Skip to content

Skip to table of contents

VALA TALA FAKAAKO 5

“Ko e Ulu he Tau Tane Oti ko Keriso Haia”

“Ko e Ulu he Tau Tane Oti ko Keriso Haia”

“Ko e ulu he tau tane oti ko Keriso haia.”​—1 KORI. 11:3.

LOLOGO 46 Fakaaue a Mautolu ki a Koe, Iehova

FAKAMAAMAAGA KŪ *

1. Ko e heigoa e tau puhala kua liga fakaohooho e tau onoonoaga he tagata taane ke he tuaga he ulu?

KO E heigoa e manatu haau ke he kakano ke eke mo “ulu” he magafaoa? Fakaatā he falu tagata taane e tau aga fakamotu po ke feakiaga he tau magafaoa ni ha lautolu ke taute aki e tau hoana mo e tau fanau ha lautolu. Mailoga e mena ne talahau e Yanita ko e matakainaga fifine ne nofo i Europa, “Ko e matakavi ne nofo ai au ha ha i ai e onoonoaga malolō ko e tau fifine kua tokolalo hifo he tau tagata taane ti onoono ki a lautolu ko e tau tupa.” Talahau he matakainaga taane ko Luke ne nofo i United States, “Fakaako he falu matua taane e tau tama taane ha lautolu, kua lata e tau fifine ke kitia ka e nakai logona ti ko e tau manatu ha lautolu kua nakai aoga.” Ka e nakai lagotatai e tau aga ia mo e puhala ne manako a Iehova ke he tau tagata taane ke fakagahuahua e tuaga he ulu ha lautolu. (Fakatatai Mareko 7:13.) Maeke fēfē mogoia he tagata taane ke fakaako ke eke mo ulu mitaki he magafaoa?

2. Ko e heigoa kua lata he ulu he magafaoa ke iloa, mo e ko e ha?

2 Ke eke mo ulu mitaki he magafaoa, lata e tagata taane ke maama fakamua e mena ne manako a Iehova ki a ia ke taute. Lata foki a ia ke iloa e kakano ne fakatū e Iehova e tuaga he ulu, mua atu ke he puhala ka muitua e ia e fakafifitakiaga ne fakatoka e Iehova mo Iesu. Ko e ha kua aoga ke he tagata taane ke iloa e tau mena nei? Ha kua fai pule ne tuku age e Iehova ke he tau ulu he magafaoa ti amanaki a ia ki a lautolu ke fakaaoga fakamitaki ai.​—Luka 12:48e.

KO E HEIGOA E TUAGA HE ULU?

3. Ko e heigoa ne fakaako e tautolu hagaao ke he tuaga he ulu ne fakamau ia 1 Korinito 11:3?

3 Totou 1 Korinito 11:3. Fakamaama he kupu tohi nei e puhala ne fakatokatoka e Iehova e magafaoa katoa haana. Ua e matapatu manatu ne putoia e tuaga he ulu, ko e pule mo e fakalagoaga. Ko Iehova ko e “ulu,” po ke pule mua ue atu ti ko e tau fanau oti haana ko e tau agelu mo e tau tagata kua fai fakalagoaga ki a ia. (Roma 14:10; Efeso 3:14, 15) Foaki age e Iehova ki a Iesu e pule ke he fakapotopotoaga, ka e fai fakalagoaga a Iesu ki a Iehova ma e puhala ne fehagai a ia mo tautolu. (1 Kori. 15:27) Foaki age foki e Iehova ke he taane e pule ke he hoana mo e fanau haana, ka e fai fakalagoaga e taane ki a Iehova mo Iesu ma e puhala ne fehagai a ia mo e magafaoa haana.​—1 Pete. 3:7.

4. Ko e heigoa e pule ha Iehova mo Iesu?

4 Ha ko Iehova ko e Ulu he magafaoa katoa haana, pule a ia ke taute e tau matafakatufono ke he tau mahani he tau fanau haana mo e amanaki ki a lautolu ke omaoma ke he tau matafakatufono nei. (Isaia 33:22) Ko Iesu e ulu he fakapotopotoaga Kerisiano, ti tonuhia foki a ia ke fakatoka mo e amanaki ke omaoma ke he tau matafakatufono nei.​—Kala. 6:2; Kolo. 1:18-20.

5. Ko e heigoa e pule kua ha ha he ulu he magafaoa Kerisiano, ti ko e heigoa e tau fakakaupāaga haana?

5 He mumui ke he fakafifitakiaga ne fakatoka e Iehova mo Iesu, ko e ulu he magafaoa Kerisiano kua pule ke taute e tau fifiliaga ma e magafaoa haana. (Roma 7:2; Efeso 6:4) Ka e fakakaupā e pule haana. Ma e fakatai, ko e tau matafakatufono haana kua lata ke fakavē ke he tau matapatu fakaakoaga he Kupu he Atua. (Fakatai 3:5, 6) Ti nakai ha ha he ulu he magafaoa e pule ke taute e tau matafakatufono ma lautolu ne nakai ko e magafaoa haana. (Roma 14:4) Ka lalahi hake e tau fanau ti toka e kaina kua matutaki a lautolu ke fakalilifu ki a ia ka e nakai ko ia e ulu ha lautolu.​—Mata. 19:5.

KO E HA NE FAKATŪ E IEHOVA E ULU?

6. Ko e ha kua fakatū e Iehova e ulu?

6 Fakatū e Iehova e ulu ha ko e fakaalofa ke he magafaoa haana. Ko e mena fakaalofa mai ia Iehova. Maeke e ulu he magafaoa ha Iehova ke gahuahua he puhala mafola mo e maopoopo. (1 Kori. 14:33, 40) Ka nakai kitia mitaki e ulu to nakai maopoopo mo e to nakai fiafia e magafaoa ha Iehova. Ma e fakatai, to nakai iloa ko hai kua lata ke taute e tau fifiliaga fakahiku mo e ko hai kua lata ke takitaki he taute e tau fifiliaga ia.

7. Ia Efeso 5:25, 28, manako kia a Iehova ke he tau tagata taane ke pule lahi ke he tau fifine?

7 Kaeke kua mitaki e fakatokaaga he Atua ma e ulu, ko e ha ne tokologa e fifine he vahā nei ne taute fakakelea mo e pule lahi e tau taane ki a lautolu? Kakano ai, tokologa e tagata taane ne fakaheu e tau tutūaga ha Iehova ma e magafaoa mo e fifili ni ke mumui ke he tau aga fakamotu. Liga taute fakakelea foki e lautolu e tau hoana ke fakamakona aki e falu he tau manako lotokai ha lautolu. Ma e fakatai, liga pule lahi e taane ke he hoana he lali ke fakalahi e lilifu fakatagata haana po ke fakakite ke he falu ko ia e “pule.” Liga manatu a ia to nakai fakaohooho e ia e hoana haana ke fakaalofa ki a ia, ka e maeke a ia ke fakaohooho e hoana ke matakutaku ki a ia. Ti maeke a ia ke fakaaoga e matakutaku pihia ko e puhala ke pule lahi ke he hoana. * Ko e manamanatu mo e mahani pihia kua utakehe mooli e tuaga lilifu mo e mahani fakalilifu ne kua lata ke moua he tau fifine, ti kehe mamao e mena ia mo e mena ne manako a Iehova.​—Totou Efeso 5:25, 28.

FAKAAKO FĒFĒ E TAGATA TAANE KE EKE MO ULU MITAKI HE MAGAFAOA?

8. Fakaako fēfē e tagata taane ke eke mo ulu mitaki he magafaoa?

8 Maeke e tagata taane ke fakaako ke eke mo ulu mitaki he magafaoa he muitua ke he puhala ne fakagahuahua e Iehova mo Iesu e pule ha laua. Manamanatu ke he ua e mahani ne fakakite e Iehova mo Iesu ti mailoga e puhala ka fakakite he ulu he magafaoa e tau mahani ia ka fehagai mo e hoana mo e fanau.

9. Fakakite fēfē e Iehova e mahani fakatokolalo?

9 Mahani fakatokolalo. Kua mua atu e pulotu ha Iehova ke he ha tagata; ka e fanogonogo a ia ke he tau manatu he tau fekafekau haana. (Kene. 18:23, 24, 32) Fakaatā e ia a lautolu i lalo he pule haana ke foaki e tau manatu. (1 Patu. 22:19-22) Mitaki katoatoa a Iehova ka e nakai amanaki a ia ki a tautolu ke mitaki katoatoa. Na lagomatai e ia e tau tagata nakai mitaki katoatoa ke kautū he fekafekau ki a ia. (Sala. 113:6, 7) Talahau foki he Tohi Tapu ko Iehova e “lagomatai.” (Sala. 27:9; Hepe. 13:6) Talahau he Patuiki ko Tavita kua maeke ni a ia ke taute e tau gahua lalahi ne foaki ki a ia ha ko e mahani fakatokolalo ha Iehova.​—2 Samu. 22:36.

10. Fakakite fēfē e Iesu e mahani fakatokolalo?

10 Manamanatu ke he fakafifitakiaga ha Iesu. Pete ko ia e Iki he tau tutaki haana, kua holoholo e ia e tau hui ha lautolu. Ko e heigoa e taha kakano ne tohi e Iehova e tala nei he Tohi Tapu? Ke foaki ke he tau ulu he magafaoa e fakatokaaga maaliali ke mumuitua. Pehē a Iesu: “Kua ta atu e au e fakafifitaki kia mutolu, kia tuga he eke e au kia mutolu, kia eke pihia ni e mutolu.” (Ioane 13:12-17) Pete kua lahi e pule ha Iesu kua nakai amanaki a ia ke fekafekau e tau tagata ki a ia. Ka e fekafekau a ia ke he falu.​—Mata. 20:28.

Fakakite he ulu he magafaoa e fakatokolalo mo e fakaalofa he taute e tau gahua he kaina mo e leveki e tau manako fakaagaaga he magafaoa (Kikite paratafa 11, 13)

11. Ko e heigoa kua fakaako he ulu he magafaoa ke he mahani fakatokolalo ne fakatoka e Iehova mo Iesu?

11 Tau fakaakoaga ma tautolu. Loga e puhala he ulu magafaoa ka fakakite e mahani fakatokolalo. Ma e fakatai, nakai amanaki a ia ke he hoana mo e fanau haana ke mitaki katoatoa. Fanogonogo a ia ke he tau manatu he magafaoa pete ka nakai talia e lautolu e manatu haana. Talahau e Marley ne nofo i United States: “Kehekehe e manatu he taane mo e haaku he falu mogo. Ka e logona hifo e au kua loto fakaaue mo e fakalilifu a ia ki a au ha kua hūhū mai ke he manatu haaku ti manamanatu fakamitaki ato taute e ia e fifiliaga.” Lafi ki ai, ko e taane mahani fakatokolalo kua makai ke taute e tau fekau he kaina, pete kua manatu e tau tagata he matakavi ko e gahua he tau fifine anei. Liga ko e paleko a ia. Ko e ha? “Ko e matakavi ne hau ai au,” he talahau he matakainaga fifine ko Rachel, “ka lagomatai he taane e hoana ke holoholo e tau kapiniu po ke fakameā e kaina, to manatu e tau katofia mo e tau magafaoa haana ko e ‘tagata taane mooli’ nakai a ia. To manatu a lautolu kua nakai maeke e taane ke pule ke he hoana haana.” Kaeke ko e aga a ia he matakavi ne nofo a koe, manatu na holoholo e Iesu e tau hui he tau tutaki pete kua onoono ko e gahua he fekafekau a ia. Ko e ulu mitaki he magafaoa kua manamanatu ke taute e hoana mo e fanau ke logona hifo e fiafia ka e nakai ke fakamatalahi a ia. Lafi ke he mahani fakatokolalo, ko e heigoa e taha mahani kua latatonu ma e ulu mitaki he magafaoa?

12. Fakalagalaga fēfē he fakaalofa a Iehova mo Iesu?

12 Fakaalofa. Ko e tau mena oti ne taute e Iehova kua fakalagalaga he fakaalofa. (1 Ioa. 4:7, 8) Leveki fakamitaki e ia e tau manako fakaagaaga ha tautolu puhala he Tohi Tapu mo e fakatokatokaaga. Foaki e ia ke lata mo e tau logonaaga ha tautolu he fakamafana kua fakaalofa a ia ki a tautolu. Ka e kua e tau manako fakatino ha tautolu? Ko Iehova “kua foaki fakalahi mai e tau mena oti ke fiafia ai.” (1 Timo. 6:17) Ka taute e tautolu e tau hepehepe, to fakahako e ia a tautolu ka e nakai oti e fakaalofa haana ki a tautolu. Ha ko e fakaalofa ha Iehova kua foaki mai e ia e lukutoto. Ti fakaalofa lahi mahaki a Iesu ki a tautolu he foaki e moui haana ma tautolu. (Ioane 3:16; 15:13) Nakai fai mena ke taofi e fakaalofa ha Iehova mo Iesu ma lautolu kua fakamooli ki a laua.​—Ioane 13:1; Roma 8:35, 38, 39.

13. Ko e ha ne aoga ma e ulu he magafaoa ke fakakite e fakaalofa ma e magafaoa haana? (Kikite foki e puha “ Moua Fēfē he Tagata Taane Faihoana Laia e Fakalilifu he Hoana Haana?”)

13 Tau fakaakoaga ma tautolu. Ko e tau mena oti kua taute he ulu he magafaoa kua lata ke fakalagalaga he fakaalofa. Ko e ha kua aoga lahi ai? Tali he aposetolo ko Ioane: “Ko ia kua nakai fakaalofa ke he matakainaga [po ke magafaoa] hana kua kitia, maeke fefe ia ia ke fakaalofa ke he Atua, kua nakai kitia e ia?” (1 Ioa. 4:11, 20) Mua atu ai, ko e tagata ne fakaalofa ke he magafaoa kua manako ke fifitaki a Iehova mo Iesu he leveki e tau manako fakaagaaga, logonaaga, mo e fakatino he magafaoa haana. (1 Timo. 5:8) To fakaako mo e akonaki e ia e fanau. To matutaki a ia ke fakaako ke taute e tau fifiliaga kua fakalilifu a Iehova mo e aoga ke he magafaoa. To fakatutala a tautolu ke he tau puhala takitaha nei mo e kitia kua maeke e ulu he magafaoa ke fifitaki a Iehova mo Iesu.

MENA KUA LATA HE ULU HE MAGAFAOA KE TAUTE

14. Leveki fēfē he ulu he magafaoa e tau manako fakaagaaga he magafaoa haana?

14 Leveki e tau manako fakaagaaga he magafaoa haana. He fifitaki a Iesu ke he Matua haana, ne manamanatu a ia ke leveki fakaagaaga a lautolu i lalo hifo haana ke malolō e tua. (Mata. 5:3, 6; Mare. 6:34) Pihia foki, ko e mena ne mua atu ke he ulu he magafaoa ke leveki e tau manako fakaagaaga he magafaoa haana. (Teu. 6:6-9) Taute e ia e mena nei he iloa tonu ko ia mo e magafaoa haana kua totou mo e fakaako e Kupu he Atua, ō ke he tau feleveiaaga, fakamatala e tala mitaki, mo e ati hake mo e fakatumau e kapitiga mo Iehova.

15. Ko e heigoa e taha puhala ka leveki he ulu he magafaoa e tau logonaaga he magafaoa haana?

15 Leveki e tau manako he logonaaga he magafaoa haana. Fakakite fakamaaliali e Iehova e fakaalofa hofihofi haana ki a Iesu. (Mata. 3:17) Fakakite fakamaali e Iesu e fakaalofa hofihofi ke he tau tutaki he tau mena ne taute mo e talahau e ia. Ti fakakite foki e lautolu e fakaalofa hofihofi ki a Iesu. (Ioane 15:9, 12, 13; 21:16) Maeke foki e ulu he magafaoa ke fakakite e fakaalofa ke he hoana mo e fanau ha ko e mena ne taute e ia tuga he fakaako e Tohi Tapu mo lautolu. Lata foki a ia ke tala age kua ofania mo e loto fakaaue a ia ki a lautolu ti ka latatonu, nava ki a lautolu i mua he falu.​—Fakatai 31:28, 29.

Ke fakafiafia a Iehova, lata e ulu he magafaoa ke leveki e tau manako fakatino he magafaoa (Kikite paratafa 16)

16. Ko e heigoa foki kua lata he ulu he magafaoa ke taute, ti maeke fēfē a ia ke fakatumau e lagotatai kua hako?

16 Leveki e tau manako fakatino he magafaoa haana. Leveki e Iehova e tau manako fakatino he tau Isaraela pete kua fakahala a lautolu he liuliu. (Teu. 2:7; 29:5) Leveki foki e ia e tau manako fakatino ha tautolu mogonei. (Mata. 6:31-33; 7:11) Pihia foki, fagai e Iesu a lautolu kua mumui ki a ia. (Mata. 14:17-20) Leveki foki e ia e tau malolō tino ha lautolu. (Mata. 4:24) Ke fakafiafia a Iehova, lata e ulu he magafaoa ke leveki fakatino e magafaoa. Ka e lata a ia ke fakatumau e lagotatai kua hako. Nakai lata a ia ke molea e gahua tupe ke lalago aki e magafaoa, ti kaumahala a ia ke leveki fakamitaki e tau manako fakaagaaga mo e tau logonaaga he magafaoa.

17. Fakaako mo e akonaki fēfē e Iehova mo Iesu a tautolu?

17 Foaki e fakaakoaga. Kua fakaako mo e akonaki e Iehova a tautolu he manako a ia ke lagomatai a tautolu. (Hepe. 12:7-9) Tuga e Matua, fakaako e Iesu a lautolu i lalo he pule haana ke he puhala fakaalofa. (Ioane 15:14, 15) Malolō e fakatonuaga haana ka e totonu. (Mata. 20:24-28) Maama e ia kua nakai mitaki katoatoa a tautolu ti fa hepehepe.​—Mata. 26:41.

18. Ko e heigoa kua lata ke manatu he ulu mitaki he magafaoa?

18 Ko e ulu he magafaoa kua fifitaki a Iehova mo Iesu kua mailoga e nakai mitaki katoatoa he magafaoa haana. Nakai ‘hogohogo manava’ a ia ke he hoana po ke fanau. (Kolo. 3:19) Ka e fakagahua e ia e matapatu fakaakoaga ia Kalatia 6:1 ti lali ke hikihiki a lautolu mo e ‘loto molu’ he manatu kua nakai mitaki katoatoa foki a ia. Tuga a Iesu, ko e puhala mitaki lahi ke fakaako ko e fakafifitakiaga.​—1 Pete. 2:21.

19-20. Ka taute he ulu he magafaoa e tau fifiliaga, fifitaki fēfē e ia a Iehova mo Iesu?

19 Taute e tau fifiliaga kua latatonu. Taute e Iehova e tau fifiliaga kua mitaki ma e falu. Ma e fakatai, fifili a ia ke tufugatia e moui ke nakai ni aoga ki a ia ka e maeke ke fiafia foki e tautolu e moui. Nakai fai tagata ne fakaohooho a ia ke foaki e Tama haana ke fakamagalo e tau agahala. Makai a ia ke fifili ke foaki e poa ia ke lagomatai aki a tautolu. Taute foki e Iesu e tau fifiliaga ke lagomatai aki e falu. (Roma 15:3) Ma e fakatai, fifili a ia ke tuku kehe e manako haana ke okioki ka e fakaako e moto tagata.​—Mare. 6:31-34.

20 Iloa he ulu mitaki ko e taha he tau mena ne mua e uka kua lata ke taute e ia ko e taute e tau fifiliaga pulotu ma e magafaoa ti uho lahi e fifiliaga nei ki a ia. Lali a ia ke kalo kehe he taute e tau fifiliaga kua nakai fai fakavēaga po ke fakavē hokoia ni ke he tau logonaaga haana. Ka e fakaatā e ia a Iehova ke fakaako a ia. * (Fakatai 2:6, 7) He puhala ia to manamanatu a ia ke aoga e falu, nakai ki a ia ni.​—Filipi 2:4.

21. Ko e heigoa ka fakatutala he vala tala ka mui mai?

21 Kua tuku age e Iehova ke he tau ulu he magafaoa e kotofaaga uka lahi, ti fai fakalagoaga ki a ia ke he puhala kua taute ai e lautolu. Ka eketaha e taane ke muitua e fakafifitakiaga ha Iehova mo Iesu, to eke a ia mo ulu mitaki he magafaoa. Ti ka taute he hoana e matagahua haana to fiafia e fakamauaga. Lata ke onoono fēfē e hoana ke he tuaga he ulu, ti ko e heigoa e tau paleko kua fehagai mo ia? Ko e vala tala ka mui mai to tali e tau hūhū ia.

LOLOGO 146 ‘Kua Fakafoou e Tau Mena Oti’

^ para. 5 Ka faihoana e tagata taane ko e ulu a ia he magafaoa haana. To fakatutala a tautolu he vala tala nei ke he tuaga he ulu, kakano ne fakatū ai e Iehova, mo e mena ka fakaako he tau tagata taane mai he fakafifitakiaga ha Iehova mo Iesu. He vala tala ke uaaki, to fakatutala a tautolu ke he mena ka fakaako mai he taane mo e hoana ia Iesu mo e falu fakafifitakiaga he Tohi Tapu. Mo e vala tala fakahiku to kumikumi a tautolu ke he matakupu he tuaga ulu he fakapotopotoaga.

^ para. 7 Ko e manatu kua lata e tagata taane ke ekefakakelea e hoana haana ti keli foki a ia kua fakakite he falu magaaho he tau kifaga, tau taute tala, mo e tau komiki. Ti manatu e tau tagata kua nakai hepe e tagata taane he pule lahi ke he hoana haana.

^ para. 20 Ma e falu vala tala ke he puhala ke taute e tau fifiliaga mitaki, kikite e vala tala “Taute e Tau Fifiliaga kua Fakaheke e Atua,” fufuta he Ko e Kolo Toko, Aperila 15, 2011, lau 13-17.