kɛ́ amɛŋamɛi lɛ sumɔɔɔ amɛ po lɛ, amɛbaanyɛ amɛfee nɔ ko ni amɛhã amɛshe amɛ gbeyei. Ni kɛ́ eba lɛ nakai lɛ, nɔ fɛɛ nɔ ni amɛbaakɛɛ amɛ lɛ, amɛbaafee. * Susumɔi nɛɛ ni amɛhiɛ lɛ, kɛ bɔ ni amɛfeɔ amɛnii amɛhãa lɛ esaaa Yehowa hiɛ. Ejaakɛ ehãaa amɛkɛ bulɛ kɛ woo ni sa yei lɛ ahã amɛ.​—Kanemɔ Efesobii 5:25, 28.

KƐ́ NUU KO MIITAO ETSƆ WEKU YITSO KPAKPA LƐ, MƐNI ESA AKƐ EFEE?

8. Kɛ́ nuu ko miitao etsɔ weku yitso kpakpa lɛ, mɛni esa akɛ efee?

8 Kɛ́ nuu ko miitao etsɔ weku yitso kpakpa lɛ, esa akɛ ekase Yehowa kɛ Yesu. Hã wɔkwɛ sui enyɔ komɛi ni Yehowa kɛ Yesu jieɔ lɛ kpo. Ni wɔkwɛ bɔ ni weku yitsei baanyɛ ajie sui nɛɛ akpo yɛ bɔ ni amɛkɛ amɛŋamɛi kɛ amɛbii yeɔ amɛhãa lɛ mli.

9. Mɛni Yehowa feɔ ni tsɔɔ akɛ ebaa ehe shi?

9 Heshibaa. Mɔ ko mɔ ko bɛ ni hiɛ kã shi fe Yehowa. Shi fɛɛ sɛɛ lɛ, eboɔ etsuji toi. (1 Mo. 18:23, 24, 32) Ehãa mɛi ni yɔɔ eshishi lɛ tsɔɔ amɛjwɛŋmɔ yɛ saji ahe. (1 Maŋ. 22:19-22) Yehowa yeɔ emuu. Shi ele akɛ ni wɔyeee emuu nɛɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, wɔbaatɔ̃. No hewɔ lɛ, eyeɔ ebuaa adesai ni yeee emuu ni sɔmɔɔ lɛ lɛ koni amɛnyɛ amɛsɔmɔ lɛ jogbaŋŋ. (Lala 113:6, 7) Enɛ hewɔ lɛ, Biblia lɛ tsɛɔ Yehowa akɛ ‘yelikɛbualɔ.’ (Lala 27:9; Heb. 13:6) Maŋtsɛ David wie akɛ, nibii wuji ni enyɛ etsu lɛ fɛɛ lɛ, enyɛ etsu ejaakɛ Yehowa ba ehe shi ni eye ebua lɛ.​—2 Sam. 22:36.

10. Mɛni Yesu fee ni tsɔɔ akɛ ebaa ehe shi?

10 Agbɛnɛ lɛ, hã wɔya Yesu hu nɔ. Eyɛ mli akɛ yɛ lɛ kɛ ekaselɔi lɛ ateŋ lɛ, lɛ ji Nuŋtsɔ moŋ, shi efɔ amɛnaji ahe. Kɛ́ okwɛ lɛ, mɛni hewɔ Yehowa hã aŋma enɛ yɛ Biblia lɛ mli? Yiŋtoo kome ji akɛ, koni no afee nɔkwɛmɔnɔ kɛhã weku yitsei kɛ mɛi krokomɛi. Yesu diɛŋtsɛ po wie akɛ: “Mifee nɔkwɛmɔnɔ mihã nyɛ, koni bɔ ni mifee mihã nyɛ lɛ, nyɛ hu nyɛfee nakai nɔŋŋ.” (Yoh. 13:12-17) Eyɛ mli akɛ Yehowa ehã Yesu hegbɛ yɛ mɛi anɔ moŋ, shi etaaa shi ni mɛi asɔmɔ lɛ, lɛ moŋ esɔmɔ mɛi.​—Mat. 20:28.

Kɛ́ weku yitso ko tsu shĩa nii, ni eye ebua eweku lɛ koni amɛbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa lɛ, no baatsɔɔ akɛ ebaa ehe shi, ni esumɔɔ eweku lɛ (Kwɛmɔ kuku 11, 13)

11. Mɛni weku yitso ko baanyɛ afee kɛtsɔɔ akɛ, ebaa ehe shi tamɔ Yehowa kɛ Yesu?

11 Nɔ ni wɔkaseɔ yɛ mli. Nibii pii yɛ ni weku yitso ko baanyɛ afee kɛtsɔɔ akɛ ebaa ehe shi. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, weku yitso ni baa ehe shi lɛ le akɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, eŋa kɛ ebii lɛ baatɔ̃, ejaakɛ amɛyeee emuu. Agbɛnɛ hu, kɛ́ eweku lɛ mli bii lɛ tsɔɔ amɛjwɛŋmɔ yɛ sane ko he lɛ, eboɔ amɛ toi, kɛ́ esoro amɛnɔ lɛ yɛ enɔ lɛ he po. Nyɛmi yoo ko ni yɔɔ United States ni atsɛɔ lɛ Marley lɛ wie akɛ: “Bei komɛi lɛ, esoro jwɛŋmɔ ni miwu hiɛ yɛ sane ko he lɛ yɛ jwɛŋmɔ ni mihiɛ lɛ he. Shi akɛni ebiɔ mijwɛŋmɔ, ni esusuɔ nɔ ni miwieɔ lɛ he jogbaŋŋ dani ekpɛɔ yiŋ hewɔ lɛ, minuɔ he akɛ ebuɔ mi waa, ni enaa akɛ mihe yɛ sɛɛnamɔ.” Agbɛnɛ hu, nuu ni baa ehe shi lɛ tsuɔ shĩa nitsumɔ, kɛ́ yɛ ekutso lɛ mli lɛ, abuɔ nitsumɔ nɛɛ akɛ yei anitsumɔ po. Enɛ feemɔ baanyɛ awa waa. Mɛni hewɔ? Nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Rachel lɛ wie akɛ: “He ni mijɛ lɛ, kɛ́ ana nuu ko ni miiye eebua eŋa ni asha nii amli loo asaa shĩa lɛ, ekutsoŋbii lɛ kɛ ewekumɛi lɛ naa lɛ akɛ jeee nuu ji lɛ. Amɛsusuɔ akɛ eŋa lɛ elu lɛ.” Kɛ́ nakai mɛi naa lɛ yɛ he ni bo hu oyɔɔ lɛ, kaimɔ akɛ Yesu fɔ ekaselɔi lɛ anaji ahe, eyɛ mli akɛ no mli lɛ abuɔ nitsumɔ nɛɛ akɛ nyɔji anitsumɔ. Weku yitso kpakpa lɛ, jeee bɔ ni mɛi baana lɛ ahã lɛ ji nɔ ni he hiaa lɛ. Nɔ ni ebaafee koni eŋa kɛ ebii aná miishɛɛ lɛ moŋ ji nɔ ni he hiaa lɛ. Yɛ heshibaa sɛɛ lɛ, mɛɛ su kroko baanyɛ ahã mɔ ko atsɔ weku yitso kpakpa?

12. Mɛni suɔmɔ tsirɛɔ Yehowa kɛ Yesu ni amɛfeɔ?

12 Suɔmɔ. Nɔ fɛɛ nɔ ni Yehowa feɔ lɛ, suɔmɔ ji nɔ ni tsirɛɔ lɛ ni efeɔ. (1 Yoh. 4:7, 8) Akɛni esumɔɔ wɔ hewɔ lɛ, ehã wɔ e-Wiemɔ lɛ kɛ esafo lɛ, koni no ahã wɔnyɛ wɔbɛŋkɛ lɛ kpaakpa. Yehowa hãa wɔleɔ akɛ, esumɔɔ wɔ, ni enɛ hãa wɔnaa akɛ, ejwɛŋɔ wɔhe. Ehãa wɔ wɔheloonaa hiamɔ nii hu. Biblia lɛ kɛɔ akɛ Yehowa “kɛ nibii ni wɔnáa mli ŋɔɔmɔ lɛ fɛɛ hãa wɔ ni etekeɔ nɔ.” (1 Tim. 6:17) Kɛ́ wɔtɔ̃ lɛ, ejajeɔ wɔ, ni ehãaa no asa suɔmɔ ni eyɔɔ kɛhã wɔ lɛ he. Suɔmɔ ni eyɔɔ kɛhã wɔ lɛ hewɔ lɛ, ekɛ Yesu hã kɛkpɔ̃ wɔ. Yesu hu sumɔɔ wɔ waa, ni no hewɔ lɛ, ebagbo ehã wɔ. (Yoh. 3:16; 15:13) Nɔ ko bɛ ni baanyɛ atse mɛi ni yeɔ Yehowa kɛ Yesu anɔkwa lɛ kɛje suɔmɔ ni Yehowa kɛ Yesu yɔɔ kɛhã amɛ lɛ he.​—Yoh. 13:1; Rom. 8:35, 38, 39.

13. Mɛni hewɔ ehe hiaa waa ni weku yitso ko asumɔ eweku lɛ? (Kwɛmɔ akrabatsa ni ji, “ Nɔ Ni Nuu Ko Ni Ebote Gbalashihilɛ Mli Ehee Lɛ Baafee Koni Eŋa Abu Lɛ.”)

13 Nɔ ni wɔkaseɔ yɛ mli. Nɔ fɛɛ nɔ ni weku yitso ko feɔ lɛ, esa akɛ efee yɛ suɔmɔ hewɔ. Mɛni hewɔ enɛ he hiaa waa lɛ? Nɔ ko ni bɔfo Yohane wie lɛ hãa sanebimɔ nɛɛ hetoo. Ewie akɛ: “Mɔ ni sumɔɔɔ enyɛmi [loo eweku] ni enaa lɛ lɛ, enyɛŋ esumɔ Nyɔŋmɔ ni enaaa lɛ lɛ.” (1 Yoh. 4:11, 20) Nuu ni sumɔɔ eweku lɛ waa lɛ baakase Yehowa kɛ Yesu, ni ebaaye ebua eweku lɛ ni amɛbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa. Ebaafee nibii ni baahã amɛna akɛ esumɔɔ amɛ. Ni agbɛnɛ hu, ebaahã amɛ amɛheloonaa hiamɔ nii. (1 Tim. 5:8) Ebaatsɔɔ ebii lɛ nii, ni ebaajaje amɛ kɛ́ amɛtɔ̃. Agbɛnɛ hu, ebaaya nɔ ekase bɔ ni ebaafee ekpɛ yiŋ ni baasa Yehowa hiɛ ni eweku lɛ hu baaná he sɛɛ. Nyɛhãa wɔkɔlɔa nibii nɛɛ ekomekomei, ni wɔkwɛ nɔ ni weku yitso ko baanyɛ afee kɛtsɔɔ akɛ eekase Yehowa kɛ Yesu yɛ eko fɛɛ eko mli.

NƆ NI ESA AKƐ WEKU YITSO AFEE

14. Mɛni weku yitso ko baanyɛ afee kɛye ebua eweku lɛ ni amɛbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ kpaakpa?

14 Esa akɛ eye ebua eweku lɛ ni amɛbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ. Yesu tsɔɔ akɛ etamɔ e-Tsɛ nɔŋŋ, ejaakɛ eye ebua esɛɛnyiɛlɔi lɛ koni amɛhemɔkɛyeli lɛ mli awa. (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34) Nakai nɔŋŋ esa akɛ weku yitsei aye abua amɛwekui lɛ ni amɛbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa, ni esa akɛ enɛ he ahia amɛ fe nɔ fɛɛ nɔ. (5 Mo. 6:6-9) Enɛ hewɔ lɛ, esa akɛ efee bɔ fɛɛ bɔ ni ebaanyɛ ni ekɛ eweku lɛ akane Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ ni amɛkase, amɛya asafoŋ kpeei, amɛya shiɛmɔ, ni amɛfee nibii ni baahã amɛbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa be fɛɛ be.

15. Mɛni weku yitso ko baanyɛ afee koni eweku lɛ ana akɛ esumɔɔ amɛ?

15 Esa akɛ efee nibii ni baahã eweku lɛ ana akɛ esumɔɔ amɛ. Yehowa kɛɛ Yesu yɛ mɛi ahiɛ akɛ esumɔɔ lɛ. (Mat. 3:17) Yesu tsɔ nibii ni efee kɛ nibii ni ewie lɛ nɔ ehã esɛɛnyiɛlɔi lɛ na akɛ esumɔɔ amɛ, ni efee enɛ shii abɔ. Amɛ hu amɛhã ena akɛ amɛsumɔɔ lɛ. (Yoh. 15:9, 12, 13; 21:16) Esa akɛ weku yitso lɛ hu afee nibii ni baahã eŋa kɛ ebii lɛ ana akɛ esumɔɔ amɛ, ni eko ji, ni ekɛ amɛ baakase Biblia lɛ. Agbɛnɛ hu, esa akɛ ekɛɛ amɛ akɛ esumɔɔ amɛ, ni amɛsane kã etsui nɔ waa, ni esa akɛ ekɛɛ amɛ enɛ yɛ mɛi ahiɛ hu be fɛɛ be ni nakai feemɔ sa.​—Abɛi 31:28, 29.

Kɛ́ weku yitso ko miitao esa Yehowa hiɛ lɛ, esa akɛ ehã eweku lɛ amɛheloonaa hiamɔ nii (Kwɛmɔ kuku 16)

16. Mɛni hu esa akɛ weku yitso afee? Ni mɛni esa akɛ ekwɛ jogbaŋŋ yɛ he?

16 Esa akɛ ehã eweku lɛ amɛheloonaa hiamɔ nii. Yehowa hã Israelbii lɛ amɛhiamɔ nii. Ni efee enɛ be ni eegbala amɛtoi lɛ po. (5 Mo. 2:7; 29:5) Nakai nɔŋŋ ŋmɛnɛ lɛ, wɔ hu ehãa wɔ wɔhiamɔ nii. (Mat. 6:31-33; 7:11) Yesu hu lɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ. (Mat. 14:17-20) Etsa esɛɛnyiɛlɔi lɛ ateŋ mɛi ni bɛ hewalɛ lɛ hu. (Mat. 4:24) Kɛ́ weku yitso ko miitao esa Yehowa hiɛ lɛ, esa akɛ ehã eweku lɛ amɛheloonaa hiamɔ nii. Shi nɔ ko yɛ ni esa akɛ ekwɛ jogbaŋŋ yɛ he. Esaaa akɛ eweku lɛ ni Yehowa kɛɛ ekwɛ lɛ hewɔ lɛ, ehãa eheloonaa nitsumɔ heɔ ebe fɛɛ aahu akɛ, enáaa be ni ekɛbaajie suɔmɔ kpo etsɔɔ eweku lɛ, loo ni ebaaye ebua amɛ ni amɛtsi amɛbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa.

17. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa kɛ Yesu tsɔɔ wɔ nii ni amɛjajeɔ wɔ?

17 Esa akɛ etsɔɔ eweku lɛ nii ni ejaje amɛ. Yehowa tsɔɔ wɔ nii ni ejajeɔ wɔ koni ahi ahã wɔ. (Heb. 12:7-9) Yesu hu tsɔɔ wɔ mɛi ni wɔyɔɔ eshishi lɛ nii, ni efeɔ lɛ bɔ ni baahã wɔna akɛ esumɔɔ wɔ. (Yoh. 15:14, 15) Kɛ́ wɔtɔ̃ lɛ, ewoɔ wɔ ŋaa, ni ehãa wɔnaa faŋŋ akɛ, nɔ ni wɔfee lɛ ejaaa, shi efeɔ nakai kɛ mlijɔlɛ. (Mat. 20:24-28) Yesu le akɛ, emuu ni wɔyeee lɛ hewɔ lɛ, wɔbaatɔ̃ babaoo.​—Mat. 26:41.

18. Mɛni weku yitso kpakpa hãa ehiɔ ejwɛŋmɔ mli be fɛɛ be?

18 Weku yitso ni kaseɔ Yehowa kɛ Yesu lɛ hãa ehiɔ ejwɛŋmɔ mli be fɛɛ be akɛ, eŋa kɛ ebii lɛ yeee emuu ni no hewɔ lɛ, amɛbaatɔ̃ babaoo. Enɛ hewɔ lɛ, kɛ́ amɛtɔ̃ lɛ, ‘emli wooo la ewooo amɛ.’ (Kol. 3:19) Moŋ lɛ, ekɛ ŋaa ni awo yɛ Galatiabii 6:1 lɛ tsuɔ nii, ni ebɔɔ mɔdɛŋ ejajeɔ amɛ “yɛ mlijɔlɛ mumɔ mli,” ejaakɛ ele akɛ, lɛ hu eyeee emuu. Ele akɛ gbɛ ni hi fe fɛɛ ni ebaanyɛ etsɔ nɔ etsɔɔ eweku lɛ nii ji, ni ebaafee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa ehã amɛ tamɔ Yesu fee lɛ.​—1 Pet. 2:21.

19-20. Kɛ́ weku yitso ko miikpɛ eyiŋ lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ ebaanyɛ ekase Yehowa kɛ Yesu?

19 Esa akɛ ekpɛ yiŋ ni eweku lɛ baaná he sɛɛ. Kɛ́ Yehowa miikpɛ eyiŋ lɛ, esusuɔ bɔ ni mɛi krokomɛi baaná he sɛɛ lɛ he moŋ fe bɔ ni lɛ ebaaná he sɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, jeee nɔ ko ni lɛ ebaaná lɛ hewɔ ekpɛ eyiŋ akɛ ebaabɔ adesai. Shi moŋ, ebɔ wɔ koni wɔ hu wɔba wala mli ni wɔná miishɛɛ. Agbɛnɛ hu, jeee mɔ ko ni kɛɛ lɛ akɛ ekɛ e-Bi lɛ ahã wɔ. Shi moŋ, lɛ diɛŋtsɛ ejɛ esuɔmɔ mli ekpɛ eyiŋ akɛ ekɛ lɛ baahã wɔ, koni etsɔ enɔ ekpɔ̃ wɔ kɛjɛ wɔhe eshai lɛ amli. Yesu hu susu bɔ ni mɛi baaná yiŋ ni ekpɛɔ lɛ ahe sɛɛ lɛ he moŋ fe bɔ ni lɛ ebaaná he sɛɛ. (Rom. 15:3) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ko be ni etɔ lɛ waa lɛ, ekpɛ eyiŋ akɛ ebaatsɔɔ mɛi babaoo ko nii, moŋ fe ni ebaajɔɔ ehe.​—Mar. 6:31-34.

20 Weku yitso kpakpa le akɛ, esɔ̃i ni wa waa lɛ ateŋ ekome ji, ni ebaakpɛ yiŋ jogbaŋŋ ehã eweku lɛ, ni ekɛ enɛ shwɛɛɛ kwraa. Enɛ hewɔ lɛ, kɛ́ eekpɛ eyiŋ lɛ, jeee bɔ ni esusuɔ loo bɔ ji enuɔ he ehãa lɛ nɔ edamɔɔ efeɔ nakai. Moŋ lɛ, etaoɔ gbɛtsɔɔmɔ kɛjɛɔ Yehowa dɛŋ dani ekpɛɔ eyiŋ. * (Abɛi 2:6, 7) Enɛ hewɔ lɛ, esusuɔ bɔ ni mɛi krokomɛi baaná yiŋ ni ekpɛɔ lɛ he sɛɛ lɛ he moŋ fe bɔ ni lɛ ebaaná he sɛɛ.​—Fip. 2:4.

21. Mɛɛ sanebimɔi abaahã hetoo yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli?

21 Nitsumɔ ni Yehowa kɛwo weku yitsei adɛŋ lɛ jeee nitsumɔ bibioo kwraa, ni amɛbaabu bɔ ni amɛtsuɔ lɛ amɛhãa lɛ he akɔntaa amɛhã lɛ. Kɛ́ weku yitso ko bɔ mɔdɛŋ ekase Yehowa kɛ Yesu lɛ, ebaatsɔ weku yitso kpakpa. Ni kɛ́ eŋa lɛ hu tsu egbɛfaŋnɔ lɛ he nii jogbaŋŋ lɛ, miishɛɛ baahi amɛweku lɛ mli. Te esa akɛ ŋa ana nitsumɔ ni ewu lɛ lɛ tsuɔ akɛ weku yitso lɛ ehã tɛŋŋ? Ni mɛɛ nibii baanyɛ ahã ewa kɛhã lɛ akɛ ebaaba ehe shi ewo ewu lɛ lɛ shishi? Abaahã sanebimɔi nɛɛ ahetoo yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli.

LALA 16 Nyɛjiea Yehowa Yi Yɛ E-Bi Ni Afɔ Lɛ Mu Lɛ Hewɔ

^ kk. 5 Kɛ́ nuu bote gbalashihilɛ mli lɛ, ebanáa weku hee, ni lɛ etsɔɔ weku nɛɛ yitso. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ akɛ kɛ́ akɛɛ mɔ ko ji weku lɛ yitso lɛ, te atsɔɔ tɛŋŋ? Mɛni hewɔ Yehowa to gbɛjianɔ nɛɛ? Ni mɛni hii baanyɛ akase yɛ bɔ ni Yehowa kɛ Yesu kɛ amɛyitsoyeli lɛ tsuɔ nii amɛhãa mli? Yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ nɔ ni wumɛi kɛ ŋamɛi baanyɛ akase yɛ Yesu kɛ mɛi krokomɛi ni awie amɛhe yɛ Biblia lɛ mli lɛ adɛŋ. Ni yɛ nɔ ni ji etɛ lɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ akɛ namɔ ji yitso yɛ asafo lɛ mli? Ni te esa akɛ nyɛmimɛi hii kɛ hegbɛ ni amɛyɔɔ yɛ asafo lɛ mli lɛ atsu nii amɛhã tɛŋŋ?

^ kk. 7 Sinii, nibii komɛi ni ajieɔ yɛ TV nɔ, kɛ woji komɛi hãa mɛi nuɔ he akɛ, ejeee tɔmɔ akɛ nuu ko baafee eŋa niseniianii loo eyi lɛ po. Eeenyɛ efee akɛ, enɛ hu fata he ni hii komɛi yeɔ amɛŋamɛi anɔ lɛ.

^ kk. 20 Kɛ́ ootao ole bɔ ni akpɛɔ yiŋ jogbaŋŋ lɛ, kwɛmɔ sane ni yitso ji, “Ha Oyiŋkpɛɛ Awo Nyɔŋmɔ Hiɛ Nyam” ni je kpo yɛ April 15, 2011 Buu-Mɔɔ lɛ mli, bf. 13-17.