مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

5-‏زەرتتەۋ ماقالاسى

‏«ٵربىر ەركەكتىڭ باسى —‏ ٴ‌ماسىح»‏

‏«ٵربىر ەركەكتىڭ باسى —‏ ٴ‌ماسىح»‏

‏«ٵربىر ەركەكتىڭ باسى —‏ ٴ‌ماسىح» (‏قور.‏ 1-‏ح.‏ 11:‏3‏)‏.‏

12-‏ٵن ۇلى قۇداي ەحوبا

اڭداتپا *

1.‏ كوپتەگەن ەر ادامدارعا نە نارسە اسەر ەتىپ جاتادى؟‏

ٴ‌سىز وتباسىندا باسشى بولۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىز؟‏ كەيبىر ەر ادامدارعا مادەنيەتى،‏ سالت-‏داستۇرلەر،‏ ٷي ىشىندە كورگەن تاربيەسى قاتتى اسەر ەتەدى.‏ ەۋروپادا تۇراتىن يانيتا ەسىمدى ايەل بىلاي دەيدى:‏ «ٴ‌بىز تۇراتىن جەردە ەر ادامدار ايەلدەردى تومەن ساناپ،‏ ولاردى كۇڭ سياقتى كورەدى».‏ ال قۇراما شتاتتاردا تۇراتىن ليۋك ەسىمدى ەر باۋىرلاستىڭ ايتۋىنشا،‏ كەيبىر اكەلەر ۇلدارىنا «ايەلدەردى تىڭداما،‏ ولاردىڭ ويلارى ماڭىزدى ەمەس» دەپ ۇيرەتەدى ەكەن.‏ ٴ‌بىراق ەحوبا ەر ادامداردىڭ ايەلدەرگە بۇلاي قاراعانىن قالامايدى (‏مارقا 7:‏13 سالىستىرىڭىز)‏.‏ ەر ادامدار وتباسىندا جاقسى باسشى بولۋدى قايدان ۇيرەنە الادى؟‏

2.‏ جاقسى باسشى بولۋ ٷشىن ەر ادام نە نارسەنى ٴ‌تۇسىنۋ كەرەك جانە بۇل نەگە ماڭىزدى؟‏

2 وتباسىندا جاقسى باسشى بولۋ ٷشىن ەر ادام نەنى ٴ‌تۇسىنۋى كەرەك؟‏ ول الدىمەن ەحوبا ودان نەنى تالاپ ەتەتىنىن ٴ‌بىلىپ الۋى قاجەت.‏ سوسىن ەحوبا كەيبىر ادامدارعا نە ٷشىن بيلىك بەرگەنىن ٴ‌تۇسىنىپ الۋى كەرەك.‏ سونداي-‏اق ول ەحوبا مەن يسادان ۇلگى الۋدى ۇيرەنۋ كەرەك.‏ بۇل نە ٷشىن ماڭىزدى؟‏ وتاعالارعا بيلىكتى ەحوبا بەرگەندىكتەن،‏ ول وتاعالاردان سول بيلىكتى دۇرىس قولدانۋدى دا تالاپ ەتەدى (‏لۇقا 12:‏48ٵ‏)‏.‏

باسشىلىق ٴ‌پرينسيپى دەگەن نە؟‏

3.‏ قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 11:‏3 تە باسشىلىق پرينسيپىنە قاتىستى نە ايتىلعان؟‏

3 قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 11:‏3 وقىڭىز.‏ بۇل تارماقتا باسشىلىق ٴ‌پرينسيپى جايلى،‏ ياعني ەحوبانىڭ كوكتەگى جانە جەردەگى بالالارىنا قاتىستى ورناتقان قۇرىلىمى جايلى ايتىلادى.‏ ەحوبا ەڭ جوعارعى بيلىك يەسى بولعاندىقتان،‏ ول باسقالارعا بيلىك بەرەدى جانە سول بيلىك ٷشىن ەسەپ تالاپ ەتەدى (‏ريم.‏ 14:‏10؛‏ ەفەس.‏ 3:‏14،‏ 15‏)‏.‏ مىسالى،‏ ەحوبا يساعا قاۋىمداردىڭ ۇستىنەن قاراۋعا بيلىك بەردى.‏ يسا قاۋىمدارعا قالاي قارايتىنى جونىندە ەحوباعا ەسەپ بەرەدى (‏قور.‏ 1-‏ح.‏ 15:‏27‏)‏.‏ ەحوبا ەر ادامعا دا بيلىك بەرگەن.‏ ٴ‌بىراق ەر ادام ايەلى مەن بالالارىنا قالاي قارايتىنى جونىندە ەحوباعا دا،‏ يساعا دا ەسەپ بەرەدى (‏پەت.‏ 1-‏ح.‏ 3:‏7‏)‏.‏

4.‏ ەحوبا مەن يسانىڭ قانداي قۇقىقتارى بار؟‏

4 باسشىلىق ٴ‌پرينسيپى بويىنشا،‏ ەحوبا —‏ بۇكىلالەمدىك وتباسىنىڭ باسى.‏ سوندىقتان ول زاڭدار مەن ەرەجەلەر ورناتۋعا جانە بالالارىنان سولاردىڭ ورىندالۋىن تالاپ ەتۋگە قۇقىلى (‏يشايا 33:‏22‏)‏.‏ قاۋىمنىڭ باسى يسانىڭ دا زاڭدار مەن ەرەجەلەر ورناتىپ،‏ سولاردىڭ ورىندالۋىن قاداعالاۋعا قۇقى بار (‏عال.‏ 6:‏2؛‏ قول.‏ 1:‏18—‏20‏)‏.‏

5.‏ وتاعالاردىڭ قانداي قۇقى بار جانە ولاردىڭ بيلىگى قاي جاعىنان شەكتەۋلى؟‏

5 ەحوبا مەن يسا سياقتى،‏ ەر ادامنىڭ دا ٶز وتباسىندا ەرەجەلەر ورناتۋعا قۇقى بار،‏ ٴ‌بىراق ونىڭ بيلىگى شەكتەۋلى (‏ريم.‏ 7:‏2؛‏ ەفەس.‏ 6:‏4‏)‏.‏ سەبەبى ول ٶزىنىڭ ەرەجەلەرىن كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىنىڭ اياسىندا عانا ورناتا الادى (‏ناق.‏ س.‏ 3:‏5،‏ 6‏)‏.‏ ٴ‌بىراق ونىڭ ٶز وتباسىنان تىس ادامدارعا بيلىك ەتۋگە قۇقى جوق (‏ريم.‏ 14:‏4‏)‏.‏ سونداي-‏اق بالالارى ەسەيىپ،‏ ۇيدەن كەتكەندە،‏ ول بۇدان بىلاي ولاردىڭ باسى بولمايدى.‏ ٴ‌بىراق بالالارى ونى اكەسى رەتىندە قۇرمەتتەي بەرەدى (‏مات.‏ 19:‏5‏)‏.‏

ەحوبا باسشىلىق ٴ‌پرينسيپىن نە ٷشىن ورناتقان؟‏

6.‏ ەحوبا باسشىلىق ٴ‌پرينسيپىن نە ٷشىن ورناتقان؟‏

6 ەحوبانىڭ باسشىلىق ٴ‌پرينسيپىن ورناتقان سەبەبى —‏ وتباسىن جاقسى كورەدى.‏ ول ٶز وتباسىنىڭ ٴ‌تارتىپ پەن تاتۋلىقتا ٶمىر ٴ‌سۇرىپ،‏ باقىتتى بولعانىن قالايدى (‏قور.‏ 1-‏ح.‏ 14:‏33،‏ 40‏)‏.‏ ەگەر باسشىلىق ٴ‌پرينسيپى بولماعاندا،‏ الەمدە بەيبەرەكەتتىك ورناپ،‏ بارلىعى جاپا شەگەر ەدى.‏ كىمنىڭ شەشىم قابىلداپ،‏ كىمنىڭ سول شەشىمدى جۇزەگە اسىراتىنى دا تۇسىنىكسىز بولار ەدى.‏

7.‏ ەفەستىكتەرگە 5:‏25،‏ 28 گە ساي،‏ ەحوبا كۇيەۋلەردىڭ ٶز ايەلدەرىنە قالاي قاراعانىن قالايدى؟‏

7 ەگەر ەحوبانىڭ باسشىلىققا قاتىستى ورناتقان قۇرىلىمى تاماشا قۇرىلىم بولسا،‏ نەگە وندا ايەلدەر كۇيەۋلەرىنەن ٴ‌جابىر كورىپ ٴ‌جۇر؟‏ مۇنىڭ سەبەبى —‏ كوپتەگەن وتاعالار ەحوبانىڭ وتباسىنا قاتىستى بەرگەن زاڭ-‏تالابىنا مويىنسۇنبايدى.‏ ولار جەرگىلىكتى سالت-‏داستۇرلەر مەن مادەنيەتتىڭ ىقپالىنا بەرىلگەن.‏ ال كەيبىرەۋلەر ايەلدەر ەر ادامنىڭ قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ ٷشىن جارالعان دەپ ويلايدى.‏ مىسالى،‏ ولار وزگەلەردىڭ الدىندا «ناعىز ەركەك» بولىپ كورىنۋ ٷشىن ايەلدەرىنە وكتەمدىك ەتەدى.‏ يا بولماسا «ايەلىم مەنى جاقسى كورمەسە جاقسى كورمەي اق قويسىن،‏ ٴ‌بىراق مەنەن قورقاتىن بولسىن.‏ سوندا وعان ايتقانىمدى ىستەتە الامىن» دەپ ويلاۋى مۇمكىن *‏.‏ وسىنداي كوزقاراستاردىڭ كەسىرىنەن ايەلدەردىڭ قادىر-‏قاسيەتى تاپتالىپ جاتىر.‏ ٴ‌بىراق ەحوبانىڭ قالاعانى —‏ بۇل ەمەس ‏(‏ەفەستىكتەرگە 5:‏25،‏ 28 وقىڭىز)‏.‏

ەر ادام وتباسىندا جاقسى باسشى بولۋدى قايدان ۇيرەنە الادى؟‏

8.‏ ەر ادام وتباسىندا جاقسى باسشى بولۋدى قايدان ۇيرەنسە بولادى؟‏

8 ەر ادام وتباسىندا جاقسى باسشى بولۋدى ەحوبا مەن يسادان ۇيرەنە الادى.‏ ەحوبا مەن يسا ٶز بيلىكتەرىن قولدانعان كەزدە تاماشا قاسيەتتەر تانىتادى.‏ قازىر سولاردىڭ ەكەۋىنە عانا توقتالايىق.‏ سول ەكى قاسيەتتى وتاعاسى ٶز وتباسىندا قالاي تانىتسا بولادى؟‏

9.‏ ەحوبانىڭ كىشىپەيىل ەكەنى نەدەن كورىنەدى؟‏

9 كىشىپەيىلدىلىك.‏ ەحوبا —‏ الەمدەگى ەڭ دانا تۇلعا.‏ سوندا دا ول ٶز قىزمەتشىلەرىنىڭ پىكىرىن تىڭدايدى (‏مۇس.‏ 1-‏ج.‏ 18:‏23،‏ 24،‏ 32‏)‏.‏ كەيدە ٴ‌تىپتى ۇسىنىستار ايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى (‏پات.‏ 1-‏ج.‏ 22:‏19—‏22‏)‏.‏ سونداي-‏اق ەحوبا —‏ كەمەلدى تۇلعا.‏ ٴ‌بىراق ول كەمەلسىز پەندەلەردەن ەشقاشان مىنسىزدىكتى تالاپ ەتپەيدى.‏ ول ٶزىنىڭ قىزمەتشىلەرىنە كىشىپەيىلدىلىكپەن كومەكتەسەدى (‏ٴ‌زاب.‏ 113:‏6،‏ 7‏)‏.‏ كيەلى كىتاپتا ٴ‌تىپتى ەحوبا ٴ‌بىزدىڭ كومەكشىمىز ەكەنى ايتىلعان (‏ٴ‌زاب.‏ 27:‏9؛‏ ەۆر.‏ 13:‏6‏)‏.‏ مىسالى،‏ ٴ‌داۋىت ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىكپەن كومەكتەسكەنىنىڭ ارقاسىندا عانا ۇلى ىستەر اتقارا العانىن ايتقان (‏سام.‏ 2-‏ج.‏ 22:‏36‏)‏.‏

10.‏ يسانىڭ كىشىپەيىلدىلىگى نەدەن كورىندى؟‏

10 ەندى يساعا كەلەر بولساق،‏ ول يە ٵرى ۇستاز بولعان.‏ سوعان قاراماستان ول شاكىرتتەرىنىڭ اياقتارىن جۋعان.‏ ەحوبانىڭ بۇل وقيعانى كيەلى كىتاپقا جازدىرعان سەبەبى —‏ ول ادامدار،‏ سونىڭ ىشىندە وتاعالار يسادان ۇلگى السىن دەدى.‏ يسانىڭ ٶزى:‏ «مەن نە ىستەسەم،‏ سەندەر دە سولاي ىستەسىن دەپ،‏ ۇلگى كورسەتتىم»،‏—‏ دەگەن (‏جوح.‏ 13:‏12—‏17‏)‏.‏ يسا —‏ وتە جوعارى بيلىك يەسى.‏ ٴ‌بىراق ول وزگەلەردەن وزىنە قىزمەت ەتۋدى تالاپ ەتپەگەن،‏ قايتا،‏ ٶزى باسقالارعا قىزمەت ەتكەن (‏مات.‏ 20:‏28‏)‏.‏

كىشىپەيىل ٵرى ٴ‌سۇيۋشى وتاعالار ٷي تىرلىكتەرىنە كومەكتەسەدى جانە وتباسىنىڭ رۋحاني قاجەتتىلىگىن قامدايدى (‏11،‏ 13-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

11.‏ وتاعالار ەحوبا مەن يسانىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنەن نە نارسەگە ۇيرەنە الادى؟‏

11 ۇيرەنەرىمىز.‏ ەحوبا مەن يسانىڭ كىشىپەيىلدىلىگى وتاعالار ٷشىن تاماشا ۇلگى.‏ ولارعا ەلىكتەيتىن وتاعالار ايەلى مەن بالالارىنان كەمەلدىلىكتى تالاپ ەتپەيدى.‏ سونداي-‏اق وزىنىكىنە قايشى بولسا دا،‏ ولاردىڭ پىكىرلەرىن تىڭدايدى.‏ وسى ورايدا مارلي ەسىمدى ايەل باۋىرلاس بىلاي دەيدى:‏ «كۇيەۋىم ەكەۋمىزدىڭ ويىمىز ٴ‌بىر جەردەن شىقپايتىن كەزدەر دە بولادى.‏ سونداي كەزدەرى ول مەنىڭ پىكىرىمدى مۇقيات تىڭداپ،‏ ٴ‌بارىن سارالاپ-‏سالماقتاپ،‏ سودان كەيىن عانا شەشىم قابىلدايدى.‏ سونداي كەزدە ونىڭ مەنى قانشالىقتى قۇرمەتتەيتىنىن كورىپ،‏ ريزا بولىپ قالامىن».‏ كەيبىر مادەنيەتتە ٷي شارۋاسىمەن اينالىسۋ ايەلدىڭ تىرلىگى دەپ قاراستىرىلادى.‏ ٴ‌بىراق كىشىپەيىلدىلىك تانىتاتىن وتاعاسى بۇنداي ىستەردى اتقارۋدان ۇيالمايدى.‏ مىسالى،‏ يسانىڭ ٶزى شاكىرتتەرىنىڭ اياعىن جۋىپ،‏ قۇلدار اتقاراتىن تىرلىكتى ىستەگەن.‏ «مەن تۋىپ-‏وسكەن جەردە ەر ادام ايەلىنە كومەكتەسىپ،‏ ٷي جيناپ،‏ ىدىس جۋاتىن بولسا،‏ كورشىلەرى مەن تۋىستارى بىردەن «مىناۋ ەركەك ەمەس،‏ ايەلىنىڭ ايتقانىنان شىعا المايدى» دەپ جاتادى»،‏—‏ دەيدى رەيچەل ەسىمدى ايەل باۋىرلاس.‏ وتباسىندا جاقسى باسشى بولعىسى كەلەتىن ەر ادام وزگەلەردىڭ الدىنداعى ابىرويىن ەمەس،‏ ايەلى مەن بالا-‏شاعاسىنىڭ باقىتىن ويلايدى.‏ وتاعالار ەحوبا مەن يسادان كىشىپەيىلدىلىكتەن بولەك تاعى ٴ‌بىر قاسيەتكە ۇيرەنە الادى.‏

12.‏ ەحوبا مەن يسانىڭ ٴ‌بىزدى جاقسى كورەتىنى نەدەن كورىنەدى؟‏

12 سۇيىسپەنشىلىك.‏ ەحوبانىڭ ٴ‌بىزدى جاقسى كورەتىنى بارلىق نارسەدەن كورىنەدى (‏جوح.‏ 1-‏ح.‏ 4:‏7،‏ 8‏)‏.‏ ول ٴ‌بىزدىڭ بارلىق قاجەتتىلىكتەرىمىزدى قامدايدى.‏ رۋحاني توق ٴ‌جۇرۋىمىز ٷشىن كيەلى كىتاپتى،‏ ٶز ۇيىمىن بەردى.‏ ەموسيالىق جاعىنا كەلسەك،‏ كوڭىلىمىز توق بولۋ ٷشىن ٴ‌بىزدى جاقسى كورەتىنىن ۇنەمى ٴ‌بىلدىرىپ وتىرادى.‏ ەحوبا ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەرىمىزدى دە قامداپ،‏ «ٴ‌بىز راقاتىن كورۋ ٷشىن ٴ‌بارىن مولىنان قامتاماسىز ەتتى» (‏ٴ‌تىم.‏ 1-‏ح.‏ 6:‏17‏)‏.‏ ٴ‌تىپتى قاتەلىك جاساپ قويعان كەزدە دە،‏ ەحوبا ٴ‌بىزدى جاقسى كورە بەرەدى.‏ ول ٴ‌بىزدى سۇيىسپەنشىلىكپەن تۇزەتەدى.‏ ونىڭ ٴ‌بىزدى جاقسى كورەتىنى سونشا —‏ ٶزىنىڭ سۇيىكتى ۇلىن ٴ‌بىز ٷشىن قۇربان ەتتى.‏ ال يساعا كەلەر بولساق،‏ ول ٶزىنىڭ ٶمىرىن ٴ‌بىز ٷشىن قيۋىمەن ٴ‌بىزدى قانشالىقتى جاقسى كورەتىنىن كورسەتتى (‏جوح.‏ 3:‏16؛‏ 15:‏13‏)‏.‏ ەحوبا مەن يسانىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنەن ٴ‌بىزدى ەش نارسە دە ايىرا المايدى (‏جوح.‏ 13:‏1؛‏ ريم.‏ 8:‏35،‏ 38،‏ 39‏)‏.‏

13.‏ نەلىكتەن وتاعالاردىڭ ٵربىر ىسىنەن ٶز وتباسىن سۇيەتىنى كورىنىپ تۇرۋ كەرەك؟‏ (‏«‏ ەندى عانا ۇيلەنگەن بولساڭىز،‏ ايەلىڭىزدىڭ قۇرمەتىنە يە بولۋ ٷشىن نە ىستەي الاسىز؟‏‏» دەگەن قورشاۋدى دا قاراڭىز.‏)‏

13 ۇيرەنەرىمىز.‏ وتاعالاردىڭ ٵربىر ىسىنەن وتباسىن جاقسى كورەتىنى كورىنىپ تۇرۋى كەرەك.‏ بۇل وتە ماڭىزدى.‏ سەبەبى كيەلى كىتاپتا:‏ «كوز الدىنداعى باۋىرلاسىن،‏ [ياعني وتباسىن] سۇيمەيتىن كىسى كوزىمەن كورمەگەن قۇدايدى سۇيە المايدى»،‏—‏ دەلىنگەن (‏جوح.‏ 1-‏ح.‏ 4:‏11،‏ 20‏)‏.‏ ەحوبا مەن يسادان ۇلگى الاتىن جانە وتباسىن جاقسى كورەتىن وتاعالار وتباسىنىڭ رۋحاني،‏ ەموسيالىق جانە ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتەدى (‏ٴ‌تىم.‏ 1-‏ح.‏ 5:‏8‏)‏.‏ سونداي-‏اق بالالارىن تاربيەلەپ،‏ جونگە سالىپ وتىرادى.‏ ال شەشىمدەر قابىلداعان كەزدە،‏ وتباسىنىڭ يگىلىگىن جانە ەحوباعا ماداق اكەلۋدى ويلايدى.‏ قازىر وتاعالار وسى مىندەتتەرىن اتقارعان كەزدە ەحوبا مەن يساعا قالاي ەلىكتەي الاتىندارىن كورەيىك.‏

وتاعالارعا قانداي جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلگەن؟‏

14.‏ وتاعالار وتباسىنىڭ رۋحاني قاجەتتىلىگىن قامداۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەك؟‏

14 وتباسىنىڭ رۋحاني قاجەتتىلىگىن قامداۋ.‏ ەحوبا ٶز وتباسىنىڭ رۋحاني كۇيىن ويلايتىنى سياقتى،‏ يسا دا ٸزباسارلارىنىڭ رۋحاني توق ٴ‌جۇرۋىن قامداعان (‏مات.‏ 5:‏3،‏ 6؛‏ مار.‏ 6:‏34‏)‏.‏ وتاعالار دا ٴ‌بىرىنشى كەزەكتە وتباسىنىڭ رۋحاني قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك (‏مۇس.‏ 5-‏ج.‏ 6:‏6—‏9‏)‏.‏ بۇل ٷشىن ولار وتباسى مۇشەلەرىنە كيەلى كىتاپتى وقىپ،‏ تەرەڭ زەرتتەۋگە،‏ قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە بارۋعا،‏ ۋاعىزعا شىعۋعا جانە ەحوبامەن جەكە قارىم-‏قاتىناس دامىتۋعا كومەكتەسۋ كەرەك.‏

15.‏ وتباسىنىڭ ەموسيالىق قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋدىڭ ٴ‌بىر جولى قانداي؟‏

15 وتباسىنىڭ ەموسيالىق قاجەتتىلىگىن قامداۋ.‏ ەحوبا باسقالاردىڭ كوزىنشە يسانى جاقسى كورەتىنىن ٴ‌بىلدىرىپ وتىرعان (‏مات.‏ 3:‏17‏)‏.‏ يسا دا ٸزباسارلارىن جاقسى كورەتىنىن سوزىمەن دە،‏ ىسىمەن دە كورسەتكەن.‏ سونىڭ ارقاسىندا ٸزباسارلارى دا يسانى جاقسى كورەتىندەرىن ايتۋعا قىسىلماعان (‏جوح.‏ 15:‏9،‏ 12،‏ 13؛‏ 21:‏16‏)‏.‏ تۋرا سول سياقتى،‏ وتاعالار دا ايەلى مەن بالالارىن جاقسى كورەتىنىن ىسىمەن جانە سوزىمەن كورسەتىپ وتىرۋ كەرەك.‏ مىسالى،‏ ولارمەن بىرگە وتىرىپ كيەلى كىتاپتى زەرتتەسە بولادى.‏ سونداي-‏اق ولاردى جاقسى كورەتىنىن،‏ باعالايتىنىن ايتىپ،‏ ورىندى بولسا،‏ وزگەلەردىڭ الدىندا ماقتاسا بولادى (‏ناق.‏ س.‏ 31:‏28،‏ 29‏)‏.‏

ەحوباعا ۇنامدى بولعىسى كەلەتىن وتاعالار وتباسىنىڭ ماتەريالدىق قاجەتتىلىگىن قامدايدى (‏16-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

16.‏ وتاعالار تاعى نە ىستەۋ كەرەك جانە ولار نەدەن ساق بولۋلارى قاجەت؟‏

16 وتباسىنىڭ ماتەريالدىق قاجەتتىلىگىن قامداۋ.‏ ەحوبا يسرايلدىكتەر قاتەلىكتەرى ٷشىن ٴ‌شول دالانى كەزىپ جۇرگەن كەزدە دە ولاردىڭ نەگىزگى قاجەتتىلىكتەرىن قامداعان (‏مۇس.‏ 5-‏ج.‏ 2:‏7؛‏ 29:‏5‏)‏.‏ ەحوبا بۇگىندە ٴ‌بىزدىڭ دە ەڭ قاجەت دەگەن نارسەلەرىمىزدىڭ بولۋىن قامدايدى (‏مات.‏ 6:‏31—‏33؛‏ 7:‏11‏)‏.‏ ال يساعا كەلەر بولساق،‏ ول سوڭىنان ەرگەندەردى تاماقتاندىرعان (‏مات.‏ 14:‏17—‏20‏)‏.‏ سولاردىڭ ىشىندە كوپتەگەن اۋرۋلاردى ساۋىقتىرعان (‏مات.‏ 4:‏24‏)‏.‏ وتاعالار دا ەحوبا مەن يساعا ەلىكتەپ،‏ ماتەريالدىق جاعىنان وتباسىنىڭ جاعدايىن جاساۋ كەرەك.‏ ٴ‌بىراق ولار جۇمىسقا باسىمەن كىرىپ كەتۋدەن ساق بولۋ كەرەك.‏ ويتكەنى وتباسىنىڭ رۋحاني جانە ەموسيالىق مۇقتاجدىعىن ساپالى تۇردە قاناعاتتاندىرۋعا ۋاقىتى مەن كۇشى قالۋ كەرەك.‏

17.‏ ٴ‌تالىم بەرىپ،‏ جونگە سالۋ جاعىنان ەحوبا مەن يسا قانداي ۇلگى كورسەتەدى؟‏

17 ٴ‌تالىم-‏تاربيە بەرۋ.‏ ەحوبا بىزگە ٴ‌تالىم بەرىپ،‏ جونگە سالعان كەزدە ٴ‌بىرىنشى كەزەكتە ٴ‌بىزدىڭ قامىمىزدى ويلايدى (‏ەۆر.‏ 12:‏7—‏9‏)‏.‏ يسا جەردە بولعان كەزدە،‏ تۋرا اكەسى سياقتى ارەكەت ەتكەن.‏ ول ٵردايىم ٸزباسارلارىنا جۇمساقتىقپەن،‏ سۇيىسپەنشىلىكپەن ٴ‌تالىم بەرگەن (‏جوح.‏ 15:‏14،‏ 15‏)‏.‏ ٴ‌بىراق قاجەت كەزدە مەيىرىممەن ناقتى كەڭەستەر دە بەرگەن (‏مات.‏ 20:‏24—‏28‏)‏.‏ ول ٸزباسارلارىنىڭ كەمەلسىز ٵرى قاتەلىكتەر جاساپ قويۋعا بەيىم ەكەنىن جاقسى تۇسىنگەن (‏مات.‏ 26:‏41‏)‏.‏

18.‏ وتباسىندا جاقسى باسشى بولا بىلەتىن ەر ادامدار نەنى ۇمىتپايدى؟‏

18 ەحوبا مەن يساعا ەلىكتەيتىن وتاعالار ايەلى مەن بالالارىنىڭ كەمەلسىز ەكەنىن ۇمىتپايدى.‏ ولار قاتەلىك جاساپ قويعان جاعدايدا اشۋعا بۋلىعىپ،‏ دورەكىلىك كورسەتپەيدى (‏قول.‏ 3:‏19،‏ ٴ‌سىلت.‏)‏.‏ قايتا،‏ ٶزىنىڭ دە كەمەلسىز ەكەنىن ەسكەرىپ،‏ عالاتتىقتارعا 6:‏1 گە ساي،‏ ولاردى جۇمساقتىقپەن تۇزەتەدى.‏ يسا سياقتى،‏ وتاعالار وزدەرى ۇلگى كورسەتۋ كەرەك.‏ ٴ‌تالىم بەرۋدىڭ ەڭ جاقسى جولى —‏ وسى (‏پەت.‏ 1-‏ح.‏ 2:‏21‏)‏.‏

19،‏ 20.‏ وتاعالار شەشىم قابىلداعاندا ەحوبا مەن يساعا قالاي ەلىكتەي الادى؟‏

19 وزگەلەردىڭ پايداسىنا اساتىن شەشىمدەر قابىلداۋ.‏ ەحوبا شەشىم قابىلداعاندا،‏ وزگەلەردىڭ يگىلىگىن ويلايدى.‏ ومىرگە باستاۋ بەرگەن كەزدە ول ٴ‌بىزدىڭ يگىلىگىمىزدى ويلاپ،‏ ومىردەن ٴ‌لاززات العانىمىزدى قالاعان.‏ ول ٶزىنىڭ سۇيىكتى ۇلىن ٴ‌بىزدىڭ كۇنالارىمىز ٷشىن قۇربان ەتكەندە دە ٶزىن ەمەس،‏ ٴ‌بىزدىڭ قامىمىزدى ويلاعان.‏ يسا دا شەشىمدەر قابىلداعاندا ٴ‌بىرىنشى كەزەكتە وزگەلەردى ويلاعان (‏ريم.‏ 15:‏3‏)‏.‏ بىردە ول قاتتى شارشاپ تۇرعانىنا قاراماي،‏ قالىڭ جۇرتقا ٴ‌تالىم بەرگەن (‏مار.‏ 6:‏31—‏34‏)‏.‏

20 جاقسى وتاعاسى وتباسىندا شەشىم قابىلداۋ ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك ەكەنىن تۇسىنەدى،‏ سوندىقتان وعان اتۇستى قارامايدى.‏ ول ويلانباستان شەشىم قابىلداي سالمايدى جانە شەشىمدەرى كوڭىل-‏كۇيىنە بايلانىستى بولمايدى.‏ ول دانا شەشىمدەر قابىلداۋدى ەحوبادان ۇيرەنەدى * (‏ناق.‏ س.‏ 2:‏6،‏ 7‏)‏.‏ سونىڭ ارقاسىندا ول وزىنە ەمەس،‏ وزگەلەرگە پايداسى تيەتىن شەشىمدەر قابىلدايدى (‏ٴ‌فىلىپ.‏ 2:‏4‏)‏.‏

21.‏ كەلەسى ماقالا نە جايلى بولماق؟‏

21 ەحوبانىڭ وتاعالارعا جۇكتەگەن جاۋاپكەرشىلىگى وڭاي جۇك ەمەس.‏ سويتسە دە ول وتاعالاردان ٶز مىندەتتەرىن دۇرىس اتقارۋدى تالاپ ەتەدى.‏ ٴ‌بىراق ەحوبا مەن يسانىڭ ۇلگىسىنە ەلىكتەيتىن وتاعالار ٵردايىم جەتىستىككە جەتەدى.‏ وتباسىنىڭ باقىتى ايەلگە دە بايلانىستى.‏ ول باسشىلىق پرينسيپىنە قالاي قاراۋ كەرەك؟‏ ول قانداي قيىندىقتارعا كەزىگۋى مۇمكىن؟‏ كەلەسى ماقالادا ٴ‌بىز وسى جايلى قاراستىرامىز.‏

16-‏ٵن ەحوبانى پاتشالىعى ٷشىن ماداقتاڭدار!‏

^ ‏ 5-‏ابزاس ەر ادام ۇيلەنگەن كەزدە،‏ ٶز وتباسىنىڭ باسشىسىنا اينالادى.‏ وسى ورايدا بۇل ماقالادا ٴ‌بىز مىناداي سۇراقتاردى قاراستىرامىز:‏ باسشىلىق ٴ‌پرينسيپى دەگەن نە؟‏ ونى ەحوبا نە ٷشىن ورناتقان؟‏ وتاعالار ەحوبا مەن يسادان قانداي ۇلگى الا الادى؟‏ كەلەسى ماقالادا ٴ‌بىز كۇيەۋلەر مەن ايەلدەر يسادان جانە كيەلى كىتاپ كەيىپكەرلەرىنەن نە نارسەگە ۇيرەنەتىنىن كورەمىز.‏ ال ٷشىنشى ماقالادا باسشىلىق ٴ‌پرينسيپى بويىنشا ەر باۋىرلاستارعا قاۋىمدا قانداي بيلىك بەرىلگەنىن قاراستىراتىن بولامىز.‏

^ ‏ 7-‏ابزاس كوپ ادامدار ايەلدەرگە قورلىق كورسەتۋ،‏ ۇرىپ-‏سوعۋ جايلى فيلمدەردەن،‏ انەكدوتتاردان،‏ ٵزىل-‏سىقاق باعدارلامالارىنان ٴ‌جيى كورىپ-‏ەستيدى.‏ سوندىقتان ەر ادامداردىڭ ايەلدەرگە سولاي قاراۋىنا بولادى دەگەن كوزقاراس تۋۋى مۇمكىن.‏

^ ‏ 20-‏ابزاس دانا شەشىمدەر قابىلداۋعا قاتىستى كوبىرەك ٴ‌بىلۋ ٷشىن،‏ «‏قابىلداعان شەشىمدەرىڭ قۇدايعا ماداق اكەلسىن‏» دەگەن ماقالانى قاراڭىز (‏«كۇزەت مۇناراسى» (‏حانزۇشا)‏،‏ 2011-‏جىل،‏ 15-‏ٴ‌ساۋىر،‏ 13—‏17-‏بەتتەر)‏.‏