Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

STƆDI ATIKUL 5

“Di Pɔsin we De Oba Man dɛn Na di Krays”

“Di Pɔsin we De Oba Man dɛn Na di Krays”

“Di pɔsin we de oba man dɛn na di Krays.”—1 KƆR. 11:​3.

SIŊ 12 Wi Gret Gɔd, Jiova

WETIN WI GO LAN? *

1. Wetin-ɛn-wetin kin afɛkt di we aw man de trit in wɛf ɛn pikin dɛn?

WETIN yu tink se i min fɔ lɛ pɔsin de oba ɔda pipul dɛn? Sɔm man dɛn kin alaw dɛn tradishɔn, kɔlchɔ, ɔ di we aw dɛn mɛn fɔ afɛkt di we aw dɛn de trit dɛn wɛf ɛn pikin dɛn. Notis wetin wan sista we nem Yanita we de na Yurop bin tɔk. I se: “Di say we a de, pipul dɛn biliv tranga wan se man dɛn bɛtɛ pas uman dɛn, ɛn dɛn fɔ si uman dɛn lɛk savant dɛn.” Ɛn wan brɔda we nem Lyuk we de na Amɛrika bin se, “Sɔm papa dɛn de tich dɛn bɔypikin dɛn se di tin dɛn we uman dɛn de tɔk nɔ impɔtant, so dɛn nɔ fɔ pe atɛnshɔn to ɛnitin we uman dɛn de se.” Bɔt nɔto so Jiova want maredman dɛn fɔ trit dɛn wɛf dɛn. (Luk Mak 7:​13.) So aw man dɛn go lan aw fɔ de oba dɛn famili di rayt we?

2. Wetin di wan we de oba di famili fɔ no? Wetin mek?

2 Fɔ lɛ di man go de oba in famili di rayt we, fɔs i fɔ ɔndastand wetin Jiova want am fɔ du. Dɔn bak, i nid fɔ no wetin mek Jiova put sɔm pipul dɛn oba ɔda pipul dɛn, ɛn aw i go ebul fɔ falamakata Jiova ɛn Jizɔs dɛn ɛgzampul. Wetin mek i impɔtant fɔ mek man dɛn no bɔt dɛn tin dɛn ya? Bikɔs Jiova dɔn gi di wan dɛn we de oba dɛn famili di rayt fɔ du sɔm tin dɛn, ɛn Jiova de ɛkspɛkt dɛn fɔ yuz am di rayt we.—Lyuk 12:​48b.

WETIN I MIN FƆ DE OBA PIPUL DƐN?

3. Wetin wi lan frɔm 1 Kɔrintians 11:​3?

3 Rid 1 Kɔrintians 11:​3. Dis vas de sho wi di we aw Jiova dɔn ɔganayz in famili na ɛvin ɛn na dis wɔl. Bikɔs na in de oba wi ɔl, na in nɔmɔ gɛt di rayt fɔ du ɛnitin. I dɔn alaw sɔm pipul dɛn fɔ de oba ɔda pipul dɛn, ɛn i dɔn gi dɛn di rayt fɔ du sɔm tin dɛn. Bɔt dɛn gɛt fɔ ansa to am fɔ di we aw dɛn yuz di rayt we dɛn gɛt. (Rom. 14:​10; Ɛfi. 3:​14, 15) Jiova dɔn gi Jizɔs di rayt fɔ de oba di kɔngrigeshɔn, bɔt Jizɔs gɛt fɔ ansa to Jiova fɔ di we aw i de trit wi. (1 Kɔr. 15:​27) Jiova dɔn gi maredman dɛn bak di rayt fɔ de oba dɛn wɛf ɛn dɛn pikin dɛn, bɔt maredman dɛn gɛt fɔ ansa to Jiova ɛn Jizɔs fɔ di we aw dɛn de trit dɛn famili.—1 Pit. 3:​7.

4. Wetin Jiova ɛn Jizɔs gɛt rayt fɔ du?

4 Bikɔs na Jiova de oba in famili na ɛvin ɛn na dis wɔl, i gɛt di rayt fɔ mek lɔ dɛn bɔt aw in pikin dɛn fɔ biev, ɛn i ebul fɔ mek shɔ se dɛn fala dɛn lɔ dɛn de. (Ayz. 33:​22) Jizɔs we na di wan we de oba di Kristian kɔngrigeshɔn, insɛf gɛt di rayt fɔ mek lɔ dɛn, ɛn fɔ mek shɔ se wi fala dɛn.—Gal. 6:​2; Kol. 1:​18-20.

5. Us rayt we di wan we de oba in famili gɛt, ɛn usay in rayt stɔp?

5 Jɔs lɛk Jiova ɛn Jizɔs, man dɛn we na Kristian we de oba dɛn famili, gɛt di rayt fɔ disayd wetin dɛn famili fɔ du. (Rom. 7:​2; Ɛfi. 6:​4) Bɔt di rayt we i gɛt, gɛt usay i stɔp. Fɔ ɛgzampul, di lɔ dɛn we i de mek fɔ de in layn wit di prinsipul dɛn we de insay Gɔd in Wɔd. (Prɔv. 3:​5, 6) Ɛn pɔsin we de oba in famili nɔ gɛt rayt fɔ mek lɔ fɔ di wan dɛn we nɔ de na in famili. (Rom. 14:​4) Dɔn bak, we in pikin dɛn dɔn big ɛn dɛn dɔn lɛf in os, dɛn go kɔntinyu fɔ rɛspɛkt am, bɔt nɔto in de oba dɛn igen.—Mat. 19:​5.

WETIN MEK JIOVA MEK SƆM PIPUL DƐN DE OBA ƆDA PIPUL DƐN?

6. Wetin mek Jiova put sɔm pipul dɛn oba ɔda pipul dɛn?

6 Jiova put sɔm pipul dɛn oba ɔda pipul dɛn bikɔs i lɛk in famili. Dis arenjmɛnt na gift frɔm am. Bikɔs Jiova put sɔm pipul dɛn oba ɔda pipul dɛn, dat dɔn mek Jiova in famili gɛt pis, ɛn dɛn ɔganayz. (1 Kɔr. 14:​33, 40) If Jiova nɔ bin dɔn sho udat gɛt di rayt fɔ du sɔm tin dɛn, in famili nɔ bin fɔ ɔganayz, ɛn dɛn nɔ bin fɔ gladi. Fɔ ɛgzampul, nɔbɔdi nɔ bin fɔ no udat go disayd wetin fɔ du, ɛn udat go du di tin dɛn we dɛn dɔn disayd fɔ du.

7. Akɔdin to Ɛfishians 5:​25, 28, aw Jiova want man dɛn fɔ trit dɛn wɛf dɛn?

7 If di arenjmɛnt we Gɔd bin mek fɔ lɛ man de oba in famili na sɔntin we fayn, wetin mek bɔku uman dɛn de fil se dɛn man de trit dɛn bad, ɛn i de kɔntrol dɛn? Dis de apin bikɔs bɔku man dɛn nɔ de fala wetin Jiova want dɛn fɔ du fɔ dɛn famili, ɛn dɛn dɔn disayd fɔ fala dɛn kɔstɔm ɔ tradishɔn. Ɛn i kin bi bak se dɛn nɔ de trit dɛn wɛf fayn jɔs bikɔs dɛn want fɔ fil gud. Fɔ ɛgzampul, sɔm maredman dɛn kin trit dɛn wɛf bad fɔ sho se i impɔtant pas in wɛf, ɛn fɔ mek ɔda pipul dɛn no se in na “rial man.” Sɔntɛm i go de tink se i nɔ go ebul fos in wɛf fɔ mek i lɛk am, bɔt i go mek in wɛf fred am. Ɛn i go yuz di fred we in wɛf de fred am fɔ kɔntrol in wɛf. * I rili bad fɔ lɛ man dɛn tink dis kayn we ɛn du tin lɛk dis, bikɔs dɛn de sho se dɛn nɔ de rɛspɛkt uman dɛn di kayn we aw dɛn fɔ rɛspɛkt dɛn. Dɔn bak, dis tin we dɛn de du de agens wetin Jiova want.—Rid Ɛfishians 5:​25, 28.

AW MAN DƐN GO LAN FƆ DE OBA DƐN FAMILI DI RAYT WE?

8. Aw man dɛn go lan fɔ de oba dɛn famili di rayt we?

8 Man dɛn go lan fɔ de oba dɛn famili di rayt we bay we dɛn de falamakata di we aw Jiova ɛn Jizɔs de oba pipul dɛn. Lɛ wi tɔk bɔt tu pan di kwaliti dɛn we Jiova ɛn Jizɔs gɛt, ɛn notis aw man dɛn we de oba dɛn famili go sho dɛn kwaliti dɛn ya bay di we aw dɛn de trit dɛn wɛf ɛn pikin dɛn.

9. Aw Jiova de sho se i de put insɛf dɔŋ?

9 Put yusɛf dɔŋ. Na Jiova gɛt sɛns pas ɔlman; bɔt i kin stil lisin to wetin in savant dɛn tink bɔt sɔntin. (Jɛn. 18:​23, 24, 32) I dɔn alaw in savant dɛn fɔ tɔk bɔt wetin dɛn tink bɔt aw fɔ du sɔntin. (1 Kiŋ 22:​19-22) Pan ɔl we Jiova pafɛkt, i nɔ de ɛkspɛkt se wisɛf fɔ pafɛkt. Bifo dat, i de ɛp in savant dɛn we nɔ pafɛkt fɔ sav am fayn fayn wan. (Sam 27:​9; 113:​6, 7; Ibru. 13:​6) Kiŋ Devid bin no se i bin ebul fɔ du big big wok dɛn bikɔs Jiova bin put insɛf dɔŋ ɛn ɛp am.—2 Sam. 22:​36.

10. Aw Jizɔs bin sho se i put insɛf dɔŋ?

10 Lɛ wi tɔk bɔt Jizɔs in ɛgzampul. Pan ɔl we in na bin in disaypul dɛn Masta, i bin was dɛn fut dɛn. Wetin na wan rizin we mek Jiova mek dɛn rayt dis tin we Jizɔs du na di Baybul? Na fɔ sho wan ɛgzampul we ɔlman fɔ fala, ivin di wan dɛn we de oba dɛn famili. Jizɔs insɛf bin se: “A dɔn sho una wetin una fɔ du. Di tin we a du to una, na in unasɛf fɔ du.” (Jɔn 13:​12-17) Pan ɔl we i bi se Jizɔs gɛt bɔku pawa, i nɔ bin want pipul dɛn fɔ bi in savant. Bifo dat, na in bi savant fɔ ɔda pipul dɛn.—Mat. 20:​28.

Pɔsin we de oba in famili de sho se i de put insɛf dɔŋ ɛn i gɛt lɔv bay we i de ɛp fɔ du wok na os ɛn ɛp in famili fɔ kam nia Jiova (Luk na paregraf 11 ɛn 13)

11. Wetin pɔsin we de oba in famili go lan frɔm Jiova ɛn Jizɔs dɛn ɛgzampul bɔt aw fɔ put insɛf dɔŋ?

11 Lɛsin dɛn fɔ wi. Bɔku we dɛn de we pɔsin we de oba in famili go sho se i de put insɛf dɔŋ. Fɔ ɛgzampul, i nɔ de ɛkspɛkt se in wɛf ɛn in pikin dɛn fɔ pafɛkt. I de lisin to wetin ɛnibɔdi na di famili tink bɔt, ilɛksɛf dɛn nɔ gri wit wetin i want. Mali we de na Amɛrika bin se: “Nɔto ɔltɛm mi ɛn mi man kin gri pan sɔm tin dɛn. Bɔt a no se i nɔ de tek mi lɛk se a nɔ impɔtant, ɛn i rɛspɛkt mi bikɔs i kin aks mi wetin a tink bɔt sɔm tin dɛn. Dɔn i kin tek tɛm tink bɔt wetin a se bifo i disayd fɔ du sɔntin.” Dɔn bak, maredman we de put insɛf dɔŋ rɛdi fɔ du wok dɛn na in os, ilɛksɛf di pipul dɛn na in kɔmyuniti de si dɛn wok dɛn de as uman wok. Dat nɔ kin izi. Wetin mek? Wan sista we nem Rechɛl bin tɔk se, “Na di say we a kɔmɔt, if maredman de ɛp in wɛf fɔ was pan ɔ klin di os, in neba ɛn in fambul dɛn go bigin de tink if in na ‘rial man.’ Dɛn go tink se i nɔ ebul fɔ kɔntrol in wɛf.” If na so pipul dɛn de tink na di say we yu de, mɛmba se Jizɔs bin was in disaypul dɛn fut dɛn, pan ɔl we i bi se dɛn bin de si da da wok de as slev wok. Pɔsin we de oba in famili we de du tin di rayt we nɔ want ɔda pipul dɛn fɔ tink se i impɔtant. I want fɔ mek in wɛf ɛn in pikin dɛn gladi. Apat frɔm we man dɛn de put dɛnsɛf dɔŋ, us ɔda kwaliti we i fayn fɔ lɛ pɔsin we de oba in famili gɛt?

12. Wetin lɔv de mek Jiova ɛn Jizɔs du?

12 Lɔv. Na lɔv de mek Jiova du ɛnitin. (1 Jɔn 4:​7, 8) I dɔn sho se i lɛk wi, ɛn i want wi fɔ bi in padi bay we i dɔn gi wi in Wɔd di Baybul ɛn in ɔganayzeshɔn. I dɔn sho se i bisin bɔt wi bay we i tɛl wi se i lɛk wi. Dɔn bak, Jiova de gi wi ɔl di ɔda tin dɛn we wi nid. Infakt, na in mek di Baybul se na In “de gi wi ɔl di tin dɛn we wi de ɛnjɔy bɔku wan.” (1 Tim. 6:​17) We wi mek mistek, i de kɔrɛkt wi, bɔt i nɔ de stɔp fɔ lɛk wi. Na lɔv mek Jiova sɛn in Pikin fɔ kam day fɔ wi. Ɛn bikɔs Jizɔs rili lɛk wi, na dat mek i gri fɔ gi in layf fɔ wi. (Jɔn 3:​16; 15:​13) Natin nɔ go pwɛl di lɔv we Jiova ɛn Jizɔs gɛt fɔ di wan dɛn we nɔ de kɔmɔt biɛn dɛn.—Jɔn 13:​1; Rom. 8:​35, 38, 39.

13. Wetin mek i impɔtant fɔ mek pɔsin we de oba in famili sho se i lɛk in famili? (Luk bak di bɔks we gɛt di taytul, “ Wetin Man we Jɔs Mared Go Du fɔ Mek In Wɛf Rɛspɛkt Am?”)

13 Lɛsin dɛn fɔ wi. Na lɔv fɔ mek di pɔsin we de oba in famili du ɛnitin. Wetin mek dat rili impɔtant? Di apɔsul Jɔn bin ansa se: “Di wan we nɔ lɛk in brɔda [ɔ in famili], we i dɔn si, nɔ go ebul fɔ lɛk Gɔd, we i nɔ wande si.” (1 Jɔn 4:​11, 20) Fɔ tru, man we lɛk in famili ɛn we want fɔ falamakata Jiova ɛn Jizɔs go ɛp in famili fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova, i go sho se i bisin bɔt dɛn, ɛn i go gi dɛn di tin dɛn we dɛn nid. (1 Tim. 5:​8) I go tren ɛn kɔrɛkt in pikin dɛn. Dɔn bak, i go kɔntinyu fɔ lan aw i go du tin we go ɔnɔ Jiova ɛn bɛnifit in famili. Lɛ wi tɔk bɔt dɛn tin dɛn ya wan bay wan, ɛn si aw pɔsin we de oba in famili kin falamakata Jiova ɛn Jizɔs.

WETIN PƆSIN WE DE OBA IN FAMILI FƆ DU?

14. Wetin di pɔsin we de oba in famili go du fɔ mek in famili kam nia Jiova?

14 I fɔ ɛp in famili fɔ kam nia Jiova. Bikɔs Jizɔs bin de falamakata in Papa, i bin ɛp in disaypul dɛn fɔ kɔntinyu fɔ gɛt strɔng fet pan Jiova. (Mat. 5:​3, 6; Mak 6:​34) Semweso, di tin we fɔ impɔtant pas ɛni ɔda tin to pɔsin we de oba in famili, na fɔ ɛp in famili fɔ kam nia Jiova. (Dit. 6:​6-9) I de du dat bay we i mek shɔ se in ɛn in famili de rid ɛn stɔdi Gɔd in Wɔd, go na mitin, prich bɔt di gud nyuz, ɛn tray fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova ɛn kɔntinyu fɔ bi in padi.

15. Aw pɔsin we de oba in famili de sho se i bisin bɔt dɛn?

15 I fɔ sho se i bisin bɔt in famili. Jiova nɔ bin ayd fɔ tɛl Jizɔs se i lɛk am. (Mat. 3:​17) Bɔku tɛm, Jizɔs bin de tɔk ɛn du tin dɛn we bin de sho se i lɛk in disaypul dɛn. Dat bin mek dɛnsɛf sho am se dɛn lɛk am. (Jɔn 15:​9, 12, 13; 21:​16) So pɔsin we de oba in famili fɔ sho in wɛf ɛn pikin dɛn se i lɛk dɛn bay di tin dɛn we i de du, tin dɛn lɛk fɔ stɔdi di Baybul wit dɛn. I fɔ tɛl dɛn bak se i lɛk dɛn, ɛn dɛn valyu to am. Ɛn sɔntɛnde, i kin tɔk bɔt wetin i lɛk bɔt dɛn to ɔda pipul dɛn.—Prɔv. 31:​28, 29.

Di wan we de oba in famili go mek Jiova gladi bay we i gi dɛn di tin dɛn we dɛn nid (Luk na paregraf 16)

16. Wetin bak di pɔsin we de oba in famili go du, ɛn wetin i go nid fɔ avɔyd?

16 I fɔ gi in famili di ɔda tin dɛn we dɛn nid. Jiova bin gi di Izrɛlayt dɛn di tin dɛn we dɛn nid, pan ɔl we i bi se i bin de pɔnish dɛn fɔ we dɛn nɔ bin de obe am. (Dit. 2:​7; 29:​5) I de gi wi bak di tin dɛn we wi nid. (Mat. 6:​31-33; 7:​11) Semweso, Jizɔs bin fid di wan dɛn we bin de fala am. (Mat. 14:​17-20) Dɔn bak, i bin mɛn plɛnti pan dɛn we bin sik. (Mat. 4:​24) So di wan we de oba in famili go mek Jiova gladi bay we i gi dɛn di tin dɛn we dɛn nid. Bɔt sɔntin de we i nid fɔ avɔyd. I nɔ fɔ wok fɔ tek kia ɔf in famili te i fɔgɛt bɔt fɔ ɛp in famili fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova ɛn fɔ sho se i bisin bɔt dɛn.

17. Us ɛgzampul we Jiova ɛn Jizɔs sɛt we i kam to fɔ tren ɛn kɔrɛkt wi?

17 I fɔ de gi in famili fayn advays dɛn. Jiova de tren ɛn kɔrɛkt wi fɔ wi bɛtɛ wan. (Ibru. 12:​7-9) Jɔs lɛk in Papa, Jizɔs de tren di wan dɛn we de ɔnda am wit lɔv. (Jɔn 15:​14, 15) I kin gi dɛn strɔng advays, bɔt i kin du gud to dɛn bak. (Mat. 20:​24-28) I ɔndastand se wi nɔ pafɛkt, ɛn wi kin mek mistek.—Mat. 26:​41.

18. Wetin pɔsin we de oba in famili go mɛmba?

18 Pɔsin we de oba in famili go falamakata Jiova ɛn Jizɔs bay we i mɛmba se in wɛf ɛn pikin dɛn nɔ pafɛkt. I nɔ kin “vɛks pan dɛn bad bad wan.” (Kol. 3:​19) Bifo dat, i de fala di prinsipul we de na Galeshians 6:​1, ɛn i kin “tek tɛm tray fɔ” ajɔst dɛn, bikɔs i kin mɛmba se insɛf nɔ pafɛkt. Jɔs lɛk Jizɔs, i no se di bɛst we fɔ tich, na bay in yon ɛgzampul.—1 Pit. 2:​21.

19-20. Aw pɔsin we de oba in famili go falamakata Jiova ɛn Jizɔs we i want fɔ disayd fɔ du sɔntin?

19 I nɔ fɔ jɔs de tink bɔt insɛf nɔmɔ we i de disayd fɔ du sɔntin. We Jiova de disayd fɔ du sɔntin, i de du am fɔ mek ɔlman bɛnifit. Fɔ ɛgzampul, i nɔ bin mek ɔda tin dɛn we gɛt layf fɔ in yon bɛnifit, bɔt i bin du dat bikɔs i want wi fɔ ɛnjɔy layf. Nɔbɔdi nɔ fos am fɔ mek in Pikin kam day fɔ wi sin dɛn. I bin gri fɔ mek in Pikin kam sakrifays in layf fɔ wi yon bɛnifit. Jizɔs insɛf bin disayd fɔ du sɔm tin dɛn we bin bɛnifit ɔda pipul dɛn. (Rom. 15:​3) Fɔ ɛgzampul, wan tɛm, i bin disayd nɔ fɔ rɛst so dat i go tich bɔku bɔku pipul dɛn.—Mak 6:​31-34.

20 Pɔsin we de oba in famili no se i nɔ izi fɔ disayd fɔ du di rayt tin fɔ in famili, ɛn i si am as sɔntin we rili impɔtant. I de tray nɔ fɔ du sɔntin jɔs bikɔs ɔf aw i fil, ɔ we i nɔ gɛt gud rizin fɔ du am. Bifo dat, i de alaw Jiova fɔ tich am aw fɔ disayd fɔ du tin di rayt we. * (Prɔv. 2:​6, 7) We i du dat, nɔto insɛf nɔmɔ go bɛnifit, bɔt i go bɛnifit ɔda pipul dɛn bak.—Fil. 2:​4.

21. Wetin wi go tɔk bɔt insay di nɛks atikul?

21 Jiova dɔn gi di pɔsin we de oba in famili tranga wok fɔ du, ɛn i go ansa to Jiova fɔ aw i du da wok de. Bɔt if maredman tray tranga wan fɔ fala Jiova ɛn Jizɔs dɛn ɛgzampul, i go bi pɔsin we de oba in famili di rayt we. Ɛn if in wɛf insɛf du wetin i fɔ du, dɛn go gɛt gladi-at na dɛn mared-os. Aw wɛf fɔ si di wok we in man gɛt fɔ de oba di famili, ɛn us chalenj dɛn i kin gɛt? Wi go ansa dɛn kwɛstyɔn dɛn de na di nɛks atikul.

SIŊ 16 Prez Gɔd fɔ In Pikin we I Anɔynt

^ par. 5 We man mared, dat min se na in de oba in nyu famili. Insay dis atikul, wi go tɔk bɔt wetin i min fɔ de oba pipul dɛn, wetin mek Jiova gi sɔm pipul dɛn di rayt fɔ de oba ɔda pipul dɛn, ɛn wetin man dɛn kin lan frɔm Jiova ɛn Jizɔs dɛn ɛgzampul. Insay di sɛkɔn atikul, wi go tɔk bɔt wetin maredman ɛn mareduman dɛn kin lan frɔm Jizɔs ɛn ɔda pipul dɛn ɛgzampul na di Baybul. Ɛn insay di tɔd atikul, wi go tɔk bɔt di rayt we Jiova dɔn gi di brɔda dɛn we de oba di kɔngrigeshɔn.

^ par. 7 Sɔm fim dɛn, ple dɛn we dɛn kin akt, ɛn ivin sɔm buk dɛn dɔn sho se i nɔ bad fɔ lɛ man dɛn trit dɛn wɛf dɛn bad ɛn ivin bit dɛn. So dis dɔn mek bɔku pipul dɛn fil se i nɔ bad fɔ lɛ man dɛn trit dɛn wɛf dɛn bad ɛn bit dɛn.

^ par. 20 Fɔ no mɔ bɔt aw fɔ disayd fɔ du tin di rayt we, luk di atikul we gɛt di taytul, “Make Decisions That Honor God,” we de na di Epril 15, 2011, Wachtawa, pej 13 to 17.