Pel aghị epẹ ogọ bọ raraạr phọ

Pel aghị epẹ ogọ bọ raraạr phọ

EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 6

‘Olom Mọ Kụ Uw-emhụ Anhịr Phọ’

‘Olom Mọ Kụ Uw-emhụ Anhịr Phọ’

“Olom mọ kụ [uw-emhụ anhịr] phọ.”—1 KỌR. 11:3.

AḌUỌR PHỌ 13 Christ, Our Model

OGHAẠPH OOKARAGH *

1. Mem dị onyọ umarani raatughiạn aạl ilhom, eeghe asipuru kụ edị odị kapuruan loor?

AZIZỌS KRAIST kụ uw-emhụ oomo aKristẹn, kụ odị aḍighi oḍiemhiom dị amhunhughan. Toroboiperolbọ, mem dị anhịr dị aḍighi onyọ aKristẹn aạl ilhom, pọ odị maḍigh eeḍiạn oye dị u/munughan. Kụ ipẹ phọ ketue ni eḍighi ipaanhaạn. Kụ iḍighi kụ, mem dị anhịr ephoph rawạ aạl ilhom, ewạ ni dị odị kapuruan loor mọ: ‘Eeghe kụ iḍeenhaan bọ mọ onyọ umor phọ ophọn phọ kaḍighi ni ogey uw-emhụ eghunotu? Odị asighẹ ni rukumuan aZihova kụ aḍighi eḅẹl siphẹ adọl aghuḍum mọ odị ḍughụm? Idiphọ kụ i/lo, pọ eeghe kụ iḍighi kụ mị aatughiạn bọ mọ odị katue ni ulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh ophamhanhạm igey asiya r’aZihova?’ Ewạ kẹn ni dị onyọ umarani kapuruan loor mọ: Mị amoọgh ni raagharạ dị ketue eloghonhaạn ḍighaạgh pinien phọ ḍughụm? Mị amoọgh ni eegharạ okparạm r’onmo ghan inmo ḍughụm? Mị amoọgh ni siya dị ekpạr r’aZihova ḍughụm?’ (Eccl. 4:9, 12) Oḅaạl olhoghi phọ anhịr ilhom kamoọgh bọ siphẹ apinien phọ, odianhaan esi osopha kirokirọ phọ odị asopha bọ kụ agbi bọ aạl ilhom mọ.

2. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

2 Ariisi eelạ abumarani ayira oḍighi ni emạ eḍeenhaan osooromhi aloor ongọ burulom abidị. Ekpẹ ni osẹph abidị! Eḅaạl li olhoghi ayira okumu aZihova igbo anmariịr phọ abuẹn phọ! Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn ophanyanhaạn iraạr asipuru phọ iphẹn: (1) Ighẹn kụ iniin ipaanhaạn dị anmariịr ilhom rosoman ghan? (2) Eeghe kụ iḍighi kụ anhịr ilhom rameeraam ghan bọ onhaghanhạn olom mọ odị? (3) Eeghe kụ edị aburulom r’anmariịr ilhom dị oḍighi Kristẹn kotue otuughạ esi areḍeenhaan phọ aZizọs, Abigel, ḅilhẹ r’aMeri onhiin phọ aZizọs?

IGHẸN IPAANHAẠN KỤ EDỊ ANMARIỊR ILHOM DỊ OḌIGHI KRISTẸN ROSOMAN GHAN?

3. Eeghe kụ iḍighi kụ abudị maalhạn komoọgh bọ ni iiḅaghamhị?

3 Apinien aḍighi inmo k’Enhaạn dị emhunhughan, kuolọ awe u/munughan. (1 Jọn 1:8) Esi iduọn phọ, Ekpo Onhụ phọ Enhaạn epụr rurụ we dị maalhạn mọ bidị komoọgh ni “iiḅaghamị.” (1 Kọr. 7:28) Ooḅeghiọn iniin odọ ipaanhaạn dị anhịr ilhom katue ni asoman.

4. Eeghe kụ ketue ekọm idị anhịr ilhom kaloghoma mọ eḍighi roofola orọl eeḍiạn itọ olom?

4 Eeni amem eten phọ epẹ ookonhom bọ anhịr phọ etue ni ekọm idị odị kaatughiạn mọ osooromhi aloor ongọ olom mọ odị kesooromhi nyinọ. AMarisol, dị odi ghan epẹ United States aḅẹm mọ, “epẹ mị arọl bọ kụ amhanhạm, ugbor ghan oḅenhị nmariịr mọ bidị okparaghạ ghan ooleeny r’alhephiri esi atorobọ iyaạr. Mị alegheri ni mọ aZihova amạ olom mọ oḍighi uw-emhụ, kụ mọ anmariịr osooromhi loor ongọ bidị, ḅilhẹ mọ ekpẹ ni oghuenhi anmariịr phọ. Kuolọ eeni amem rikparanhaạn ghan ni imhị olhọgh eegu olom mọ amhị idiphọ uw-emhụ, loor esi dị aḅirinhi phọ omoọgh ephoghom dị ii/leeny ilọ iphẹn phọ.”

5. Eeghe ephoghom dị i/daphạn sinhị iilhogh aBaibul phọ kụ edị abuniin awe omhoọgh oghị esi oḍighi anmariịr ilhom?

5 Ḍieriphọ aḍighaạgh phọ, anhịr ephoph atue ni abạl oye dị raatughiạn ghan mọ anmariịr u/kạr umạn maạr. Oniin umarani dị oghol mọ Ivon, dị odi ghan epẹ South America aḅẹm mọ, “ekpisi ayoor, alhephiri kụ kopụr ole kụ anmariịr ogbi olhe. Ibạm anmanyaạn pọ abuọ iisạ r’oḅaalhamhị ariisi, kụ lhephiri anmụny phọ aburunhiin r’abumarani phọ kụ komaạr ghan opogh ḅilhẹ oḍighi torobọ iyaạr lọ reeḅaghamhị ongọ. Kụ roḅenhị ghan kẹn bidị mọ alhephiri phọ kụ ‘araalhạ otu phọ.’ ” Onyọ umarani dị oghol mọ Yingling, dị odi ghan epẹ Asia, aḅẹm mọ: “Onhụ emhạ ayoor, oḅẹm odi ghan ni dị roḅẹm ghan mọ i/moghi dị anmariịr kolegheri iyaạr iboom obobọ omoọgh sighalhanyạ. Mọ arukumuan abidị emineen siphẹ olhoghi otu phọ, kụ mọ bidị u/moọgh aani eepoogh osogh aani aḍiitughiạn ongọ olom abidị.” Olom dị amhoọgh ḍiitughiạn phọ aḍiẹn phọ i/ḅarạm bọ ephomhoghiạn r’asinhị iilhogh aBaibul phọ, raḍighi ghan idị kekparanhaạn anhịr phọ odị oghelhọm aghuḍum, ḅilhẹ odị ka/tue atuughaạny Zizọs, obobọ aḅeraạn aZihova.—Efẹ. 5:28, 29; 1 Pit. 3:7.

6. Ika kụ idị anmariịr ilhom kotue okparamhị siya phọ abidị r’aZihova?

6 Idiphọ moghaạph bọ ni siphẹ emhuoghaạph phọ epẹ eten bọ, aZihova rawạ mọ aburulom dị oḍighi Kristẹn olhoghonhaạn ḍighaạgh eghunotu phọ abidị omhoọgh asiya dị ekpạr r’aZihova, oghoph, ḅilhẹ omiteom ghan ongọ eghunotu phọ abidị. (1 Tim. 5:8) Toroboiperolbọ, abumarani dị maạl ilhom ogho ghan mem siphẹ aḍio phọ aạl ghan Ekpo Onhụ phọ Enhaạn, ogbirima ghan kụ oḅilhẹ okuamhị ooḅereghị. Iphẹn phọ etue ni eḍighi ipaanhaạn. Anmariịr ilhom rokumuan ghan oomo amem, esi iduọn phọ otue ni ologhoma mọ amem ḅilhẹ r’inyaạm oḍighi iphẹn phọ i/lo, kuolọ emạn ni maạr dị bidị koḍighi ghan raraạr phọ iphẹn phọ. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị aZihova rawạ mọ torobọ onyọ ayira amhoọgh kụ aḅilhẹ aphamhanhạm igey asiya r’odị.—Iiḍighi 17:27.

7. Eeghe kụ ketue eḍighi idị kedughanhaan anhịr ilhom olhọgh eegu r’osooromhi aloor ongọ olom odị?

7 Olegheri ni mọ eeni anhịr ilhom kalọgh ni iboom ikuph orue osooromhi aloor ongọ olom mọ odị. Toroboiperolbọ, kedughanhaan nyodị olhọgh eegu olom mọ odị idiphọ aZihova aḅẹm bọ, eḍighi maạr dị odị anhaghanhạn kụ aḅilhẹ amheeraam riphigh phọ eḍighi bọ kụ aBaibul phọ aḅẹm bọ mọ odị asooromhi loor angọ olom mọ odị.

UḌIGHI IKA KỤ ANHỊR ILHOM KASAḄẠR BỌ ODẠPH GHAN ITỌ OLOM MỌ ODỊ?

8. Odaphạn Efesọs 5:22-24, uḍighi ika kụ anhịr ilhom kasaḅạr bọ osooromhi aloor odạph itọ olom mọ odị?

8 Anhịr ilhom dị aḍighi onyọ aKristẹn rasaḅạr ghan osooromhi aloor odạph itọ olom mọ odị loor esi dị aZihova kụ aḅẹm. (Bạl Efesọs 5:22-24.) Odị aḍuomolhoghi Odẹ k’akẹ phọ odị, alegheri mọ Enhaạn amoọgh ephomhoghiạn, kụ ka/ḅenhị nyodị oḍighi iyaạr dị nyodị suọ ke/ngọ.—Deut. 6:24; 1 Jọn 5:3.

9. Eeghe kụ reḍuạ ghan kemite mem dị onyọ umarani alhọgh eegu itọ olom mọ odị?

9 Aḅirinhi phọ rotughemhị ghan nmariịr ogunhọm asiigbu phọ aZihova, esi oḅẹm mọ osooromhị aloor onhaghanhạn olom kesooromhi bidị. Okạr oghaạph, abuphẹ ropophe ghan bọ iitughiạn phọ ipẹ phọ u/legheri Enhaạn ephomhoghiạn phọ ayira. AZihova ka/tue angọ nmanyaạn phọ odị omhạn bọ ni maạr iboom esi odị, itọ dị kesooromhi bidị. Umarani dị ralọgh ghan ikuph odaphạn iphẹn aZihova rakaạph bọ, rapophe ghan eephọ siphẹ eghunotu phọ. (Ps. 119:165) Olom mọ odị r’odị ḅilhẹ r’ibạm anmụny phọ komooghọm ni suọ.

10. Yira otuughạ eeghe esi ipẹ aCarol aghaạph bọ?

10 Anhịr lọ asooromhi loor anhaghanhạn ghan itọ olom mọ odị u/munughan bọ, pọ raḍeenhaan ghan mọ odị apomhoghiạn ni aḅilhẹ alọgh eegu aZihova phọ aphighi bọ dọl aruw-emhụ phọ. Onyọ umarani dị oghol mọ Carol, dị odi ghan South America aḅẹm mọ: “Mị alegheri ni mọ olom mọ amhị kapiomạn ghan ni, kụ mị aḅilhẹ kẹn alegheri mọ ipẹ mị kazoọm bọ nyodị loor asipiomạn phọ keḍeenhaan ni mughumọ mị amaghamhị ni maạr siya phọ amhị r’aZihova. Kụ iḍighi kụ mị rakparaghạ ghan osooromhi aloor onhaghanhạn olom mọ amhị, loor esi dị mị rawạ ghan oḍighi idị keḅeraạn Odẹ k’akẹ phọ amhị.”

11. Eeghe kụ reloghonhaạn ghan ḍighaạgh umarani phọ Aneese osạr ghan owilhenhaạn, kụ ipẹ odị aghaạph bọ itughemhị iyira eeghe?

11 Etue ni ekparanhaạn anhịr ilhom olhọgh eegu oḅilhẹ osooromhi aloor onhaghanhạn olom mọ odị, eḍighi maạr dị alhoghoma mọ olom mọ odị o/mhoọgh ogbolhomaam ipẹ araraạr retir aani ghan bọ nyodị. Kuolọ lọgh elhegh idị umarani dị oghol mọ Aneese raḍighi ghan mem dị erọl iduọn phọ. Odị aḅẹm mọ: “Rewạ ghan ni ophin olhoghi amhị, kụ mị aḅilhẹ aatughiạn mọ oomo phọ ayira ropiomạn ghan ni. Aḍiigbu amhị pọ osạr ghan owilhenhaạn oopho bịn idiphọ aZihova raḍighi ghan bọ. Kụ mem dị mị asạr awilhenhaạn, ekpom amhị repọ ghan ni.” (Ps. 86:5) Redughanhaan ghan anhịr ilhom dị amhaạr osạr owilhenhaạn osooromhi aloor onhaghanhạn olom odị.

EEGHE KỤ EDỊ YIRA KOTUE OTUUGHẠ ESI AREḌEENHAAN DỊ EDI SIẸN ABAIBUL PHỌ?

12. Eeghe areḍeenhaan kụ edị aBaibul phọ aphamhanhạm?

12 Abuniin awe rootughiạn ghan mọ oye lọ asooromhi loor pọ adugh. Kuolọ ipẹ phọ i/tu inẹ. ABaibul phọ apamanhạm ni ibadị areḍeenhaan awe osooromhi aloor dị oḍighi ni we dị omhoọgh inyaạm agey. Ooḅeghiọn raraạr dị yira kotue otuughạ esi aZizọs, Abigel, ḅilhẹ r’aMeri.

13. Eeghe kụ iḍighi kụ aZizọs asooromhi bọ ni loor ranaghanhạn ghan itọ aZihova, ḅilhẹ ika kụ idị eḍeenhaan phọ odị emạ emiteom mọ onhaghanhạn ghan itọ i/ḍighi ḍidugh?

13 AZizọs asooromhi ni loor ranaghanhạn ghan itọ aZihova, u/ḅẹm mọ odị iyaạr o/lhegheri obobọ mọ o/mhoọgh ḍighalhanyạ. Eten itughemhị phọ odị eegholhaan bọ eḅilhẹ edugh onhaghanhạn eḍeenhaan mọ odị alegheri ni iyaạr agey. (Jọn 7:45, 46) AZihova alhegheri ni idị aZizọs katue aḍighi kụ amheeraam bọ mọ odị akumuan r’odị mem mọ Odị ralẹm bọ kẹ phọ r’ade phọ r’oomo araraạr aḅirinhi phọ. (Prov. 8:30; Hib. 1:2-4) Kụ emhiigh k’amem mọ aḅeton bọ Zizọs siphẹ aḍuugh phọ, aZihova mangọ Zizọs ‘oomo phọ iikpọ phọ epẹ k’akẹ r’isiẹn ade phọ.’ (Mat. 28:18) Kuolọ ghalhamọ r’iduọn aZizọs amhoọgh bọ ni sighalhanyạ agey, odị rapuru ghan ni aZihova iiḅakiọm. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị odị apomoghiạn Odẹ phọ odị.—Jọn 14:31.

14. Aburulom kotuughạ eeghe esi (a) eten phọ epẹ aZihova aphogh bọ nmariịr? (b) ipẹ ogẹ bọ siphẹ Proverbs 31?

14 Iyaạr dị aburulom kotuughạ. AZihova ra/ḅẹm ghan mọ anmariịr osoorom opu lhephiri kụ atụ bọ atọ mọ bidị osooromhi loor onhaghanhạn ghan burulom mọ abidị. Iphẹn phọ eegholhaan ni esi ipẹ aZihova asaḅạr aani bọ ni nmariịr oghị otooghị r’aZizọs epẹ k’akẹ. (Gal. 3:26-29) AZihova aḍeenhaan ni mọ onọ aḍuom ni olhoghi Oọny phọ odị esi ongọ aani odị iikpọ. Iniin phọ kẹn ni, olom dị asụ olhoghi kaḅọgh ni iikpọ angọ aani anhịr phọ odị. Ekpo Onhụ phọ Enhaạn eḅẹm mọ, ogey anhịr ilhom ramaạr ghan ni kaphogh eghunotu phọ, k’aghonhaan aḅilhẹ amhaạr aphạm raraạr eghunotu phọ, k’aḅilhẹ amhaạr aaḅakị ikpoki eghunotu phọ. (Bạl Proverbs 31:15, 16, 18.) Odị o/ḍighi ebenhẹ dị u/moọgh elhiom osogh aani ghan iitughiạn. Kparipẹ ghụn, olom mọ odị r’aḍuom ghan nyodị olhoghi kụ aler rurụ anaghạn aani ḍiitughiạn odị. (Bạl Proverbs 31:11, 26, 27.) Mem dị olom mọ azoọm ghan anhịr phọ odị eten olhọgh eegu iduọn omạ bọ siẹn phọ, anhịr phọ kaḅaạl li olhoghi asooromhi ghan loor anaghanhạn ghan nyodị.

Eeghe kụ idị abugey anmariịr ilhom kotuughạ esi eten phọ epẹ aZizọs asooromhi bọ loor ranaghanhạn ghan itọ phọ aZihova? (Miịn ekpịgh phọ 15)

15. Eeghe kụ edị anmariịr ilhom kotuughạ esi eḍeenhaan phọ aZizọs?

15 Iyaạr dị anmariịr ilhom kotuughạ. Etigheri raraạr phọ odị maḍighi yogh bọ, aZizọs o/lhoghoma mọ esoorom epughạn orọl eeḍiạn itọ aZihova. (1 Kọr. 15:28; Fil. 2:5, 6) Iniin phọ kẹn ni, ogey anhịr lọ adaphạn eḍeenhaan phọ aZizọs ka/loghoma mọ eḍighi roofola osooromhi aloor onhaghanhạn ghan olom mọ odị. Odị ka/kol ogina emhụ iduọn odị aphomhoghiạn bọ olom mọ odị kụ abakị nyodị, kuolọ loor esi dị odị apomoghiạn aḅilhẹ alọgh eegu aZihova.

Abigel asighẹ ni eḍien aghiomaạn Devid r’awe phọ odị. Kụ odị aghị ni ateẹny Devid kụ akpuḍian k’ude, aaḅereghiạn mọ odị ku/ḍighi iyaạr dị odị kazu iḅaạl (Miịn ekpịgh phọ 16)

16. Odaphạn 1 Samuel 25:3, 23-28, eeghe ipaanhaạn kụ edị Abigel asoman? (Miịn afoto oḅẹl opoḍi phọ.)

16 Abigel aạl oye dị oghol mọ Nebal. Aḍighi ghan oye abeeph ikarạph, r’ophoophe aloor, ḅilhẹ kẹn o/sereghiạn ghan iiḅi. Eḍighi maạr lọ Abigel awạ osiemhi eekunha pinien phọ abidị, obọ odị mutue ni aḅoorian bịn aDevid r’awe phọ odị oghiigh olom mọ odị. Kuolọ odị o/ḍighi idiphọ, odị aḍighi ghụn oomo ipẹ odị katue bọ oghoph aNebal ḅilhẹ r’eboom mọ eghunotu phọ abidị. Gbiom olhoghi akpọ oḅio phọ ewạ bọ esi Abigel orue oghị oteẹny 400 awe eghạm, kụ oḅaanhaạn aDevid r’olhọgh eegu. Odị amheeraam kẹn mọ okpalhạm ghụn nyinọ esi ipẹ olom mọ odị azọ bọ. (Bạl 1 Samuel 25:3, 23-28.) ADevid amhiịn mọ aZihova kụ aḍighinhom anhịr akpọ oḅio phọ ophọn phọ, ongoọm odị oroma dị ewạ ḅilhẹ r’osophoghom odị oḍighi igbogh ikarạph.

17. Ipẹ emite bọ igbo Abigel r’aDevid etughemhị eeghe burulom?

17 Iyaạr dị aburulom kotuughạ. Abigel aḍighi anhịr dị asụ-olhoghi. R’osụ-olhoghi, aDevid asighẹ ni oroma phọ odị. Bịn eḍighi idị odị akpetenhaan ozu iḅaạl. Iniin phọ kẹn ni, olom dị asụ-olhoghi kamiigha ni loor anaghạn aani ḍiitughiạn anhịr phọ odị kụ agbi osopha ephigh osopha. Eeni aḍiitughiạn anhịr phọ etue ni eloghonhaạn nyodị ḍighaạgh owilhẹ osopha dị u/dighi olọ osụ-olhoghi.

18. Anmariịr ilhom kotuughạ eeghe esi eḍeenhaan phọ Abigel?

18 Iyaạr dị anmariịr ilhom kotuughạ. Anhịr dị aphomhoghiạn aḅilhẹ alhọgh eegu aZihova, eghunotu phọ odị komooghọm ni suọ, ghalhamọ olom odị ra/kumu ghan ni aZihova obobọ ra/daphạn siigbu phọ aZihova. Odị ka/wạ ghan reten otuạn okạ apinien phọ. Kparipẹ ghụn, r’olhọgh eegu ḅilhẹ r’osooromhi aloor onhaghanhạn ghan, odị kakparaghạ ghan ni oḍighi idị olom mọ odị katuughạ aani ilọ aZihova. (1 Pit. 3:1, 2) Kuolọ ghalhamọ olom mọ odị o/mhegheron ni agey oghị esi emạ eḍeenhaan phọ odị, olhoghi aZihova kaḅaạl li omhiịn dị odị asooromhi loor ranaghanhạn olom mọ odị.

19. Ighẹn asidọl kụ edị anhịr ka/bilhẹ onhaghanhạn olom odị?

19 Toroboiperolbọ, anhịr ilhom dị aḍighi onyọ aKristẹn kụ asooromhị loor ranaghanhạn ghan olom mọ odị, ka/bakị olom mọ odị eḍighi maạr dị olom mọ odị aḅenhị nyodị oḍighi iyaạr dị egbạgh sinhị iilhogh aBaibul phọ. Esi omaạm, oḅẹm mọ umarani dị olom mọ u/lo aani siẹn igey phọ aḅenhị nyodị ogbạ okpẹ, omhi iyaạr, obobọ oḍighi iyaạr dị i/ḅeraạn aZihova. Oomo aKristẹn, eḅaramaạm bumarani dị m’aạl ilhom, omoọgh ophụr onhaghanhạn aZihova. Eḍighi maạr dị olom aḅenhị onyọ umarani oḍighi iyaạr dị egbạgh Baibul phọ, odị ku/meera, kuolọ amhiigha loor kụ aghaạph eyoghoyoghọ eten ipẹ eḍighi bọ kụ odị ka/ḍighi bọ.—Iiḍighi 5:29.

Miịn ekpịgh phọ 20 *

20. Uḍighi ika kụ yira olhegheri bọ mọ aMeri amhoọgh ni igey asiya r’aZihova?

20 AMeri amhoọgh igey asiya r’aZihova. Iikia i/lo, odị alhegheri ni Igẹ-iigbia phọ agey. Eniin amem dị aMeri amhoọgh raghaạph r’Elizabet onhiin phọ aJọn oḍiinyeom muụm mọ, odị aghaạph ni aghol Igẹ-iigbia aHibru phọ onhụ amem dị repel li 20 amem. (Luk 1:46-55) Kụ tuutughiạn mọ: Ghalhamọ r’iduọn aMeri maguan bọ ni ilhom Josef, ookpaạny phọ aZihova o/phụr omitenhaan Josef. Ookpaạny phọ aphụr amitenhaan Meri, agbeelhom aḅenhị mọ odị kamạr Oọny Enhaạn. (Luk 1:26-33) AZihova alhegheri ni Meri agey aḅilhẹ akuphom owol mọ kapomhoghiạn ni aḅilhẹ amaạr apạm Oọny phọ odị. Dị iikia i/lo, aMeri aghiọm ni ghisigh aphamhanhạm igey asiya r’aZihova ghalhamọ r’amem mọ aZizọs mamhugh bọ ni oḅeton ogheelhom k’akẹ.—Iiḍighi 1:14.

21. Eeghe kụ idị aburulom kotuughạ esi ipẹ aBaibul phọ aghaạph bọ ilọ aMeri?

21 Iyaạr dị aburulom kotuughạ. Olom dị asụ-olhoghi raḅaạl ghan ni olhoghi mem dị anhịr odị alhegheri Baibul phọ agey. Odị ra/kạgh ghan olhoghi obobọ ra/kiilhaan ghan mọ anhịr phọ odị kasighẹ dọl aruw-emhụ otu phọ. Odị ralegheri ghan mọ eḍighi maạr dị anhịr odị akuamhị alhegheri Baibul phọ ḅilhẹ r’asinhị iilhogh phọ pọ keloghonhaạn ni ḍighaạgh eghunotu phọ. Ghalhamọ anhịr phọ kụ amhaạr ri ḍinyạ apu, olom mọ kụ kaḍiemhiom ghan iiseeny eghunotu phọ, ḅilhẹ r’amem lọ ophạm iiḍighi ookpomhoghan phọ.—Efẹ. 6:4.

Eeghe iyaạr kụ edị anmariịr ilhom kotuughạ esi aMeri onhiin phọ aZizọs idị egbolhomaam aạl ghan aBaibul phọ oḅilhẹ ogbirima? (Miịn siikpịgh phọ 22) *

22. Eeghe kụ idị anmariịr ilhom kotuughạ esi aMeri?

22 Iyaạr dị anmariịr ilhom kotuughạ. Anhịr ilhom amoọgh osooromhi aloor onhaghanhạn ghan olom odị, kuolọ eḍighi oḍighi odị ophamanhạm igey asiya r’Enhaạn. (Gal. 6:5) Esi iduọn phọ, ewạ mọ odị agho mem aphạm ghan ituughạ oginha odị, ḅilhẹ r’ogbirima ghan. Iphẹn phọ keloghonhaạn nyodị ḍighaạgh oghiọm aghisigh ophomhoghiạn r’olhọgh eegu aZihova, kụ omhooghọm ibo esi osooromhi aloor onhaghanhạn ghan olom mọ odị.

23. Ika kụ idị osooromhi aloor anmariịr ilhom rengọ ghan suọ eghunotu phọ, ookpomhoghan phọ, ḅilhẹ r’abidị phọ r’aloor?

23 Anmariịr ilhom dị ophomhoghiạn aZihova kụ osooromhi loor ronaghanhạn ghan olom abidị, rokelhọm ghan ni ibo r’ogbaanyạn kopu buphẹ oghel bọ iikolhobian aruw-emhụ phọ aZihova amiteom bọ. Bidị oḅilhẹ kẹn oḍighi emạ eḍeenhaan kụ ongọ ugheel anmụny r’isinha anmanyaạn phọ. Ḅilhẹ bidị rologhonhaạn ghan ḍighaạgh omiteom ephomhoghiạn r’eephọ siphẹ eghunotu phọ r’ookpomhoghan phọ. (Taitọs 2:3-5) Ḍio arodon, ogbogh opol abuẹn oḅạr bọ kụ rokumu aZihova oḍighi nmariịr. (Ps. 68:11) Kuolọ oomo phọ ayira, mughumọ alhephiri obobọ anmariịr phọ, omoọgh ni ephigh oḍighi siẹn ookpomhoghan phọ. Emhuoghaạph phọ etum bọ siẹn keeḅeghiọn ipẹ torobọ onyọ ayira kamunenhi bọ oḍighi phọ opọ odị.

AḌUỌR PHỌ 131 “What God Has Yoked Together”

^ par. 5 AZihova atọ mọ anhịr ilhom anhaghanhạn ghan kụ aḅilhẹ alhọgh eegu olom mọ odị. Iphẹn phọ eḅaramaạm eeghe? Aburulom r’anmariịr ilhom dị oḍighi Kristẹn kotue ni otuughạ ibadị araraạr ilọ osooromhi aloor esi eḍeenhaan phọ aZizọs r’anmariịr dị ogẹ aani ilọ abidị siphẹ aBaibul phọ.

^ par. 68 ILỌ AFOTO: Mem mọ aMeri rakaaphạn bọ Elizabet onhiin phọ aJọn oḍiinyeom muụm mọ, odị aghaạph ni aghol ibadị ariisi Igẹ-iigbia aHibru phọ dị esi u/pogh.

^ par. 70 ILỌ AFOTO: Anhịr ilhom dị aḍighi onyọ aKristẹn kako mem aseerean ilọ otuughạ ghan aBaibul phọ, orue ophamhanhạm omheeraam dị akpạr.